SCRUTATIO

Giovedi, 7 agosto 2025 - San Sisto e compagni ( Letture di oggi)

Tobías 5


font
BIBLIANOVA VULGATA
1 Entonces Tobías respondió a su padre Tobit: «Haré cuanto me has mandado, padre.1 Tunc Thobias respondens Thobi patri suo dixit: “ Omnia, quaecumque mihipraecepisti, pater, faciam.
2 Pero ¿cómo podré recuperar el depósito? Ni él me conoce a mí ni yo a él. ¿Qué señal debo darle para que me reconozca, me crea y me devuelva el dinero? Por otra parte, desconozco la ruta que conduce a Media».2 Quomodo autem potero hanc pecuniam recipere abillo? Neque ille me novit, neque ego novi illum. Quod signum dabo illi, ut mecognoscat et credat et det mihi hanc pecuniam? Sed neque vias, quae ad Mediam,novi, ut eam illuc ”.
3 Tobit, entonces, respondió a su hijo Tobías: «El me dio un recibo y yo a él otro; lo partí en dos, tomé una parte y dejé la otra con el dinero. ¡Ya va para veinte años que deposité esta suma! Ahora, hijo, busca un hombre de confianza que vaya contigo, y le tomaremos a sueldo hasta tu vuelta, y vete a recuperar esta plata».3 Tunc respondens Thobi Thobiae filio suo dixit: “Chirographum dedit mihi, et chirographum meum dedi illi et divisi in duaspartes, et unusquisque unam accepimus, et posui cum ipsa pecunia. Et ecce nuncanni sunt viginti, ex quibus penes illum commendavi hanc pecuniam. Et nunc,fili, inquire tibi hominem fidelem, qui eat tecum, et dabimus illi mercedem,donec venias. Et, dum vivo, recipe pecuniam ab illo ”.
4 Salió Tobías a buscar un hombre que conociera la ruta y fuera con él a Media. En saliendo, encontró a Rafael, el ángel, parado ante él; pero no sabía que era un ángel de Dios.4 Et exiit Thobias quaerere hominem, qui iret cum ipso in Mediam et qui haberetnotitiam viae. Et invenit Raphael angelum stantem ante ipsum et nesciebat illumangelum Dei esse.
5 Díjole, pues: «¿De dónde eres, joven?» Le respondió: «De los israelitas, tus hermanos y ando en busca de trabajo». Díjole Tobías: «¿Conoces la ruta de Media?»5 Et dixit illi: “ Unde es, iuvenis? ”. Et dixit illi: “Ex filiis Israel fratribus tuis et veni huc, ut operer ”. Et dixit illiThobias: “ Nosti viam, quae ducit in Mediam? ”.
6 Respondió: «Sí; he estado allá muchas veces y conozco al detalle todos los caminos. He ido a Media con frecuencia y he sido huésped de Gabael, nuestro hermano, el que vive en Ragués de Media. Hay dos jornadas de camino entre Ecbátana y Ragués, pues Ragués está en la montaña y Ecbátana en el llano».6 Et ille dixit: “ Utique,aliquotiens fui ibi et habeo notitiam et scio omnes vias et aliquotiens ibam inMediam et manebam penes Gabael fratrem nostrum, qui commoratur in Rages Mediae,et abest iter bidui statuti ex Ecbatanis usque Rages. Nam posita est in monte etEcbatana in medio campo ”.
7 Tobías le dijo: «Espérame, joven, que voy a decírselo a mi padre, porque necesito que vengas conmigo; y yo te pagaré tu sueldo».7 Et dixit illi Thobias: “ Sustine me, iuvenis,donec intrans patri meo nuntiem. Necessarium est enim mihi, ut eas mecum, etdabo tibi mercedem tuam ”.
8 El le dijo: «Te espero, pero no tardes».8 Et dixit illi: “ Ecce sustineo; tantum nolitardare ”.
9 Fuese Tobías a informar a su padre y le dijo: «Ya he encontrado un hombre, que es israelita, hermano nuestro». Contestóle Tobit: «Llámale, para que yo sepa a qué familia y tribu pertenece, y si es digno de confianza para que te acompañe, hijo». Salió Tobías, le llamó y le dijo: «Joven, mi padre te llama».9 Et introiens Thobias renuntiavit Thobi patri suo et dixit ei: “Ecce inveni hominem ex fratribus nostris, de filiis Israel, qui eat mecum ”.Et dixit illi: “ Roga mihi hominem, ut sciam quid sit genus eius, et ex quatribu sit et an fidelis sit, ut eat tecum, fili ”.
10 Entró el ángel y Tobit se adelantó a saludarle; el ángel contestó: «Que disfrutes de mucha alegría». Replicó Tobit: «¿Qué alegría puedo disfrutar ya? Estoy ciego y no puedo ver la luz del cielo; yazgo en tinieblas como los muertos, que no contemplan la luz; vivo como un muerto; oigo la voz de los hombres, pero no los veo». Le dijo el ángel: «Ten confianza, que Dios te curará dentro de poco. Ten confianza». Tobit le dijo: «Mi hijo Tobías quiere ir a Media. ¿Puedes ir con él y servirle de guía? Yo te daría tu salario, hermano». El respondió: «Puedo ir con él, pues conozco al detalle todos los caminos y he viajado a Media con frecuencia; he recorrido todos sus llanos y sus montes y tengo conocimiento de todas sus rutas».10 Et exivit Thobias etvocavit illum et dixit ei: “ Iuvenis, pater te rogat ”. Et introivit ad eum,et prior Thobis salutavit eum. Et ille dixit ei: “ Gaudium tibi magnum sit!”. Et respondens Thobi dixit illi: “Quid mihi adhuc gaudium est? Homo suminutilis oculis et non video lumen caelorum, sed in tenebris positus sum sicutmortui, qui non amplius vident lumen. Vivus ego sum inter mortuos. Vocem hominumaudio et ipsos non video ”. Et dixit ei: “ Forti esto animo; in proximo est,ut a Deo cureris. Forti animo esto! ”. Et respondit illi Thobi: “ Thobiasfilius meus vult ire in Mediam. Nonne poteris ire cum illo et ducere illum? Etdabo tibi mercedem tuam, frater ”. Et dixit illi: “ Potero ire cum illo,quoniam novi omnes vias et aliquotiens ivi in Mediam et perambulavi omnes camposeius et montes et omnes commeatus scio ”.
