Scrutatio

Martedi, 28 maggio 2024 - Santi Emilio, Felice, Priamo e Feliciano ( Letture di oggi)

ΙΗΣΟΥΣ ΝΑΥΗ - Giosuè - Joshua 24


font
LXXBIBBIA VOLGARE
1 και συνηγαγεν ιησους πασας φυλας ισραηλ εις σηλω και συνεκαλεσεν τους πρεσβυτερους αυτων και τους γραμματεις αυτων και τους δικαστας αυτων και εστησεν αυτους απεναντι του θεου1 E raunò Iosuè tutte le schiatte (de' figliuoli) d' Israel in Sichem; e chiamò i maggiori delle nazioni (e' più nobili) e' principi e' giudici e' maestri; e istettero dinanzi a lui.
2 και ειπεν ιησους προς παντα τον λαον ταδε λεγει κυριος ο θεος ισραηλ περαν του ποταμου κατωκησαν οι πατερες υμων το απ' αρχης θαρα ο πατηρ αβρααμ και ο πατηρ ναχωρ και ελατρευσαν θεοις ετεροις2 E così favellò al popolo: questo dice Iddio Signore d'Israel: di là dal (fiume) Giordano abitarono i vostri padri dal principio, Tare il quale fue padre di Abraam, e Nacor; e servirono agli dii altrui.
3 και ελαβον τον πατερα υμων τον αβρααμ εκ του περαν του ποταμου και ωδηγησα αυτον εν παση τη γη και επληθυνα αυτου σπερμα και εδωκα αυτω τον ισαακ3 E io (tolsi e) levai il vostro padre Abraam dei confini di Mesopotamia; e sì lo menai nella terra di Canaan, e multiplicai (e crescetti) il seme suo.
4 και τω ισαακ τον ιακωβ και τον ησαυ και εδωκα τω ησαυ το ορος το σηιρ κληρονομησαι αυτω και ιακωβ και οι υιοι αυτου κατεβησαν εις αιγυπτον και εγενοντο εκει εις εθνος μεγα και πολυ και κραταιον4 E sì gli diedi Isaac; e poi ad Isaac sì diedi Iacob ed Esaù; de' quali Esaù sì ebbe (e diedigli) il monte di Seir a possedere; ma Iacob e i suoi figliuoli si andarono giuso nello Egitto.
5 και εκακωσαν αυτους οι αιγυπτιοι και επαταξεν κυριος την αιγυπτον εν οις εποιησεν αυτοις και μετα ταυτα εξηγαγεν υμας5 E mandai Moisè e Aaron; e percossi lo Egitto di molti segni e cose maravigliose.
6 εξ αιγυπτου και εισηλθατε εις την θαλασσαν την ερυθραν και κατεδιωξαν οι αιγυπτιοι οπισω των πατερων υμων εν αρμασιν και εν ιπποις εις την θαλασσαν την ερυθραν6 E trassi voi e i vostri padri dello Egitto, e veniste al mare; e perseguitarono gli Egizii i vostri padri colli carri loro (armati) e con la (grande) cavalleria, insino al mare rosso.
7 και ανεβοησαμεν προς κυριον και εδωκεν νεφελην και γνοφον ανα μεσον ημων και ανα μεσον των αιγυπτιων και επηγαγεν επ' αυτους την θαλασσαν και εκαλυψεν αυτους και ειδοσαν οι οφθαλμοι υμων οσα εποιησεν κυριος εν γη αιγυπτω και ητε εν τη ερημω ημερας πλειους7 E gridarono a Dio i figliuoli d' Israel; e Iddio puose tenebre (e oscurità) tra voi e gli Egizii, e mandò loro addosso il mare, e sì gli percosse tutti. E vidono i vostri occhi ciò ch' io ho fatto in Egitto; e abitaste nella solitudine (e nel deserto) molto tempo.
8 και ηγαγεν υμας εις γην αμορραιων των κατοικουντων περαν του ιορδανου και παρεταξαντο υμιν και παρεδωκεν αυτους κυριος εις τας χειρας υμων και κατεκληρονομησατε την γην αυτων και εξωλεθρευσατε αυτους απο προσωπου υμων8 E sì vi menai alla terra degli Amorrei, i quali abitavano di là dal (fiume) Giordano; e combattendo. loro contro a voi, io gli diedi nelle vostre mani, e sì possedeste la terra loro, e sì gli uccideste.
