Premier livre des Maccabées 2

BIBLES DES PEUPLES	LXX
1 En ces jours-là, un prêtre du nom de Mattathias, fils de Jean, fils de Siméon, de la descendance de Yoarib, quitta Jérusalem pour s’installer à Modine.	1 εν ταις ημεραις εκειναις ανεστη ματταθιας υιος ιωαννου του συμεων ιερευς των υιων ιωαριβ απο ιερουσαλημ και εκαθισεν εν μωδειν
2 Il avait cinq fils, Jean surnommé Gadi,	2 και αυτω υιοι πεντε ιωαννης ο επικαλουμενος γαδδι
3 Simon surnommé Tassi,	3 σιμων ο καλουμενος θασσι
4 Judas surnommé Maccabée,	4 ιουδας ο καλουμενος μακκαβαιος
5 Éléazar surnommé Avaran, Jonathan surnommé Afous.	5 ελεαζαρ ο καλουμενος αυαραν ιωναθης ο καλουμενος απφους
6 À la vue des péchés qui se commettaient en Juda et à Jérusalem,	6 και ειδεν τας βλασφημιας τας γινομενας εν ιουδα και εν ιερουσαλημ
7 il s’écria: “Quel malheur! Je suis né pour voir la ruine de mon peuple et la ruine de la Ville Sainte! Je reste là assis alors que la ville est livrée aux mains des ennemis, et le Temple au pouvoir des étrangers.”	7 και ειπεν οιμμοι ινα τι τουτο εγεννηθην ιδειν το συντριμμα του λαου μου και το συντριμμα της αγιας πολεως και καθισαι εκει εν τω δοθηναι αυτην εν χειρι εχθρων το αγιασμα εν χειρι αλλοτριων
8 “Le Temple de Dieu est devenu comme un homme méprisé.	8 εγενετο ο ναος αυτης ως ανηρ αδοξος
9 Tout ce qui faisait sa gloire est parti en captivité. Ses enfants ont été tués sur les places, et ses jeunes, frappés par l’épée de l’ennemi.	9 τα σκευη της δοξης αυτης αιχμαλωτα απηχθη απεκτανθη τα νηπια αυτης εν ταις πλατειαις αυτης οι νεανισκοι αυτης εν ρομφαια εχθρου
10 Y a-t-il une nation qui n’ait pas hérité de ses biens, qui ne se soit pas emparée de ses dépouilles?	10 ποιον εθνος ουκ εκληρονομησεν βασιλεια και ουκ εκρατησεν των σκυλων αυτης
11 Toute sa beauté lui a été enlevée, elle était libre, elle est devenue esclave.	11 πας ο κοσμος αυτης αφηρεθη αντι ελευθερας εγενετο εις δουλην
12 Le Lieu Saint, notre merveille et notre gloire, est maintenant devenu un désert, les païens l’ont profané.	12 και ιδου τα αγια ημων και η καλλονη ημων και η δοξα ημων ηρημωθη και εβεβηλωσαν αυτα τα εθνη
13 À quoi me sert de vivre encore?”	13 ινα τι ημιν ετι ζωη
14 Mattathias et ses fils déchirèrent leurs vêtements, ils s’habillèrent avec des sacs et firent un grand deuil.	14 και διερρηξεν ματταθιας και οι υιοι αυτου τα ιματια αυτων και περιεβαλοντο σακκους και επενθησαν σφοδρα
15 Arrivèrent alors à Modine les officiers du roi qui devaient imposer l’apostasie et faire offrir les sacrifices.	15 και ηλθον οι παρα του βασιλεως οι καταναγκαζοντες την αποστασιαν εις μωδειν την πολιν ινα θυσιασωσιν
16 Beaucoup d’Israélites s’approchèrent d’eux, mais Mattathias et ses fils se tenaient à l’écart.	16 και πολλοι απο ισραηλ προς αυτους προσηλθον και ματταθιας και οι υιοι αυτου συνηχθησαν
17 Les officiers du roi dirent à Mattathias: “Tu es un personnage important et respecté dans cette ville, tu as des fils et des frères derrière toi;	17 και απεκριθησαν οι παρα του βασιλεως και ειπον τω ματταθια λεγοντες αρχων και ενδοξος και μεγας ει εν τη πολει ταυτη και εστηρισμενος υιοις και αδελφοις
