Księga Rodzaju 19

Biblia Tysiąclecia	NEW AMERICAN BIBLE
1 Owi dwaj aniołowie przybyli do Sodomy wieczorem, kiedy to Lot siedział w bramie Sodomy. Gdy Lot ich ujrzał, wyszedł naprzeciw nich i oddawszy im pokłon do ziemi	1 The two angels reached Sodom in the evening, as Lot was sitting at the gate of Sodom. When Lot saw them, he got up to greet them; and bowing down with his face to the ground,
2 rzekł: Raczcie, panowie moi, zajść do domu sługi waszego na nocleg; obmyjcie sobie nogi. a rano pójdziecie w dalszą drogę. Ale oni mu rzekli: Nie! Spędzimy noc na dworze.	2 he said, "Please, gentlemen, come aside into your servant's house for the night, and bathe your feet; you can get up early to continue your journey." But they replied, "No, we shall pass the night in the town square."
3 Gdy on usilnie ich prosił, zgodzili się i weszli do jego domu. On zaś przygotował wieczerzę, poleciwszy upiec chleba przaśnego. I posilili się.	3 He urged them so strongly, however, that they turned aside to his place and entered his house. He prepared a meal for them, baking cakes without leaven, and they dined.
4 Zanim jeszcze udali się na spoczynek, mieszkający w Sodomie mężczyźni, młodzi i starzy, ze wszystkich stron miasta, otoczyli dom,	4 Before they went to bed, all the townsmen of Sodom, both young and old--all the people to the last man--closed in on the house.
5 wywołali Lota i rzekli do niego: Gdzie tu są ci ludzie, którzy przyszli do ciebie tego wieczoru? Wyprowadź ich do nas, abyśmy mogli z nimi poswawolić!	5 They called to Lot and said to him, "Where are the men who came to your house tonight? Bring them out to us that we may have intimacies with them."
6 Lot, który wyszedł do nich do wejścia, zaryglowawszy za sobą drzwi,	6 Lot went out to meet them at the entrance. When he had shut the door behind him,
7 rzekł im: Bracia moi, proszę was, nie dopuszczajcie się tego występku!	7 he said, "I beg you, my brothers, not to do this wicked thing.
8 Mam dwie córki, które jeszcze nie żyły z mężczyzną, pozwólcie, że je wyprowadzę do was; postąpicie z nimi, jak się wam podoba, bylebyście tym ludziom niczego nie czynili, bo przecież są oni pod moim dachem!	8 I have two daughters who have never had intercourse with men. Let me bring them out to you, and you may do to them as you please. But don't do anything to these men, for you know they have come under the shelter of my roof."
9 Ale oni krzyknęli: Odejdź precz! I mówili: Sam jest tu przybyszem i śmie nami rządzić! Jeszcze gorzej z tobą możemy postąpić niż z nimi! I rzucili się gwałtownie na tego męża, na Lota, inni zaś przybliżyli się, aby wyważyć drzwi.	9 They replied, "Stand back! This fellow," they sneered, "came here as an immigrant, and now he dares to give orders! We'll treat you worse than them!" With that, they pressed hard against Lot, moving in closer to break down the door.
10 Wtedy ci dwaj mężowie, wsunąwszy ręce, przyciągnęli Lota ku sobie do wnętrza domu i zaryglowali drzwi.	10 But his guests put out their hands, pulled Lot inside with them, and closed the door;
11 Tych zaś mężczyzn u drzwi domu, młodych i starych porazili ślepotą. Toteż na próżno usiłowali oni odnaleźć wejście.	11 at the same time they struck the men at the entrance of the house, one and all, with such a blinding light that they were utterly unable to reach the doorway.
12 A potem ci dwaj mężowie rzekli do Lota: Kogokolwiek jeszcze masz w tym mieście, zięcia, synów i córki oraz wszystkich bliskich, wyprowadź stąd.	12 Then the angels said to Lot: "Who else belongs to you here? Your sons (sons-in-law) and your daughters and all who belong to you in the city--take them away from it!
