Scrutatio

Domenica, 12 maggio 2024 - Santi Nereo e Achilleo ( Letture di oggi)

ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α´ - 1 Maccabei - Maccabees I 11


font
LXXNEW AMERICAN BIBLE
1 και βασιλευς αιγυπτου ηθροισεν δυναμεις πολλας ως η αμμος η παρα το χειλος της θαλασσης και πλοια πολλα και εζητησε κατακρατησαι της βασιλειας αλεξανδρου δολω και προσθειναι αυτην τη βασιλεια αυτου1 The king of Egypt gathered his forces, as numerous as the sands of the seashore, and many ships; and he sought by deceit to take Alexander's kingdom and add it to his own.
2 και εξηλθεν εις συριαν λογοις ειρηνικοις και ηνοιγον αυτω οι απο των πολεων και συνηντων αυτω οτι εντολη ην αλεξανδρου του βασιλεως συνανταν αυτω δια το πενθερον αυτου ειναι2 He entered Syria with peaceful words, and the people in the cities opened their gates to welcome him, as King Alexander had ordered them to do, since Ptolemy was his father-in-law.
3 ως δε εισεπορευετο εις τας πολεις πτολεμαιος απετασσε τας δυναμεις φρουραν εν εκαστη πολει3 But when Ptolemy entered the cities, he stationed garrison troops in each one.
4 ως δε ηγγισαν αζωτου εδειξαν αυτω το ιερον δαγων εμπεπυρισμενον και αζωτον και τα περιπολια αυτης καθηρημενα και τα σωματα ερριμμενα και τους εμπεπυρισμενους ους ενεπυρισεν εν τω πολεμω εποιησαν γαρ θιμωνιας αυτων εν τη οδω αυτου4 When he reached Azotus, he was shown the temple of Dagon destroyed by fire, Azotus and its suburbs demolished, corpses lying about, and the charred bodies of those burned by Jonathan in the war and stacked up along his route.
5 και διηγησαντο τω βασιλει α εποιησεν ιωναθαν εις το ψογισαι αυτον και εσιγησεν ο βασιλευς5 To prejudice the king against Jonathan, he was told what the latter had done; but the king said nothing.
6 και συνηντησεν ιωναθαν τω βασιλει εις ιοππην μετα δοξης και ησπασαντο αλληλους και εκοιμηθησαν εκει6 Jonathan met the king with pomp at Joppa, and they greeted each other and spent the night there.
7 και επορευθη ιωναθαν μετα του βασιλεως εως του ποταμου του καλουμενου ελευθερου και επεστρεψεν εις ιερουσαλημ7 Jonathan accompanied the king as far as the river called Eleutherus and then returned to Jerusalem.
8 ο δε βασιλευς πτολεμαιος εκυριευσεν των πολεων της παραλιας εως σελευκειας της παραθαλασσιας και διελογιζετο περι αλεξανδρου λογισμους πονηρους8 Plotting evil against Alexander, King Ptolemy took possession of the cities along the seacoast as far as Seleucia-by-the-Sea.
9 και απεστειλεν πρεσβεις προς δημητριον τον βασιλεα λεγων δευρο συνθωμεθα προς εαυτους διαθηκην και δωσω σοι την θυγατερα μου ην ειχεν αλεξανδρος και βασιλευσεις της βασιλειας του πατρος σου9 He sent ambassadors to King Demetrius, saying: "Come, let us make a pact with each other; I will give you my daughter whom Alexander has married, and you shall reign over your father's kingdom.
10 μεταμεμελημαι γαρ δους αυτω την θυγατερα μου εζητησεν γαρ αποκτειναι με10 I regret that I gave him my daughter, for he has sought to kill me."
11 και εψογισεν αυτον χαριν του επιθυμησαι αυτον της βασιλειας αυτου11 His real reason for accusing Alexander, however, was that he coveted Alexander's kingdom.
12 και αφελομενος αυτου την θυγατερα εδωκεν αυτην τω δημητριω και ηλλοιωθη τω αλεξανδρω και εφανη η εχθρα αυτων12 After taking his daughter away and giving her to Demetrius, Ptolemy broke with Alexander; their enmity became open.
