Genesis 50

NEW AMERICAN BIBLE	Biblia Tysiąclecia
1 Joseph threw himself on his father's face and wept over him as he kissed him.	1 Józef przypadł do twarzy swego ojca, płakał nad nim i całował go.
2 Then he ordered the physicians in his service to embalm his father. When they embalmed Israel,	2 A potem rozkazał swym domowym lekarzom, aby zabalsamowali jego ojca. Ci zatem lekarze balsamowali Izraela.
3 they spent forty days at it, for that is the full period of embalming; and the Egyptians mourned him for seventy days.	3 Zabrało im to czterdzieści dni, tyle bowiem czasu trwało balsamowanie. Mieszkańcy Egiptu opłakiwali Jakuba przez siedemdziesiąt dni.
4 When that period of mourning was over, Joseph spoke to Pharaoh's courtiers. "Please do me this favor," he said, "and convey to Pharaoh this request of mine.	4 Kiedy zaś skończył się okres żałoby po nim, Józef zwrócił się do otoczenia faraona z następującą prośbą: Jeśli darzycie mnie życzliwością, powiedzcie samemu faraonowi,
5 Since my father, at the point of death, made me promise on oath to bury him in the tomb that he had prepared for himself in the land of Canaan, may I go up there to bury my father and then come back?"	5 że mój ojciec zobowiązał mnie przysięgą do spełnienia takiego polecenia: Gdy umrę, pochowasz mnie w moim grobie, który sobie przygotowałem w kraju Kanaan. Niech mi więc teraz będzie wolno udać się tam, abym mógł pochować mego ojca, a potem wrócę.
6 Pharaoh replied, "Go and bury your father, as he made you promise on oath."	6 Faraon odpowiedział: Idź i pochowaj twego ojca, tak jak mu przysiągłeś.
7 So Joseph left to bury his father; and with him went all of Pharaoh's officials who were senior members of his court and all the other dignitaries of Egypt,	7 I Józef wyruszył w drogę, aby pochować ojca. A z nim poszło również wielu dworzan faraona, starszych urzędników dworskich i wszyscy dostojnicy ziemi Egiptu;
8 as well as Joseph's whole household, his brothers, and his father's household; only their children and their flocks and herds were left in the region of Goshen.	8 nadto cała rodzina Józefa, jego bracia oraz rodzina jego ojca. Tylko dziatwa oraz trzody i bydło zostały w Goszen.
9 Chariots, too, and charioteers went up with him; it was a very large retinue.	9 Ciągnęli z nim również ludzie na wozach i na koniach, tworząc bardzo liczny orszak.
10 When they arrived at Goren-ha-atad, which is beyond the Jordan, they held there a very great and solemn memorial service; and Joseph observed seven days of mourning for his father.	10 A gdy przybyli do Goren-Haatad, które leży po drugiej stronie Jordanu, odprawili tam wielki i wspaniały obrzęd żałobny: Józef przez siedem dni obchodził żałobną uroczystość po swym ojcu.
11 When the Canaanites who inhabited the land saw the mourning at Goren-ha-atad, they said, "This is a solemn funeral the Egyptians are having." That is why the place was named Abel-mizraim. It is beyond the Jordan.	11 Mieszkający tam Kananejczycy, widząc tę uroczystość żałobną w Goren-Haatad, mówili: Oto jak wielka jest żałoba Egipcjan! Dlatego nazwano tę miejscowość, która leży po drugiej stronie Jordanu, Abel Misraim.
12 Thus Jacob's sons did for him as he had instructed them.	12 Synowie Jakuba uczynili zatem tak, jak im rozkazał ojciec:
13 They carried him to the land of Canaan and buried him in the cave in the field of Machpelah, facing on Mamre, the field that Abraham had bought for a burial ground from Ephron the Hittite.	13 przenieśli go do Kanaanu i pochowali w pieczarze na polu Makpela. Pole to kupił Abraham od Efrona Chetyty jako tytuł własności grobu. Leżało ono w pobliżu Mamre.
