1 Księga Królewska 22

Biblia Tysiąclecia	JERUSALEM
1 Przez trzy lata panował pokój, nie było wojny między Aramem a Izraelem.	1 On fut tranquille pendant trois ans, sans combat entre Aram et Israël.
2 W trzecim roku król judzki Jozafat odwiedził króla izraelskiego.	2 La troisième année, Josaphat, roi de Juda, vint visiter le roi d'Israël.
3 Wówczas król izraelski rzekł do swoich sług: Czyż nie wiecie, że Ramot w Gileadzie do nas należy? A my nie kwapimy się do odebrania go królowi Aramu!	3 Le roi d'Israël dit à ses officiers: "Vous savez bien que Ramot de Galaad est à nous, et nous nefaisons rien pour l'arracher des mains du roi d'Aram."
4 Następnie zwrócił się do Jozafata: Czy pójdziesz ze mną na wojnę o Ramot w Gileadzie? Jozafat zaś odpowiedział królowi Izraela: Ja tak, jak i ty; lud mój, jak i twój lud, konie moje, jak i twoje konie.	4 Il dit à Josaphat: "Viendras-tu avec moi combattre à Ramot de Galaad?" Josaphat répondit au roid'Israël: "Il en sera pour moi comme pour toi, pour mes gens comme pour tes gens, pour mes chevaux commepour tes chevaux."
5 Ponadto Jozafat rzekł królowi izraelskiemu: Najpierw zapytaj, proszę, o słowo Jahwe!	5 Cependant Josaphat dit au roi d'Israël: "Je te prie, consulte d'abord la parole de Yahvé."
6 Król więc izraelski zgromadził około czterystu proroków i rzekł do nich: Czy powinienem wyruszyć na wojnę o Ramot w Gileadzie, czy też powinienem tego zaniechać? A oni odpowiedzieli: Wyruszaj, z pewnością Pan da je w ręce króla.	6 Le roi d'Israël rassembla les prophètes au nombre d'environ 400, et leur demanda: "Dois-je allerattaquer Ramot de Galaad, ou dois-je y renoncer?" Ils répondirent: "Monte, Yahvé la livrera aux mains du roi."
7 Jednak Jozafat rzekł: Czy nie ma tu jeszcze jakiegoś proroka Pańskiego, abyśmy mogli przez niego zapytać?	7 Mais Josaphat dit: "N'y a-t-il donc ici aucun autre prophète de Yahvé, par qui nous puissions leconsulter?"
8 Na to król izraelski odrzekł Jozafatowi: Jest jeszcze jeden mąż, przez którego można zapytać Pana, ale ja go nienawidzę, bo nie prorokuje mi dobrze, tylko źle. To jest Micheasz, syn Jimli. Wtedy Jozafat powiedział: Nie mów tak, królu!	8 Le roi d'Israël répondit à Josaphat: "Il y a encore un homme par qui on peut consulter Yahvé, maisje le hais, car il ne prophétise jamais le bien à mon sujet, rien que le mal, c'est Michée fils de Yimla." Josaphatdit: "Que le roi ne parle pas ainsi!"
9 Zawołał więc król izraelski któregoś dworzanina i rzekł: Pospiesz się po Micheasza, syna Jimli!	9 Le roi d'Israël appela un eunuque et dit: "Fais vite venir Michée fils de Yimla."
10 Król izraelski i Jozafat, król judzki, ubrani w szaty królewskie siedzieli na swoich tronach na placu u wrót bramy Samarii, a przed nimi prorokowali wszyscy prorocy.	10 Le roi d'Israël et Josaphat, roi de Juda, étaient assis chacun sur son siège, en grand costume, surl'aire devant la porte de Samarie, et tous les prophètes se livraient à leurs transports devant eux.
11 Sedecjasz, syn Kenaany, sporządził sobie rogi żelazne i powiedział: Tak mówi Pan: Nimi będziesz bódł Aram aż do ich wytępienia.	11 Sédécias fils de Kenaana se fit des cornes de fer et dit: "Ainsi parle Yahvé. Avec cela tuencorneras les Araméens jusqu'au dernier."
12 I wszyscy prorocy podobnie prorokowali, mówiąc: Idź na Ramot w Gileadzie i zwyciężaj! Pan da je w ręce króla.	12 Et tous les prophètes faisaient la même prédiction, disant: "Monte à Ramot de Galaad! Turéussiras, Yahvé la livrera aux mains du roi."
