Deuxième livre des Macchabées 15

BIBLES DES PEUPLES	GREEK BIBLE
1 Nicanor apprit que Judas et ses hommes étaient du côté de la Samarie et il décida de les attaquer sans risque le jour du sabbat.	1 ο δε νικανωρ μεταλαβων τους περι τον ιουδαν οντας εν τοις κατα σαμαρειαν τοποις εβουλευσατο τη της καταπαυσεως ημερα μετα πασης ασφαλειας αυτοις επιβαλειν
2 Les Juifs qui étaient obligés de le suivre lui dirent: “Ne les fais pas mourir d’une manière si sauvage et si barbare. Respecte ce jour puisque Celui qui voit tout l’a voulu supérieur à tous les autres: il en a fait un jour saint.”	2 των δε κατα αναγκην συνεπομενων αυτω ιουδαιων λεγοντων μηδαμως ουτως αγριως και βαρβαρως απολεσης δοξαν δε απομερισον τη προτετιμημενη υπο του παντα εφορωντος μεθ' αγιοτητος ημερα
3 Alors ce triple criminel demanda s’il y avait bien au ciel un souverain qui ait ordonné de célébrer le jour du sabbat.	3 ο δε τρισαλιτηριος επηρωτησεν ει εστιν εν ουρανω δυναστης ο προστεταχως αγειν την των σαββατων ημεραν
4 Les Juifs répondirent: “C’est le Seigneur vivant, le Souverain du ciel, qui a ordonné de célébrer le septième jour.”	4 των δ' αποφηναμενων εστιν ο κυριος ζων αυτος εν ουρανω δυναστης ο κελευσας ασκειν την εβδομαδα
5 Mais l’autre déclara: “Eh bien, moi qui suis souverain sur la terre, j’ordonne de prendre les armes et d’obéir à la volonté du roi.” Cependant il ne put réaliser son projet sanguinaire.	5 ο δε ετερος καγω φησιν δυναστης επι της γης ο προστασσων αιρειν οπλα και τας βασιλικας χρειας επιτελειν ομως ου κατεσχεν επιτελεσαι το σχετλιον αυτου βουλημα
6 Avec beaucoup de suffisance et de prétention, Nicanor avait décidé de faire une exposition des dépouilles de Judas et de ses hommes.	6 και ο μεν νικανωρ μετα πασης αλαζονειας υψαυχενων διεγνωκει κοινον των περι τον ιουδαν συστησασθαι τροπαιον
7 Maccabée n’en était pas moins confiant, il comptait fermement sur l’aide du Seigneur.	7 ο δε μακκαβαιος ην αδιαλειπτως πεποιθως μετα πασης ελπιδος αντιλημψεως τευξασθαι παρα του κυριου
8 Il encouragea donc ses hommes à ne pas redouter l’approche des païens; il les invita à se rappeler les secours qui leur étaient venus du ciel dans le passé: ils devaient être sûrs que le Tout-Puissant leur donnerait aujourd’hui la victoire.	8 και παρεκαλει τους συν αυτω μη δειλιαν την των εθνων εφοδον εχοντας δε κατα νουν τα προγεγονοτα αυτοις απ' ουρανου βοηθηματα και τα νυν προσδοκαν την παρα του παντοκρατορος εσομενην αυτοις νικην
9 Il leur redit les paroles de la Loi et des prophètes et ranima leur enthousiasme en leur remettant en mémoire les nombreux combats où ils avaient triomphé.	9 και παραμυθουμενος αυτους εκ του νομου και των προφητων προσυπομνησας δε αυτους και τους αγωνας ους ησαν εκτετελεκοτες προθυμοτερους αυτους κατεστησεν
10 Après avoir ainsi réveillé leur ardeur, il confirma ses paroles en faisant voir à ses hommes la déloyauté des païens et comment ils avaient violé leur serment.	10 και τοις θυμοις διεγειρας αυτους παρηγγειλεν αμα παρεπιδεικνυς την των εθνων αθεσιαν και την των ορκων παραβασιν