9 και ανεστη βαλακ ο του σεπφωρ βασιλευς μωαβ και παρεταξατο τω ισραηλ και αποστειλας εκαλεσεν τον βαλααμ αρασασθαι υμιν9 E levossi Balac figliuolo di Sefor re di Moab, e pugnò contro ad Israel; e mandò e chiamò Balaam figliuolo di Beor, acciò che vi maledicesse.
10 και ουκ ηθελησεν κυριος ο θεος σου απολεσαι σε και ευλογιαν ευλογησεν υμας και εξειλατο υμας εκ χειρων αυτων και παρεδωκεν αυτους10 E io nol volsi udire; ma per contrario, per lui medesimo vi benedissi, e sì vi liberai delle suemani.
11 και διεβητε τον ιορδανην και παρεγενηθητε εις ιεριχω και επολεμησαν προς υμας οι κατοικουντες ιεριχω ο αμορραιος και ο χαναναιος και ο φερεζαιος και ο ευαιος και ο ιεβουσαιος και ο χετταιος και ο γεργεσαιος και παρεδωκεν αυτους κυριος εις τας χειρας υμων11 E passaste il (fiume) Giordano, e veniste a Gerico. E combatterono contro a voi gli uomini di quella città (sua), l' Amorreo, il Ferezeo, il Cananeo e l'Eteo e lo Iebuseo e l' Eveo; e sì gli misi tutti nelle vostre mani.
12 και εξαπεστειλεν προτεραν υμων την σφηκιαν και εξεβαλεν αυτους απο προσωπου υμων δωδεκα βασιλεις των αμορραιων ουκ εν τη ρομφαια σου ουδε εν τω τοξω σου12 E mandai dinanzi a voi calabroni (neri); e sì cacciai de' luoghi loro, due re degli Amorrei, non per forza del tuo coltello, nè per virtù del tuo arco.
13 και εδωκεν υμιν γην εφ' ην ουκ εκοπιασατε επ' αυτης και πολεις ας ουκ ωκοδομησατε και κατωκισθητε εν αυταις και αμπελωνας και ελαιωνας ους ουκ εφυτευσατε υμεις εδεσθε13 E dièdivi la terra la quale voi non lavoraste, (e nella quale voi non vi faticaste) e le cittadi le quali voi non edificaste, acciò che voi v' abitaste dentro, e le vigne e gli uliveti che voi non piantaste.
14 και νυν φοβηθητε κυριον και λατρευσατε αυτω εν ευθυτητι και εν δικαιοσυνη και περιελεσθε τους θεους τους αλλοτριους οις ελατρευσαν οι πατερες υμων εν τω περαν του ποταμου και εν αιγυπτω και λατρευετε κυριω14 Adunque oggi mai temete Iddio Signore, e sì gli servite col cuore verissimo e perfetto; e cacciate via gli dii ai quali servirono i vostri padri in Mesopotamia e in Egitto, e sì servite a Dio Signore vero.
15 ει δε μη αρεσκει υμιν λατρευειν κυριω ελεσθε υμιν εαυτοις σημερον τινι λατρευσητε ειτε τοις θεοις των πατερων υμων τοις εν τω περαν του ποταμου ειτε τοις θεοις των αμορραιων εν οις υμεις κατοικειτε επι της γης αυτων εγω δε και η οικια μου λατρευσομεν κυριω οτι αγιος εστιν15 Ma se vi pare pur male, che voi serviate a Dio, il partito sì v'è dato : eleggetevi oggi quello che vi piace, e a cui vi pare più convenevole di servire, o agli dii ai quali servirono i vostri padri in Mesopotamia, o agli dii degli Amorrei nella terra de' quali voi abitate; ma io e la mia casa sì serviremo a Dio Signore (onnipotente).
16 και αποκριθεις ο λαος ειπεν μη γενοιτο ημιν καταλιπειν κυριον ωστε λατρευειν θεοις ετεροις16 E rispuose il popolo, e sì disse: sia da lungi da noi (e al tutto si parta) che noi abbandoniamo Iddio nostro Signore, e serviamo agli dii altrui.