11 Tobit le dijo: «¿Querrías decirme, hermano, a qué familia y tribu perteneces?11 Et dixit ei: “ Frater, ex quapatria es et ex qua tribu? Narra mihi, frater ”.
12 Le respondió el ángel: «¿Qué puede importar mi tribu?» Tobit insitió: «Me gustaría, hermano, saber con seguridad tu tribu y nombre».12 Et ille dixit: “ Quidtibi necesse est tribus? ”. Et dixit ei: “ Volo scire ex veritate cuius siset nomen tuum ”.
13 Respondió el ángel: «Yo soy Azarías, hijo del gran Ananías, uno de tus hermanos».13 Et dixit: “ Ego sum Azarias Ananiae magni filius, exfratribus tuis ”.
14 Le dijo Tobit: «Seas venido sano y salvo, hermano; y no lleves a mal, hermano, mi deseo de conocer con certeza tu nombre y familia. Resulta ahora que eres de mi parentela y que perteneces a un linaje bueno y honrado. He conocido a Ananías y a Natán, los dos hijos del gran Semeías; ellos iban conmigo a Jerusalén y conmigo adoraban allí, sin desviarse del buen camino. Tus hermanos son hombres de bien; de buen linaje procedes. ¡El gozo sea contigo!»14 Et dixit illi Thobi: “ Salvus et sanus venias, frater, sed ne irascaris,frater, quod voluerim verum scire et patriam tuam. Tu frater meus es et degenere bono et optimo! Noveram Ananiam et Nathan duos filios Semeliae magni; etipsi mecum ibant in Ierusalem et adorabant ibi mecum et non exerraverunt.Fratres tui viri optimi sunt; ex bona radice es. Et gaudens venias! ”.
15 Y añadió: «Te daré como sueldo una dracma por día, y en lo demás tendrás el mismo trato que mi hijo.15 Etdixit ei: “ Ego tibi dabo mercedis nomine drachmam diurnam et, quaecumquenecessaria sunt tibi et filio meo, similiter; et vade cum illo,
16 Vete con mi hijo y después te añadiré un sobresueldo».16 et adiciamtibi ad mercedem ”.
17 Le dijo el ángel: «Partiré con él y no abrigues temor; sanos partimos y sanos regresaremos a ti, porque la ruta es segura». Le respondió Tobit: «Bendito seas, hermano». Y llamando a su hijo le anunció: «Hijo, prepara las cosas para el camino y emprende la marcha con tu hermano; que el Dios que está en los cielos os proteja allí y os devuelva a mí sanos; y su ángel os acompañe con su protección, hijo». Tobías se dispuso a emprender la marcha y besó a su padre y a su madre. Tobit le dijo: «¡Que tengáis buen viaje!»17 Et dixit illi: “ Ibo cum illo, ne timueris; salviibimus et salvi revertemur ad te, quoniam via tuta est ”. Et dixit ei: “Benedictio sit tibi, frater! ”. Et vocavit filium suum et dixit illi: “Fili, praepara, quae ad viam, et exi cum fratre tuo. Deus autem, qui in caeloest, protegat vos ibi et reducat vos ad me salvos; et angelus illius comiteturvos cum sanitate, fili! ”.
Et exiit, ut iret viam suam, et osculatus est patrem suum et matrem. Et dixitilli Thobi: “ Vade sanus! ”.
18 Pero su madre lloraba y dijo a Tobit: «¿Por qué has hecho que se vaya mi hijo? ¿No era él el bastón de nuestra mano, que siempre va y viene con nosotros?18 Et lacrimata est mater illius et dixitThobi: “ Quid dimisisti filium meum? Nonne ipse est virga manus nostrae etipse intrat et exit coram nobis?
19 ¡Que no sea el dinero lo primero de todo! Que no se convierta en el precio de nuestro hijo!19 Pecunia ne adveniat pecuniae, sedpurgamentum sit filii nostri.
20 ¡Con lo que el Señor nos daba para vivir teníamos bastante!»20 Quomodo datum est nos a Domino vivere, hocsufficiebat nobis ”.
21 El le dijo: «No pienses tal cosa; sano ha partido nuestro hijo y sano volverá a nosotros; con tus propios ojos lo verás el día que regrese sano junto a ti.21 Et dixit illi: “ Noli computare; salvus ibit filiusnoster et salvus revertetur ad nos, et oculi tui videbunt eum illa die, quavenerit ad te sanus. Ne computaveris, ne timueris de illis, soror.
22 No pienses tal cosa ni te atormentes por ellos, hermana; porque un ángel bueno le acompañará, le dará un viaje fácil y le devolverá sano».22 Angelusenim bonus ibit cum illo, et bene disponetur via illius, et revertetur sanus ”.