ΔΕΥΤΕΡΟΝΟΜΙΟΝ - Deuteronomio - Deuteronomy 1

LXX	NOVA VULGATA
1 ουτοι οι λογοι ους ελαλησεν μωυσης παντι ισραηλ περαν του ιορδανου εν τη ερημω προς δυσμαις πλησιον της ερυθρας ανα μεσον φαραν τοφολ και λοβον και αυλων και καταχρυσεα	1 Haec sunt verba, quae locutus est Moyses ad omnem Israel trans Iordanem in solitudine, in Araba contra Suph, inter Pharan et Thophel et Laban et Aseroth et Dizahab.
2 ενδεκα ημερων εν χωρηβ οδος επ' ορος σηιρ εως καδης βαρνη	2 Undecim dies de Horeb per viam montis Seir usque Cadesbarne.
3 και εγενηθη εν τω τεσσαρακοστω ετει εν τω ενδεκατω μηνι μια του μηνος ελαλησεν μωυσης προς παντας υιους ισραηλ κατα παντα οσα ενετειλατο κυριος αυτω προς αυτους	3 Quadragesimo anno, undecimo mense, prima die mensis locutus est Moyses ad filios Israel omnia, quae praeceperat illi Dominus ut diceret eis.
4 μετα το παταξαι σηων βασιλεα αμορραιων τον κατοικησαντα εν εσεβων και ωγ βασιλεα της βασαν τον κατοικησαντα εν ασταρωθ και εν εδραιν	4 Postquam percussit Sehon regem Amorraeorum, qui habitavit in Hesebon, et Og regem Basan, qui mansit in Astharoth et in Edrai,
5 εν τω περαν του ιορδανου εν γη μωαβ ηρξατο μωυσης διασαφησαι τον νομον τουτον λεγων	5 trans Iordanem in terra Moab coepitque Moyses explanare legem hanc et dicere:
6 κυριος ο θεος ημων ελαλησεν ημιν εν χωρηβ λεγων ικανουσθω υμιν κατοικειν εν τω ορει τουτω	6 “ Dominus Deus noster locutus est ad nos in Horeb dicens: “Sufficit vobis quod in hoc monte mansistis;
7 επιστραφητε και απαρατε υμεις και εισπορευεσθε εις ορος αμορραιων και προς παντας τους περιοικους αραβα εις ορος και πεδιον και προς λιβα και παραλιαν γην χαναναιων και αντιλιβανον εως του ποταμου του μεγαλου ευφρατου	7 convertimini et proficiscimini et venite ad montem Amorraeorum et ad omnes vicinos eius: in Araba atque montanis et in Sephela et in Nageb et iuxta litus maris, in terram Chananaeorum et in Libanum usque ad flumen magnum Euphraten.
8 ιδετε παραδεδωκα ενωπιον υμων την γην εισπορευθεντες κληρονομησατε την γην ην ωμοσα τοις πατρασιν υμων τω αβρααμ και ισαακ και ιακωβ δουναι αυτοις και τω σπερματι αυτων μετ' αυτους	8 En, inquit, tradidi vobis terram: ingredimini et possidete eam, super qua iuravit Dominus patribus vestris, Abraham, Isaac et Iacob, ut daret illam eis et semini eorum post eos”.
9 και ειπα προς υμας εν τω καιρω εκεινω λεγων ου δυνησομαι μονος φερειν υμας	9 Dixique vobis illo in tempore: Non possum solus sustinere vos;
10 κυριος ο θεος υμων επληθυνεν υμας και ιδου εστε σημερον ωσει τα αστρα του ουρανου τω πληθει	10 Dominus Deus vester multiplicavit vos, et estis hodie sicut stellae caeli plurimi.
11 κυριος ο θεος των πατερων υμων προσθειη υμιν ως εστε χιλιοπλασιως και ευλογησαι υμας καθοτι ελαλησεν υμιν	11 Dominus, Deus patrum vestrorum, addat ad hunc numerum multa milia et benedicat vobis, sicut locutus est vobis.
