Deuxième livre des Macchabées 10

JERUSALEM	Biblia Tysiąclecia
1 Maccabée, avec ses compagnons, recouvra sous la conduite du Seigneur le sanctuaire et laville	1 Machabeusz, a z nim jego ludzie, pod wodzą Pana zdobyli świątynię i miasto,
2 et détruisit les autels élevés par les étrangers sur la place publique ainsi que les lieux du culte.	2 znieśli ustawione na placu przez obcokrajowców ołtarze i gaje.
3 Une fois le Temple purifié, ils bâtirent un autre autel, puis, ayant tiré des étincelles de pierresà feu, ils prirent de ce feu et, après deux ans d'interruption, ils offrirent un sacrifice, firent fumer l'encens,allumèrent les lampes et exposèrent les pains de proposition.	3 Po oczyszczeniu świątyni zbudowali nowy ołtarz, wykrzesali ogień z kamieni, a potem wziąwszy ten ogień, złożyli ofiarę, po dwóch latach przerw; rozniecili ogień [na ołtarzu] kadzenia i zapalili lampy oraz wyłożyli chleb.
4 Cela fait, prosternés sur le ventre, ils prièrent le Seigneur de ne plus les laisser tomber dansde tels maux, mais de les corriger avec mesure, s'il leur arrivait jamais de pécher, et de ne pas les livrer auxnations blasphématrices et barbares.	4 Gdy to zostało dokonane, upadli całym ciałem przed Panem i błagali, aby już nigdy nie dozwolił im popaść w takie nieszczęścia, ale jeżeliby kiedy zgrzeszyli, żeby ich łagodnie skarcił, a nie wydawał bluźnierczym i barbarzyńskim narodom.
5 Ce fut le jour même où le Temple avait été profané par les étrangers que tomba le jour de lapurification du Temple, c'est-à-dire le 25 du même mois qui est Kisleu.	5 Wypadło zaś tak, że w tym samym dniu, w którym świątynia była zbezczeszczona przez obcokrajowców, została ona oczyszczona, dwudziestego piątego tego samego miesiąca, którym jest Kislew.
6 Ils célébrèrent avec allégresse huit jours de fête à la manière des Tentes, se souvenantcomment naguère, aux jours de la fête des Tentes, ils gîtaient dans les montagnes et dans les grottes à la façondes bêtes sauvages.	6 Z radością obchodzili uroczystość przez osiem dni na wzór Święta Namiotów, przypominając sobie, jak krótko przedtem Święto Namiotów obchodzili w górach i w grotach na podobieństwo dzikich zwierząt.
7 C'est pourquoi, portant des thyrses, de beaux rameaux et des palmes, ils firent monter deshymnes vers Celui qui avait mené à bien la purification de son lieu saint.	7 Toteż z wiązankami, zielonymi gałęziami, a do tego jeszcze palmami w rękach śpiewali hymn na cześć Tego, który pozwolił im szczęśliwie oczyścić swoją świątynię.
8 Ils décrétèrent par un édit public confirmé par un vote que toute la nation des Juifssolenniserait chaque année ces jours-là.	8 Wspólną zaś uchwałą i ślubowaniem postanowili, że cały naród żydowski będzie każdego roku obchodził ten dzień uroczyście.
9 Telles furent donc les circonstances de la mort d'Antiochus surnommé Epiphane.	9 Tak się miały sprawy związane ze śmiercią Antiocha zwanego Epifanesem.
10 Nous allons maintenant exposer les faits qui concernent Antiochus Eupator, fils de cetimpie, en résumant les maux causés par les guerres.	10 Teraz zaś opowiemy o tym, co się działo za Antiocha Eupatora, syna owego bezbożnika. Będziemy mówili krótko o nieszczęściach związanych z wojnami.
11 Ayant hérité du royaume, ce prince promut à la tête des affaires un certain Lysias, stratègeen chef de Coelé-Syrie et Phénicie.	11 Objąwszy rządy mianował on niejakiego Lizjasza wielkorządcą i głównym wodzem wojsk Celesyrii i Fenicji.
12 Quant à Ptolémée, surnommé Makrôn, le premier à observer la justice envers les Juifs, àcause des torts qu'on leur infligeait, il s'était efforcé de les administrer pacifiquement.	12 Ptolemeusz bowiem, zwany Makronem, tym się odznaczał, że chciał wobec Żydów zachować sprawiedliwość, ze względu na krzywdy, które im były wyrządzone. Próbował więc pokojowo załatwić te sprawy, które ich dotyczyły.
13 Accusé en conséquence par les amis du roi auprès d'Eupator, il s'entendait, en touteoccasion, appeler traître, pour avoir abandonné Chypre que lui avait confié Philométor, avoir passé du côtéd'Antiochus Epiphane et n'avoir pas fait honneur à la dignité de sa charge: il quitta l'existence en s'empoisonnant.	13 Na skutek tego jednak został przez przyjaciół [króla] oskarżony wobec Eupatora. Musiał też słuchać, jak przy każdej sposobności nazywano go zdrajcą, dlatego że opuścił Cypr, który był mu zlecony przez Filometora, a przeszedł do Antiocha Epifanesa. Nie przyniósłszy zaszczytu swemu stanowisku, skończył ze sobą przez zażycie trucizny.
