| 1 Jesus pôs-se novamente a ensinar, à beira do mar, e aglomerou-se junto dele tão grande multidão, que ele teve de entrar numa barca, no mar, e toda a multidão ficou em terra na praia. | 1 Znowu zaczął nauczać nad jeziorem i bardzo wielki tłum ludzi zebrał się przy Nim. Dlatego wszedł do łodzi i usiadł w niej /pozostając/ na jeziorze, a cały lud stał na brzegu jeziora. |
| 2 E ensinava-lhes muitas coisas em parábolas. Dizia-lhes na sua doutrina: | 2 Uczył ich wiele w przypowieściach i mówił im w swojej nauce: |
| 3 Ouvi: Saiu o semeador a semear. | 3 Słuchajcie: Oto siewca wyszedł siać. |
| 4 Enquanto lançava a semente, uma parte caiu à beira do caminho, e vieram as aves e a comeram. | 4 A gdy siał, jedno padło na drogę; i przyleciały ptaki, i wydziobały je. |
| 5 Outra parte caiu no pedregulho, onde não havia muita terra; o grão germinou logo, porque a terra não era profunda; | 5 Inne padło na miejsce skaliste, gdzie nie miało wiele ziemi, i wnet wzeszło, bo nie było głęboko w glebie. |
| 6 mas, assim que o sol despontou, queimou-se e, como não tivesse raiz, secou. | 6 Lecz po wschodzie słońca przypaliło się i nie mając korzenia, uschło. |
| 7 Outra parte caiu entre os espinhos; estes cresceram, sufocaram-na e o grão não deu fruto. | 7 Inne znów padło między ciernie, a ciernie wybujały i zagłuszyły je, tak że nie wydało owocu. |
| 8 Outra caiu em terra boa e deu fruto, cresceu e desenvolveu-se; um grão rendeu trinta, outro sessenta e outro cem. | 8 Inne w końcu padły na ziemię żyzną, wzeszły, wyrosły i wydały plon: trzydziestokrotny, sześćdziesięciokrotny i stokrotny. |
| 9 E dizia: Quem tem ouvidos para ouvir, ouça! | 9 I dodał: Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha. |
| 10 Quando se acharam a sós, os que o cercavam e os Doze indagaram dele o sentido da parábola. | 10 A gdy był sam, pytali Go ci, którzy przy Nim byli, razem z Dwunastoma, o przypowieść. |
| 11 Ele disse-lhes: A vós é revelado o mistério do Reino de Deus, mas aos que são de fora tudo se lhes propõe em parábolas. | 11 On im odrzekł: Wam dana jest tajemnica królestwa Bożego, dla tych zaś, którzy są poza wami, wszystko dzieje się w przypowieściach, |
| 12 Desse modo, eles olham sem ver, escutam sem compreender, sem que se convertam e lhes seja perdoado. | 12 aby patrzyli oczami, a nie widzieli, słuchali uszami, a nie rozumieli, żeby się nie nawrócili i nie była im wydana /tajemnica/. |
| 13 E acrescentou: Não entendeis essa parábola? Como entendereis então todas as outras? | 13 I mówił im: Nie rozumiecie tej przypowieści? Jakże zrozumiecie inne przypowieści? |
| 14 O semeador semeia a palavra. | 14 Siewca sieje słowo. |
| 15 Alguns se encontram à beira do caminho, onde ela é semeada; apenas a ouvem, vem Satanás tirar a palavra neles semeada. | 15 A oto są ci /posiani/ na drodze: u nich się sieje słowo, a skoro je usłyszą, zaraz przychodzi szatan i porywa słowo zasiane w nich. |
| 16 Outros recebem a semente em lugares pedregosos; quando a ouvem, recebem-na com alegria; | 16 Podobnie na miejscach skalistych posiani są ci, którzy, gdy usłyszą słowo, natychmiast przyjmują je z radością, |
| 17 mas não têm raiz em si, são inconstantes, e assim que se levanta uma tribulação ou uma perseguição por causa da palavra, eles tropeçam. | 17 lecz nie mają w sobie korzenia i są niestali. Gdy potem przyjdzie ucisk lub prześladowanie z powodu słowa, zaraz się załamują. |
| 18 Outros ainda recebem a semente entre os espinhos; ouvem a palavra, | 18 Są inni, którzy są zasiani między ciernie: to są ci, którzy słuchają wprawdzie słowa, |
| 19 mas as preocupações mundanas, a ilusão das riquezas, as múltiplas cobiças sufocam-na e a tornam infrutífera. | 19 lecz troski tego świata, ułuda bogactwa i inne żądze wciskają się i zagłuszają słowo, tak że zostaje bezowocne. |
| 20 Aqueles que recebem a semente em terra boa escutam a palavra, acolhem-na e dão fruto, trinta, sessenta e cem por um. | 20 W końcu na ziemię żyzną zostali posiani ci, którzy słuchają słowa, przyjmują je i wydają owoc: trzydziestokrotny, sześćdziesięciokrotny i stokrotny. |