18 avance donc le premier pour obéir aux ordres du roi comme l’ont fait toutes les nations, les chefs de Juda et ceux qui sont restés à Jérusalem. Toi et tes fils vous serez admis parmi les amis du roi, vous serez honorés de cadeaux en argent et en or et de bien d’autres choses.”	18 νυν προσελθε πρωτος και ποιησον το προσταγμα του βασιλεως ως εποιησαν παντα τα εθνη και οι ανδρες ιουδα και οι καταλειφθεντες εν ιερουσαλημ και εση συ και οι υιοι σου των φιλων του βασιλεως και συ και οι υιοι σου δοξασθησεσθε αργυριω και χρυσιω και αποστολαις πολλαις
19 Mattathias répondit d’une voix forte: “Même si tous les peuples qui forment l’empire du roi lui obéissent, même si chacun abandonne le culte de ses pères pour se conformer à ses ordonnances,	19 και απεκριθη ματταθιας και ειπεν φωνη μεγαλη ει παντα τα εθνη τα εν οικω της βασιλειας του βασιλεως ακουουσιν αυτου αποστηναι εκαστος απο λατρειας πατερων αυτου και ηρετισαντο εν ταις εντολαις αυτου
20 moi, mes fils et mes frères, nous suivrons l’Alliance de nos pères.	20 καγω και οι υιοι μου και οι αδελφοι μου πορευσομεθα εν διαθηκη πατερων ημων
21 Que Dieu nous garde d’abandonner la Loi et ses observances!	21 ιλεως ημιν καταλιπειν νομον και δικαιωματα
22 Nous n’écouterons pas les ordres du roi, nous ne dévierons pas de notre religion, ni à droite, ni à gauche.”	22 των λογων του βασιλεως ουκ ακουσομεθα παρελθειν την λατρειαν ημων δεξιαν η αριστεραν
23 Lorsqu’il eut terminé de parler, un Juif s’avança devant tout le monde pour sacrifier sur l’autel de Modine conformément au décret du roi.	23 και ως επαυσατο λαλων τους λογους τουτους προσηλθεν ανηρ ιουδαιος εν οφθαλμοις παντων θυσιασαι επι του βωμου εν μωδειν κατα το προσταγμα του βασιλεως
24 En voyant cela, Mattathias fut pris d’indignation et de colère, il donna libre cours à sa fureur, se jeta sur l’homme et l’égorgea sur l’autel.	24 και ειδεν ματταθιας και εζηλωσεν και ετρομησαν οι νεφροι αυτου και ανηνεγκεν θυμον κατα το κριμα και δραμων εσφαξεν αυτον επι τον βωμον
25 Il tua du même coup l’officier du roi qui obligeait à sacrifier et il renversa l’autel.	25 και τον ανδρα του βασιλεως τον αναγκαζοντα θυειν απεκτεινεν εν τω καιρω εκεινω και τον βωμον καθειλεν
26 Son zèle pour la Loi fut semblable à celui de Pinhas lorsqu’il frappa Zimri fils de Salou.	26 και εζηλωσεν τω νομω καθως εποιησεν φινεες τω ζαμβρι υιω σαλωμ
27 Mattathias cria alors d’une voix forte à travers la ville: “Que ceux qui veulent défendre la Loi et rester dans l’Alliance me suivent!”	27 και ανεκραξεν ματταθιας εν τη πολει φωνη μεγαλη λεγων πας ο ζηλων τω νομω και ιστων διαθηκην εξελθετω οπισω μου
28 Il s’enfuit avec ses fils dans les montagnes, abandonnant dans la ville tout ce qu’il possédait.	28 και εφυγεν αυτος και οι υιοι αυτου εις τα ορη και εγκατελιπον οσα ειχον εν τη πολει