13 και εισηλθεν πτολεμαιος εις αντιοχειαν και περιεθετο το διαδημα της ασιας και περιεθετο δυο διαδηματα περι την κεφαλην αυτου το της αιγυπτου και ασιας13 Then Ptolemy entered Antioch and assumed the crown of Asia; he thus wore two crowns on his head, that of Egypt and that of Asia.
14 αλεξανδρος δε ο βασιλευς ην εν κιλικια κατα τους καιρους εκεινους οτι απεστατουν οι απο των τοπων εκεινων14 King Alexander was in Cilicia at that time, because the people of that region had revolted.
15 και ηκουσεν αλεξανδρος και ηλθεν επ' αυτον εν πολεμω και εξηγαγεν πτολεμαιος και απηντησεν αυτω εν χειρι ισχυρα και ετροπωσατο αυτον15 When Alexander heard the news, he came to challenge Ptolemy in battle. Ptolemy marched out and met him with a strong force and put him to flight.
16 και εφυγεν αλεξανδρος εις την αραβιαν του σκεπασθηναι αυτον εκει ο δε βασιλευς πτολεμαιος υψωθη16 Alexander fled to Arabia to seek protection. King Ptolemy's triumph was complete
17 και αφειλεν ζαβδιηλ ο αραψ την κεφαλην αλεξανδρου και απεστειλεν τω πτολεμαιω17 when the Arab Zabdiel cut off Alexander's head and sent it to Ptolemy.
18 και ο βασιλευς πτολεμαιος απεθανεν εν τη ημερα τη τριτη και οι οντες εν τοις οχυρωμασιν αυτου απωλοντο υπο των εν τοις οχυρωμασιν18 But three days later King Ptolemy himself died, and his men in the fortified cities were killed by the inhabitants of the strongholds.
19 και εβασιλευσεν δημητριος ετους εβδομου και εξηκοστου και εκατοστου19 Thus Demetrius became king in the year one hundred and sixty-seven.
20 εν ταις ημεραις εκειναις συνηγαγεν ιωναθαν τους εκ της ιουδαιας του εκπολεμησαι την ακραν την εν ιερουσαλημ και εποιησεν επ' αυτην μηχανας πολλας20 At that time Jonathan gathered together the men of Judea to attack the citadel in Jerusalem, and they set up many machines against it.
21 και επορευθησαν τινες μισουντες το εθνος αυτων ανδρες παρανομοι προς τον βασιλεα και απηγγειλαν αυτω οτι ιωναθαν περικαθηται την ακραν21 Some transgressors of the law, enemies of their own nation, went to the king and informed him that Jonathan was besieging the citadel.
22 και ακουσας ωργισθη ως δε ηκουσεν ευθεως αναζευξας ηλθεν εις πτολεμαιδα και εγραψεν ιωναθαν του μη περικαθησθαι και του απαντησαι αυτον αυτω συμμισγειν εις πτολεμαιδα την ταχιστην22 When Demetrius heard this, he was furious, and set out immediately for Ptolemais. He wrote to Jonathan to discontinue the siege and to meet him for a conference at Ptolemais as soon as possible.
23 ως δε ηκουσεν ιωναθαν εκελευσεν περικαθησθαι και επελεξεν των πρεσβυτερων ισραηλ και των ιερεων και εδωκεν εαυτον τω κινδυνω23 On hearing this, Jonathan ordered the siege to continue. He selected some elders and priests of Israel and exposed himself to danger
24 και λαβων αργυριον και χρυσιον και ιματισμον και ετερα ξενια πλειονα και επορευθη προς τον βασιλεα εις πτολεμαιδα και ευρεν χαριν εναντιον αυτου24 by going to the king at Ptolemais. He brought with him silver, gold apparel, and many other presents, and found favor with the king.
25 και ενετυγχανον κατ' αυτου τινες ανομοι των εκ του εθνους25 Although some impious men of his own nation brought charges against him,
26 και εποιησεν αυτω ο βασιλευς καθως εποιησαν αυτω οι προ αυτου και υψωσεν αυτον εναντιον των φιλων αυτου παντων26 the king treated him just as his predecessors had done and showed him great honor in the presence of all his Friends.
