1 Kings 3

NEW AMERICAN BIBLE	Biblia Tysiąclecia
1 With the royal power firmly in his grasp, Solomon allied himself by marriage with Pharaoh, king of Egypt. The daughter of Pharaoh, whom he married, he brought to the City of David, until he should finish building his palace, and the temple of the LORD, and the wall around Jerusalem.	1 Salomon spowinowacił się z faraonem, królem egipskim, gdyż wziął za żonę córkę faraona i sprowadził ją do Miasta Dawidowego, zanim dokończył budowy swego pałacu oraz świątyni Pańskiej jako też murów okalających Jerozolimę.
2 However, the people were sacrificing on the high places, for up to that time no temple had been built to the name of the LORD.	2 Lud jednak składał ofiary na wyżynach, gdyż do tego czasu jeszcze nie została zbudowana świątynia ku czci Pana.
3 Solomon loved the LORD, and obeyed the statutes of his father David; yet he offered sacrifice and burned incense on the high places.	3 Chociaż Salomon umiłował Pana, naśladując obyczaje ojca swego Dawida, jednak i on składał ofiary i palił kadzidło na wyżynach.
4 The king went to Gibeon to sacrifice there, because that was the most renowned high place. Upon its altar Solomon offered a thousand holocausts.	4 Król udał się do Gibeonu, aby tam złożyć ofiarę, bo tam była wielka wyżyna. Salomon złożył na owym ołtarzu tysiąc ofiar całopalnych.
5 In Gibeon the LORD appeared to Solomon in a dream at night. God said, "Ask something of me and I will give it to you."	5 W Gibeonie Pan ukazał się Salomonowi w nocy, we śnie. Wtedy rzekł Bóg: Proś o to, co mam ci dać.
6 Solomon answered: "You have shown great favor to your servant, my father David, because he behaved faithfully toward you, with justice and an upright heart; and you have continued this great favor toward him, even today, seating a son of his on his throne.	6 A Salomon odrzekł: Tyś okazywał Twemu słudze Dawidowi, memu ojcu, wielką łaskę, bo postępował wobec Ciebie szczerze, sprawiedliwie i w prostocie serca. Ponadto zachowałeś dla niego tę wielką łaskę, że dałeś mu syna, zasiadającego na jego tronie po dziś dzień.
7 O LORD, my God, you have made me, your servant, king to succeed my father David; but I am a mere youth, not knowing at all how to act.	7 Teraz więc, o Panie, Boże mój, Tyś ustanowił królem Twego sługę w miejsce Dawida, mego ojca, a ja jestem bardzo młody. Brak mi doświadczenia!
8 I serve you in the midst of the people whom you have chosen, a people so vast that it cannot be numbered or counted.	8 Ponadto Twój sługa jest pośród Twego ludu, któryś wybrał, ludu mnogiego, którego nie da się zliczyć ani też spisać, z powodu jego mnóstwa.
9 Give your servant, therefore, an understanding heart to judge your people and to distinguish right from wrong. For who is able to govern this vast people of yours?"	9 Racz więc dać Twemu słudze serce pełne rozsądku do sądzenia Twego ludu i rozróżniania dobra od zła, bo któż zdoła sądzić ten lud Twój tak liczny?
10 The LORD was pleased that Solomon made this request.	10 Spodobało się Panu, że właśnie o to Salomon poprosił.
11 So God said to him: "Because you have asked for this--not for a long life for yourself, nor for riches, nor for the life of your enemies, but for understanding so that you may know what is right--	11 Bóg więc mu powiedział: Ponieważ poprosiłeś o to, a nie poprosiłeś dla siebie o długie życie ani też o bogactwa, i nie poprosiłeś o zgubę twoich nieprzyjaciół, ale poprosiłeś dla siebie o umiejętność rozstrzygania spraw sądowych,
12 I do as you requested. I give you a heart so wise and understanding that there has never been anyone like you up to now, and after you there will come no one to equal you.	12 więc spełniam twoje pragnienie i daję ci serce mądre i rozsądne, takie, że podobnego tobie przed tobą nie było i po tobie nie będzie.
13 In addition, I give you what you have not asked for, such riches and glory that among kings there is not your like.	13 I choć nie prosiłeś, daję ci ponadto bogactwo i sławę, tak iż "za twoich dni" podobnego tobie nie będzie wśród królów.