12 πως δυνησομαι μονος φερειν τον κοπον υμων και την υποστασιν υμων και τας αντιλογιας υμων	12 Non valeo solus vestra negotia sustinere et pondus ac iurgia;
13 δοτε εαυτοις ανδρας σοφους και επιστημονας και συνετους εις τας φυλας υμων και καταστησω εφ' υμων ηγουμενους υμων	13 date vobis viros sapientes et gnaros, et quorum conversatio sit probata in tribubus vestris, ut ponam eos vobis principes.
14 και απεκριθητε μοι και ειπατε καλον το ρημα ο ελαλησας ποιησαι	14 Tunc respondistis mihi: “Bona res est, quam vis facere”.
15 και ελαβον εξ υμων ανδρας σοφους και επιστημονας και συνετους και κατεστησα αυτους ηγεισθαι εφ' υμων χιλιαρχους και εκατονταρχους και πεντηκονταρχους και δεκαδαρχους και γραμματοεισαγωγεις τοις κριταις υμων	15 Tulique principes de tribubus vestris viros sapientes et probatos et constitui eos principes super vos: tribunos et centuriones et quinquagenarios ac decanos et praefectos operum pro tribubus vestris.
16 και ενετειλαμην τοις κριταις υμων εν τω καιρω εκεινω λεγων διακουετε ανα μεσον των αδελφων υμων και κρινατε δικαιως ανα μεσον ανδρος και ανα μεσον αδελφου και ανα μεσον προσηλυτου αυτου	16 Praecepique iudicibus vestris in tempore illo: Audite causam fratrum vestrorum et, quod iustum est, iudicate, sive civis sit ille sive peregrinus.
17 ουκ επιγνωση προσωπον εν κρισει κατα τον μικρον και κατα τον μεγαν κρινεις ου μη υποστειλη προσωπον ανθρωπου οτι η κρισις του θεου εστιν και το ρημα ο εαν σκληρον η αφ' υμων ανοισετε αυτο επ' εμε και ακουσομαι αυτο	17 Non accipietis personam in iudicio; ita parvum audietis ut magnum nec timebitis cuiusquam personam, quia Dei iudicium est. Quod si difficile vobis aliquid visum fuerit, referte ad me, et ego audiam.
18 και ενετειλαμην υμιν εν τω καιρω εκεινω παντας τους λογους ους ποιησετε	18 Praecepique vobis in tempore illo omnia, quae facere deberetis.
19 και απαραντες εκ χωρηβ επορευθημεν πασαν την ερημον την μεγαλην και την φοβεραν εκεινην ην ειδετε οδον ορους του αμορραιου καθοτι ενετειλατο κυριος ο θεος ημων ημιν και ηλθομεν εως καδης βαρνη	19 Profecti autem de Horeb transivimus per totam illam eremum maximam et terribilem, quam vidistis, per viam montis Amorraei, sicut praeceperat Dominus Deus noster nobis. Cumque venissemus in Cadesbarne,
20 και ειπα προς υμας ηλθατε εως του ορους του αμορραιου ο ο κυριος ο θεος ημων διδωσιν υμιν	20 dixi vobis: Venistis ad montem Amorraei, quem Dominus Deus noster daturus est nobis.
21 ιδετε παραδεδωκεν υμιν κυριος ο θεος υμων προ προσωπου υμων την γην αναβαντες κληρονομησατε ον τροπον ειπεν κυριος ο θεος των πατερων υμων υμιν μη φοβεισθε μηδε δειλιασητε	21 Vide terram, quam Dominus Deus tuus dat tibi: ascende et posside eam, sicut locutus est tibi Dominus, Deus patrum tuorum; noli metuere nec quidquam paveas.
22 και προσηλθατε μοι παντες και ειπατε αποστειλωμεν ανδρας προτερους ημων και εφοδευσατωσαν ημιν την γην και αναγγειλατωσαν ημιν αποκρισιν την οδον δι' ης αναβησομεθα εν αυτη και τας πολεις εις ας εισπορευσομεθα εις αυτας	22 Et accessistis ad me vos omnes atque dixistis: “Mittamus viros ante nos, qui considerent terram et renuntient de itinere, per quod debeamus ascendere, et de civitatibus, ad quas pergere”.