29 Beaucoup de gens qui avaient à cœur la justice et les décrets de la Loi, vinrent au désert pour s’y installer.	29 τοτε κατεβησαν πολλοι ζητουντες δικαιοσυνην και κριμα εις την ερημον καθισαι εκει
30 Ils arrivèrent avec leurs enfants, leurs femmes et leur bétail, parce que la vie leur était devenue impossible.	30 αυτοι και οι υιοι αυτων και αι γυναικες αυτων και τα κτηνη αυτων οτι εσκληρυνθη επ' αυτους τα κακα
31 On annonça aux officiers du roi et aux troupes qui étaient à Jérusalem dans la Cité de David, que des gens qui rejetaient les ordres du roi s’étaient réfugiés dans les cachettes du désert.	31 και ανηγγελη τοις ανδρασιν του βασιλεως και ταις δυναμεσιν αι ησαν εν ιερουσαλημ πολει δαυιδ οτι κατεβησαν ανδρες οιτινες διεσκεδασαν την εντολην του βασιλεως εις τους κρυφους εν τη ερημω
32 Un fort détachement se mit à leur poursuite et les rejoignit; il vint se poster face à eux et se disposa à les attaquer le jour du sabbat.	32 και εδραμον οπισω αυτων πολλοι και κατελαβοντο αυτους και παρενεβαλον επ' αυτους και συνεστησαντο προς αυτους πολεμον εν τη ημερα των σαββατων
33 On leur dit: “C’est assez, sortez! Obéissez à l’ordre du roi et vous aurez la vie sauve!”	33 και ειπον προς αυτους εως του νυν εξελθοντες ποιησατε κατα τον λογον του βασιλεως και ζησεσθε
34 Mais ils répondirent: “Nous ne sortirons pas! Nous n’observerons pas le décret du roi et nous ne violerons pas le jour du sabbat.”	34 και ειπον ουκ εξελευσομεθα ουδε ποιησομεν τον λογον του βασιλεως βεβηλωσαι την ημεραν των σαββατων
35 On les attaqua aussitôt.	35 και εταχυναν επ' αυτους πολεμον
36 Ils refusèrent de riposter, de lancer des pierres ou de se barricader dans leurs cachettes:	36 και ουκ απεκριθησαν αυτοις ουδε λιθον ενετιναξαν αυτοις ουδε ενεφραξαν τους κρυφους
37 “Mourons tous, disaient-ils, nous resterons sans reproche; le ciel et la terre sont témoins que vous nous faites périr injustement.”	37 λεγοντες αποθανωμεν παντες εν τη απλοτητι ημων μαρτυρει εφ' ημας ο ουρανος και η γη οτι ακριτως απολλυτε ημας
38 Les autres leur donnèrent l’assaut alors que c’était le sabbat, et ils moururent avec leurs femmes, leurs enfants, leur bétail; il y avait là environ mille personnes.	38 και ανεστησαν επ' αυτους εν πολεμω τοις σαββασιν και απεθανον αυτοι και αι γυναικες αυτων και τα τεκνα αυτων και τα κτηνη αυτων εως χιλιων ψυχων ανθρωπων
39 Lorsque Mattathias et ses amis apprirent la chose, ils firent un grand deuil.	39 και εγνω ματταθιας και οι φιλοι αυτου και επενθησαν επ' αυτους σφοδρα
40 Mais ils se dirent entre eux: “Si nous faisons tous comme ont fait nos frères, si nous ne nous défendons pas contre les païens pour sauver notre vie et nos observances, ils nous feront vite sortir de ce monde.”	40 και ειπεν ανηρ τω πλησιον αυτου εαν παντες ποιησωμεν ως οι αδελφοι ημων εποιησαν και μη πολεμησωμεν προς τα εθνη υπερ της ψυχης ημων και των δικαιωματων ημων νυν ταχιον ολεθρευσουσιν ημας απο της γης