14 And if you follow me by keeping my statutes and commandments, as your father David did, I will give you a long life."	14 Jeśli zaś będziesz postępować moimi drogami, zachowując moje prawa i polecenia za przykładem twego ojca, Dawida, to przedłużę twoje życie.
15 When Solomon awoke from his dream, he went to Jerusalem, stood before the ark of the covenant of the LORD, offered holocausts and peace offerings, and gave a banquet for all his servants.	15 Gdy Salomon obudził się, uświadomił sobie, że był to sen. Udał się do Jerozolimy i stanąwszy przed Arką Przymierza Pańskiego, ofiarował całopalenia i złożył ofiary pojednania oraz wyprawił ucztę wszystkim swoim sługom.
16 Later, two harlots came to the king and stood before him.	16 Potem dwie nierządnice przyszły do króla i stanęły przed nim.
17 One woman said: "By your leave, my lord, this woman and I live in the same house, and I gave birth in the house while she was present.	17 Jedna z kobiet powiedziała: Litości, panie mój! Ja i ta kobieta mieszkamy w jednym domu. Ja porodziłam, kiedy ona była w domu.
18 On the third day after I gave birth, this woman also gave birth. We were alone in the house; there was no one there but us two.	18 A trzeciego dnia po moim porodzie ta kobieta również porodziła. Byłyśmy razem. Nikogo innego z nami w domu nie było, tylko my obydwie.
19 This woman's son died during the night; she smothered him by lying on him.	19 Syn tej kobiety zmarł w nocy, bo położyła się na nim.
20 Later that night she got up and took my son from my side, as I, your handmaid, was sleeping. Then she laid him in her bosom, after she had laid her dead child in my bosom.	20 Wtedy pośród nocy wstała i zabrała mojego syna od mego boku, kiedy twoja służebnica spała, i przyłożyła go do swoich piersi, położywszy przy mnie swego syna zmarłego.
21 I rose in the morning to nurse my child, and I found him dead. But when I examined him in the morning light, I saw it was not the son whom I had borne."	21 Kiedy rano wstałam, aby nakarmić mojego syna, patrzę, a oto on martwy! Gdy mu się przyjrzałam przy świetle, rozpoznałam, że to nie był mój syn, którego urodziłam.
22 The other woman answered, "It is not so! The living one is my son, the dead one is yours." But the first kept saying, "No, the dead one is your child, the living one is mine!" Thus they argued before the king.	22 Na to odparła druga kobieta: Wcale nie, bo mój syn żyje, a twój syn zmarł. Tamta zaś mówi: Właśnie że nie, bo twój syn zmarł, a mój syn żyje. I tak wykrzykiwały wobec króla.
23 Then the king said: "One woman claims, 'This, the living one, is my child, and the dead one is yours.' The other answers, 'No! The dead one is your child; the living one is mine.'"	23 Wówczas król powiedział: Ta mówi: To mój syn żyje, a twój syn zmarł; tamta zaś mówi: Nie, bo twój syn zmarł, a mój syn żyje.
24 The king continued, "Get me a sword." When they brought the sword before him,	24 Następnie król rzekł: Przynieście mi miecz! Niebawem przyniesiono miecz królowi.
25 he said, "Cut the living child in two, and give half to one woman and half to the other."	25 A wtedy król rozkazał: Rozetnijcie to żywe dziecko na dwoje i dajcie połowę jednej i połowę drugiej!
26 The woman whose son it was, in the anguish she felt for it, said to the king, "Please, my lord, give her the living child--please do not kill it!" The other, however, said, "It shall be neither mine nor yours. Divide it!"	26 Wówczas kobietę, której syn był żywy, zdjęła litość nad swoim synem i zawołała: Litości, panie mój! Niech dadzą jej dziecko żywe, abyście tylko go nie zabijali! Tamta zaś mówiła: Niech nie będzie ani moje, ani twoje! Rozetnijcie!
27 The king then answered, "Give the first one the living child! By no means kill it, for she is the mother."	27 Na to król zabrał głos i powiedział: Dajcie tamtej to żywe dziecko i nie zabijajcie go! Ona jest jego matką.
28 When all Israel heard the judgment the king had given, they were in awe of him, because they saw that the king had in him the wisdom of God for giving judgment.	28 Kiedy o tym wyroku sądowym króla dowiedział się cały Izrael, czcił króla, bo przekonał się, że jest obdarzony mądrością Bożą do sprawowania sądów.