27 και εστησεν αυτω την αρχιερωσυνην και οσα αλλα ειχεν τιμια το προτερον και εποιησεν αυτον των πρωτων φιλων ηγεισθαι27 He confirmed him in the high priesthood and in all the honors he had previously held, and had him enrolled among his Chief Friends.
28 και ηξιωσεν ιωναθαν τον βασιλεα ποιησαι την ιουδαιαν αφορολογητον και τας τρεις τοπαρχιας και την σαμαριτιν και επηγγειλατο αυτω ταλαντα τριακοσια28 Jonathan asked the king to exempt Judea and the three districts of Samaria from tribute, promising him in return three hundred talents.
29 και ευδοκησεν ο βασιλευς και εγραψεν τω ιωναθαν επιστολας περι παντων τουτων εχουσας τον τροπον τουτον29 The king agreed and wrote the following letter to Jonathan about all these matters: Pact with Demetrius
30 βασιλευς δημητριος ιωναθαν τω αδελφω χαιρειν και εθνει ιουδαιων30 "King Demetrius sends greetings to his brother Jonathan and to the Jewish nation.
31 το αντιγραφον της επιστολης ης εγραψαμεν λασθενει τω συγγενει ημων περι υμων γεγραφαμεν και προς υμας οπως ειδητε31 We are sending you, for your information, a copy of the letter that we wrote to Lasthenes our kinsman concerning you.
32 βασιλευς δημητριος λασθενει τω πατρι χαιρειν32 "'King Demetrius sends greetings to his father Lasthenes.
33 τω εθνει των ιουδαιων φιλοις ημων και συντηρουσιν τα προς ημας δικαια εκριναμεν αγαθον ποιησαι χαριν της εξ αυτων ευνοιας προς ημας33 Because of the good will they show us, we have decided to bestow benefits on the Jewish nation, who are our friends and who observe their obligations to us.
34 εστακαμεν αυτοις τα τε ορια της ιουδαιας και τους τρεις νομους αφαιρεμα και λυδδα και ραθαμιν προσετεθησαν τη ιουδαια απο της σαμαριτιδος και παντα τα συγκυρουντα αυτοις πασιν τοις θυσιαζουσιν εις ιεροσολυμα αντι των βασιλικων ων ελαμβανεν ο βασιλευς παρ' αυτων το προτερον κατ' ενιαυτον απο των γενηματων της γης και των ακροδρυων34 Therefore we confirm their possession, not only of the territory of Judea, but also of the three districts of Aphairema, Lydda, and Ramathaim. These districts, together with all their dependencies, were transferred from Samaria to Judea in favor of all those who offer sacrifices for us in Jerusalem instead of paying the royal taxes that formerly the king received from them each year from the produce of the soil and the fruit of the trees.
35 και τα αλλα τα ανηκοντα ημιν απο του νυν των δεκατων και των τελων των ανηκοντων ημιν και τας του αλος λιμνας και τους ανηκοντας ημιν στεφανους παντα επαρκεσομεν αυτοις35 From this day on we grant them release from payment of all other things that would henceforth be due to us, that is, of tithes and tribute and of the tax on the salt pans and the crown tax.
36 και ουκ αθετηθησεται ουδε εν τουτων απο του νυν εις τον απαντα χρονον36 Henceforth none of these provisions shall ever be revoked.
37 νυν ουν επιμελεσθε του ποιησαι τουτων αντιγραφον και δοθητω ιωναθαν και τεθητω εν τω ορει τω αγιω εν τοπω επισημω37 Be sure, therefore, to have a copy of these instructions made and given to Jonathan, that it may be displayed in a conspicuous place on the holy hill.'"
