1 ויהי כראותו את המון העם ויעל ההרה וישב שם ויגשו אליו תלמידיו | 1 Videns autem Jesus turbas, ascendit in montem, et cum sedisset, accesserunt ad eum discipuli ejus, |
2 ויפתח את פיהו וילמד אותם לאמר | 2 et aperiens os suum docebat eos dicens : |
3 אשרי עניי רוח כי להם מלכות השמים | 3 Beati pauperes spiritu : quoniam ipsorum est regnum cælorum. |
4 אשרי האבלים כי הם ינחמו | 4 Beati mites : quoniam ipsi possidebunt terram. |
5 אשרי הענוים כי המה יירשו הארץ | 5 Beati qui lugent : quoniam ipsi consolabuntur. |
6 אשרי הרעבים והצמאים לצדקה כי הם ישבעו | 6 Beati qui esuriunt et sitiunt justitiam : quoniam ipsi saturabuntur. |
7 אשרי הרחמנים כי הם ירחמו | 7 Beati misericordes : quoniam ipsi misericordiam consequentur. |
8 אשרי ברי לבב כי הם יחזו את האלהים | 8 Beati mundo corde : quoniam ipsi Deum videbunt. |
9 אשרי רדפי שלום כי בני אלהים יקראו | 9 Beati pacifici : quoniam filii Dei vocabuntur. |
10 אשרי הנרדפים על דבר הצדקה כי להם מלכות השמים | 10 Beati qui persecutionem patiuntur propter justitiam : quoniam ipsorum est regnum cælorum. |
11 אשריכם אם יחרפו וירדפו אתכם וידברו בשקר עליכם כל רע בעבורי | 11 Beati estis cum maledixerint vobis, et persecuti vos fuerint, et dixerint omne malum adversum vos mentientes, propter me : |
12 שמחו וגילו כי שכרכם רב בשמים כי כן רדפו את הנביאים אשר היו לפניכם | 12 gaudete, et exsultate, quoniam merces vestra copiosa est in cælis. Sic enim persecuti sunt prophetas, qui fuerunt ante vos.
|
13 אתם מלח הארץ ואם המלח היה תפל במה ימלח הן לא יצלח עוד לכל כי אם להשליך חוצה והיה מרמס לבני אדם | 13 Vos estis sal terræ. Quod si sal evanuerit, in quo salietur ? ad nihilum valet ultra, nisi ut mittatur foras, et conculcetur ab hominibus. |
14 אתם אור העולם עיר ישבת על ההר לא תוכל להסתר | 14 Vos estis lux mundi. Non potest civitas abscondi supra montem posita, |
15 גם אין מדליקים נר ושמים אותו תחת האיפה כי אם על המנורה ויאר לכל אנשי הבית | 15 neque accendunt lucernam, et ponunt eam sub modio, sed super candelabrum, ut luceat omnibus qui in domo sunt. |
16 כן יאר אורכם לפני בני האדם למען יראו מעשיכם הטובים ושבחו את אביכים שבשמים | 16 Sic luceat lux vestra coram hominibus : ut videant opera vestra bona, et glorificent Patrem vestrum, qui in cælis est.
|
17 אל תחשבו כי באתי להפר את התורה או את דברי הנביאים לא באתי להפר כי אם למלאת | 17 Nolite putare quoniam veni solvere legem aut prophetas : non veni solvere, sed adimplere. |
18 כי אמן אמר אני לכם עד כי יעברו השמים והארץ לא תעבר יוד אחת או קוץ אחד מן התורה עד אשר יעשה הכל | 18 Amen quippe dico vobis, donec transeat cælum et terra, jota unum aut unus apex non præteribit a lege, donec omnia fiant. |
19 לכן מי אשר יפר אחת מן המצות הקטנות האלה וכן ילמד את בני האדם קטון יקרא במלכות השמים ואשר יעשה וילמד אותן הוא גדול יקרא במלכות השמים | 19 Qui ergo solverit unum de mandatis istis minimis, et docuerit sic homines, minimus vocabitur in regno cælorum : qui autem fecerit et docuerit, hic magnus vocabitur in regno cælorum. |
20 כי אני אמר לכם אם לא תרבה צדקתכם מצדקת הסופרים והפרושים לא תבאו אל מלכות השמים | 20 Dico enim vobis, quia nisi abundaverit justitia vestra plus quam scribarum et pharisæorum, non intrabitis in regnum cælorum.
|
21 שמעתם כי נאמר לקדמונים לא תרצח ואשר ירצח מחיב הוא לבית דין | 21 Audistis quia dictum est antiquis : Non occides : qui autem occiderit, reus erit judicio. |
22 אבל אני אמר לכם כל אשר יקצף על אחיו חנם מחיב הוא לבית דין ואשר יאמר אל אחיו רקא מחיב הוא לסנהדרין ואשר יאמר אתה הנבל מחיב לאש גיהנם | 22 Ego autem dico vobis : quia omnis qui irascitur fratri suo, reus erit judicio. Qui autem dixerit fratri suo, raca : reus erit concilio. Qui autem dixerit, fatue : reus erit gehennæ ignis. |
23 לכן אם תקריב קרבנך אל המזבח ושם תזכר כי יש לאחיך דבר עליך | 23 Si ergo offers munus tuum ad altare, et ibi recordatus fueris quia frater tuus habet aliquid adversum te : |
24 עזוב תעזב שם את קרבנך לפני המזבח וקדם ללכת לכפר פני אחיך ואחרי כן בוא הקרב את קרבנך | 24 relinque ibi munus tuum ante altare, et vade prius reconciliari fratri tuo : et tunc veniens offeres munus tuum. |
25 מהר התרצה לאיש ריבך בעודך בדרך אתו פן יסגיר אתך איש ריבך אל השפט והשפט יסגירך לשוטר והשלכת את בית הכלא | 25 Esto consentiens adversario tuo cito dum es in via cum eo : ne forte tradat te adversarius judici, et judex tradat te ministro : et in carcerem mittaris. |
26 אמן אמר אני לך לא תצא משם עד אשר שלמת את הפרוטה האחרונה | 26 Amen dico tibi, non exies inde, donec reddas novissimum quadrantem.
