ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ - Siracide - Sirach 13

LXX	NEW AMERICAN BIBLE
1 ο απτομενος πισσης μολυνθησεται και ο κοινωνων υπερηφανω ομοιωθησεται αυτω	1 He who touches pitch blackens his hand; he who associates with an impious man learns his ways.
2 βαρος υπερ σε μη αρης και ισχυροτερω σου και πλουσιωτερω μη κοινωνει τι κοινωνησει χυτρα προς λεβητα αυτη προσκρουσει και αυτη συντριβησεται	2 Bear no burden too heavy for you; go with no one greater or wealthier than yourself. How can the earthen pot go with the metal cauldron? When they knock together, the pot will be smashed:
3 πλουσιος ηδικησεν και αυτος προσενεβριμησατο πτωχος ηδικηται και αυτος προσδεηθησεται	3 The rich man does wrong and boasts of it, the poor man is wronged and begs forgiveness.
4 εαν χρησιμευσης εργαται εν σοι και εαν υστερησης καταλειψει σε	4 As long as the rich man can use you he will enslave you, but when you are exhausted, he will abandon you.
5 εαν εχης συμβιωσεται σοι και αποκενωσει σε και αυτος ου πονεσει	5 As long as you have anything he will speak fair words to you, and with smiles he will win your confidence;
6 χρειαν εσχηκεν σου και αποπλανησει σε και προσγελασεται σοι και δωσει σοι ελπιδα λαλησει σοι καλα και ερει τις η χρεια σου	6 When he needs something from you he will cajole you, then without regret he will impoverish you.
7 και αισχυνει σε εν τοις βρωμασιν αυτου εως ου αποκενωση σε δις η τρις και επ' εσχατων καταμωκησεται σου μετα ταυτα οψεται σε και καταλειψει σε και την κεφαλην αυτου κινησει επι σοι	7 While it serves his purpose he will beguile you, then twice or three times he will terrify you; When later he sees you he will pass you by, and shake his head over you.
8 προσεχε μη αποπλανηθης και μη ταπεινωθης εν αφροσυνη σου	8 Guard against being presumptuous; be not as those who lack sense.
9 προσκαλεσαμενου σε δυναστου υποχωρων γινου και τοσω μαλλον σε προσκαλεσεται	9 When invited by a man of influence, keep your distance; then he will urge you all the more.
10 μη εμπιπτε μη απωσθης και μη μακραν αφιστω ινα μη επιλησθης	10 Be not bold with him lest you be rebuffed, but keep not too far away lest you be forgotten.
11 μη επεχε ισηγορεισθαι μετ' αυτου και μη πιστευε τοις πλειοσιν λογοις αυτου εκ πολλης γαρ λαλιας πειρασει σε και ως προσγελων εξετασει σε	11 Engage not freely in discussion with him, trust not his many words; For by prolonged talk he will test you, and though smiling he will probe you.
12 ανελεημων ο μη συντηρων λογους και ου μη φεισηται περι κακωσεως και δεσμων	12 Mercilessly he will make of you a laughingstock, and will not refrain from injury or chains.
13 συντηρησον και προσεχε σφοδρως οτι μετα της πτωσεως σου περιπατεις	13 Be on your guard and take care never to accompany men of violence.
14 -	14 Every living thing loves its own kind, every man a man like himself.
15 παν ζωον αγαπα το ομοιον αυτω και πας ανθρωπος τον πλησιον αυτου	15 Every being is drawn to its own kind; with his own kind every man associates.
16 πασα σαρξ κατα γενος συναγεται και τω ομοιω αυτου προσκολληθησεται ανηρ	16 Is a wolf ever allied with a lamb? So it is with the sinner and the just.
17 τι κοινωνησει λυκος αμνω ουτως αμαρτωλος προς ευσεβη	17 Can there be peace between the hyena and the dog? Or between the rich and the poor can there be peace?
18 τις ειρηνη υαινη προς κυνα και τις ειρηνη πλουσιω προς πενητα	18 Lion's prey are the wild asses of the desert; so too the poor are feeding grounds for the rich.
19 κυνηγια λεοντων οναγροι εν ερημω ουτως νομαι πλουσιων πτωχοι	19 A proud man abhors lowliness; so does the rich man abhor the poor.
20 βδελυγμα υπερηφανω ταπεινοτης ουτως βδελυγμα πλουσιω πτωχος	20 When a rich man stumbles he is supported by a friend; when a poor man trips he is pushed down by a friend.
21 πλουσιος σαλευομενος στηριζεται υπο φιλων ταπεινος δε πεσων προσαπωθειται υπο φιλων	21 Many are the supporters for a rich man when he speaks; though what he says is odious, it wins approval. When a poor man speaks they make sport of him; he speaks wisely and no attention is paid him.
22 πλουσιου σφαλεντος πολλοι αντιλημπτορες ελαλησεν απορρητα και εδικαιωσαν αυτον ταπεινος εσφαλεν και προσεπετιμησαν αυτω εφθεγξατο συνεσιν και ουκ εδοθη αυτω τοπος	22 A rich man speaks and all are silent, his wisdom they extol to the clouds. A poor man speaks and they say: "Who is that?" If he slips they cast him down.
23 πλουσιος ελαλησεν και παντες εσιγησαν και τον λογον αυτου ανυψωσαν εως των νεφελων πτωχος ελαλησεν και ειπαν τις ουτος καν προσκοψη προσανατρεψουσιν αυτον	23 Wealth is good when there is no sin; but poverty is evil by the standards of the proud.
24 αγαθος ο πλουτος ω μη εστιν αμαρτια και πονηρα η πτωχεια εν στοματι ασεβους	24 The heart of a man changes his countenance, either for good or for evil.
25 καρδια ανθρωπου αλλοιοι το προσωπον αυτου εαν τε εις αγαθα εαν τε εις κακα	25 The sign of a good heart is a cheerful countenance; withdrawn and perplexed is the laborious schemer.
26 ιχνος καρδιας εν αγαθοις προσωπον ιλαρον και ευρεσις παραβολων διαλογισμοι μετα κοπων