38 και ειδεν δημητριος ο βασιλευς οτι ησυχασεν η γη ενωπιον αυτου και ουδεν αυτω ανθειστηκει και απελυσεν πασας τας δυναμεις αυτου εκαστον εις τον ιδιον τοπον πλην των ξενων δυναμεων ων εξενολογησεν απο των νησων των εθνων και ηχθραναν αυτω πασαι αι δυναμεις αι απο των πατερων38 When King Demetrius saw that the land was peaceful under his rule and that he had no opposition, he dismissed his entire army, every man to his home, except the foreign troops which he had hired from the islands of the nations. So all the soldiers who had served under his predecessors hated him.
39 τρυφων δε ην των παρα αλεξανδρου το προτερον και ειδεν οτι πασαι αι δυναμεις καταγογγυζουσιν κατα του δημητριου και επορευθη προς ιμαλκουε τον αραβα ος ετρεφεν αντιοχον το παιδαριον τον του αλεξανδρου39 When a certain Trypho, who had previously belonged to Alexander's party, saw that all the troops were grumbling at Demetrius, he went to Imalkue the Arab, who was bringing up Alexander's young son Antiochus.
40 και προσηδρευεν αυτω οπως παραδοι αυτον αυτω οπως βασιλευση αντι του πατρος αυτου και απηγγειλεν αυτω οσα συνετελεσεν ο δημητριος και την εχθραν ην εχθραινουσιν αυτω αι δυναμεις αυτου και εμεινεν εκει ημερας πολλας40 Trypho kept urging Imalkue to hand over the boy to him, that he might make him king in his father's place. During his stay there of many days, he told him of all that Demetrius had done and of the hatred that his soldiers had for him.
41 και απεστειλεν ιωναθαν προς δημητριον τον βασιλεα ινα εκβαλη τους εκ της ακρας εξ ιερουσαλημ και τους εν τοις οχυρωμασιν ησαν γαρ πολεμουντες τον ισραηλ41 Meanwhile Jonathan sent the request to King Demetrius to withdraw his troops from the citadel of Jerusalem and from the other strongholds, for they were constantly hostile to Israel.
42 και απεστειλεν δημητριος προς ιωναθαν λεγων ου ταυτα μονον ποιησω σοι και τω εθνει σου αλλα δοξη δοξασω σε και το εθνος σου εαν ευκαιριας τυχω42 Demetrius, in turn, sent this word to Jonathan: "I will not only do this for you and your nation, but I will greatly honor you and your nation when I find the opportunity.
43 νυν ουν ορθως ποιησεις αποστειλας μοι ανδρας οι συμμαχησουσιν μοι οτι απεστησαν πασαι αι δυναμεις μου43 Do me the favor, therefore, of sending men to fight for me, because all my troops have revolted."
44 και απεστειλεν ιωναθαν ανδρας τρισχιλιους δυνατους ισχυι αυτω εις αντιοχειαν και ηλθον προς τον βασιλεα και ηυφρανθη ο βασιλευς επι τη εφοδω αυτων44 So Jonathan sent three thousand good fighting men to him at Antioch. When they came to the king, he was delighted over their arrival,
45 και επισυνηχθησαν οι απο της πολεως εις μεσον της πολεως εις ανδρων δωδεκα μυριαδας και ηβουλοντο ανελειν τον βασιλεα45 for the populace, one hundred and twenty thousand strong, had massed in the center of the city in an attempt to kill him.
46 και εφυγεν ο βασιλευς εις την αυλην και κατελαβοντο οι εκ της πολεως τας διοδους της πολεως και ηρξαντο πολεμειν46 But he took refuge in the palace, while the populace gained control of the main streets and began to fight.
47 και εκαλεσεν ο βασιλευς τους ιουδαιους επι βοηθειαν και επισυνηχθησαν προς αυτον παντες αμα και διεσπαρησαν εν τη πολει και απεκτειναν εν τη ημερα εκεινη εις μυριαδας δεκα47 So the king called the Jews to his aid. They all rallied around him and spread out through the city. On that day they killed about a hundred thousand men in the city,
48 και ενεπυρισαν την πολιν και ελαβον σκυλα πολλα εν εκεινη τη ημερα και εσωσαν τον βασιλεα48 which, at the same time, they set on fire and plundered on a large scale. Thus they saved the king's life.