13 Ten zaś posłaniec, który poszedł zawołać Micheasza, powiedział mu tak: Zauważ! Przepowiednie tych proroków są jednozgodnie pomyślne dla króla. Niechże więc twoja przepowiednia będzie jak każdego z nich taką, żebyś zapowiedział powodzenie.	13 Le messager qui était allé chercher Michée lui dit: Voici que les prophètes n'ont qu'une seulebouche pour parler en faveur du roi. Tâche de parler comme l'un d'eux et prédis le succès."
14 Wówczas Micheasz odrzekł: Na życie Pana! Na pewno będę mówił to, co Pan mi powie.	14 Mais Michée répondit: "Par Yahvé vivant! Ce que Yahvé me dira, c'est cela que j'énoncerai!"
15 Potem przyszedł przed króla. Wtedy się król do niego odezwał: Micheaszu! Czy powinniśmy wyruszyć na wojnę o Ramot w Gileadzie, czy też powinniśmy tego zaniechać? Wtedy do niego przemówił: Wyruszaj i zwyciężaj, a Pan da je w ręce króla.	15 Il arriva près du roi, et le roi lui demanda: "Michée, devons-nous aller à Ramot de Galaad pourcombattre, ou devons-nous y renoncer?" Il lui répondit: "Monte! Tu réussiras. Yahvé la livrera aux mains duroi."
16 Król zaś mu powiedział: Ile razy ja cię mam zaklinać, żebyś mi mówił tylko prawdę w imieniu Pana?	16 Mais le roi lui dit: "Combien de fois me faudra-t-il t'adjurer de ne me dire que la vérité au nom deYahvé?"
17 Wówczas rzekł: Ujrzałem całego Izraela rozproszonego po górach, jak owce bez pasterza, i Pan rzekł: Nie ma nad nimi pana. Niech wróci każdy w pokoju do swego domu.	17 Alors il prononça: "J'ai vu tout Israël dispersé sur les montagnes comme un troupeau sans pasteur.Et Yahvé a dit: Ils n'ont plus de maître, que chacun retourne en paix chez soi!"
18 Wtedy król izraelski zwrócił się Jozafata: Czyż ci nie powiedziałem? Nie prorokuje mi pomyślności, tylko nieszczęścia.	18 Le roi d'Israël dit alors à Josaphat: "Ne t'avais-je pas dit qu'il prophétisait pour moi non le bienmais le mal!"
19 Tamten zaś dalej mówił: Dlatego słuchaj wyroku Pańskiego! Ujrzałem Pana siedzącego na swym tronie, a stały przy Nim po Jego prawej i po lewej stronie wszystkie zastępy niebieskie.	19 Michée reprit: "Ecoute plutôt la parole de Yahvé. J'ai vu Yahvé assis sur son trône; toute l'arméedu ciel se tenait en sa présence, à sa droite et à sa gauche.
20 Wówczas Pan rzekł: Kto zwiedzie Achaba, aby poszedł i poległ w Ramot w Gileadzie? Gdy zaś jeden rzekł tak, a drugi mówił inaczej,	20 Yahvé demanda: Qui trompera Achab pour qu'il marche contre Ramot de Galaad et qu'il ysuccombe? Ils répondirent celui-ci d'une manière, celui-là d'une autre.
21 wystąpił pewien duch i stanąwszy przed Panem, powiedział: Ja go zwiodę. Wtedy Pan rzekł do niego: Jak?	21 Alors l'Esprit s'avança et se tint devant Yahvé: C'est moi, dit-il, qui le tromperai. Yahvé luidemanda: Comment?
22 On zaś odrzekł: Wyjdę i stanę się duchem kłamstwa w ustach wszystkich jego proroków. Wówczas rzekł: Możesz zwieść, to ci się uda. Idź i tak uczyń!	22 Il répondit: J'irai et je me ferai esprit de mensonge dans la bouche de tous ses prophètes. Yahvé dit:Tu le tromperas, tu réussiras. Va et fais ainsi.
23 Dał więc Pan teraz ducha kłamstwa w usta tych wszystkich twoich proroków. A na ciebie Pan ma zesłać nieszczęście.	23 Voici donc que Yahvé a mis un esprit de mensonge dans la bouche de tous tes prophètes qui sontlà, mais Yahvé a prononcé contre toi le malheur."
24 Wtedy Sedecjasz, syn Kenaany, podszedł i uderzył Micheasza w policzek, mówiąc: Którędyż to duch Pański odszedł ode mnie, aby mówić z tobą?	24 Alors Sédécias fils de Kenaana s'approcha et frappa Michée à la mâchoire, en disant: "Par oùl'esprit de Yahvé m'a-t-il quitté pour te parler?"
