Isaiah 37

NEW AMERICAN BIBLE	Biblia Tysiąclecia
1 When King Hezekiah heard this, he tore his garments, wrapped himself in sackcloth, and went into the temple of the LORD.	1 Gdy to usłyszał król Ezechiasz, rozdarł swe szaty, okrył się worem i udał się do świątyni Pańskiej.
2 He sent Eliakim, the master of the palace, and Shebna the scribe, and the elders of the priests, wrapped in sackcloth, to tell the prophet Isaiah, son of Amoz:	2 Potem posłał Eliakima, zarządcę pałacu, i Szebnę, pisarza, i starszych kapłanów, obleczonych w wory, do proroka Izajasza, syna Amosa,
3 "Thus says Hezekiah: 'This is a day of distress, of rebuke, and of disgrace. Children are at the point of birth, but there is no strength to bring them forth.	3 by mu powiedzieli: Tak mówi Ezechiasz: Ten dzień jest dniem utrapienia i kary, i hańby. Albowiem dojrzały dzieci do swoich narodzin, a nie ma siły do ich porodzenia.
4 Perhaps the LORD, your God, will hear the words of the commander, whom his master, the king of Assyria, sent to taunt the living God, and will rebuke him for the words which the LORD, your God, has heard. Send up a prayer for the remnant that is here.'"	4 Może Pan, Bóg twój, raczy usłyszeć słowa rabsaka, którego przysłał król asyryjski, jego pan, aby znieważać Boga żywego, i skarze go za słowa, które usłyszał Pan, Bóg twój. Przeto wznieś modlitwę za Resztę, która jeszcze pozostaje.
5 When the servants of King Hezekiah had come to Isaiah,	5 Przyszli więc słudzy króla Ezechiasza do Izajasza.
6 he said to them: "Tell this to your master: 'Thus says the LORD: Do not be frightened by the words you have heard, with which the servants of the king of Assyria have blasphemed me.	6 Izajasz zaś rzekł do nich: Tak powiecie waszemu panu: Tak mówi Pan: Nie bój się słów, które usłyszałeś, a którymi pachołcy króla asyryjskiego rzucali Mi bluźnierstwa.
7 I am about to put in him such a spirit that, when he hears a certain report, he will return to his own land, and there I will cause him to fall by the sword.'"	7 Oto Ja spowoduję w nim takie usposobienie, że na wiadomość, którą usłyszy, wróci do swego kraju; i sprawię, że w swoim kraju padnie od miecza.
8 When the commander returned to Lachish and heard that the king of Assyria had left there, he found him besieging Libnah.	8 Wrócił rabsak i zastał króla asyryjskiego zdobywającego Libnę. Posłyszał bowiem, że król ustąpił spod Lakisz.
9 The king of Assyria heard a report that Tirhakah, king of Ethiopia, had come out to fight against him. Again he sent envoys to Hezekiah with this message: "Thus shall you say to Hezekiah, king of Judah:	9 Gdy Sennacheryb otrzymał wieść o Tirhace, królu Kusz, głoszącą: Wyruszył na wojnę przeciw tobie, gdy usłyszał, wyprawił posłów do Ezechiasza, polecając:
10 'Do not let your God on whom you rely deceive you by saying that Jerusalem will not be handed over to the king of Assyria.	10 Tak powiecie Ezechiaszowi, królowi judzkiemu: Niech cię nie zwodzi twój Bóg, w którym położyłeś nadzieję, zapewnieniem: Nie będzie wydana Jerozolima w ręce króla asyryjskiego.
11 You yourself have heard what the kings of Assyria have done to all the countries: They doomed them! Will you, then, be saved?	11 Oto ty słyszałeś, co zrobili królowie asyryjscy wszystkim krajom, przeznaczając je na zagładę, a ty miałbyś ocaleć?
12 Did the gods of the nations whom my fathers destroyed save them? Gozen, Haran, Rezeph, and the Edenites in Telassar?	12 Czy bogowie narodów, jakie moi przodkowie wyniszczyli, ocalili je? Gozan i Charan, i Resef, i Edanitów, którzy byli w Telassar?