17 κυριος ο θεος ημων αυτος θεος εστιν αυτος ανηγαγεν ημας και τους πατερας ημων εξ αιγυπτου και διεφυλαξεν ημας εν παση τη οδω η επορευθημεν εν αυτη και εν πασιν τοις εθνεσιν ους παρηλθομεν δι' αυτων17 Iddio nostro Signore sì ci trasse, noi e i nostri padri, della terra d' Egitto, della casa della servitudine (ove eravamo servi e ischiavi); e fece, veggendo noi, segni grandissimi (e cose maravigliose), e sì ci guardò per tutta la via, per la quale noi andammo, e da tutti i popoli i quali passammo.
18 και εξεβαλεν κυριος τον αμορραιον και παντα τα εθνη τα κατοικουντα την γην απο προσωπου ημων αλλα και ημεις λατρευσομεν κυριω ουτος γαρ θεος ημων εστιν18 E cacciò tutte quante le genti, e l' Amorreo abitatore della terra nella quale noi siamo entrati; e imperciò noi serviremo a Dio Signore, imperciò che è Dio nostro (Signore).
19 και ειπεν ιησους προς τον λαον ου μη δυνησθε λατρευειν κυριω οτι θεος αγιος εστιν και ζηλωσας ουτος ουκ ανησει υμων τα αμαρτηματα και τα ανομηματα υμων19 E disse Iosuè al popolo: io veggio che voi non potrete servire a Dio Signore, imperciò ch' egli è Iddio (Signore) santo e forte, e sì è Iddio zelatore, e non perdonerà alle vostre follie e peccati iscelerati.
20 ηνικα εαν εγκαταλιπητε κυριον και λατρευσητε θεοις ετεροις και επελθων κακωσει υμας και εξαναλωσει υμας ανθ' ων ευ εποιησεν υμας20 Onde se voi vi partirete da Dio Signore e servirete agli dii altrui, egli si rivolgerà, e sì vi tormenterà, e sì vi farà venire meno, poi ch' egli v' avrà dati tanti beni.
21 και ειπεν ο λαος προς ιησουν ουχι αλλα κυριω λατρευσομεν21 E disse tutto il popolo a Iosuè: certo non sarà così (come tu dì e favelli), ma noi serviremo a Dio Signore.
22 και ειπεν ιησους προς τον λαον μαρτυρες υμεις καθ' υμων οτι υμεις εξελεξασθε κυριον λατρευειν αυτω22 Adunque, disse loro Iosuè: voi siete testimonii, però che voi vi avete eletto (due volte) il Signore, acciò che voi il serviate. E rispuosero: testimonii saremo.
23 και νυν περιελεσθε τους θεους τους αλλοτριους τους εν υμιν και ευθυνατε την καρδιαν υμων προς κυριον θεον ισραηλ23 E allora, disse Iosuè, cacciate (e gettate) gli dii altrui del mezzo di voi, e inchinate i vostri cuori a Dio Signore d' Israel.
24 και ειπεν ο λαος προς ιησουν κυριω λατρευσομεν και της φωνης αυτου ακουσομεθα24 E disse il popolo a Iosuè: noi serviremo e saremo ubbidienti a Dio nostro Signore, e sì (serveremo e) faremo i suoi comandamenti.
25 και διεθετο ιησους διαθηκην προς τον λαον εν τη ημερα εκεινη και εδωκεν αυτω νομον και κρισιν εν σηλω ενωπιον της σκηνης του θεου ισραηλ25 E in quel dì fece (e trasse) patto (e legamento) Iosuè; (e disse) e propose dinanzi al popolo tutti i comandamenti e giudicii in Sichem.
26 και εγραψεν τα ρηματα ταυτα εις βιβλιον νομον του θεου και ελαβεν λιθον μεγαν και εστησεν αυτον ιησους υπο την τερεμινθον απεναντι κυριου26 E ancora tutte le parole dette dal popolo iscrisse nel volume della legge di Dio Signore; e tolse una grande pietra, e sì la puose sotto la quercia, la quale era nel santuario di Dio Signore.
