1 μη διαμαχου μετα ανθρωπου δυναστου μηποτε εμπεσης εις τας χειρας αυτου | 1 Ne szállj perbe hatalmas emberrel, hogy kezébe ne essél! |
2 μη εριζε μετα ανθρωπου πλουσιου μηποτε αντιστηση σου την ολκην πολλους γαρ απωλεσεν το χρυσιον και καρδιας βασιλεων εξεκλινεν | 2 Ne vessz össze gazdaggal, hogy pert ne hozzon fejedre, |
3 μη διαμαχου μετα ανθρωπου γλωσσωδους και μη επιστοιβασης επι το πυρ αυτου ξυλα | 3 mert sokakat rontott meg arany és ezüst, hozzáfér az még a királyok szívéhez is, és elhajlítja azt az igazságtól. |
4 μη προσπαιζε απαιδευτω ινα μη ατιμαζωνται οι προγονοι σου | 4 Ne vitázz szájaskodóval, és ne rakj fát a tüzére! |
5 μη ονειδιζε ανθρωπον αποστρεφοντα απο αμαρτιας μνησθητι οτι παντες εσμεν εν επιτιμοις | 5 Ne pajtáskodj balgával, hogy rosszat ne mondjon nemzetségedről! |
6 μη ατιμασης ανθρωπον εν γηρα αυτου και γαρ εξ ημων γηρασκουσιν | 6 Ne nézd le a bűnéből megtérő embert, fel ne hányd neki! Fontold meg, hogy mindnyájan büntetést érdemlünk. |
7 μη επιχαιρε επι νεκρω μνησθητι οτι παντες τελευτωμεν | 7 Ne vesd meg az embert öregkorában, hisz van, aki közülünk is megvénül! |
8 μη παριδης διηγημα σοφων και εν ταις παροιμιαις αυτων αναστρεφου οτι παρ' αυτων μαθηση παιδειαν και λειτουργησαι μεγιστασιν | 8 Ne ujjongj ellenséged halálán, hisz tudod, hogy mindannyian meghalunk, és nem akarjuk, hogy rajtunk örüljenek! |
9 μη αστοχει διηγηματος γεροντων και γαρ αυτοι εμαθον παρα των πατερων αυτων οτι παρ' αυτων μαθηση συνεσιν και εν καιρω χρειας δουναι αποκρισιν | 9 Ne hanyagold el a bölcs öregek szavait, légy otthonos mondásaikban, |
10 μη εκκαιε ανθρακας αμαρτωλου μη εμπυρισθης εν πυρι φλογος αυτου | 10 mert tőlük tanulsz bölcsességet és okos tudást, hogy miként szolgálj gáncs nélkül a fejedelmeknek. |
11 μη εξαναστης απο προσωπου υβριστου ινα μη εγκαθιση ως ενεδρον τω στοματι σου | 11 Ne mellőzd az öregek hagyományát, amit ők is apáiktól tanultak, |
12 μη δανεισης ανθρωπω ισχυροτερω σου και εαν δανεισης ως απολωλεκως γινου | 12 mert tőlük tanulsz okosságot, hogy miként felelj szükség esetén. |
13 μη εγγυηση υπερ δυναμιν σου και εαν εγγυηση ως αποτεισων φροντιζε | 13 Ne gyújtsd meg a bűnösök szenét dorgálás által, hogy meg ne égj bűneik tüzének lángjában! |
14 μη δικαζου μετα κριτου κατα γαρ την δοξαν αυτου κρινουσιν αυτω | 14 Ne állj a gúnyoló útjába, hogy lesbe ne üljön szád elé! |
15 μετα τολμηρου μη πορευου εν οδω ινα μη βαρυνηται κατα σου αυτος γαρ κατα το θελημα αυτου ποιησει και τη αφροσυνη αυτου συναπολη | 15 Ne adj kölcsönt náladnál hatalmasabbnak; ha pedig adtál, vedd úgy, mintha elvesztetted volna! |
16 μετα θυμωδους μη ποιησης μαχην και μη διαπορευου μετ' αυτου την ερημον οτι ως ουδεν εν οφθαλμοις αυτου αιμα και οπου ουκ εστιν βοηθεια καταβαλει σε | 16 Ne vállalj kezességet erődön felül, ha mégis jótálltál, gondolj rá, hogy meg is kell fizetned! |
17 μετα μωρου μη συμβουλευου ου γαρ δυνησεται λογον στεξαι | 17 Ne perelj bíróval, mert úgy ítélkezik, amint jónak látja. |
18 ενωπιον αλλοτριου μη ποιησης κρυπτον ου γαρ γινωσκεις τι τεξεται | 18 Ne menj vakmerővel egy úton, hogy rád ne terhelje bajait, mert a saját fejét követi, és balgasága miatt te is tönkremégy! |
19 παντι ανθρωπω μη εκφαινε σην καρδιαν και μη αναφερετω σοι χαριν | 19 Ne szállj vitába indulatos emberrel, és ne menj hirtelen emberrel a pusztába, mert semmibe sem veszi a vérontást, és megöl, amikor nincsen segítség! Ne tanácskozz ostobával, mert csak azt kedveli, ami neki tetszik! Ne tanácskozz idegen előtt, mert nem tudod, mi származik belőle! Ne tárd fel szívedet bárki előtt, nehogy barátságot színleljen előtted, később pedig meg ne szóljon! |