Ewangelia wg św. Łukasza 1

Biblia Tysiąclecia	NEW AMERICAN BIBLE
1 Wielu już starało się ułożyć opowiadanie o zdarzeniach, które się dokonały pośród nas,	1 Since many have undertaken to compile a narrative of the events that have been fulfilled among us,
2 tak jak nam je przekazali ci, którzy od początku byli naocznymi świadkami i sługami słowa.	2 just as those who were eyewitnesses from the beginning and ministers of the word have handed them down to us,
3 Postanowiłem więc i ja zbadać dokładnie wszystko od pierwszych chwil i opisać ci po kolei, dostojny Teofilu,	3 I too have decided, after investigating everything accurately anew, to write it down in an orderly sequence for you, most excellent Theophilus,
4 abyś się mógł przekonać o całkowitej pewności nauk, których ci udzielono.	4 so that you may realize the certainty of the teachings you have received.
5 Za czasów Heroda, króla Judei, żył pewien kapłan, imieniem Zachariasz, z oddziału Abiasza. Miał on żonę z rodu Aarona, a na imię było jej Elżbieta.	5 In the days of Herod, King of Judea, there was a priest named Zechariah of the priestly division of Abijah; his wife was from the daughters of Aaron, and her name was Elizabeth.
6 Oboje byli sprawiedliwi wobec Boga i postępowali nienagannie według wszystkich przykazań i przepisów Pańskich.	6 Both were righteous in the eyes of God, observing all the commandments and ordinances of the Lord blamelessly.
7 Nie mieli jednak dziecka, ponieważ Elżbieta była niepłodna; oboje zaś byli już posunięci w latach.	7 But they had no child, because Elizabeth was barren and both were advanced in years.
8 Kiedy w wyznaczonej dla swego oddziału kolei pełnił służbę kapłańską przed Bogiem,	8 Once when he was serving as priest in his division's turn before God,
9 jemu zgodnie ze zwyczajem kapłańskim przypadł los, żeby wejść do przybytku Pańskiego i złożyć ofiarę kadzenia.	9 according to the practice of the priestly service, he was chosen by lot to enter the sanctuary of the Lord to burn incense.
10 A cały lud modlił się na zewnątrz w czasie kadzenia.	10 Then, when the whole assembly of the people was praying outside at the hour of the incense offering,
11 Naraz ukazał mu się anioł Pański, stojący po prawej stronie ołtarza kadzenia.	11 the angel of the Lord appeared to him, standing at the right of the altar of incense.
12 Przeraził się na ten widok Zachariasz i strach padł na niego.	12 Zechariah was troubled by what he saw, and fear came upon him.
13 Lecz anioł rzekł do niego: Nie bój się Zachariasz! Twoja prośba została wysłuchana: żona twoja Elżbieta urodzi ci syna, któremu nadasz imię Jan.	13 But the angel said to him, "Do not be afraid, Zechariah, because your prayer has been heard. Your wife Elizabeth will bear you a son, and you shall name him John.
14 Będzie to dla ciebie radość i wesele; i wielu z jego narodzenia cieszyć się będzie.	14 And you will have joy and gladness, and many will rejoice at his birth,
15 Będzie bowiem wielki w oczach Pana; wina i sycery pić nie będzie i już w łonie matki napełniony będzie Duchem Świętym.	15 for he will be great in the sight of (the) Lord. He will drink neither wine nor strong drink. He will be filled with the holy Spirit even from his mother's womb,
16 Wielu spośród synów Izraela nawróci do Pana, Boga ich;	16 and he will turn many of the children of Israel to the Lord their God.
17 on sam pójdzie przed Nim w duchu i mocy Eliasza, żeby serca ojców nakłonić ku dzieciom, a nieposłusznych - do usposobienia sprawiedliwych, by przygotować Panu lud doskonały.	17 He will go before him in the spirit and power of Elijah to turn the hearts of fathers toward children and the disobedient to the understanding of the righteous, to prepare a people fit for the Lord."
18 Na to rzekł Zachariasz do anioła: Po czym to poznam? Bo ja jestem już stary i moja żona jest w podeszłym wieku.	18 Then Zechariah said to the angel, "How shall I know this? For I am an old man, and my wife is advanced in years."