27 και ειπεν ιησους προς τον λαον ιδου ο λιθος ουτος εσται εν υμιν εις μαρτυριον οτι αυτος ακηκοεν παντα τα λεχθεντα αυτω υπο κυριου ο τι ελαλησεν προς ημας σημερον και εσται ουτος εν υμιν εις μαρτυριον επ' εσχατων των ημερων ηνικα εαν ψευσησθε κυριω τω θεω μου27 E sì disse a tutto il popolo: ecco, che questa pietra vi sarà in testimonio, cioè che voi avete udite tutte le parole di Dio, le quali v' ha favellato (e detto), acciò che voi forse di poi nol voleste negare, e mentire a Dio nostro Signore.
28 και απεστειλεν ιησους τον λαον και επορευθησαν εκαστος εις τον τοπον αυτου28 E lasciò andare tutto il popolo (e la gente) ciascuno nella sua possessione (e abitazione).
29 και ελατρευσεν ισραηλ τω κυριω πασας τας ημερας ιησου και πασας τας ημερας των πρεσβυτερων οσοι εφειλκυσαν τον χρονον μετα ιησου και οσοι ειδοσαν παντα τα εργα κυριου οσα εποιησεν τω ισραηλ29 E dopo queste cose sì morì Iosuè figliuolo di Nun servo di Dio, essendo nella etade di CX anni.
30 και εγενετο μετ' εκεινα και απεθανεν ιησους υιος ναυη δουλος κυριου εκατον δεκα ετων30 E sì 'l sotterrarono nelli confini della sua possessione in Tamnatsare, la quale sì è edificata nel monte di Efraim, dalla parte del settentrione del monte di Gaas.
31 και εθαψαν αυτον προς τοις οριοις του κληρου αυτου εν θαμναθασαχαρα εν τω ορει τω εφραιμ απο βορρα του ορους γαας [31α] εκει εθηκαν μετ' αυτου εις το μνημα εις ο εθαψαν αυτον εκει τας μαχαιρας τας πετρινας εν αις περιετεμεν τους υιους ισραηλ εν γαλγαλοις οτε εξηγαγεν αυτους εξ αιγυπτου καθα συνεταξεν αυτοις κυριος και εκει εισιν εως της σημερον ημερας31 E servì Israel a Dio Signore tutti i dì di Iosuè, e degli antichi che vissono poi lungo tempo dopo Iosuè, e che conosceano tutte le opere (maravigliose) di Dio Signore, le quali avea fatte in Israel.
32 και τα οστα ιωσηφ ανηγαγον οι υιοι ισραηλ εξ αιγυπτου και κατωρυξαν εν σικιμοις εν τη μεριδι του αγρου ου εκτησατο ιακωβ παρα των αμορραιων των κατοικουντων εν σικιμοις αμναδων εκατον και εδωκεν αυτην ιωσηφ εν μεριδι32 E ancora poi sì sotterrarono l'ossa di Iosef in Sichem, le quali aveano portate con loro d' Egitto, e puoserle in una parte d' uno campo il quale avea comperato Iacob, [per] cento pecore giovani, dai figliuoli di Emor padre di Sichem, e fue poi possessione de' figliuoli di Iosef.
33 και εγενετο μετα ταυτα και ελεαζαρ υιος ααρων ο αρχιερευς ετελευτησεν και εταφη εν γαβααθ φινεες του υιου αυτου ην εδωκεν αυτω εν τω ορει τω εφραιμ [33α] εν εκεινη τη ημερα λαβοντες οι υιοι ισραηλ την κιβωτον του θεου περιεφεροσαν εν εαυτοις και φινεες ιερατευσεν αντι ελεαζαρ του πατρος αυτου εως απεθανεν και κατωρυγη εν γαβααθ τη εαυτου [33β] οι δε υιοι ισραηλ απηλθοσαν εκαστος εις τον τοπον αυτων και εις την εαυτων πολιν και εσεβοντο οι υιοι ισραηλ την ασταρτην και ασταρωθ και τους θεους των εθνων των κυκλω αυτων και παρεδωκεν αυτους κυριος εις χειρας εγλωμ τω βασιλει μωαβ και εκυριευσεν αυτων ετη δεκα οκτω .33 Ancora Eleazaro (sommo sacerdote e priete) figliuolo d' Aaron si morì; e sotterrorlo Finees, e' suoi figliuoli, nella terra di Gabaat, la quale gli fu data nel monte di Efraim.