14 Gorgias, devenu stratège de la région, entretenait des troupes mercenaires et saisissait toutesles occasions pour faire la guerre aux Juifs.	14 Kiedy zaś Gorgiasz został wodzem na tych ziemiach, tworzył najemne wojska i przy każdej sposobności wzniecał wojnę z Żydami.
15 En même temps, les Iduméens, maîtres de forteresses bien situées, harcelaient les Juifs, et,accueillant les proscrits de Jérusalem, tentaient de fomenter la guerre.	15 Równocześnie zaś Idumejczycy, którzy w swym posiadaniu mieli w dogodnych miejscach położone twierdze, sprawiali Żydom wiele trudności. Przyjmowali bowiem do siebie tych, których wypędzono z Jerozolimy, i również oczekiwali sposobności, aby wzniecić wojnę.
16 Maccabée et ses compagnons, après avoir fait des prières publiques et demandé à Dieu de sefaire leur allié, se mirent en mouvement contre les forteresses des Iduméens.	16 Żołnierze zaś Machabeusza, odmawiając modlitwy i prosząc Boga, aby raczył być im sprzymierzeńcem, wyruszyli przeciwko twierdzom idumejskim.
17 Les ayant attaquées avec vigueur, ils se rendirent maîtres de ces positions et repoussèrenttous ceux qui combattaient sur le rempart; ils égorgeaient quiconque tombait entre leurs mains, ils n'en tuèrentpas moins de 20.000.	17 Mężnie rzucili się na nie i opanowali te miejsca, a wyparli tych wszystkich, którzy walczyli na murach. Tych, którzy wpadli w ich ręce, zabijali; zginęło zaś nie mniej niż dwadzieścia tysięcy.
18 9.000 hommes au moins s'étant réfugiés dans deux tours remarquablement fortes, ayant aveceux tout ce qu'il faut pour soutenir un siège,	18 Nie mniej niż dziewięć tysięcy uciekło do dwóch bardzo mocnych wież, zaopatrzonych we wszystko, co jest potrzebne do wytrzymania oblężenia.
19 Maccabée laissa pour les assiéger Simon et Joseph avec Zacchée et les siens en nombresuffisant, et partit en personne pour des endroits où il y avait urgence.	19 Machabeusz więc pozostawił Szymona i Józefa, do tego jeszcze Zacheusza, a z nimi liczbę żołnierzy wystarczającą do oblegania ich. Sam zaś oddalił się do miejsc, gdzie jego obecność była konieczna.
20 Mais les gens de Simon, avides de richesses, se laissèrent gagner à prix d'argent parquelques-uns de ceux qui gardaient les tours et, pour une somme de 70.000 drachmes, ils en laissèrent s'échapperun certain nombre.	20 Żołnierze Szymona byli jednak chciwi na pieniądze i niektórym spomiędzy uwięzionych w wieżach dali się pieniędzmi przekupić. Wziąwszy siedemdziesiąt tysięcy drachm pozwolili niektórym się wydostać.
21 Quand on eut annoncé à Maccabée ce qui était arrivé, il réunit les chefs du peuple, il accusales coupables d'avoir vendu leurs frères à prix d'argent en relâchant contre eux leurs ennemis.	21 Kiedy Machabeuszowi doniesiono o tym, co się stało, zebrał przywódców narodu i wniósł oskarżenie, że braci sprzedano za pieniądze, uwalniając nieprzyjaciół, którzy będą przeciwko nim walczyć.
22 Il les fit donc exécuter comme traîtres et aussitôt après il s'empara des deux tours.	22 Na tych więc, którzy stali się zdrajcami, wykonano wyrok śmierci, a wkrótce potem zdobyto obydwie wieże.
23 Menant tout à bonne fin par la valeur de ses armes, il tua dans ces deux forteresses plus de20.000 hommes.	23 Ponieważ wszystko szczęśliwie doprowadzał do końca, do czego się zabrał z bronią, w obydwóch wieżach zabił ponad dwadzieścia tysięcy.
24 Timothée, qui avait été battu précédemment par les Juifs, ayant levé des forces étrangères engrand nombre et réuni quantité de chevaux venus d'Asie, parut bientôt en Judée, s'imaginant qu'il allait s'enrendre maître par les armes.	24 Tymoteusz zaś, który poprzednio był pokonany przez Żydów, zebrawszy wielką liczbę najemnego wojska, a do tego zgromadziwszy niemało konnicy z Azji, znalazł się w Judei z zamiarem zdobycia jej siłą.
