1 εστιν ελεγχος ος ουκ εστιν ωραιος και εστιν σιωπων και αυτος φρονιμος | 1 Bywa upomnienie, ale nie w porę, niejeden milczy, a jednak jest mądry. |
2 ως καλον ελεγξαι η θυμουσθαι | 2 O ileż lepiej jest upomnieć, niż trwać w gniewie. |
3 και ο ανθομολογουμενος απο ελαττωσεως κωλυθησεται | 3 Kto uznaje swój błąd, ustrzeże się szkody. |
4 επιθυμια ευνουχου αποπαρθενωσαι νεανιδα ουτως ο ποιων εν βια κριματα | 4 Czym jest pożądanie eunucha, by dziewczynę pozbawić dziewictwa, tym jest przeprowadzanie sprawiedliwości przemocą. |
5 εστιν σιωπων ευρισκομενος σοφος και εστιν μισητος απο πολλης λαλιας | 5 Niejeden milczący został uznany za mądrego, a innego skutkiem wielomówstwa znienawidzono. |
6 εστιν σιωπων ου γαρ εχει αποκρισιν και εστιν σιωπων ειδως καιρον | 6 Jeden milczy, bo nie wie, co odpowiedzieć, a drugi milczy, gdyż umie czekać na stosowną chwilę. |
7 ανθρωπος σοφος σιγησει εως καιρου ο δε λαπιστης και αφρων υπερβησεται καιρον | 7 Człowiek mądry milczeć będzie do chwili odpowiedniej, a chełpliwy i głupi ją lekceważy. |
8 ο πλεοναζων λογω βδελυχθησεται και ο ενεξουσιαζομενος μισηθησεται | 8 Kto w mówieniu miarę przebiera, odrazę budzić będzie, a ten, co na wszystko sobie pozwala, popadnie w nienawiść. |
9 εστιν ευοδια εν κακοις ανδρι και εστιν ευρεμα εις ελαττωσιν | 9 Czasem powodzenie przynosi człowiekowi nieszczęście, a niespodziewany zysk wychodzi na szkodę. |
10 εστιν δοσις η ου λυσιτελησει σοι και εστιν δοσις ης το ανταποδομα διπλουν | 10 Bywa podarunek, który ci nie daje pożytku, i bywa też taki, który podwójną przyniesie ci korzyść. |
11 εστιν ελαττωσις ενεκεν δοξης και εστιν ος απο ταπεινωσεως ηρεν κεφαλην | 11 Zdarza się poniżenie z powodu chwały, a znajdzie się taki, który po uniżeniu podniesie głowę. |
12 εστιν αγοραζων πολλα ολιγου και αποτιννυων αυτα επταπλασιον | 12 Czasem ktoś kupuje wiele za małe pieniądze, a płaci za to siedem razy więcej. |
13 ο σοφος εν λογοις εαυτον προσφιλη ποιησει χαριτες δε μωρων εκχυθησονται | 13 Mędrzec słowami zdobywa sobie miłość, a uprzejmości głupich będą wzgardzone. |
14 δοσις αφρονος ου λυσιτελησει σοι οι γαρ οφθαλμοι αυτου ανθ' ενος πολλοι | 14 Podarunek nierozumnego nie przyniesie ci pożytku, ma on bowiem wiele oczu, zamiast jednego; |
15 ολιγα δωσει και πολλα ονειδισει και ανοιξει το στομα αυτου ως κηρυξ σημερον δανιει και αυριον απαιτησει μισητος ανθρωπος ο τοιουτος | 15 mało on daje, a wymawia wiele, otwiera swe usta jak herold, dzisiaj pożycza, a jutro żądać będzie zwrotu: obrzydły jest taki człowiek! |
16 μωρος ερει ουχ υπαρχει μοι φιλος και ουκ εστιν χαρις τοις αγαθοις μου | 16 Głupiec powiada: Nie mam przyjaciela i nie ma wdzięczności za moje dobrodziejstwa, |