13 Mamy bowiem zamiar zniszczyć to miasto, ponieważ oskarżenie przeciw niemu do Pana tak się wzmogło, że Pan posłał nas, aby je zniszczyć.	13 We are about to destroy this place, for the outcry reaching the LORD against those in the city is so great that he has sent us to destroy it."
14 Wyszedł więc Lot, aby powiedzieć tym, którzy jako [przyszli] zięciowie mieli wziąć jego córki za żony: Chodźcie, wyjdźcie z tego miasta, bo Pan ma je zniszczyć! Oni jednak myśleli, że on żartuje.	14 So Lot went out and spoke to his sons-in-law, who had contracted marriage with his daughters. "Get up and leave this place," he told them; "the LORD is about to destroy the city." But his sons-in-law thought he was joking.
15 Gdy już zaczyanło świtać, aniołowie przynaglali Lota, mówiąc: Prędzej, weź żonę i córki, które są przy tobie, abyś nie zginął z winy tego miasta.	15 As dawn was breaking, the angels urged Lot on, saying, "On your way! Take with you your wife and your two daughters who are here, or you will be swept away in the punishment of the city."
16 Kiedy zaś on zwlekał, mężowie ci chwycili go, jego żonę i dwie córki za ręce - Pan bowiem litował się nad nim - i wyciągnęli ich, i wyprowadzili poza miasto.	16 When he hesitated, the men, by the LORD'S mercy, seized his hand and the hands of his wife and his two daughters and led them to safety outside the city.
17 A gdy ich już wyprowadzili z miasta, rzekł jeden z nich: Uchodź, abyś ocalił swe życie. Nie oglądaj się za siebie i nie zatrzymuj się nigdzie w tej okolicy, ale szukaj schronienia w górach, bo inaczej zginiesz!	17 As soon as they had been brought outside, he was told: "Flee for your life! Don't look back or stop anywhere on the Plain. Get off to the hills at once, or you will be swept away."
18 Ale Lot rzekł do nich: Nie, panie mój!	18 "Oh, no, my lord!" replied Lot.
19 Jeśli darzysz twego sługę życzliwością, uczyń większą łaskę niż ta, którą mi wyświadczyłeś, ratując mi życie: bo ja nie mogę szukać schronienia w górach, aby tam nie dosięgło mnie nieszczęście i abym nie zginął.	19 "You have already thought enough of your servant to do me the great kindness of intervening to save my life. But I cannot flee to the hills to keep the disaster from overtaking me, and so I shall die.
20 Oto jest tu w pobliżu miasto, do którego mógłbym uciec. A choć jest ono małe, w nim znajdę schronienie. Czyż nie jest ono małe? Ja zaś będę mógł ocalić życie.	20 Look, this town ahead is near enough to escape to. It's only a small place. Let me flee there--it's a small place, isn't it?--that my life may be saved."
21 Odpowiedział mu: Przychylam się i do tej twojej prośby; nie zniszczę więc miasta, o którym mówisz.	21 "Well, then," he replied, "I will also grant you the favor you now ask. I will not overthrow the town you speak of.
22 Szybko zatem schroń się w nim, bo nie mogę dokonać zniszczenia, dopóki tam nie wejdziesz. dlatego dano temu miastu nazwę Soar.	22 Hurry, escape there! I cannot do anything until you arrive there." That is why the town is called Zoar.
23 Słońce wzeszło już nad ziemią, gdy Lot przybył do Soaru.	23 The sun was just rising over the earth as Lot arrived in Zoar;
24 A wtedy Pan spuścił na Sodomę i Gomorę deszcz siarki i ognia od Pana "z nieba".	24 at the same time the LORD rained down sulphurous fire upon Sodom and Gomorrah (from the LORD out of heaven).