49 και ειδον οι απο της πολεως οτι κατεκρατησαν οι ιουδαιοι της πολεως ως ηβουλοντο και ησθενησαν ταις διανοιαις αυτων και εκεκραξαν προς τον βασιλεα μετα δεησεως λεγοντες49 When the populace saw that the Jews held the city at their mercy, they lost courage and cried out to the king in supplication,
50 δος ημιν δεξιας και παυσασθωσαν οι ιουδαιοι πολεμουντες ημας και την πολιν50 "Give us your terms and let the Jews stop attacking us and our city." So they threw down their arms and made peace.
51 και ερριψαν τα οπλα και εποιησαν ειρηνην και εδοξασθησαν οι ιουδαιοι εναντιον του βασιλεως και ενωπιον παντων των εν τη βασιλεια αυτου και επεστρεψαν εις ιερουσαλημ εχοντες σκυλα πολλα51 The Jews thus gained glory in the eyes of the king and all his subjects, and they became renowned throughout his kingdom. Finally they returned to Jerusalem with much spoil.
52 και εκαθισεν δημητριος ο βασιλευς επι θρονου της βασιλειας αυτου και ησυχασεν η γη ενωπιον αυτου52 But when King Demetrius was sure of his royal throne, and the land was peaceful under his rule,
53 και εψευσατο παντα οσα ειπεν και ηλλοτριωθη τω ιωναθαν και ουκ ανταπεδωκεν τας ευνοιας ας ανταπεδωκεν αυτω και εθλιβεν αυτον σφοδρα53 he broke all his promises and became estranged from Jonathan. Instead of rewarding Jonathan for all the favors he had received from him, he caused him much trouble.
54 μετα δε ταυτα απεστρεψεν τρυφων και αντιοχος μετ' αυτου παιδαριον νεωτερον και εβασιλευσεν και επεθετο διαδημα54 After this, Trypho returned and brought with him the young boy Antiochus, who became king and wore the royal crown.
55 και επισυνηχθησαν προς αυτον πασαι αι δυναμεις ας απεσκορακισεν δημητριος και επολεμησαν προς αυτον και εφυγεν και ετροπωθη55 All the soldiers whom Demetrius had discharged rallied around Antiochus and fought against Demetrius, who was routed and fled.
56 και ελαβεν τρυφων τα θηρια και κατεκρατησεν της αντιοχειας56 Trypho captured the elephants and occupied Antioch.
57 και εγραψεν αντιοχος ο νεωτερος ιωναθη λεγων ιστημι σοι την αρχιερωσυνην και καθιστημι σε επι των τεσσαρων νομων και ειναι σε των φιλων του βασιλεως57 Then young Antiochus wrote to Jonathan: "I confirm you in the high priesthood and appoint you ruler over the four districts and wish you to be one of the King's Friends."
58 και απεστειλεν αυτω χρυσωματα και διακονιαν και εδωκεν αυτω εξουσιαν πινειν εν χρυσωμασιν και ειναι εν πορφυρα και εχειν πορπην χρυσην58 He also sent him gold dishes and a dinner service, gave him the right to drink from gold cups, to dress in royal purple, and to wear a gold buckle.
59 και σιμωνα τον αδελφον αυτου κατεστησεν στρατηγον απο της κλιμακος τυρου εως των οριων αιγυπτου59 Likewise, he made Jonathan's brother Simon governor of the region from the Ladder of Tyre to the frontier of Egypt.
60 και εξηλθεν ιωναθαν και διεπορευετο περαν του ποταμου και εν ταις πολεσιν και ηθροισθησαν προς αυτον πασα δυναμις συριας εις συμμαχιαν και ηλθεν εις ασκαλωνα και απηντησαν αυτω οι εκ της πολεως ενδοξως60 Jonathan set out and traveled through West-of-Euphrates and its cities, and all the forces of Syria espoused his cause as allies. When he arrived at Ashkalon, the citizens welcomed him with pomp.
