1 Księga Królewska 13

Biblia Tysiąclecia	NEW AMERICAN BIBLE
1 Pewnego razu, kiedy Jeroboam stał przy ołtarzu, składając ofiarę kadzielną, przyszedł z nakazu Pańskiego mąż Boży z Judy do Betel	1 A man of God came from Judah to Bethel by the word of the LORD, while Jeroboam was standing at the altar to offer sacrifice.
2 i z nakazu Pańskiego tak zawołał do ołtarza: Ołtarzu, ołtarzu! Tak mówi Pan: Oto rodowi Dawida narodzi się syn, imieniem Jozjasz, który na tobie złoży ofiarę z kapłanów wyżyn, spalających na tobie ofiary kadzielne. Będą palić na tobie kości ludzkie.	2 He cried out against the altar the word of the LORD: "O altar, altar, the LORD says, 'A child shall be born to the house of David, Josiah by name, who shall slaughter upon you the priests of the high places who offer sacrifice upon you, and he shall burn human bones upon you.'"
3 Nadto w tym dniu dał cudowny znak, ogłaszając: Taki będzie ten cudowny znak, który zapowiedział Pan: Oto ten ołtarz rozpadnie się i rozsypie się popiół, który jest na nim.	3 He gave a sign that same day and said: "This is the sign that the LORD has spoken: The altar shall break up and the ashes on it shall be strewn about.
4 Kiedy król Jeroboam usłyszał słowo męża Bożego, które wypowiedział do ołtarza w Betel, natychmiast wyciągnął znad ołtarza rękę, wołając: Schwytajcie go! A wtedy uschła mu ręka, którą wyciągnął ku niemu, i nie mógł jej cofnąć ku sobie.	4 When King Jeroboam heard what the man of God was crying out against the altar, he stretched forth his hand from the altar and said, "Seize him!" But the hand he stretched forth against him withered, so that he could not draw it back.
5 Ołtarz zaś rozpadł się, a popiół z ołtarza rozsypał się stosownie do cudownego znaku danego przez męża Bożego z nakazu Pańskiego.	5 Moreover, the altar broke up and the ashes from it were strewn about--the sign the man of God had given as the word of the LORD.
6 Wobec tego król zwrócił się do męża Bożego, mówiąc: Przejednajże oblicze Pana, twego Boga, [i pomódl się za mnie], abym odzyskał władzę w swojej ręce! Wtedy mąż Boży przejednał oblicze Pana i wnet król odzyskał władzę w swojej ręce i znowu stała się taką, jak poprzednio.	6 Then the king appealed to the man of God. "Entreat the LORD, your God," he said, "and intercede for me that I may be able to withdraw my hand." So the man of God entreated the LORD, and the king recovered the normal use of his hand.
7 Następnie król przemówił do męża Bożego: Przyjdź ze mną do domu i pożyw się, to ci złożę dar.	7 "Come home with me for some refreshment," the king invited the man of God, "and I will give you a present."
8 Na to mąż Boży odrzekł królowi: Choćbyś mi dał pół twego domu, nie pójdę z tobą i nie będę jadł chleba ani też pił wody w tym miejscu,	8 "If you gave me half your kingdom," the man of God said to the king, "I would not go with you, nor eat bread or drink water in this place.
9 bo tak mi nakazało słowo Pańskie: Nie będziesz jadł chleba ani też pił wody oraz nie powrócisz tą drogą, którąś przyszedł.	9 For I was instructed by the word of the LORD not to eat bread or drink water and not to return by the way I came."
10 Poszedł więc inną drogą, nie wracając tą drogą, którą przyszedł do Betel.	10 So he departed by another road and did not go back the way he had come to Bethel.
11 Był zaś pewien stary prorok, mieszkający w Betel. Otóż jego synowie przyszli i opowiedzieli mu wszystko o czynie, jakiego w owym dniu dokonał mąż Boży w Betel, oraz powtórzyli swemu ojcu te słowa, które wypowiedział do króla.	11 There was an old prophet living in the city, whose sons came and told him all that the man of God had done that day in Bethel. When they repeated to their father the words he had spoken to the king,
12 Wtedy ich ojciec rzekł do nich: Którą drogą poszedł? Synowie jego wskazali mu drogę, którą udał się mąż Boży, przybyły z Judy.	12 the father asked them, "Which way did he go?" And his sons pointed out to him the road taken by the man of God who had come from Judah.
13 On zaś rozkazał swoim synom: Osiodłajcie mi osła! Więc osiodłali mu osła, a on wsiadł na niego,	13 Then he said to his sons, "Saddle the ass for me." When they had saddled it, he mounted
14 podążając za mężem Bożym. Kiedy znalazł go, siedzącego pod terebintem, przemówił do niego: Czyś ty jest mężem Bożym, który przyszedł z Judy? On zaś mu odrzekł: Ja.	14 and followed the man of God, whom he found seated under a terebinth. When he asked him, "Are you the man of God who came from Judah?" he answered, "Yes."
15 Wtedy mu powiedział: Chodź ze mną do domu, abyś spożył chleb.	15 Then he said, "Come home with me and have some bread."
16 Ale on odrzekł mu: Nie mogę wrócić z tobą [i iść z tobą] ani też nie będę jadł chleba i pił z tobą wody w tej miejscowości,	16 "I cannot go back with you, and I cannot eat bread or drink water with you in this place," he answered,
17 bo Pan powiedział do mnie słowo: Nie będziesz tam jadł chleba ani pił wody i nie pójdziesz z powrotem tą drogą, którą przyszedłeś.	17 "for I was told by the word of the LORD neither to eat bread nor drink water here, and not to go back the way I came."