13 Where is the king of Hamath, the king of Arpad, or a king of the cities of Sepharvaim, Hena or Ivvah?'"	13 Gdzie jest król Chamatu, król Arpadu, król miasta Sefarwaim, Heny i Iwwy?
14 Hezekiah took the letter from the hand of the messengers and read it; then he went up to the temple of the LORD, and spreading it out before him,	14 Ezechiasz wziął list z ręki posłów i przeczytał go. Następnie poszedł do świątyni Pańskiej i rozwinął go przed Panem.
15 he prayed to the LORD:	15 I zanosił modły Ezechiasz do Pana, mówiąc:
16 "O LORD of hosts, God of Israel, enthroned upon the cherubim! You alone are God over all the kingdoms of the earth. You have made the heavens and the earth.	16 O Panie Zastępów, Boże Izraela, który zasiadasz na cherubach, Ty sam jesteś Bogiem wszystkich królestw świata, Tyś uczynił niebo i ziemię.
17 Incline your ear, O LORD, and listen! Open your eyes, O LORD and see! Hear all the words of the letter that Sennacherib sent to taunt the living God.	17 Nakłoń, Panie, Twego ucha, i usłysz! Otwórz, Panie, Twoje oczy, i popatrz! Słuchaj wszystkich słów Sennacheryba, które przysłał, by znieważać Boga żywego.
18 Truly, O LORD, the kings of Assyria have laid waste all the nations and their lands,	18 To prawda, o Panie, że królowie asyryjscy wyniszczyli wszystkie narody i kraje ich.
19 and cast their gods into the fire; they destroyed them because they were not gods but the work of human hands, wood and stone.	19 W ogień wrzucili ich bogów, bo ci nie byli bogami, lecz tylko dziełem rąk ludzkich z drzewa i z kamienia, więc ich zniweczyli.
20 Therefore, O LORD, our God, save us from his hand, that all the kingdoms of the earth may know that you, O LORD, alone are God."	20 Teraz więc, o Panie, Boże nasz, wybaw nas z jego ręki, i niech wiedzą wszystkie królestwa ziemi, że Ty sam jesteś Bogiem, o Panie!
21 Then Isaiah, son of Amoz, sent this message to Hezekiah: Thus says the LORD, the God of Israel: In answer to your prayer for help against Sennacherib, king of Assyria,	21 Wówczas Izajasz, syn Amosa, posłał Ezechiaszowi oświadczenie: Tak mówi Pan, Bóg Izraela: Wysłuchałem tego, o co się modliłeś do Mnie w sprawie Sennacheryba, króla Asyrii.
22 this is the word the LORD has spoken concerning him: She despises you, laughs you to scorn, the virgin daughter Zion; Behind you she wags her head, daughter Jerusalem.	22 Oto wyrocznia, którą wydał Pan na niego: Gardzi tobą, szydzi z ciebie Dziewica, Córa Syjonu; za tobą potrząsa głową Córa Jeruzalem.
23 Whom have you insulted and blasphemed, against whom have you raised your voice And lifted up your eyes on high? Against the Holy One of Israel!	23 Komuś ubliżył i komu bluźnił? Przeciw komu twój głos podniosłeś i w górę wzbiłeś twe oczy? Przeciw Świętemu Izraela!
24 Through your servants you have insulted the Lord: You said, "With my many chariots I climbed the mountain heights, the recesses of Lebanon; I cut down its lofty cedars, its choice cypresses; I reached the remotest heights, its forest park.	24 Przez swych służalców urągałeś Panu. Mówiłeś: Z mnóstwem mych rydwanów wyszedłem na szczyty górskie, na najdalsze grzbiety Libanu. Wyciąłem jego cedry najwyższe, co najpiękniejsze jego cyprysy. Wtargnąłem w jego ostatnie ustronie, w jego bujną gęstwinę l
25 I dug wells and drank water in foreign lands; I dried up with the soles of my feet all the rivers of Egypt.	25 Drążyłem studnie i piłem obce wody, stopami nóg moich wysuszyłem wszystkie rzeki Egiptu.