25 I tak zniszczył te miasta oraz całą okolicę wraz ze wszystkimi mieszkańcami miast, a także roślinność.	25 He overthrew those cities and the whole Plain, together with the inhabitants of the cities and the produce of the soil.
26 Żona Lota, która szła za nim, obejrzała się i stała się słupem soli.	26 But Lot's wife looked back, and she was turned into a pillar of salt.
27 Abraham, wstawszy rano, udał się na to miejsce, na którym przedtem stał przed Panem.	27 Early the next morning Abraham went to the place where he had stood in the LORD'S presence.
28 I gdy spojrzał w stronę Sodomy i Gomory i na cały obszar dokoła, zobaczył unoszący się nad ziemią gęsty dym, jak gdyby z pieca, w którym topią metal.	28 As he looked down toward Sodom and Gomorrah and the whole region of the Plain, he saw dense smoke over the land rising like fumes from a furnace.
29 Tak więc Bóg, niszcząc okoliczne miasta, przez wzgląd na Abrahama ocalił Lota od zagłady, jakiej uległy te miasta, w których Lot przedtem mieszkał.	29 Thus it came to pass: when God destroyed the Cities of the Plain, he was mindful of Abraham by sending Lot away from the upheaval by which God overthrew the cities where Lot had been living.
30 Lot wyszedł z Soaru i zamieszkał wraz z dwiema swymi córkami w górach, gdyż bał się pozostawać w tym mieście. A gdy mieszkał z dwiema swymi córkami w pieczarze,	30 Since Lot was afraid to stay in Zoar, he and his two daughters went up from Zoar and settled in the hill country, where he lived with his two daughters in a cave.
31 rzekła starsza do młodszej: Ojciec nasz wprawdzie już jest stary, ale nie ma w tej okolicy mężczyzny, który by przyszedł do nas na sposób wszystkim właściwy.	31 The older one said to the younger: "Our father is getting old, and there is not a man on earth to unite with us as was the custom everywhere.
32 Chodź więc, upoimy ojca naszego winem i położymy się z nim, a tak będziemy miały potomstwo z ojca naszego.	32 Come, let us ply our father with wine and then lie with him, that we may have offspring by our father."
33 Upoiły więc swego ojca winem tej samej nocy; wtedy starsza poszła i położyła się przy ojcu swoim, on zaś nawet nie wiedział ani kiedy się kładła, ani kiedy wstała.	33 So that night they plied their father with wine, and the older one went in and lay with her father; but he was not aware of her lying down or her getting up.
34 Nazajutrz rzekła starsza do młodszej: Oto ostatniej nocy ja spałam z ojcem; upójmy go winem także tej nocy i idź ty, i śpij z nim, abyśmy obie miały potomstwo z ojca naszego.	34 Next day the older one said to the younger: "Last night it was I who lay with my father. Let us ply him with wine again tonight, and then you go in and lie with him, that we may both have offspring by our father."
35 Upoiły więc i tej nocy ojca swego winem i poszła młodsza i położyła się przy nim; a on nawet nie wiedział, kiedy się kładła i kiedy wstała.	35 So that night, too, they plied their father with wine, and then the younger one went in and lay with him; but again he was not aware of her lying down or her getting up.
36 I tak obie córki Lota stały się brzemienne za sprawą swego ojca.	36 Thus both of Lot's daughters became pregnant by their father.
37 Starsza, urodziwszy potem syna, dała mu imię Moab. Ten był praojcem dzisiejszych Moabitów.	37 The older one gave birth to a son whom she named Moab, saying, "From my father." He is the ancestor of the Moabites of today.
38 Młodsza również urodziła syna i nazwała go Ben-Ammi. Ten zaś stał się praojcem dzisiejszych Ammonitów.	38 The younger one, too, gave birth to a son, and she named him Ammon, saying, "The son of my kin." He is the ancestor of the Ammonites of today.