11 Judas les laissa ainsi bien équipés: ce n’était pas la sécurité que donnent les boucliers et les lances, mais le réconfort qu’apportent de bonnes paroles. Pour terminer, il leur raconta un songe digne de foi, une sorte de vision qui les remplit de joie.	11 εκαστον δε αυτων καθοπλισας ου την ασπιδων και λογχων ασφαλειαν ως την εν τοις αγαθοις λογοις παρακλησιν και προσεξηγησαμενος ονειρον αξιοπιστον υπαρ τι παντας ηυφρανεν
12 Voici ce qu’il avait vu: Le grand prêtre Onias, qui avait été un homme droit, humble et doux dans son comportement, distingué dans le langage et appliqué depuis l’enfance à pratiquer la vertu, cet Onias donc, priait les mains levées vers le ciel pour tout le peuple juif.	12 ην δε η τουτου θεωρια τοιαδε ονιαν τον γενομενον αρχιερεα ανδρα καλον και αγαθον αιδημονα μεν την απαντησιν πραον δε τον τροπον και λαλιαν προιεμενον πρεποντως και εκ παιδος εκμεμελετηκοτα παντα τα της αρετης οικεια τουτον τας χειρας προτειναντα κατευχεσθαι τω παντι των ιουδαιων συστηματι
13 Ensuite était apparu dans la même attitude un homme qui se distinguait par ses cheveux blancs et sa dignité, revêtu d’une étonnante et prodigieuse majesté.	13 ειθ' ουτως επιφανηναι ανδρα πολια και δοξη διαφεροντα θαυμαστην δε τινα και μεγαλοπρεπεστατην ειναι την περι αυτον υπεροχην
14 Onias prit alors la parole et dit: “Cet homme préoccupé pour ses frères, c’est Jérémie, le prophète de Dieu; il prie beaucoup pour le peuple et pour la Ville Sainte.”	14 αποκριθεντα δε τον ονιαν ειπειν ο φιλαδελφος ουτος εστιν ο πολλα προσευχομενος περι του λαου και της αγιας πολεως ιερεμιας ο του θεου προφητης
15 Alors Jérémie avait étendu la main droite; il avait remis à Judas une épée d’or et, en la lui donnant, il avait prononcé ces paroles:	15 προτειναντα δε ιερεμιαν την δεξιαν παραδουναι τω ιουδα ρομφαιαν χρυσην διδοντα δε προσφωνησαι ταδε
16 “Prends cette épée sainte, c’est un don de Dieu! Avec elle, tu tailleras en pièces les ennemis.”	16 λαβε την αγιαν ρομφαιαν δωρον παρα του θεου δι' ης θραυσεις τους υπεναντιους
17 Réconfortés par ces paroles de Judas, si belles et capables d’exciter le courage, de donner aux jeunes une âme virile, ils décidèrent de ne pas dresser de camp mais de prendre vaillamment l’offensive. Ils voulaient emporter la décision en se jetant dans la bataille avec tout leur courage, car la ville, le Lieu Saint et le Temple, étaient en danger.	17 παρακληθεντες δε τοις ιουδου λογοις πανυ καλοις και δυναμενοις επ' αρετην παρορμησαι και ψυχας νεων επανδρωσαι διεγνωσαν μη στρατευεσθαι γενναιως δε εμφερεσθαι και μετα πασης ευανδριας εμπλακεντες κριναι τα πραγματα δια το και την πολιν και τα αγια και το ιερον κινδυνευειν
18 Leur inquiétude pour leurs femmes et leurs enfants, pour leurs frères et leurs parents, passait au second rang; la plus grande et la première de leurs craintes était pour le Sanctuaire sacré.	18 ην γαρ ο περι γυναικων και τεκνων ετι δε αδελφων και συγγενων εν ηττονι μερει κειμενος αυτοις μεγιστος δε και πρωτος ο περι του καθηγιασμενου ναου φοβος
19 Quant à ceux qu’on avait laissés dans la ville, leur anxiété n’était pas moindre, ils redoutaient le sort de cette attaque en rase campagne.	19 ην δε και τοις εν τη πολει κατειλημμενοις ου παρεργος αγωνια ταρασσομενοις της εν υπαιθρω προσβολης