25 A Micheasz odrzekł: Oto ty sam zobaczysz tego dnia, kiedy będziesz przechodził z ukrycia w ukrycie, aby się schować.	25 Michée repartit: "C'est ce que tu verras, le jour où tu fuiras dans une chambre retirée pour tecacher."
26 Król izraelski zaś rozkazał: Weź Micheasza i każ go zaprowadzić do Amona, dowódcy miasta, i do syna królewskiego, Joasza,	26 Le roi d'Israël ordonna: "Saisis Michée et remets-le à Amôn, gouverneur de la ville, et au fils duroi, Yoash.
27 i powiedz: Tak rzekł król: Wtrąćcie go do więzienia i żywcie go chlebem i wodą jak najskąpiej aż do mego powrotu w pokoju.	27 Tu leur diras: Ainsi parle le roi. Mettez cet homme en prison et nourrissez-le strictement de pain etd'eau jusqu'à ce que je revienne sain et sauf."
28 Na to Micheasz powiedział: Gdybyś miał powrócić w pokoju, to znaczyłoby, że Pan nie mówił przeze mnie. " I dodał: Słuchajcie wszystkie narody! "	28 Michée dit: "Si tu reviens sain et sauf, c'est que Yahvé n'a pas parlé par ma bouche."
29 Jednak król izraelski i Jozafat, król judzki, wyruszyli na Ramot w Gileadzie.	29 Le roi d'Israël et Josaphat, roi de Juda, montèrent contre Ramot de Galaad.
30 [Tam] król izraelski powiedział Jozafatowi: Zanim pójdę w bój, przebiorę się, ty zaś wdziej swoje szaty! Następnie król izraelski przebrał się i dopiero wtedy przystąpił do walki.	30 Le roi d'Israël dit à Josaphat: "Je me déguiserai pour marcher au combat, mais toi, revêts toncostume!" Le roi d'Israël se déguisa et marcha au combat.
31 A król Aramu swoim trzydziestu dwu dowódcom rydwanów wydał taki rozkaz: Nie walczcie ani z małym, ani z wielkim, tylko z samym królem izraelskim.	31 Le roi d'Aram avait donné cet ordre à ses commandants de chars: "Vous n'attaquerez ni petit nigrand, mais seulement le roi d'Israël."
32 Toteż kiedy dowódcy rydwanów zobaczyli Jozafata, powiedzieli: Ten jest królem izraelskim. Wtedy otoczyli go, aby z nim walczyć. Wówczas Jozafat wydał okrzyk bojowy.	32 Lorsque les commandants de chars virent Josaphat, ils dirent: "C'est sûrement le roi d'Israël", et ilsdirigèrent le combat de son côté; mais Josaphat poussa son cri de guerre
33 Kiedy dowódcy rydwanów spostrzegli, że nie jest on królem izraelskim, zawrócili od niego.	33 et, lorsque les commandants de chars virent que ce n'était pas le roi d'Israël, ils s'éloignèrent de lui.
34 A pewien człowiek naciągnął łuk i przypadkiem ugodził króla izraelskiego między spojenia pancerza. Powiedział więc król swojemu woźnicy: Zawróć i wywieź mnie spośród wojska, bo zostałem zraniony.	34 Or un homme banda son arc sans savoir qui il visait et atteignit le roi d'Israël entre le corselet et lesappliques de la cuirasse. Celui-ci dit à son charrier: "Tourne bride et fais-moi sortir de la mêlée, car je me sensmal."
35 Tego dnia rozgorzała walka, a król utrzymał się stojąc na rydwanie naprzeciw Aramejczyków. Wieczorem zaś zmarł, a krew rany ściekała do wnętrza rydwanu.	35 Mais le combat devint plus violent ce jour-là, on soutint le roi debout sur son char en face desAraméens, et le soir il mourut; le sang de sa blessure coulait dans le fond du char.
36 O zachodzie słońca obóz obiegło wołanie: Każdy do swego miasta i każdy do swego kraju!	36 Au coucher du soleil, un cri se répandit dans le camp: "Chacun à sa ville et chacun à son pays!
37 Król zmarł! A potem powrócili do Samarii. Następnie pogrzebano króla w Samarii.	37 Le roi est mort." On alla à Samarie et on enterra le roi à Samarie.
38 Potem obmyto rydwan nad sadzawką Samarii. Wtedy psy zlizały z niego krew, a nierządnice obmyły według zapowiedzi, którą wyrzekł Pan.	38 On lava à grande eau son char à l'étang de Samarie, les chiens lapèrent le sang et les prostituées s'ybaignèrent, selon la parole que Yahvé avait dite.
