1 Αγαπα λοιπον Κυριον τον Θεον σου και φυλαττε τα φυλαγματα αυτου και τα διαταγματα αυτου, και τας κρισεις αυτου, και τας εντολας αυτου, πασας τας ημερας. | 1 Miłujcie przeto Pana, Boga swojego, i wiernie przestrzegajcie Jego praw, poleceń i nakazów po wszystkie dni. |
2 Και γνωρισατε σημερον? διοτι ουχι τα παιδια σας, τα οποια δεν εγνωρισαν, και τα οποια δεν ειδον την παιδειαν Κυριου του Θεου σας, τα μεγαλεια αυτου, την χειρα αυτου την κραταιαν και τον βραχιονα αυτου τον εξηπλωμενον, | 2 Wy poznaliście je dzisiaj, a nie dzieci wasze, które nie znały i nie widziały pouczenia Pana, Boga waszego, Jego wielkości, Jego mocnej ręki i wyciągniętego ramienia, |
3 και τα σημεια αυτου, και τα εργα αυτου, οσα εκαμεν εν μεσω της Αιγυπτου, κατα του Φαραω βασιλεως της Αιγυπτου και κατα πασης της γης αυτου, | 3 znaków i dzieł, wszystkiego, czego dokonał w Egipcie względem faraona, króla egipskiego, i całej jego ziemi; |
4 και οσα εκαμεν εις το στρατευμα των Αιγυπτιων, εις τους ιππους αυτων και εις τας αμαξας αυτων, τινι τροπω εκαμε τα υδατα της Ερυθρας θαλασσης να καταποντισωσιν αυτους οτε σας κατεδιωκον οπισθεν, και ο Κυριος εξωλοθρευσεν αυτους εως της ημερας ταυτης, | 4 co uczynił wojsku egipskiemu, jego koniom i jego rydwanom - jak je kazał zatopić wodom Morza Czerwonego podczas pościgu za wami - wygubił ich Pan aż do dnia dzisiejszego; |
5 και τι εκαμεν εις εσας εν τη ερημω, εως να ελθητε εις τον τοπον τουτον, | 5 co uczynił wam na pustyni, aż do waszego przyjścia na to miejsce; |
6 και τι εκαμεν εις τον Δαθαν και Αβειρων τους υιους Ελιαβ υιου του Ρουβην, πως η γη ηνοιξε το στομα αυτης και κατεπιεν αυτους και τας οικογενειας αυτων και τας σκηνας αυτων και πασαν την περιουσιαν αυτων, εν μεσω παντος του Ισραηλ? | 6 co uczynił Datanowi i Abiramowi, synom Eliaba, potomka Rubena, gdy ziemia otwarła swą paszczę i pochłonęła ich spośród Izraela razem z ich rodzinami, ich namiotami i całym ich dobytkiem. |
7 αλλ' οι οφθαλμοι σας ειδον παντα τα εργα του Κυριου τα μεγαλα, οσα εκαμε. | 7 Wasze bowiem oczy widziały całe to wielkie dzieło Pana, które On uczynił. |
8 Δια τουτο θελετε φυλαττει πασας τας εντολας, τας οποιας εγω προσταζω εις σε σημερον? δια να κραταιωθητε και να εισελθητε και να κληρονομησητε την γην, εις την οποιαν υπαγετε δια να κληρονομησητε αυτην? | 8 Strzeżcie przeto wszystkich nakazów, które wam dzisiaj daję, abyście byli dość mocni, by wejść i posiąść ziemię, do której dziś idziecie, by ją posiąść; |
9 και δια να μακροημερευσητε επι της γης, την οποιαν ωμοσε Κυριος προς τους πατερας σας να δωση εις αυτους και εις το σπερμα αυτων, γην ρεουσαν γαλα και μελι. | 9 byście długo żyli w ziemi, którą poprzysiągł Pan dać przodkom waszym i potomstwu ich: ziemię opływającą w mleko i miód. |
10 Διοτι η γη, εις την οποιαν εισερχεσαι δια να κληρονομησης αυτην, δεν ειναι ως η γη της Αιγυπτου εκ της οποιας εξηλθετε, οπου εσπειρες τον σπορον σου, και εποτιζες δια του ποδος σου, ως κηπον λαχανων? | 10 Gdyż ziemia, którą idziecie posiąść, nie jest podobna do ziemi egipskiej, skąd wyszliście, a w którą posiawszy nasienie doprowadzaliście wodę jak do ogrodu warzywnego przy pomocy nóg. |