17 οι εσθοντες τον αρτον αυτου φαυλοι γλωσση ποσακις και οσοι καταγελασονται αυτου | 17 ci, którzy jedzą mój chleb, mają złośliwy język. Ileż razy i jakże wielu śmiać się z niego będzie! |
18 ολισθημα απο εδαφους μαλλον η απο γλωσσης ουτως πτωσις κακων κατα σπουδην ηξει | 18 Lepiej się potknąć na gruncie pod nogami niż o wybryk języka; tak więc na złych upadek przyjdzie prędko. |
19 ανθρωπος αχαρις μυθος ακαιρος εν στοματι απαιδευτων ενδελεχισθησεται | 19 Jak człowiek niemiły, tak opowiadanie w niestosownym czasie, będzie ono stale na ustach ludzi bez wychowania. |
20 απο στοματος μωρου αποδοκιμασθησεται παραβολη ου γαρ μη ειπη αυτην εν καιρω αυτης | 20 Przysłowie usłyszane z ust głupiego będzie odrzucone, nie wypowie go bowiem w chwili stosownej. |
21 εστιν κωλυομενος αμαρτανειν απο ενδειας και εν τη αναπαυσει αυτου ου κατανυγησεται | 21 Niejednego niedostatek powstrzymuje od grzeszenia i nie ma on wyrzutów sumienia w czasie swego odpoczynku. |
22 εστιν απολλυων την ψυχην αυτου δι' αισχυνην και απο αφρονος προσωπου απολει αυτην | 22 Niejeden z powodu wstydu gubi swoją duszę i zatraca ją przez wzgląd na głupiego. |
23 εστιν χαριν αισχυνης επαγγελλομενος φιλω και εκτησατο αυτον εχθρον δωρεαν | 23 Niejeden też z powodu wstydu zrobił obietnicę przyjacielowi i niepotrzebnie uczynił go sobie wrogiem. |
24 μωμος πονηρος εν ανθρωπω ψευδος εν στοματι απαιδευτων ενδελεχισθησεται | 24 Kłamstwo jest złym nawykiem człowieka i jest ono stale na ustach ludzi źle wychowanych. |
25 αιρετον κλεπτης η ο ενδελεχιζων ψευδει αμφοτεροι δε απωλειαν κληρονομησουσιν | 25 Lepszy złodziej niż ten, co stale kłamstwem się posługuje, obydwaj zaś zgubę odziedziczą w spadku. |
26 ηθος ανθρωπου ψευδους ατιμια και η αισχυνη αυτου μετ' αυτου ενδελεχως | 26 Wzgarda zazwyczaj towarzyszy kłamcy, a hańba stale ciąży na nim. |
27 ο σοφος εν λογοις προαξει εαυτον και ανθρωπος φρονιμος αρεσει μεγιστασιν | 27 Mędrzec wsławia się swoją mową, a człowiek rozumny podoba się władcom. |
28 ο εργαζομενος γην ανυψωσει θιμωνιαν αυτου και ο αρεσκων μεγιστασιν εξιλασεται αδικιαν | 28 Kto uprawia ziemię, podwyższy swe sterty, a kto się podoba władcom, zmaże przestępstwa. |
29 ξενια και δωρα αποτυφλοι οφθαλμους σοφων και ως φιμος εν στοματι αποτρεπει ελεγμους | 29 Upominki i dary zaślepiają oczy mądrych i jak kaganiec na ustach tłumią nagany. |
30 σοφια κεκρυμμενη και θησαυρος αφανης τις ωφελεια εν αμφοτεροις | 30 Mądrość ukryta i skarb niewidoczny, jakiż pożytek z obojga? |
31 κρεισσων ανθρωπος αποκρυπτων την μωριαν αυτου η ανθρωπος αποκρυπτων την σοφιαν αυτου | 31 Lepiej postępuje człowiek, co ukrywa swoją głupotę, niż ten, co tai swą mądrość. |