23 και ηρεσεν εναντιον μου το ρημα και ελαβον εξ υμων δωδεκα ανδρας ανδρα ενα κατα φυλην	23 Cumque mihi sermo placuisset, misi ex vobis duodecim viros singulos de tribubus suis.
24 και επιστραφεντες ανεβησαν εις το ορος και ηλθοσαν εως φαραγγος βοτρυος και κατεσκοπευσαν αυτην	24 Qui cum perrexissent et ascendissent in montana, venerunt usque ad Nehelescol et, considerata terra,
25 και ελαβοσαν εν ταις χερσιν αυτων απο του καρπου της γης και κατηνεγκαν προς ημας και ελεγον αγαθη η γη ην κυριος ο θεος ημων διδωσιν ημιν	25 sumentes de fructibus eius attulerunt ad nos atque dixerunt: “Bona est terra, quam Dominus Deus noster daturus est nobis”.
26 και ουκ ηθελησατε αναβηναι και ηπειθησατε τω ρηματι κυριου του θεου υμων	26 Et noluistis ascendere, sed increduli ad sermonem Domini Dei vestri
27 και διεγογγυζετε εν ταις σκηναις υμων και ειπατε δια το μισειν κυριον ημας εξηγαγεν ημας εκ γης αιγυπτου παραδουναι ημας εις χειρας αμορραιων εξολεθρευσαι ημας	27 murmurastis in tabernaculis vestris atque dixistis: “Odit nos Dominus et idcirco eduxit nos de terra Aegypti, ut traderet nos in manu Amorraei atque deleret.
28 που ημεις αναβαινομεν οι αδελφοι υμων απεστησαν υμων την καρδιαν λεγοντες εθνος μεγα και πολυ και δυνατωτερον ημων και πολεις μεγαλαι και τετειχισμεναι εως του ουρανου αλλα και υιους γιγαντων εωρακαμεν εκει	28 Quo ascendemus? Fratres nostri terruerunt cor nostrum dicentes: Maxima multitudo est et nobis in statura procerior; urbes magnae et ad caelum usque munitae; etiam filios Enacim vidimus ibi”.
29 και ειπα προς υμας μη πτηξητε μηδε φοβηθητε απ' αυτων	29 Et dixi vobis: Nolite metuere nec timeatis eos.
30 κυριος ο θεος υμων ο προπορευομενος προ προσωπου υμων αυτος συνεκπολεμησει αυτους μεθ' υμων κατα παντα οσα εποιησεν υμιν εν γη αιγυπτω	30 Dominus Deus, qui ductor est vester, ipse pro vobis pugnabit, sicut fecit in Aegypto, vobis videntibus.
31 και εν τη ερημω ταυτη ην ειδετε ως ετροφοφορησεν σε κυριος ο θεος σου ως ει τις τροφοφορησει ανθρωπος τον υιον αυτου κατα πασαν την οδον ην επορευθητε εως ηλθετε εις τον τοπον τουτον	31 Et in solitudine — ipse vidisti — portavit te Dominus Deus tuus, ut solet homo gestare parvulum filium suum, in omni via, per quam ambulastis, donec veniretis ad locum istum.
32 και εν τω λογω τουτω ουκ ενεπιστευσατε κυριω τω θεω υμων	32 Et nec sic quidem credidistis Domino Deo vestro,
33 ος προπορευεται προτερος υμων εν τη οδω εκλεγεσθαι υμιν τοπον οδηγων υμας εν πυρι νυκτος δεικνυων υμιν την οδον καθ' ην πορευεσθε επ' αυτης και εν νεφελη ημερας	33 qui praecessit vos in via, et metatus est locum, in quo tentoria figere deberetis, nocte ostendens vobis iter per ignem et die per columnam nubis.