19 Odpowiedział mu anioł: Ja jestem Gabriel, który stoję przed Bogiem. A zostałem posłany, aby mówić z tobą i oznajmić ci tę wieść radosną.	19 And the angel said to him in reply, "I am Gabriel, who stand before God. I was sent to speak to you and to announce to you this good news.
20 A oto będziesz niemy i nie będziesz mógł mówić aż do dnia, w którym się to stanie, bo nie uwierzyłeś moim słowom, które się spełnią w swoim czasie.	20 But now you will be speechless and unable to talk until the day these things take place, because you did not believe my words, which will be fulfilled at their proper time."
21 Lud tymczasem czekał na Zachariasza i dziwił się, że tak długo zatrzymuje się w przybytku.	21 Meanwhile the people were waiting for Zechariah and were amazed that he stayed so long in the sanctuary.
22 Kiedy wyszedł, nie mógł do nich mówić, i zrozumieli, że miał widzenie w przybytku. On zaś dawał im znaki i pozostał niemy.	22 But when he came out, he was unable to speak to them, and they realized that he had seen a vision in the sanctuary. He was gesturing to them but remained mute.
23 A gdy upłynęły dni jego posługi kapłańskiej, powrócił do swego domu.	23 Then, when his days of ministry were completed, he went home.
24 Potem żona jego, Elżbieta, poczęła i pozostawała w ukryciu przez pięć miesięcy.	24 After this time his wife Elizabeth conceived, and she went into seclusion for five months, saying,
25 Tak uczynił mi Pan - mówiła - wówczas, kiedy wejrzał łaskawie i zdjął ze mnie hańbę w oczach ludzi.	25 "So has the Lord done for me at a time when he has seen fit to take away my disgrace before others."
26 W szóstym miesiącu posłał Bóg anioła Gabriela do miasta w Galilei, zwanego Nazaret,	26 In the sixth month, the angel Gabriel was sent from God to a town of Galilee called Nazareth,
27 do Dziewicy poślubionej mężowi, imieniem Józef, z rodu Dawida; a Dziewicy było na imię Maryja.	27 to a virgin betrothed to a man named Joseph, of the house of David, and the virgin's name was Mary.
28 Anioł wszedł do Niej i rzekł: Bądź pozdrowiona, pełna łaski, Pan z Tobą, "błogosławiona jesteś między niewiastami".	28 And coming to her, he said, "Hail, favored one! The Lord is with you."
29 Ona zmieszała się na te słowa i rozważała, co miałoby znaczyć to pozdrowienie.	29 But she was greatly troubled at what was said and pondered what sort of greeting this might be.
30 Lecz anioł rzekł do Niej: Nie bój się, Maryjo, znalazłaś bowiem łaskę u Boga.	30 Then the angel said to her, "Do not be afraid, Mary, for you have found favor with God.
31 Oto poczniesz i porodzisz Syna, któremu nadasz imię Jezus.	31 Behold, you will conceive in your womb and bear a son, and you shall name him Jesus.
32 Będzie On wielki i będzie nazwany Synem Najwyższego, a Pan Bóg da Mu tron Jego praojca, Dawida.	32 He will be great and will be called Son of the Most High, and the Lord God will give him the throne of David his father,
33 Będzie panował nad domem Jakuba na wieki, a Jego panowaniu nie będzie końca.	33 and he will rule over the house of Jacob forever, and of his kingdom there will be no end."
34 Na to Maryja rzekła do anioła: Jakże się to stanie, skoro nie znam męża?	34 But Mary said to the angel, "How can this be, since I have no relations with a man?"
35 Anioł Jej odpowiedział: Duch Święty zstąpi na Ciebie i moc Najwyższego osłoni Cię. Dlatego też Święte, które się narodzi, będzie nazwane Synem Bożym.	35 And the angel said to her in reply, "The holy Spirit will come upon you, and the power of the Most High will overshadow you. Therefore the child to be born will be called holy, the Son of God.