11 αλλ' η γη, εις την οποιαν διαβαινετε δια να κληρονομησητε αυτην, γη ορεων και κοιλαδων, απο της βροχης του ουρανου πινει υδωρ? | 11 Ziemia, którą idziecie posiąść, jest krajem gór i dolin, pijącym wodę z deszczu niebieskiego. |
12 γη, την οποιαν Κυριος ο Θεος σου επιβλεπει παντοτε? οι οφθαλμοι Κυριου του Θεου σου ειναι επ' αυτην, απο της αρχης του ετους εως τελους του ετους. | 12 To ziemia, którą stale nawiedza Pan, Bóg wasz, na której spoczywają oczy Pana, Boga waszego, od początku roku aż do końca. |
13 Και εαν επιμελως ακουσητε τας εντολας μου, τας οποιας εγω προσταζω εις εσας σημερον, να αγαπατε Κυριον τον Θεον σας, και να λατρευητε αυτον εξ ολης της καρδιας σας και εξ ολης της ψυχης σας, | 13 Jeśli będziecie słuchać pilnie nakazów, które wam dziś daję, miłując Pana, Boga waszego, i służąc Mu z całego serca z całej duszy, |
14 τοτε θελω δωσει την βροχην της γης σας εν τω καιρω αυτης, την πρωιμον και την οψιμον, δια να συναξης τον σιτον σου και τον οινον σου και το ελαιον σου? | 14 ześle On deszcz na waszą ziemię we właściwym czasie, jesienny jak i wiosenny, i zbierzecie wasze zboże, moszcz i oliwę. |
15 και θελω δωσει χορτον εις τους αγρους σου δια τα κτηνη σου, δια να τρωγης και να χορταινης. | 15 Da też trawę na polach dla waszego bydła. Będziecie mieli żywności do syta. |
16 Προσεχετε εις εαυτους, μηποτε πλανηθη η καρδια σας και παραδρομησητε και λατρευσητε αλλους θεους και προσκυνησητε αυτους? | 16 Strzeżcie się, by serce wasze nie pozwoliło się omamić, abyście nie odeszli i nie służyli obcym bogom i nie oddawali im pokłonu, |
17 και εξαφθη η οργη του Κυριου εναντιον σας, και κλειση τον ουρανον, δια να μη βρεξη, και η γη να μη δωση τους καρπους αυτης? και εξολοθρευθητε παραυτα εκ της γης της αγαθης, την οποιαν διδει εις εσας ο Κυριος. | 17 bo zapaliłby się gniew Pana na was, i zamknąłby niebo, aby nie padał deszcz, ziemia nie wydałaby plonów, i prędko zginęlibyście w tej pięknej ziemi, którą wam daje Pan. |
18 Θελετε λοιπον βαλει τους λογους μου τουτους εις την καρδιαν σας και εις την ψυχην σας? και θελετε δεσει αυτους δια σημειον επι της χειρος σας και θελουσιν εισθαι ως προμετωπιδια μεταξυ των οφθαλμων σας? | 18 Weźcie przeto sobie te moje słowa do serca i duszy. Przywiążcie je sobie jako znak na ręku. Niech one będą wam ozdobą między oczami. |
19 και θελετε διδασκει αυτους εις τα τεκνα σας, ομιλουντες περι αυτων καθημενος εν τη οικια σου και περιπατων εν τη οδω και πλαγιαζων και εγειρομενος? | 19 Nauczcie ich wasze dzieci, powtarzając je im, gdy przebywacie w domu, gdy idziecie drogą, gdy kładziecie się i wstajecie. |
20 και θελεις γραψει αυτους επι τους παραστατας της οικιας σου και επι τας πυλας σου? | 20 Napiszesz je na odrzwiach swojego domu i na swoich bramach, |
21 δια να πολλαπλασιασθωσιν αι ημεραι σας και αι ημεραι των τεκνων σας επι της γης, την οποιαν ο Κυριος ωμοσε προς τους πατερας σας να δωση εις αυτους, ως αι ημεραι του ουρανου επι της γης. | 21 aby się pomnożyły twoje dni i dni twoich dzieci w kraju, który przodkom waszym poprzysiągł dać Pan - dni tak długie, jak dni niebios, które są nad ziemią. |