34 και ηκουσεν κυριος την φωνην των λογων υμων και παροξυνθεις ωμοσεν λεγων	34 Cumque audisset Dominus vocem sermonum vestrorum, iratus iuravit et ait:
35 ει οψεται τις των ανδρων τουτων την αγαθην ταυτην γην ην ωμοσα τοις πατρασιν αυτων	35 “Non videbit quispiam de viris generationis huius pessimae terram bonam, quam sub iuramento pollicitus sum patribus vestris,
36 πλην χαλεβ υιος ιεφοννη ουτος οψεται αυτην και τουτω δωσω την γην εφ' ην επεβη και τοις υιοις αυτου δια το προσκεισθαι αυτον τα προς κυριον	36 praeter Chaleb filium Iephonne: ipse enim videbit eam, et ipsi dabo terram, quam calcavit, et filiis eius, quia adimplevit ut sequeretur Dominum”.
37 και εμοι εθυμωθη κυριος δι' υμας λεγων ουδε συ ου μη εισελθης εκει	37 Mihi quoque iratus Dominus propter vos dixit: “Nec tu ingredieris illuc;
38 ιησους υιος ναυη ο παρεστηκως σοι ουτος εισελευσεται εκει αυτον κατισχυσον οτι αυτος κατακληρονομησει αυτην τω ισραηλ	38 sed Iosue filius Nun minister tuus ipse intrabit illuc. Hunc robora, et ipse terram sorte dividat Israeli.
39 και παν παιδιον νεον οστις ουκ οιδεν σημερον αγαθον η κακον ουτοι εισελευσονται εκει και τουτοις δωσω αυτην και αυτοι κληρονομησουσιν αυτην	39 Parvuli vestri, de quibus dixistis quod captivi ducerentur, et filii, qui hodie boni ac mali ignorant distantiam, ipsi ingredientur; et ipsis dabo terram, et possidebunt eam.
40 και υμεις επιστραφεντες εστρατοπεδευσατε εις την ερημον οδον την επι της ερυθρας θαλασσης	40 Vos autem revertimini et abite in solitudinem per viam maris Rubri”.
41 και απεκριθητε μοι και ειπατε ημαρτομεν εναντι κυριου του θεου ημων ημεις αναβαντες πολεμησομεν κατα παντα οσα ενετειλατο κυριος ο θεος ημων ημιν και αναλαβοντες εκαστος τα σκευη τα πολεμικα αυτου και συναθροισθεντες ανεβαινετε εις το ορος	41 Et respondistis mihi: “Peccavimus Domino; nos ascendemus atque pugnabimus, sicut praecepit nobis Dominus Deus noster”. Cumque instructi armis pergeretis in montem,
42 και ειπεν κυριος προς με ειπον αυτοις ουκ αναβησεσθε ουδε μη πολεμησετε ου γαρ ειμι μεθ' υμων και ου μη συντριβητε ενωπιον των εχθρων υμων	42 ait mihi Dominus: “Dic ad eos: Nolite ascendere neque pugnetis, non enim sum vobiscum, ne cadatis coram inimicis vestris”.
43 και ελαλησα υμιν και ουκ εισηκουσατε μου και παρεβητε το ρημα κυριου και παραβιασαμενοι ανεβητε εις το ορος	43 Locutus sum, et non audistis, sed adversantes imperio Domini et tumentes superbia ascendistis in montem.
44 και εξηλθεν ο αμορραιος ο κατοικων εν τω ορει εκεινω εις συναντησιν υμιν και κατεδιωξαν υμας ως ει ποιησαισαν αι μελισσαι και ετιτρωσκον υμας απο σηιρ εως ερμα	44 Itaque egressus Amorraeus, qui habitat in monte illo, obviam vobis, persecutus est vos, sicut solent apes persequi, et cecidit vos de Seir usque Horma.
45 και καθισαντες εκλαιετε εναντι κυριου και ουκ εισηκουσεν κυριος της φωνης υμων ουδε προσεσχεν υμιν	45 Cumque reversi ploraretis coram Domino, non audivit vos nec voci vestrae voluit acquiescere.
46 και ενεκαθησθε εν καδης ημερας πολλας οσας ποτε ημερας ενεκαθησθε	46 Sedistis ergo in Cades multo illo tempore, dum ibi mansistis.