61 και απηλθεν εκειθεν εις γαζαν και απεκλεισαν οι απο γαζης και περιεκαθισεν περι αυτην και ενεπυρισεν τα περιπολια αυτης εν πυρι και εσκυλευσεν αυτα61 But when he set out for Gaza, the people of Gaza locked their gates against him. So he besieged it and burned and plundered its suburbs.
62 και ηξιωσαν οι απο γαζης ιωναθαν και εδωκεν αυτοις δεξιας και ελαβεν τους υιους των αρχοντων αυτων εις ομηρα και εξαπεστειλεν αυτους εις ιερουσαλημ και διηλθεν την χωραν εως δαμασκου62 Then the people of Gaza appealed to him for mercy, and he granted them peace. He took the sons of their chief men as hostages and sent them to Jerusalem. He then traveled on through the province as far as Damascus.
63 και ηκουσεν ιωναθαν οτι παρησαν οι αρχοντες δημητριου εις κηδες την εν τη γαλιλαια μετα δυναμεως πολλης βουλομενοι μεταστησαι αυτον της χρειας63 Jonathan heard that the generals of Demetrius had come with a strong force to Kadesh in Galilee, intending to remove him from office.
64 και συνηντησεν αυτοις τον δε αδελφον αυτου σιμωνα κατελιπεν εν τη χωρα64 So he went to meet them, leaving his brother Simon in the province.
65 και παρενεβαλεν σιμων επι βαιθσουρα και επολεμει αυτην ημερας πολλας και συνεκλεισεν αυτην65 Simon besieged Beth-zur, attacked it for many days, and blockaded the inhabitants.
66 και ηξιωσαν αυτον του δεξιας λαβειν και εδωκεν αυτοις και εξεβαλεν αυτους εκειθεν και κατελαβετο την πολιν και εθετο επ' αυτην φρουραν66 When they sued for peace, he granted it to them. He expelled them from the city, took possession of it, and put a garrison there.
67 και ιωναθαν και η παρεμβολη αυτου παρενεβαλον επι το υδωρ του γεννησαρ και ωρθρισαν το πρωι εις το πεδιον ασωρ67 Meanwhile, Jonathan and his army pitched their camp near the waters of Gennesaret, and at daybreak they went to the plain of Hazor.
68 και ιδου η παρεμβολη αλλοφυλων απηντα αυτω εν τω πεδιω και εξεβαλον ενεδρον επ' αυτον εν τοις ορεσιν αυτοι δε απηντησαν εξ εναντιας68 There, in front of him on the plain, was the army of the foreigners. This army attacked him in the open, having first detached an ambush against him in the mountains.
69 τα δε ενεδρα εξανεστησαν εκ των τοπων αυτων και συνηψαν πολεμον69 Then the men in ambush rose out of their places and joined in the battle.
70 και εφυγον οι παρα ιωναθου παντες ουδε εις κατελειφθη απ' αυτων πλην ματταθιας ο του αψαλωμου και ιουδας ο του χαλφι αρχοντες της στρατιας των δυναμεων70 All of Jonathan's men fled; no one stayed except the army commanders Mattathias, son of Absalom, and Judas, son of Chalphi.
71 και διερρηξεν ιωναθαν τα ιματια αυτου και επεθετο γην επι την κεφαλην αυτου και προσηυξατο71 Jonathan tore his clothes, threw earth on his head, and prayed.
72 και υπεστρεψεν προς αυτους πολεμω και ετροπωσατο αυτους και εφυγον72 Then he went back to the combat and so overwhelmed the enemy that they took to flight.
73 και ειδον οι φευγοντες παρ' αυτου και επεστρεψαν επ' αυτον και εδιωκον μετ' αυτου εως κεδες εως της παρεμβολης αυτων και παρενεβαλον εκει73 Those of his men who were running away saw it and returned to him; and with him they pursued the enemy as far as their camp in Kadesh, where they pitched their own camp.
74 και επεσον εκ των αλλοφυλων εν τη ημερα εκεινη εις ανδρας τρισχιλιους και επεστρεψεν ιωναθαν εις ιερουσαλημ74 Three thousand of the foreign troops fell on that day. Then Jonathan returned to Jerusalem.