20 Tous attendaient la décision prochaine. Les ennemis s’étaient rassemblés et rangés en ordre de bataille; on avait disposé les éléphants au point le plus favorable et la cavalerie était sur les côtés.	20 και παντων ηδη προσδοκωντων την εσομενην κρισιν και ηδη προσμειξαντων των πολεμιων και της στρατιας εκταγεισης και των θηριων επι μερος ευκαιρον αποκατασταθεντων της τε ιππου κατα κερας τεταγμενης
21 Maccabée vit devant lui ces multitudes, la variété des armes, l’aspect farouche des éléphants. Alors il étendit les mains vers le Ciel et il invoqua le Seigneur qui accomplit des prodiges: il savait bien que ce ne sont pas les armes, mais sa volonté qui procure la victoire à ceux qui en sont dignes.	21 συνιδων ο μακκαβαιος την των πληθων παρουσιαν και των οπλων την ποικιλην παρασκευην την τε των θηριων αγριοτητα ανατεινας τας χειρας εις τον ουρανον επεκαλεσατο τον τερατοποιον κυριον γινωσκων οτι ουκ εστιν δι' οπλων καθως δε εαν αυτω κριθη τοις αξιοις περιποιειται την νικην
22 Il prononça cette prière: “Toi, Souverain, tu as envoyé ton ange au temps d’Ézékias roi de Judée: il a fait périr plus de 185 000 hommes dans l’armée de Sennakérib.	22 ελεγεν δε επικαλουμενος τονδε τον τροπον συ δεσποτα απεστειλας τον αγγελον σου επι εζεκιου του βασιλεως της ιουδαιας και ανειλεν εκ της παρεμβολης σενναχηριμ εις εκατον ογδοηκοντα πεντε χιλιαδας
23 Aujourd’hui encore, Souverain des Cieux, envoie ton bon ange devant nous pour semer la panique et la terreur.	23 και νυν δυναστα των ουρανων αποστειλον αγγελον αγαθον εμπροσθεν ημων εις δεος και τρομον
24 Que tes coups puissants frappent d’épouvante ceux qui attaquent ton peuple saint en criant leurs blasphèmes!” C’est ainsi qu’il acheva sa prière.	24 μεγεθει βραχιονος σου καταπλαγειησαν οι μετα βλασφημιας παραγινομενοι επι τον αγιον σου λαον και ουτος μεν εν τουτοις εληξεν
25 Les gens de Nicanor s’avancèrent au son des trompettes et des cors;	25 οι δε περι τον νικανορα μετα σαλπιγγων και παιανων προσηγον
26 Judas et ses hommes, de leur côté, engagèrent le combat avec des invocations et des prières.	26 οι δε περι τον ιουδαν μετα επικλησεως και ευχων συνεμειξαν τοις πολεμιοις
27 De leurs mains ils combattaient, et de tout cœur ils priaient Dieu; enthousiasmés par la manifestation de Dieu, ils n’abattirent pas moins de 35 000 hommes.	27 και ταις μεν χερσιν αγωνιζομενοι ταις δε καρδιαις προς τον θεον ευχομενοι κατεστρωσαν ουδεν ηττον μυριαδων τριων και πεντακισχιλιων τη του θεου μεγαλως ευφρανθεντες επιφανεια
28 La bataille terminée, alors qu’ils revenaient tout joyeux, ils reconnurent Nicanor, tombé dans son armure.	28 γενομενοι δε απο της χρειας και μετα χαρας αναλυοντες επεγνωσαν προπεπτωκοτα νικανορα συν τη πανοπλια
29 Au milieu des cris et de la confusion générale, ils bénirent le Souverain dans la langue de leurs pères.	29 γενομενης δε κραυγης και ταραχης ευλογουν τον δυναστην τη πατριω φωνη
30 Alors, celui qui avait combattu au premier rang pour ses concitoyens, de tout son cœur et de toutes ses forces, celui qui avait gardé pour sa nation les bons sentiments de sa jeunesse, ordonna de trancher la tête de Nicanor et son bras jusqu’à l’épaule, et de les emporter à Jérusalem.	30 και προσεταξεν ο καθ' απαν σωματι και ψυχη πρωταγωνιστης υπερ των πολιτων ο την της ηλικιας ευνοιαν εις ομοεθνεις διαφυλαξας την του νικανορος κεφαλην αποτεμοντας και την χειρα συν τω ωμω φερειν εις ιεροσολυμα
