Ecclesiastes 7

VULGATA	Biblia Tysiąclecia
1 Quid necesse est homini majora se quærere, cum ignoret quid conducat sibi in vita sua, numero dierum peregrinationis suæ, et tempore quod velut umbra præterit ? aut quis ei poterit indicare quod post eum futurum sub sole sit ?	1 Lepsze jest dobre imię niż wonne olejki, a dzień śmierci niż dzień urodzenia.
2 Melius est nomen bonum quam unguenta pretiosa, et dies mortis die nativitatis.	2 Lepiej jest iść do domu żałoby, niż iść do domu wesela, bo w tamtym jest koniec każdego człowieka, i człowiek żyjący bierze to sobie do serca.
3 Melius est ire ad domum luctus quam ad domum convivii ; in illa enim finis cunctorum admonetur hominum, et vivens cogitat quid futurum sit.	3 Lepszy jest smutek niż śmiech, bo przy smutnym obliczu serce jest dobre.
4 Melior est ira risu, quia per tristitiam vultus corrigitur animus delinquentis.	4 Serce mędrców jest w domu żałoby, a serce głupców w domu wesela.
5 Cor sapientium ubi tristitia est, et cor stultorum ubi lætitia.	5 Lepiej jest słuchać karcenia przez mędrca, niż słuchać pochwały ze strony głupców.
6 Melius est a sapiente corripi, quam stultorum adulatione decipi ;	6 Bo czym trzaskanie cierni płonących pod kotłem, tym jest śmiech głupiego. I to jest także marnością.
7 quia sicut sonitus spinarum ardentium sub olla, sic risus stulti. Sed et hoc vanitas.	7 Bo rzecz przywłaszczona może ogłupić mędrca, a przekupstwo czyni serce przewrotnym.
8 Calumnia conturbat sapientem, et perdet robur cordis illius.	8 Lepszy jest koniec mowy niż jej początek, lepszy jest umysł cierpliwy niż pyszny.
9 Melior est finis orationis quam principium. Melior est patiens arrogante.	9 Nie bądź pochopny w duchu do gniewu, bo gniew przebywa w piersi głupców.
10 Ne sis velox ad irascendum, quia ira in sinu stulti requiescit.	10 Nie mów: Jak się to dzieje, że dawne dni były lepsze niż obecne? - Bo nieroztropnie o to się pytasz.
11 Ne dicas : Quid putas causæ est quod priora tempora meliora fuere quam nunc sunt ? stulta enim est hujuscemodi interrogatio.	11 Lepsza jest mądrość niż dziedzictwo, i z większym pożytkiem dla tych, którzy widzą słońce.
12 Utilior est sapientia cum divitiis, et magis prodest videntibus solem.	12 Bo w cieniu mądrości, jak w cieniu pieniądza; a większa jest jeszcze korzyść z poznania mądrości: darzy życiem tego, który ją posiada.
13 Sicut enim protegit sapientia, sic protegit pecunia ; hoc autem plus habet eruditio et sapientia, quod vitam tribuunt possessori suo.	13 Przypatrz się dziełu Bożemu! Bo któż naprostować może to, co On skrzywił?
14 Considera opera Dei, quod nemo possit corrigere quem ille despexerit.	14 Gdy ci się dobrze wiedzie, ciesz się z tego, a wiedzie ci się źle, wtedy to rozważ: zarówno jedno jak i drugie sprawia Bóg, ponieważ człowiek nie może dociec niczego zgoła, co będzie potem.
15 In die bona fruere bonis, et malam diem præcave ; sicut enim hanc, sic et illam fecit Deus, ut non inveniat homo contra eum justas querimonias.	15 Wszystko widziałem za marnych dni moich: tu sprawiedliwy, który ginie przy swej sprawiedliwości, a tu złoczyńca, który przy złości swej długo żyje.
