| 1 Jak złe imię powoduje wstyd i niesławę, tak nieszczęście spotka grzeszącego obłudą. |
| 2 Nie wydawaj się na pastwę swych pożądliwości, żeby nie poszarpały twej duszy, jak rozwścieczone zwierzę. |
| 3 Zjedzą z ciebie liście, zmarnują owoce, a potem zostawią cię jak uschnięte drzewo. |
| 4 Każdą swą ofiarę niszczą ślepe żądze i czynią ją pośmiewiskiem dla okrutnych wrogów. |
| 5 Słowem miłym pomnaża się przyjaciół i nikt nie stroni od ust dobrze mówiących. |
| 6 Miej wielu takich, co cię pozdrawiają życzliwie, lecz ufaj w pełni jednemu na tysiąc. |
| 7 Jeżeli chcesz mieć przyjaciela, najpierw go wypróbuj. Nie obdarzaj go zbyt szybko swoim zaufaniem. |
| 8 Niektórzy stają się przyjaciółmi, bo tak im wygodnie, lecz przestają być nimi, gdy znajdziesz się w biedzie. |
| 9 Niejeden przyjaciel staje się z czasem wrogiem i ujawnia wasze spory ku twemu zawstydzeniu. |
| 10 Bywają przyjaciele jako goście przy stole, ale za dni ucisku nie znajdziesz ich nigdzie. |
| 11 Gdy dobrze ci się wiedzie, wtedy jest jakby drugim tobą, gdy w nieszczęście popadniesz odchodzi od ciebie. |
| 12 Gdy znajdziesz się w biedzie, przeciw tobie się zwróci, albo przynajmniej skryje się przed tobą. |
| 13 Trzymaj się z dala od swoim wrogów, a wobec przyjaciół miej się na baczności. |
| 14 Wierny przyjaciel to jak bezpieczne schronienie kto znajdzie takiego to jakby skarb posiadł. |
| 15 Na przyjaciela wiernego nie ma żadnej ceny, nic nie jest w stanie jemu dorównać. |
| 16 Wierny przyjaciel jest balsamem życia, znajduje go ten tylko, kto boi się Boga. |
| 17 Kto boi się Pana, znajdzie przyjaźń prawdziwą, i jakim on sam jest, takim jego przyjaciel. |
| 18 Synu mój, od wczesnej młodości słuchaj nauk, a będziesz posiadał mądrość do późnej starości. |
| 19 Oracz i siewca pole uprawia w nadziei, że zbierze kiedyś należyte plony: potrudzisz się trochę, lecz ucieszą cię wkrótce owoce twej pracy. |
| 20 Twarda jest mądrość dla głupców i ten, kto nieroztropny, nigdy w niej nie wytrwa. |
| 21 Ciąży mu niczym kamień olbrzymi, którego on czym prędzej chciałby się pozbyć. |
| 22 Bo karność zgodnie ze swą nazwą nie jest wygodna dla każdego człowieka. |
| 23 Posłuchaj mnie, mój synu, przyjmij mą naukę i nie odrzucaj rad moich. |
| 24 Włóż swoje nogi w jej pęta, na szyję pozwól sobie włożyć jej jarzmo. |
| 25 Weź jej ciężar na swe ramiona i podźwignij, i nie narzekaj tak bardzo na jej więzy. |
| 26 Całym sercem staraj się do niej dotrzeć, wszystkimi siłami trzymaj się jej drogi. |
| 27 Pytaj, badaj i szukaj, a znajdziesz, a gdy ją już posiądziesz, nie daj jej sobie wyrwać! |
| 28 Bo w niej znajdziesz w końcu odpocznienie, a ona będzie ci samą radością. |
| 29 Jej więzy zapewnią ci bezpieczne schronienie, a jej jarzmo szczerozłotą ozdobę. |
| 30 Ozdobą ze złota będzie ci jej jarzmo, a pęta okażą się ze złotych nici. |
| 31 Przyodziejesz się w nią jak w szatę wspaniałą, włożysz ją sobie na skronie jak drogą koronę. |
| 32 Jeżeli tylko zechcesz, mój synu, możesz posiąść mądrość, mądrym będziesz, jeśli zapragniesz tego całym sercem. |
| 33 Jeśli jesteś gotów słuchać, otrzymasz mądre wskazania, nadstaw tylko uszu, a staniesz się mądry. |
| 34 Śpiesz chętnie na zgromadzenia starszych i przyłączaj się do każdego, kto już jest mądry. |
| 35 Słuchaj chętnie każdej zbożnej mowy, staraj się zapamiętać każde mądre zdanie. |
| 36 Przypatruj się pilnie temu, który mądrość posiada, niech twoje stopy przekraczają często jego progi. |
| 37 I rozważaj ciągle przykazania Pana, I zastanawiaj się nad nakazami Jego. Pan bowiem umocni twoje serce i będzie ci dana mądrość, której tak pożądasz. |