31 Arrivé là, il rassembla tout le peuple, il plaça les prêtres devant l’autel et envoya chercher les hommes de la Citadelle.	31 παραγενομενος δε εκει και συγκαλεσας τους ομοεθνεις και τους ιερεις προ του θυσιαστηριου στησας μετεπεμψατο τους εκ της ακρας
32 Il leur montra la tête de l’infâme Nicanor et la main que ce blasphémateur avait levée dans son orgueil contre le saint Temple du Tout-Puissant.	32 και επιδειξαμενος την του μιαρου νικανορος κεφαλην και την χειρα του δυσφημου ην εκτεινας επι τον αγιον του παντοκρατορος οικον εμεγαλαυχησεν
33 Puis, après avoir tranché la langue de l’impie Nicanor, il donna ordre de la donner par petits morceaux aux oiseaux et de suspendre en face du Temple le bras qu’il avait tendu dans un geste insensé.	33 και την γλωσσαν του δυσσεβους νικανορος εκτεμων εφη κατα μερος δωσειν τοις ορνεοις τα δ' επιχειρα της ανοιας κατεναντι του ναου κρεμασαι
34 Tous firent monter vers le Ciel une louange au Seigneur qui s’était manifesté: “Béni soit, disaient-ils, Celui qui a conservé son Lieu sans souillure.”	34 οι δε παντες εις τον ουρανον ευλογησαν τον επιφανη κυριον λεγοντες ευλογητος ο διατηρησας τον εαυτου τοπον αμιαντον
35 Judas fit accrocher à la Citadelle la tête de Nicanor comme une preuve évidente pour tous de l’aide du Seigneur.	35 εξεδησεν δε την του νικανορος προτομην εκ της ακρας επιδηλον πασιν και φανερον της του κυριου βοηθειας σημειον
36 Tous décidèrent par un vote public de ne plus laisser passer ce jour sans le commémorer: on célébrerait le treizième jour du douzième mois, qu’on appelle en araméen le mois d’Adar, la veille du jour appelé jour de Mardochée.	36 εδογματισαν δε παντες μετα κοινου ψηφισματος μηδαμως εασαι απαρασημαντον τηνδε την ημεραν εχειν δε επισημον την τρισκαιδεκατην του δωδεκατου μηνος αδαρ λεγεται τη συριακη φωνη προ μιας ημερας της μαρδοχαικης ημερας
37 Voilà comment se déroulèrent les événements concernant Nicanor. Comme depuis ce temps la ville est demeurée entre les mains des Hébreux, moi aussi j’arrêterai là mon récit.	37 των ουν κατα νικανορα χωρησαντων ουτως και απ' εκεινων των καιρων κρατηθεισης της πολεως υπο των εβραιων και αυτος αυτοθι τον λογον καταπαυσω
38 S’il est bon et réussi, c’est ce que je voulais. S’il est quelconque et médiocre, c’est tout ce que j’ai pu faire.	38 και ει μεν καλως ευθικτως τη συνταξει τουτο και αυτος ηθελον ει δε ευτελως και μετριως τουτο εφικτον ην μοι
39 De même qu’il n’est pas bon de boire du vin seul, ou seulement de l’eau, alors que le vin coupé d’eau est agréable et procure beaucoup de plaisir, de même la belle ordonnance du récit charme les oreilles de ceux qui lisent l’ouvrage. Ici sera la fin.	39 καθαπερ γαρ οινον κατα μονας πινειν ωσαυτως δε και υδωρ παλιν πολεμιον ον δε τροπον οινος υδατι συγκερασθεις ηδυς και επιτερπη την χαριν αποτελει ουτως και το της κατασκευης του λογου τερπει τας ακοας των εντυγχανοντων τη συνταξει ενταυθα δε εσται η τελευτη .