41 Ils prirent donc le jour même cette décision: “Si quelqu’un vient nous attaquer le jour du sabbat, nous lui ferons face et nous ne nous laisserons pas massacrer comme l’ont fait nos frères qui sont morts dans leurs refuges.”	41 και εβουλευσαντο τη ημερα εκεινη λεγοντες πας ανθρωπος ος εαν ελθη εφ' ημας εις πολεμον τη ημερα των σαββατων πολεμησωμεν κατεναντι αυτου και ου μη αποθανωμεν παντες καθως απεθανον οι αδελφοι ημων εν τοις κρυφοις
42 Tout un groupe d’Assidéens vint les rejoindre, des Israélites courageux et tout dévoués à la Loi.	42 τοτε συνηχθησαν προς αυτους συναγωγη ασιδαιων ισχυροι δυναμει απο ισραηλ πας ο εκουσιαζομενος τω νομω
43 Tous ceux qui fuyaient le danger vinrent en renfort et grossirent leur nombre;	43 και παντες οι φυγαδευοντες απο των κακων προσετεθησαν αυτοις και εγενοντο αυτοις εις στηριγμα
44 ils organisèrent ainsi leur armée. Ils commencèrent alors à décharger leur colère sur les pécheurs, et leur fureur sur ceux qui avaient abandonné la Loi. Ceux-ci s’enfuirent chez les nations païennes pour y trouver refuge.	44 και συνεστησαντο δυναμιν και επαταξαν αμαρτωλους εν οργη αυτων και ανδρας ανομους εν θυμω αυτων και οι λοιποι εφυγον εις τα εθνη σωθηναι
45 Mattathias et ses amis firent alors une tournée pour détruire les autels	45 και εκυκλωσεν ματταθιας και οι φιλοι αυτου και καθειλον τους βωμους
46 et circoncire de force tous les enfants non circoncis qu’ils trouvèrent sur le territoire d’Israël.	46 και περιετεμον τα παιδαρια τα απεριτμητα οσα ευρον εν οριοις ισραηλ εν ισχυι
47 Ils poursuivirent les insolents et ils eurent plein succès;	47 και εδιωξαν τους υιους της υπερηφανιας και κατευοδωθη το εργον εν χειρι αυτων
48 ils reprirent leur religion de la main des nations païennes et de leur roi, et réduisirent les pécheurs au silence.	48 και αντελαβοντο του νομου εκ χειρος των εθνων και των βασιλεων και ουκ εδωκαν κερας τω αμαρτωλω
49 Lorsque la vie de Mattathias touchait à sa fin, il réunit ses fils: “Vous voyez maintenant le règne de l’insolence et du mépris, leur dit-il, le temps de la révolution et le débordement de la Colère.	49 και ηγγισαν αι ημεραι ματταθιου αποθανειν και ειπεν τοις υιοις αυτου νυν εστηρισθη υπερηφανια και ελεγμος και καιρος καταστροφης και οργη θυμου
50 Vous, mes fils, soyez remplis de courage pour la Loi et donnez vos vies pour l’Alliance de nos pères.”	50 νυν τεκνα ζηλωσατε τω νομω και δοτε τας ψυχας υμων υπερ διαθηκης πατερων ημων
51 Souvenez-vous de ce que nos pères ont accompli en leur temps, et vous gagnerez une grande gloire et un nom immortel.	51 και μνησθητε τα εργα των πατερων α εποιησαν εν ταις γενεαις αυτων και δεξασθε δοξαν μεγαλην και ονομα αιωνιον
52 C’est dans l’épreuve qu’Abraham a été trouvé fidèle, et à cause de cela il a été regardé comme un juste.	52 αβρααμ ουχι εν πειρασμω ευρεθη πιστος και ελογισθη αυτω εις δικαιοσυνην
53 Joseph, au temps du malheur, a observé la Loi, et il est devenu maître de l’Égypte.	53 ιωσηφ εν καιρω στενοχωριας αυτου εφυλαξεν εντολην και εγενετο κυριος αιγυπτου
54 Pinhas, notre père, a brûlé de zèle, et il a reçu l’alliance d’un sacerdoce éternel.	54 φινεες ο πατηρ ημων εν τω ζηλωσαι ζηλον ελαβεν διαθηκην ιερωσυνης αιωνιας