18 Na to mu odparł: Ja też jestem prorokiem, jak i ty. Mnie też anioł rzekł słowa Pańskie: Zawróć go ze sobą do twego domu, aby spożył chleb i napił się wody. Oszukał go.	18 But he said to him, "I, too, am a prophet like you, and an angel told me in the word of the LORD to bring you back with me to my house and to have you eat bread and drink water." He was lying to him, however.
19 Dlatego tamten wrócił z nim, a później w jego domu spożył chleb i napił się wody.	19 So he went back with him, and ate bread and drank water in his house.
20 A gdy oni siedzieli przy stole, wówczas Pan skierował słowo do proroka, który go zawrócił z drogi.	20 But while they were sitting at table, the LORD spoke to the prophet who had brought him back,
21 Zawołał on do męża Bożego, przybyłego z Judy: Tak mówi Pan: Za to, że sprzeniewierzyłeś się słowom Pana i nie spełniłeś polecenia, które ci dał Pan, Bóg twój,	21 and he cried out to the man of God who had come from Judah: "The LORD says, 'Because you rebelled against the command of the LORD and did not keep the command which the LORD, your God, gave you,
22 gdyż powróciłeś i spożyłeś chleb oraz napiłeś się wody w tym miejscu, o którym ci powiedział: Nie jedz tam chleba i nie pij wody! - twój trup nie wejdzie do grobu twoich przodków.	22 but returned and ate bread and drank water in the place where he told you to do neither, your corpse shall not be brought to the grave of your ancestors.'"
23 Kiedy już zjedli chleb i napili się wody, osiodłał osła owemu prorokowi, którego zawrócił z drogi.	23 After he had eaten bread and drunk water, the ass was saddled for him, and he again
24 A gdy ów odjechał, na drodze napadł na niego lew i zabił go. Trup jego leżał porzucony na drodze, a koło niego stał osioł. Również i ów lew stał koło trupa.	24 set out. But a lion met him on the road, and killed him. His corpse lay sprawled on the road, and the ass remained standing by it, and so did the lion.
25 Po upływie pewnego czasu przechodzili ludzie i ujrzawszy trupa porzuconego na drodze oraz lwa stojącego koło trupa, przyszli i powiedzieli o tym w mieście, w którym ów stary prorok mieszkał.	25 Some passers-by saw the body lying in the road, with the lion standing beside it, and carried the news to the city where the old prophet lived.
26 Gdy dowiedział się o tym prorok, który zawrócił go z drogi, powiedział: To jest mąż Boży, który sprzeniewierzył się słowom Pana, i dlatego Pan zesłał na niego lwa, aby go rozszarpał i zabił, według zapowiedzianego mu wyroku przez Pana.	26 On hearing it, the prophet who had brought him back from his journey said: "It is the man of God who rebelled against the command of the LORD. He has delivered him to a lion, which mangled and killed him, as the LORD predicted to him."
27 Następnie rzekł do swoich synów: Osiodłajcie mi osła! Więc go osiodłali.	27 Then he said to his sons, "Saddle the ass for me." When they had saddled it,
28 Wtedy pojechał i znalazł trupa porzuconego na drodze, jako też osła i lwa stojących koło trupa. Lew ten nie pożarł trupa i nie rozszarpał owego osła.	28 he went off and found the body lying in the road with the ass and the lion standing beside it. The lion had not eaten the body nor had it harmed the ass.
29 Więc prorok podniósł trupa męża Bożego i włożył go na osła oraz przywiózł go z powrotem do miasta, aby go opłakiwać i pogrzebać.	29 The prophet lifted up the body of the man of God and put it on the ass, and brought it back to the city to mourn over it and to bury it.
30 W końcu złożył jego zwłoki w swoim grobie. Zapłakano wtedy nad nim: Ach, mój bracie!	30 He laid the man's body in his own grave, and they mourned over it: "Alas, my brother!"
31 Kiedy już go pochował, rzekł [prorok] do swoich synów: Po mojej śmierci pochowacie mnie w tym grobie, w którym został pochowany mąż Boży. Złóżcie mnie koło jego kości, aby moje kości zachowane były dzięki jego kościom.	31 After he had buried him, he said to his sons, "When I die, bury me in the grave where the man of God is buried. Lay my remains beside his.
32 Bo na pewno spełni się ta zapowiedź, którą on ogłosił jako wyrok Pański na ten ołtarz w Betel i na wszystkie przybytki wyżyn, które są w miastach Samarii.	32 For the word of the LORD which he proclaimed against the altar in Bethel and against all the shrines on the high places in the cities of Samaria shall certainly come to pass."
33 Jednak po tych wydarzeniach Jeroboam nie zawrócił ze swej złej drogi, lecz przeciwnie, mianował kapłanów wyżyn spośród zwykłego ludu. Kto tylko chciał, tego wprowadzał na urząd, tak iż stawał się kapłanem wyżyn.	33 Jeroboam did not give up his evil ways after this event, but again made priests for the high places from among the common people. Whoever desired it was consecrated and became a priest of the high places.
34 Takie postępowanie stało się dla rodu Jeroboama sposobnością do grzechu i powodem usunięcia go i zgładzenia z powierzchni ziemi.	34 This was a sin on the part of the house of Jeroboam for which it was to be cut off and destroyed from the earth.