36 A oto również krewna Twoja, Elżbieta, poczęła w swej starości syna i jest już w szóstym miesiącu ta, która uchodzi za niepłodną.	36 And behold, Elizabeth, your relative, has also conceived a son in her old age, and this is the sixth month for her who was called barren;
37 Dla Boga bowiem nie ma nic niemożliwego.	37 for nothing will be impossible for God."
38 Na to rzekła Maryja: Oto Ja służebnica Pańska, niech Mi się stanie według twego słowa! Wtedy odszedł od Niej anioł.	38 Mary said, "Behold, I am the handmaid of the Lord. May it be done to me according to your word." Then the angel departed from her.
39 W tym czasie Maryja wybrała się i poszła z pośpiechem w góry do pewnego miasta w [pokoleniu] Judy.	39 During those days Mary set out and traveled to the hill country in haste to a town of Judah,
40 Weszła do domu Zachariasza i pozdrowiła Elżbietę.	40 where she entered the house of Zechariah and greeted Elizabeth.
41 Gdy Elżbieta usłyszała pozdrowienie Maryi, poruszyło się dzieciątko w jej łonie, a Duch Święty napełnił Elżbietę.	41 When Elizabeth heard Mary's greeting, the infant leaped in her womb, and Elizabeth, filled with the holy Spirit,
42 Wydała ona okrzyk i powiedziała: Błogosławiona jesteś między niewiastami i błogosławiony jest owoc Twojego łona.	42 cried out in a loud voice and said, "Most blessed are you among women, and blessed is the fruit of your womb.
43 A skądże mi to, że Matka mojego Pana przychodzi do mnie?	43 And how does this happen to me, that the mother of my Lord should come to me?
44 Oto, skoro głos Twego pozdrowienia zabrzmiał w moich uszach, poruszyło się z radości dzieciątko w moim łonie.	44 For at the moment the sound of your greeting reached my ears, the infant in my womb leaped for joy.
45 Błogosławiona jesteś, któraś uwierzyła, że spełnią się słowa powiedziane Ci od Pana.	45 Blessed are you who believed that what was spoken to you by the Lord would be fulfilled."
46 Wtedy Maryja rzekła: Wielbi dusza moja Pana,	46 And Mary said: "My soul proclaims the greatness of the Lord;
47 i raduje się duch mój w Bogu, moim Zbawcy.	47 my spirit rejoices in God my savior.
48 Bo wejrzał na uniżenie Służebnicy swojej. Oto bowiem błogosławić mnie będą odtąd wszystkie pokolenia,	48 For he has looked upon his handmaid's lowliness; behold, from now on will all ages call me blessed.
49 gdyż wielkie rzeczy uczynił mi Wszechmocny. Święte jest Jego imię -	49 The Mighty One has done great things for me, and holy is his name.
50 a swoje miłosierdzie na pokolenia i pokolenia [zachowuje] dla tych, co się Go boją.	50 His mercy is from age to age to those who fear him.
51 On przejawia moc ramienia swego, rozprasza [ludzi] pyszniących się zamysłami serc swoich.	51 He has shown might with his arm, dispersed the arrogant of mind and heart.
52 Strąca władców z tronu, a wywyższa pokornych.	52 He has thrown down the rulers from their thrones but lifted up the lowly.
53 Głodnych nasyca dobrami, a bogatych z niczym odprawia.	53 The hungry he has filled with good things; the rich he has sent away empty.
54 Ujął się za sługą swoim, Izraelem, pomny na miłosierdzie swoje -	54 He has helped Israel his servant, remembering his mercy,
55 jak przyobiecał naszym ojcom - na rzecz Abrahama i jego potomstwa na wieki.	55 according to his promise to our fathers, to Abraham and to his descendants forever."
56 Maryja pozostała u niej około trzech miesięcy; potem wróciła do domu.	56 Mary remained with her about three months and then returned to her home.
57 Dla Elżbiety zaś nadszedł czas rozwiązania i urodziła syna.	57 When the time arrived for Elizabeth to have her child she gave birth to a son.
58 Gdy jej sąsiedzi i krewni usłyszeli, że Pan okazał tak wielkie miłosierdzie nad nią, cieszyli się z nią razem.	58 Her neighbors and relatives heard that the Lord had shown his great mercy toward her, and they rejoiced with her.