55 Josué a rempli fidèlement sa mission, et il est devenu juge en Israël.	55 ιησους εν τω πληρωσαι λογον εγενετο κριτης εν ισραηλ
56 Caleb a proclamé la vérité au milieu de l’assemblée, et il a reçu un héritage dans le pays.	56 χαλεβ εν τω μαρτυρασθαι εν τη εκκλησια ελαβεν γης κληρονομιαν
57 David, à cause de sa piété, a reçu un trône royal qui passera les siècles.	57 δαυιδ εν τω ελεει αυτου εκληρονομησεν θρονον βασιλειας εις αιωνας
58 Élie, qui avait brûlé de zèle pour la Loi, a été enlevé jusqu’au ciel.	58 ηλιας εν τω ζηλωσαι ζηλον νομου ανελημφθη εις τον ουρανον
59 Ananias, Azarias, Misaël, ont eu confiance, et ils furent sauvés de la flamme.	59 ανανιας αζαριας μισαηλ πιστευσαντες εσωθησαν εκ φλογος
60 Daniel, qui n’avait pas transigé, a été sauvé de la gueule des lions.	60 δανιηλ εν τη απλοτητι αυτου ερρυσθη εκ στοματος λεοντων
61 Comprenez donc que, de génération en génération, ceux qui espèrent en Dieu ne seront pas vaincus.	61 και ουτως εννοηθητε κατα γενεαν και γενεαν οτι παντες οι ελπιζοντες επ' αυτον ουκ ασθενησουσιν
62 Ne craignez pas les menaces d’un homme qui va contre Dieu, car sa gloire finira sur le fumier et dans la pourriture.	62 και απο λογων ανδρος αμαρτωλου μη φοβηθητε οτι η δοξα αυτου εις κοπρια και εις σκωληκας
63 Aujourd’hui il est honoré, et demain on ne le connaîtra plus: il retournera à la poussière d’où il est sorti et il ne restera rien de son projet.	63 σημερον επαρθησεται και αυριον ου μη ευρεθη οτι επεστρεψεν εις τον χουν αυτου και ο διαλογισμος αυτου απολειται
64 Soyez forts, mes fils, et restez fidèles à la Loi, parce que c’est d’elle que vous viendra la gloire.	64 τεκνα ανδριζεσθε και ισχυσατε εν τω νομω οτι εν αυτω δοξασθησεσθε
65 Voyez votre frère Siméon, je sais qu’il est de bon conseil. Écoutez-le toujours, il sera pour vous un père.	65 και ιδου συμεων ο αδελφος υμων οιδα οτι ανηρ βουλης εστιν αυτου ακουετε πασας τας ημερας αυτος εσται υμων πατηρ
66 Judas Maccabée a été courageux dès son enfance, il sera le chef de votre armée, il mènera la guerre contre les nations.	66 και ιουδας μακκαβαιος ισχυρος δυναμει εκ νεοτητος αυτου αυτος εσται υμιν αρχων στρατιας και πολεμησει πολεμον λαων
67 Vous allez rassembler tous ceux qui observent la Loi et vous vengerez votre peuple.	67 και υμεις προσαξετε προς υμας παντας τους ποιητας του νομου και εκδικησατε εκδικησιν του λαου υμων
68 Rendez aux nations païennes le mal qu’elles vous ont fait et attachez-vous aux commandements de la Loi.”	68 ανταποδοτε ανταποδομα τοις εθνεσιν και προσεχετε εις προσταγμα του νομου
69 Alors il les bénit et il fut réuni à ses pères.	69 και ευλογησεν αυτους και προσετεθη προς τους πατερας αυτου
70 Il mourut en l’an 146; on l’enterra dans la tombe de ses pères à Modine et Israël fit un grand deuil pour lui.	70 και απεθανεν εν τω εκτω και τεσσαρακοστω και εκατοστω ετει και εταφη εν ταφοις πατερων αυτου εν μωδειν και εκοψαντο αυτον πας ισραηλ κοπετον μεγαν