14 After Joseph had buried his father he returned to Egypt, together with his brothers and all who had gone up with him for the burial of his father.	14 Józef po pogrzebie ojca wrócił do Egiptu wraz z braćmi i wszystkimi, którzy z nim poszli, aby pochować jego ojca.
15 Now that their father was dead, Joseph's brothers became fearful and thought, "Suppose Joseph has been nursing a grudge against us and now plans to pay us back in full for all the wrong we did him!"	15 Bracia Józefa zdając sobie sprawę z tego, że ojciec ich nie żyje, myśleli: Na pewno Józef będzie nas teraz prześladował i odpłaci nam za wszystkie krzywdy, które mu wyrządziliśmy!
16 So they approached Joseph and said: "Before your father died, he gave us these instructions:	16 Toteż kazali powiedzieć Józefowi: Ojciec twój dał przed śmiercią takie polecenie:
17 'You shall say to Joseph, Jacob begs you to forgive the criminal wrongdoing of your brothers, who treated you so cruelly.' Please, therefore, forgive the crime that we, the servants of your father's God, committed." When they spoke these words to him, Joseph broke into tears.	17 Powiedzcie Józefowi tak: Racz przebaczyć braciom twym wykroczenie i winę ich, wyrządzili ci bowiem krzywdę. Teraz przeto daruj łaskawie winę nam, którzy czcimy Boga twojego ojca! Józef rozpłakał się, gdy mu to powtórzono.
18 Then his brothers proceeded to fling themselves down before him and said, "Let us be your slaves!"	18 Wtedy bracia już sami poszli do Józefa i upadłszy przez nim rzekli: Jesteśmy twoimi niewolnikami.
19 But Joseph replied to them: "Have no fear. Can I take the place of God?	19 Lecz Józef powiedział do nich: Nie bójcie się. Czyż ja jestem na miejscu Boga?
20 Even though you meant harm to me, God meant it for good, to achieve his present end, the survival of many people.	20 Wy niegdyś knuliście zło przeciwko mnie, Bóg jednak zamierzył to jako dobro, żeby sprawić to, co jest dzisiaj, że przeżył wielki naród.
21 Therefore have no fear. I will provide for you and for your children." By thus speaking kindly to them, he reassured them.	21 Teraz więc nie bójcie się: będę żywił was i dzieci wasze. I tak ich pocieszał, przemawiając do nich serdecznie.
22 Joseph remained in Egypt, together with his father's family. He lived a hundred and ten years.	22 Józef mieszkał w Egipcie wraz z rodziną swego ojca. Dożył on stu dziesięciu lat
23 He saw Ephraim's children to the third generation, and the children of Manasseh's son Machir were also born on Joseph's knees.	23 i doczekał się prawnuków z Efraima. Również dzieci Makira, syna Manassesa, urodziły się na kolanach Józefa.
24 Joseph said to his brothers: "I am about to die. God will surely take care of you and lead you out of this land to the land that he promised on oath to Abraham, Isaac and Jacob."	24 Wreszcie Józef rzekł do swych braci: Gdy ja umrę, Bóg okaże wam swą łaskę i wyprowadzi was z tej ziemi do kraju, który poprzysiągł dać Abrahamowi, Izaakowi i Jakubowi.
25 Then, putting the sons of Israel under oath, he continued, "When God thus takes care of you, you must bring my bones up with you from this place."	25 Po czym zobowiązał synów Izraela przysięgą, że spełnią takie polecenie: Gdy Bóg okaże wam tę wielką swoją łaskawość, zabierzcie stąd moje kości.
26 Joseph died at the age of a hundred and ten. He was embalmed and laid to rest in a coffin in Egypt.	26 Po czym Józef umarł, mając sto dziesięć lat. Zabalsamowano go i złożono go do trumny w Egipcie.