|
27 שמעתם כי נאמר לקדמונים לא תנאף | 27 Audistis quia dictum est antiquis : Non mœchaberis. |
28 אבל אני אמר לכם כל אשר יביט באשה לחמד אותה נאף נאפה בלבו | 28 Ego autem dico vobis : quia omnis qui viderit mulierem ad concupiscendum eam, jam mœchatus est eam in corde suo. |
29 ואם תכשילך עין ימינך נקר אותה והשלך ממך כי טוב לך אשר יאבד אחד מאבריך מרדת כל גופך אל גיהנם | 29 Quod si oculus tuus dexter scandalizat te, erue eum, et projice abs te : expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum mittatur in gehennam. |
30 ואם ידך הימנית תכשילך קצץ אותה והשלך ממך כי טוב לך אשר יאבד אחד מאבריך מרדת כל גופך אל גיהנם | 30 Et si dextra manus tua scandalizat te, abscide eam, et projice abs te : expedit enim tibi ut pereat unum membrorum tuorum, quam totum corpus tuum eat in gehennam. |
31 ונאמר איש אשר ישלח את אשתו ונתן לה ספר כריתות | 31 Dictum est autem : Quicumque dimiserit uxorem suam, det ei libellum repudii. |
32 אבל אני אמר לכם המשלח את אשתו בלתי על דבר זנות עשה אתה נאפת והלקח את הגרושה לו לאשה נאף הוא | 32 Ego autem dico vobis : quia omnis qui dimiserit uxorem suam, excepta fornicationis causa, facit eam mœchari : et qui dimissam duxerit, adulterat.
|
33 עוד שמעתם כי נאמר לקדמונים לא תשבע לשקר ושלם ליהוה שבעותיך | 33 Iterum audistis quia dictum est antiquis : Non perjurabis : reddes autem Domino juramenta tua. |
34 אבל אני אמר לכם לא תשבעו כל שבועה לא בשמים כי כסא אלהים המה | 34 Ego autem dico vobis, non jurare omnino, neque per cælum, quia thronus Dei est : |
35 ולא בארץ כי הדום רגליו היא ולא בירושלים כי היא קרית מלך רב | 35 neque per terram, quia scabellum est pedum ejus : neque per Jerosolymam, quia civitas est magni regis : |
36 ]73-63[ אף בראשך אל תשבע כי אין ביכלתך להפך שער אחד ללבן או לשחר אך יהי דברין הן הן לא לא והיותר מאלה מן הרע הוא | 36 neque per caput tuum juraveris, quia non potes unum capillum album facere, aut nigrum. |
37 ]73-63[ | 37 Sit autem sermo vester, est, est : non, non : quod autem his abundantius est, a malo est.
|
38 שמעתם כי נאמר עין תחת עין שן תחת שן | 38 Audistis quia dictum est : Oculum pro oculo, et dentem pro dente. |
39 אבל אני אמר לכם אל תתקוממו לרע אך המכה אותך על הלפי הימנית הטה לו גם את האחרת | 39 Ego autem dico vobis, non resistere malo : sed si quis te percusserit in dexteram maxillam tuam, præbe illi et alteram : |
40 ואשר יחפץ לריב עמך ולקחת את כתנתך תן לו גם את חמעיל | 40 et ei, qui vult tecum judicio contendere, et tunicam tuam tollere, dimitte ei et pallium : |
41 והאנס אותך ללכת עמו דרך מיל לך אתו שנים | 41 et quicumque te angariaverit mille passus, vade cum illo et alia duo. |
42 השאל מאתך תן לו והבא ללות ממך אל תשב פניו | 42 Qui petit a te, da ei : et volenti mutuari a te, ne avertaris.
|
43 שמעתם כי נאמר ואהבת לרעך ושנאת את איבך | 43 Audistis quia dictum est : Diliges proximum tuum, et odio habebis inimicum tuum. |
44 אבל אני אמר לכם אהבו את איביכם ברכו את מקקליכם היטיבו לשנאיכם והתפללו בעד מכאיביכם ורדפיכם | 44 Ego autem dico vobis : diligite inimicos vestros, benefacite his qui oderunt vos, et orate pro persequentibus et calumniantibus vos : |
45 למען תהיו בנים לאביכם שבשמים אשר הוא מזריח שמשו לרעים ולטובים וממטיר על הצדיקים וגם על הרשעים | 45 ut sitis filii Patris vestri, qui in cælis est : qui solem suum oriri facit super bonos et malos : et pluit super justos et injustos. |
46 כי אם תאהבו את אהביכם מה הוא שכרכם הלא גם המכסים יעשו זאת | 46 Si enim diligitis eos qui vos diligunt, quam mercedem habebitis ? nonne et publicani hoc faciunt ? |
47 ואם תשאלו לשלום אחיכם בלבד מה יתרון לכם הלא גם המכסים יעשו זאת | 47 Et si salutaveritis fratres vestros tantum, quid amplius facitis ? nonne et ethnici hoc faciunt ? |
48 לכן היו שלמים כאשר אביכם שבשמים שלם הוא | 48 Estote ergo vos perfecti, sicut et Pater vester cælestis perfectus est. |