39 A czyż pozostałe dzieje Achaba i wszystko, co uczynił, oraz dom z kości słoniowej, który zbudował, nie są opisane w Księdze Kronik Królów Izraela?	39 Le reste de l'histoire d'Achab, tout ce qu'il a fait, la maison d'ivoire qu'il construisit, toutes lesvilles qu'il bâtit, cela n'est-il pas écrit au livre des Annales des rois d'Israël?
40 Achab spoczął przy swoich przodkach, a syn jego Ochozjasz został w jego miejsce królem.	40 Achab se coucha avec ses pères et son fils Ochozias régna à sa place.
41 Jozafat, syn Asy, objął władzę w Judzie w czwartym roku Achaba, króla izraelskiego.	41 Josaphat fils d'Asa devint roi sur Juda en la quatrième année d'Achab, roi d'Israël.
42 W chwili objęcia rządów Jozafat miał trzydzieści pięć lat, a królował w Jerozolimie dwadzieścia pięć lat. Jego matce było na imię Azuba - córka Szilchiego.	42 Josaphat avait 35 ans à son avènement et il régna 25 ans à Jérusalem; sa mère s'appelait Azuba,fille de Shilhi.
43 Poszedł on we wszystkim drogą swego ojca, Asy. Nie zboczył z niej starając się czynić to, co słuszne w oczach Pańskich.	43 Il suivit entièrement la conduite de son père Asa, sans dévier, faisant ce qui est juste au regard deYahvé.
44 Tylko wyżyn nie usunięto. Lud składał jeszcze ofiary całopalne i kadzielne na wyżynach.	44 Seulement, les hauts lieux ne disparurent pas; le peuple continua d'offrir des sacrifices et del'encens sur les hauts lieux.
45 Jozafat zachował pokój z królem izraelskim.	45 Josaphat fut en paix avec le roi d'Israël.
46 A czyż pozostałe dzieje Jozafata i dzielność, jaką okazał i z jaką walczył, nie są opisane w Księdze Kronik Królów Judy?	46 Le reste de l'histoire de Josaphat, la vaillance qu'il déploya et les guerres qu'il livra, cela n'est-il pasécrit au livre des Annales des rois de Juda?
47 Usunął też z kraju resztę uprawiających nierząd sakralny, który trwał za czasów jego ojca.	47 Le reste des prostitués sacrés qui avaient subsisté au temps de son père Asa, il les fit disparaître dupays.
48 Kiedy w Edomie nie było króla, ustanowił króla.	48 Il n'y avait pas de roi établi sur Edom, et le roi
49 Jozafat wystawił flotę dalekomorską, aby płynęła do Ofiru po złoto. Jednak nie popłynęła, bo uległa rozbiciu pod Esjon-Geber.	49 Josaphat construisit des vaisseaux de Tarsis pour aller chercher l'or à Ophir, mais il ne put y aller,car les vaisseaux se brisèrent à Eçyôn-Gébèr.
50 Wtedy Ochozjasz, syn Achaba, powiedział Jozafatowi: Niech moi słudzy idą na okręty z twoimi sługami! Ale Jozafat nie chciał.	50 Alors Ochozias fils d'Achab dit à Josaphat: "Mes serviteurs iront avec tes serviteurs sur lesvaisseaux"; mais Josaphat n'accepta pas.
51 Jozafat spoczął przy swoich przodkach i został pochowany przy swoich przodkach w Mieście Dawida, swego praojca, a jego syn, Joram, został w jego miejsce królem.	51 Josaphat se coucha avec ses pères et on l'enterra dans la Cité de David, son ancêtre; son fils Joramrégna à sa place.
52 Ochozjasz, syn Achaba, objął władzę w Samarii w siedemnastym roku [panowania] Jozafata, króla judzkiego, i królował w Izraelu dwa lata.	52 Ochozias, fils d'Achab, devint roi sur Israël à Samarie en la dix-septième année de Josaphat, roi deJuda, et régna deux ans sur Israël.
53 Czynił to, co jest złe w oczach Pańskich, bo poszedł drogą swego ojca i drogą swej matki oraz drogą Jeroboama, syna Nebata, który doprowadził Izraela do grzechu.	53 Il fit ce qui déplaît à Yahvé et suivit la voie de son père et celle de sa mère, et celle de Jéroboamfils de Nebat qui avait entraîné Israël au péché.
54 Poszedł bowiem na służbę Baala i oddawał mu pokłon, czym rozdrażnił Pana, Boga Izraela, zupełnie tak, jak uczynił jego ojciec.	54 Il rendit un culte à Baal et se prosterna devant lui, et il irrita Yahvé, Dieu d'Israël, tout comme avaitfait son père.