16 Hæc quoque vidi in diebus vanitatis meæ : justus perit in justitia sua, et impius multo vivit tempore in malitia sua.	16 Nie bądź przesadnie sprawiedliwy i nie uważaj się za zbyt mądrego! Dlaczego miałbyś sobie sam zgotować zgubę?
17 Noli esse justus multum, neque plus sapias quam necesse est, ne obstupescas.	17 Nie bądź zły do przesady i nie bądź głupcem. Dlaczego miałbyś przed czasem swym umrzeć?
18 Ne impie agas multum, et noli esse stultus, ne moriaris in tempore non tuo.	18 Dobrze, jeżeli się trzymasz jednego, a od drugiego ręki swej też nie odejmiesz, bo kto się boi Boga, tego wszystkiego uniknie.
19 Bonum est te sustentare justum : sed et ab illo ne subtrahas manum tuam ; quia qui timet Deum nihil negligit.	19 Mądrość czyni mądrego silniejszym niźli dziesięciu mocarzy, którzy są w mieście.
20 Sapientia confortavit sapientem super decem principes civitatis ;	20 Bo nie ma na ziemi człowieka sprawiedliwego, który by zawsze postępował dobrze, a nigdy nie zgrzeszył.
21 non est enim homo justus in terra qui faciat bonum et non peccet.	21 Nie zwracaj też uwagi na wszystkie rozmowy, jakie się prowadzi, ażebyś czasem nie usłyszał, jak ci złorzeczy twój sługa.
22 Sed et cunctis sermonibus qui dicuntur ne accomodes cor tuum, ne forte audias servum tuum maledicentem tibi ;	22 Bo często przecież, jak sam wiesz, ty także innym złorzeczyłeś.
23 scit enim conscientia tua quia et tu crebro maledixisti aliis.	23 To wszystko badałem i miałem na uwadze mądrość. Mówiłem: Chciałbym być mądrym! - lecz mądrość jest dla mnie niedostępna.
24 Cuncta tentavi in sapientia. Dixi : Sapiens efficiar : et ipsa longius recessit a me,	24 Niedostępne jest to, co istnieje, i niezgłębione - któż może to zbadać?
25 multo magis quam erat. Et alta profunditas, quis inveniet eam ?	25 Zwróciłem swój umysł ku temu, by poznać, badać i szukać mądrości i słusznej oceny, by poznać, że zło jest głupotą, a wielka głupota - szaleństwem.
26 Lustravi universa animo meo, ut scirem et considerarem, et quærerem sapientiam, et rationem, et ut cognoscerem impietatem stulti, et errorem imprudentium :	26 I przekonałem się, że bardziej gorzką niż śmierć jest kobieta, bo ona jest siecią, serce jej sidłem, a ręce jej więzami. Kto Bogu jest miły, ten się od niej ustrzeże, lecz grzesznika ona usidli.
27 et inveni amariorem morte mulierem, quæ laqueus venatorum est, et sagena cor ejus ; vincula sunt manus illius. Qui placet Deo effugiet illam ; qui autem peccator est capietur ab illa.	27 Oto, do czego doszedłem - powiada Kohelet - jedno z drugim porównując, by znaleźć słuszną ocenę,
28 Ecce hoc inveni, dixit Ecclesiastes, unum et alterum ut invenirem rationem,	28 której nadal szukam, a nie znajduję. Znalazłem jednego prawego mężczyznę pośród tysiąca, ale kobiety prawej w tej liczbie nie znalazłem.
29 quam adhuc quærit anima mea, et non inveni. Virum de mille unum reperi ; mulierem ex omnibus non inveni.	29 Tylko, oto co stwierdziłem: Bóg uczynił ludzi prawymi, lecz oni szukają rozlicznych wybiegów.
30 Solummodo hoc inveni, quod fecerit Deus hominem rectum, et ipse se infinitis miscuerit quæstionibus. Quis talis ut sapiens est ? et quis cognovit solutionem verbi ?