22 Επειδη, εαν φυλαξητε επιμελως πασας τας εντολας ταυτας, τας οποιας εγω προσταζω εις εσας, ωστε να εκτελητε αυτας, να αγαπατε Κυριον τον Θεον σας, να περιπατητε εις πασας τας οδους αυτου, και να ησθε προσκεκολλημενοι εις αυτον, | 22 Jeśli pilnie strzec będziecie wszystkich tych poleceń, które ja wam dziś nakazuję pełnić, miłując Pana, waszego Boga, postępując według wszystkich Jego dróg i Jego się trzymając - |
23 τοτε θελει εκδιωξει ο Κυριος παντα ταυτα τα εθνη απ' εμπροσθεν σας, και θελετε κληρονομησει εθνη μεγαλητερα και δυνατωτερα σας. | 23 wypędzi Pan wszystkie te narody przed wami i usuniecie narody większe i mocniejsze od was. |
24 Πας ο τοπος, οπου πατηση το ιχνος των ποδων σας, ιδικος σας θελει εισθαι απο της ερημου και του Λιβανου, απο του ποταμου, του ποταμου Ευφρατου, και εως της θαλασσης της προς δυσμας, θελει εισθαι το οριον σας. | 24 Każde miejsce, po którym będzie chodzić stopa waszej nogi, będzie wasze. Granice wasze sięgać będą od pustyni aż do Libanu, od rzeki Eufrat aż do Morza Zachodniego. |
25 Ουδεις θελει δυνηθη να σταθη εμπροσθεν σας? τον φοβον σας και τον τρομον σας θελει εμβαλλει Κυριος ο Θεος σας επι προσωπου πασης της γης, την οποιαν πατησητε, καθως ειπεν εις εσας. | 25 Nikt przed wami się nie ostoi, strach przed wami i przerażenie będzie siał Pan, Bóg wasz, po całej ziemi, po której będziecie chodzić, jak wam zapowiedział. |
26 Ιδου, εγω βαλλω σημερον εμπροσθεν σας ευλογιαν και καταραν? | 26 Widzicie, ja kładę dziś przed wami błogosławieńswo i przekleństwo. |
27 την ευλογιαν, εαν υπακουητε εις τας εντολας Κυριου του Θεου σας, τας οποιας εγω προσταζω εις εσας σημερον, | 27 Błogosławieństwo, jeśli usłuchacie poleceń Pana, waszego Boga, które ja wam dzisiaj daję - |
28 και την καταραν, εαν δεν υπακουητε εις τας εντολας Κυριου του Θεου σας, αλλα εκκλινητε απο της οδου, την οποιαν εγω προσταζω εις εσας σημερον, ωστε να ακολουθησητε αλλους θεους, τους οποιους δεν εγνωρισατε. | 28 przekleństwo, jeśli nie usłuchacie poleceń Pana, waszego Boga, jeśli odstąpicie od drogi, którą ja wam dzisiaj wskazuję, a pójdziecie za bogami obcymi, których nie znacie. |
29 Και οταν Κυριος ο Θεος σου σε εισαγαγη εις την γην, εις την οποιαν υπαγεις δια να κληρονομησης αυτην, θελεις θεσει την ευλογιαν επι το ορος Γαριζιν και την καταραν επι το ορος Εβαλ. | 29 Gdy Pan, Bóg wasz, wprowadzi was do ziemi, którą idziecie posiąść, ogłosicie błogosławieństwo na górze Garizim, a przekleństwo na górze Ebal. |
30 Δεν ειναι ταυτα περαν του Ιορδανου, κατα την οδον την προς δυσμας ηλιου, εν τη γη των Χαναναιων, των κατοικουντων εν τη πεδιαδι, κατεναντι Γαλγαλων, πλησιον της δρυος Μορεχ; | 30 Czyż nie są te góry za Jordanem, za drogą zachodnią do ziemi Kananejczyków, mieszkających w Arabie, naprzeciw Gilgal, niedaleko dębów More? |
31 Διοτι σεις διαβαινετε τον Ιορδανην, δια να εισελθητε να κληρονομησητε την γην, την οποιαν Κυριος ο Θεος σας διδει εις εσας, και θελετε κληρονομησει αυτην και κατοικησει εν αυτη. | 31 Bo wy przejdziecie przez Jordan, idąc posiąść ziemię, którą wam daje Pan, Bóg wasz. Gdy ją posiądziecie i będziecie w niej mieszkać, |
32 Και θελετε προσεχει να εκτελητε παντα τα διαταγματα και τας κρισεις, τας οποιας εγω βαλλω ενωπιον σας σημερον. | 32 wypełniajcie pilnie wszystkie prawa i nakazy, które ja wam dzisiaj daję. |