26 Have you not heard? Long ago I prepared it, From days of old I planned it, now I have brought it to pass: That you should reduce fortified cities into heaps of ruins,	26 Czy nie słyszałeś? Z dawna to przygotowałem. Co ułożyłem od prastarych czasów, to teraz w czyn wprowadzam. Miałeś obrócić w stosy gruzów obwarowane miasta.
27 While their inhabitants, shorn of power, are dismayed and ashamed, Becoming like the plants of the field, like the green growth, like the scorched grass on the housetops.	27 Mieszkańcy ich bezsilni, przelękli się i okryli wstydem. Stali się jak rośliny na polu i jak młoda trawa zielona, jak zielsko na dachach spalone podmuchem wiatru wschodniego.
28 I am aware whether you stand or sit; I know whether you come or go, and also your rage against me.	28 Wiem, kiedy wstajesz i kiedy spoczywasz, kiedy wychodzisz i kiedy powracasz, i jak cię ponosi złość przeciw Mnie.
29 Because of your rage against me and your fury which has reached my ears, I will put my hook in your nose and my bit in your mouth, and make you return the way you came.	29 Ponieważ cię złość ponosi przeciw Mnie i twa zuchwałość doszła moich uszu, przeto ci w nozdrza założę me kolce i wędzidło moje na wargi, by zmusić cię do odwrotu drogą, którą przybyłeś.
30 This shall be a sign for you: this year you shall eat the aftergrowth, next year, what grows of itself; But in the third year, sow and reap, plant vineyards and eat their fruit!	30 To niechaj ci za znak posłuży: w tym roku żywcie się ziarnem pozostawionym po zbiorze; na przyszły zaś rok tym, co samo obrodzi, ale na trzeci rok siejcie i zbierajcie, zakładajcie winnice i spożywajcie z nich owoce.
31 The remaining survivors of the house of Judah shall again strike root below and bear fruit above.	31 Reszta ocalałych z domu Judy ponownie zapuści w głąb korzenie i w górze wyda owoce.
32 For out of Jerusalem shall come a remnant, and from Mount Zion, survivors. The zeal of the LORD of hosts shall do this.	32 Albowiem z Jeruzalem wyjdzie Reszta i z góry Syjonu garstka ocalałych. Zazdrosna miłość Pana Zastępów tego dokona.
33 Therefore, thus says the LORD concerning the king of Assyria: He shall not reach this city, nor shoot an arrow at it, nor come before it with a shield, nor cast up siegeworks against it.	33 Dlatego tak mówi Pan o królu asyryjskim: Nie wejdzie on do tego miasta ani nie wypuści tam strzały, nie nastawi przeciw niemu tarczy ani nie usypie wału.
34 He shall return by the same way he came, without entering the city, says the LORD.	34 Drogą tą samą, którą przybył, powróci, a do miasta tego nie wejdzie. - Wyrocznia Pana.
35 I will shield and save this city for my own sake, and for the sake of my servant David.	35 Otoczę opieką to miasto i ocalę je, przez wzgląd na Mnie i na sługę mego Dawida.
36 The angel of the LORD went forth and struck down one hundred and eighty-five thousand in the Assyrian camp. Early the next morning, there they were, all the corpses of the dead.	36 Tejże samej nocy wyszedł Anioł Pański i pobił w obozie Asyryjczyków sto osiemdziesiąt pięć tysięcy. I oto rano, gdy trzeba było wstawać, wszyscy oni byli martwi.
37 So Sennacherib, the king of Assyria, broke camp and went back home to Nineveh.	37 Sennacheryb więc, król Asyrii, zwinął obóz i odszedł; wrócił się i pozostał w Niniwie.
38 When he was worshiping in the temple of his god Nisroch, his sons Adrammelech and Sharezer slew him with the sword and fled into the land of Ararat. His son Esarhaddon reigned in his stead.	38 A zdarzyło się że gdy się on modlił w świątyni Nisroka, swego bożka, synowie jego, Adramelek i Sereser, zabili go mieczem, a sami zbiegli do kraju Ararat. Syn jego, Asarhaddon, został w jego miejsce królem.