25 A son approche, Maccabée et ses hommes se répandirent en supplications devant Dieu, latête saupoudrée de terre et les reins ceints d'un cilice.	25 Kiedy się zbliżał, żołnierze Machabeusza, posypując ziemią głowy, a biodra przepasawszy worami, dla ubłagania Boga,
26 Prosternés contre le soubassement antérieur de l'autel, ils demandaient à Dieu de leur êtrefavorable, de se déclarer l'ennemi de leurs ennemis, l'adversaire de leurs adversaires, suivant les clairesexpressions de la Loi.	26 upadli przed podstawą ołtarza i prosili Boga o łaskawość dla siebie, aby był wrogiem ich wrogów i aby się tym przeciwstawił, którzy im się przeciwstawiają, jak to mówi Prawo.
27 Ayant pris les armes au sortir de cette prière, ils s'avancèrent hors de la ville, jusqu'à unesérieuse distance, et, quand ils furent près de l'ennemi, ils s'arrêtèrent.	27 Po modlitwie chwycili za broń i wyruszyli z miasta na dużą odległość. Zatrzymali się dopiero wtedy, gdy byli blisko nieprzyjaciół.
28 Au moment même où se diffusait la clarté du soleil levant, ils en vinrent aux mains de partet d'autre, les uns ayant pour gage du succès et de la victoire, outre leur vaillance, le recours au Seigneur, lesautres prenant leur emportement pour guide des batailles.	28 Ledwie zaczęło świtać, rzucili się jedni na drugich: jedni szli mając, jako zadatek powodzenia i zwycięstwa, wraz z męstwem ufność położoną w Panu, drudzy zaś - wybrawszy sobie gniew za przywódcę w walce.
29 Au fort du combat, apparurent du ciel aux ennemis, sur des chevaux aux freins d'or, cinqhommes magnifiques qui se mirent à la tête des Juifs	29 Gdy rozgorzała zażarta walka, przeciwnikom ukazało się się z nieba pięciu wspaniałych mężów, na koniach ze złotymi uzdami, którzy stanęli na czele Żydów.
30 et, prenant en même temps Maccabée au milieu d'eux et le couvrant de leurs armures, legardaient invulnérable. Ils lançaient aussi des traits et la foudre sur les adversaires qui, bouleversés parl'éblouissement, se dispersaient dans le plus grand désordre.	30 Oni to wzięli Machabeusza pomiędzy siebie, osłonili własną bronią i tak strzegli go od ran, na przeciwników zaś rzucali pociski i pioruny, a ci porażeni ślepotą rozbiegli się w największym zamieszaniu.
31 20.500 fantassins et 600 cavaliers furent alors égorgés.	31 Poległo zaś dwadzieścia tysięcy pięciuset, a z konnicy sześciuset [żołnierzy].
32 Quant à Timothée, il s'enfuit en personne dans une place très forte appelée Gazara, oùChéréas était stratège.	32 Sam Tymoteusz uciekł do bardzo dobrze umocnionej twierdzy, zwanej Gazara, gdzie dowódcą był Chajreas.
33 Pendant quatre jours, Maccabée et les siens l'assiégèrent avec une ardeur joyeuse.	33 Żołnierze Machabeusza przez cztery dni oblegali twierdzę pełni radosnego zapału.
34 Confiants dans la force de la place, ceux qui se trouvaient à l'intérieur proféraient d'énormesblasphèmes et lançaient des paroles impies.	34 Ci, którzy byli wewnątrz, ufni, że miejsce było umocnione, niebywale bluźnili i wypowiadali bezbożne wyrazy.
35 Le cinquième jour commençant à poindre, vingt jeunes gens de la troupe de Maccabée, queles blasphèmes avaient enflammés de colère, s'élancèrent contre la muraille, animés d'un mâle courage et d'uneardeur farouche, et ils massacrèrent quiconque se présentait devant eux.	35 Kiedy jednak zaświtał piąty dzień, młodzieńcy z otoczenia Machabeusza w liczbie dwudziestu, którzy zapałali gniewem na te bluźnierstwa, mężnie rzucili się na mury i z dziką zajadłością zabijali każdego, kto im wpadł w ręce.
36 D'autres montaient pareillement contre les assiégés en les prenant à revers, mettaient le feuaux tours et, ayant allumé des bûchers, brûlèrent vifs les blasphémateurs. Cependant, brisant les portes, lespremiers accueillirent le reste de l'armée et à leur tête s'emparèrent de la ville.	36 Podobnie inni natarli z drugiej strony na tych, którzy byli wewnątrz, rzucili ogień na wieżę oraz podłożyli ogień i w ten sposób żywcem spalili bluźnierców. Inni jeszcze wyważyli bramy, a wypuściwszy resztę oddziałów zdobyli miasto.
37 Ils égorgèrent Timothée, qui s'était caché dans une citerne, et avec lui son frère Chéréas etApollophane.	37 Tymoteusza, który się skrył w jakiejś cysternie, zabili, również jego brata Chajreasa i Apollofanesa.
38 Après avoir accompli ces exploits, ils bénirent avec des hymnes et des louanges le Seigneurqui accordait de si grands bienfaits à Israël et qui lui donnait la victoire.	38 Kiedy zaś tego dokonali, hymnami i pieśniami dziękczynnymi wychwalali Pana za to, że tak mocno wspomógł Izraela i że dał im zwycięstwo.