| 21 Dizia-lhes ainda: Traz-se porventura a candeia para ser colocada debaixo do alqueire ou debaixo da cama? Não é para ser posta no candeeiro? | 21 Mówił im dalej: Czy po to wnosi się światło, by je postawić pod korcem lub pod łóżkiem? Czy nie po to, aby je postawić na świeczniku? |
| 22 Porque nada há oculto que não deva ser descoberto, nada secreto que não deva ser publicado. | 22 Nie ma bowiem nic ukrytego, co by nie miało wyjść na jaw. |
| 23 Se alguém tem ouvidos para ouvir, que ouça. | 23 Kto ma uszy do słuchania, niechaj słucha. |
| 24 Ele prosseguiu: Atendei ao que ouvis: com a medida com que medirdes, vos medirão a vós, e ainda se vos acrescentará. | 24 I mówił im: Uważajcie na to, czego słuchacie. Taką samą miarą, jaką wy mierzycie, odmierzą wam i jeszcze wam dołożą. |
| 25 Pois, ao que tem, se lhe dará; e ao que não tem, se lhe tirará até o que tem. | 25 Bo kto ma, temu będzie dane; a kto nie ma, pozbawią go i tego, co ma. |
| 26 Dizia também: O Reino de Deus é como um homem que lança a semente à terra. | 26 Mówił dalej: Z królestwem Bożym dzieje się tak, jak gdyby ktoś nasienie wrzucił w ziemię. |
| 27 Dorme, levanta-se, de noite e de dia, e a semente brota e cresce, sem ele o perceber. | 27 Czy śpi, czy czuwa, we dnie i w nocy, nasienie kiełkuje i rośnie, on sam nie wie jak. |
| 28 Pois a terra por si mesma produz, primeiro a planta, depois a espiga e, por último, o grão abundante na espiga. | 28 Ziemia sama z siebie wydaje plon, najpierw źdźbło, potem kłos, a potem pełne ziarnko w kłosie. |
| 29 Quando o fruto amadurece, ele mete-lhe a foice, porque é chegada a colheita. | 29 A gdy stan zboża na to pozwala, zaraz zapuszcza się sierp, bo pora już na żniwo. |
| 30 Dizia ele: A quem compararemos o Reino de Deus? Ou com que parábola o representaremos? | 30 Mówił jeszcze: Z czym porównamy królestwo Boże lub w jakiej przypowieści je przedstawimy? |
| 31 É como o grão de mostarda que, quando é semeado, é a menor de todas as sementes. | 31 Jest ono jak ziarnko gorczycy; gdy się je wsiewa w ziemię, jest najmniejsze ze wszystkich nasion na ziemi. |
| 32 Mas, depois de semeado, cresce, torna-se maior que todas as hortaliças e estende de tal modo os seus ramos, que as aves do céu podem abrigar-se à sua sombra. | 32 Lecz wsiane wyrasta i staje się większe od jarzyn; wypuszcza wielkie gałęzie, tak że ptaki powietrzne gnieżdżą się w jego cieniu. |
| 33 Era por meio de numerosas parábolas desse gênero que ele lhes anunciava a palavra, conforme eram capazes de compreender. | 33 W wielu takich przypowieściach głosił im naukę, o ile mogli /ją/ rozumieć. |
| 34 E não lhes falava, a não ser em parábolas; a sós, porém, explicava tudo a seus discípulos. | 34 A bez przypowieści nie przemawiał do nich. Osobno zaś objaśniał wszystko swoim uczniom. |
| 35 À tarde daquele dia, disse-lhes: Passemos para o outro lado. | 35 Gdy zapadł wieczór owego dnia, rzekł do nich: Przeprawmy się na drugą stronę. |
| 36 Deixando o povo, levaram-no consigo na barca, assim como ele estava. Outras embarcações o escoltavam. | 36 Zostawili więc tłum, a Jego zabrali, tak jak był w łodzi. Także inne łodzie płynęły z Nim. |
| 37 Nisto surgiu uma grande tormenta e lançava as ondas dentro da barca, de modo que ela já se enchia de água. | 37 Naraz zerwał się gwałtowny wicher. Fale biły w łódź, tak że łódź już się napełniała. |
| 38 Jesus achava-se na popa, dormindo sobre um travesseiro. Eles acordaram-no e disseram-lhe: Mestre, não te importa que pereçamos? | 38 On zaś spał w tyle łodzi na wezgłowiu. Zbudzili Go i powiedzieli do Niego: Nauczycielu, nic Cię to nie obchodzi, że giniemy? |
| 39 E ele, despertando, repreendeu o vento e disse ao mar: Silêncio! Cala-te! E cessou o vento e seguiu-se grande bonança. | 39 On wstał, rozkazał wichrowi i rzekł do jeziora: Milcz, ucisz się! Wicher się uspokoił i nastała głęboka cisza. |
| 40 Ele disse-lhes: Como sois medrosos! Ainda não tendes fé? | 40 Wtedy rzekł do nich: Czemu tak bojaźliwi jesteście? Jakże wam brak wiary? |
| 41 Eles ficaram penetrados de grande temor e cochichavam entre si: Quem é este, a quem até o vento e o mar obedecem? | 41 Oni zlękli się bardzo i mówili jeden do drugiego: Kim właściwie On jest, że nawet wicher i jezioro są Mu posłuszne? |