59 Ósmego dnia przyszli, aby obrzezać dziecię, i chcieli mu dać imię ojca jego, Zachariasza.	59 When they came on the eighth day to circumcise the child, they were going to call him Zechariah after his father,
60 Jednakże matka jego odpowiedziała: Nie, lecz ma otrzymać imię Jan.	60 but his mother said in reply, "No. He will be called John."
61 Odrzekli jej: Nie ma nikogo w twoim rodzie, kto by nosił to imię.	61 But they answered her, "There is no one among your relatives who has this name."
62 Pytali więc znakami jego ojca, jak by go chciał nazwać.	62 So they made signs, asking his father what he wished him to be called.
63 On zażądał tabliczki i napisał: Jan będzie mu na imię. I wszyscy się dziwili.	63 He asked for a tablet and wrote, "John is his name," and all were amazed.
64 A natychmiast otworzyły się jego usta, język się rozwiązał i mówił wielbiąc Boga.	64 Immediately his mouth was opened, his tongue freed, and he spoke blessing God.
65 I padł strach na wszystkich ich sąsiadów. W całej górskiej krainie Judei rozpowiadano o tym wszystkim, co się zdarzyło.	65 Then fear came upon all their neighbors, and all these matters were discussed throughout the hill country of Judea.
66 A wszyscy, którzy o tym słyszeli, brali to sobie do serca i pytali: Kimże będzie to dziecię? Bo istotnie ręka Pańska była z nim.	66 All who heard these things took them to heart, saying, "What, then, will this child be?" For surely the hand of the Lord was with him.
67 Wtedy ojciec jego, Zachariasz, został napełniony Duchem Świętym i prorokował, mówiąc:	67 Then Zechariah his father, filled with the holy Spirit, prophesied, saying:
68 Niech będzie uwielbiony Pan, Bóg Izraela, że nawiedził lud swój i wyzwolił go,	68 "Blessed be the Lord, the God of Israel, for he has visited and brought redemption to his people.
69 i moc zbawczą nam wzbudził w domu sługi swego, Dawida:	69 He has raised up a horn for our salvation within the house of David his servant,
70 jak zapowiedział to z dawien dawna przez usta swych świętych proroków,	70 even as he promised through the mouth of his holy prophets from of old:
71 że nas wybawi od nieprzyjaciół i z ręki wszystkich, którzy nas nienawidzą;	71 salvation from our enemies and from the hand of all who hate us,
72 że miłosierdzie okaże ojcom naszym i wspomni na swoje święte Przymierze -	72 to show mercy to our fathers and to be mindful of his holy covenant
73 na przysięgę, którą złożył ojcu naszemu, Abrahamowi, że nam użyczy tego,	73 and of the oath he swore to Abraham our father, and to grant us that,
74 iż z mocy nieprzyjaciół wyrwani bez lęku służyć Mu będziemy	74 rescued from the hand of enemies, without fear we might worship him
75 w pobożności i sprawiedliwości przed Nim po wszystkie dni nasze.	75 in holiness and righteousness before him all our days.
76 A i ty, dziecię, prorokiem Najwyższego zwać się będziesz, bo pójdziesz przed Panem torując Mu drogi;	76 And you, child, will be called prophet of the Most High, for you will go before the Lord to prepare his ways,
77 Jego ludowi dasz poznać zbawienie [co się dokona] przez odpuszczenie mu grzechów,	77 to give his people knowledge of salvation through the forgiveness of their sins,
78 dzięki litości serdecznej Boga naszego. Przez nią z wysoka Wschodzące Słońce nas nawiedzi,	78 because of the tender mercy of our God by which the daybreak from on high will visit us
79 by zajaśnieć tym, co w mroku i cieniu śmierci mieszkają, aby nasze kroki zwrócić na drogę pokoju.	79 to shine on those who sit in darkness and death's shadow, to guide our feet into the path of peace."
80 Chłopiec zaś rósł i wzmacniał się duchem, a żył na pustkowiu aż do dnia ukazania się przed Izraelem.	80 The child grew and became strong in spirit, and he was in the desert until the day of his manifestation to Israel.