| 1 אַל־תִּתְהַלֵּל בְּיֹום מָחָר כִּי לֹא־תֵדַע מַה־יֵּלֶד יֹום | 1 Nie chwal się dniem jutrzejszym, bo nie wiesz, co dzień ci przyniesie. |
| 2 יְהַלֶּלְךָ זָר וְלֹא־פִיךָ נָכְרִי וְאַל־שְׂפָתֶיךָ | 2 Niech inny cię chwali - nie twe własne usta, ktoś obcy - nie własne twe wargi. |
| 3 כֹּבֶד־אֶבֶן וְנֵטֶל הַחֹול וְכַעַס אֱוִיל כָּבֵד מִשְּׁנֵיהֶם | 3 Ciężki jest kamień i piasek nie lekki, gniew głupiego cięższy od obu. |
| 4 אַכְזְרִיּוּת חֵמָה וְשֶׁטֶף אָף וּמִי יַעֲמֹד לִפְנֵי קִנְאָה | 4 Gwałtowny jest gniew, zapalczywość - nieubłagana, a kto się ostoi przed zazdrością? |
| 5 טֹובָה תֹּוכַחַת מְגֻלָּה מֵאַהֲבָה מְסֻתָּרֶת | 5 Lepsza jest jawna nagana niż miłość tajona. |
| 6 נֶאֱמָנִים פִּצְעֵי אֹוהֵב וְנַעְתָּרֹות נְשִׁיקֹות שֹׂונֵא | 6 Razy przyjaciela - [znakiem] wierności, pocałunki wroga - zwodnicze. |
| 7 נֶפֶשׁ בֵעָה תָּבוּס נֹפֶת וְנֶפֶשׁ רְעֵבָה כָּל־מַר מָתֹוק | 7 Kto syty - depcze po miodzie, głodnemu i gorycz jest słodka. |
| 8 כְּצִפֹּור נֹודֶדֶת מִן־קִנָּהּ כֵּן־אִישׁ נֹודֵד מִמְּקֹומֹו | 8 Jak ptak, co uciekł z gniazda, tak człowiek, co uciekł z ojczyzny. |
| 9 שֶׁמֶן וּקְטֹרֶת יְשַׂמַּח־לֵב וּמֶתֶק רֵעֵהוּ מֵעֲצַת־נָפֶשׁ | 9 Olejki, pachnidło - serce radują i dobre słowo przyjaciela, dzięki radzie z duszy. |
| 10 רֵעֲךָ [וְרֵעֶה כ] (וְרֵעַ ק) אָבִיךָ אַל־תַּעֲזֹב וּבֵית אָחִיךָ אַל־תָּבֹוא בְּיֹום אֵידֶךָ טֹוב שָׁכֵן קָרֹוב מֵאָח רָחֹוק | 10 Nie gardź swoim i ojca przyjacielem, a w dniu klęski nie chodź do brata, bo lepszy sąsiad bliski niż brat daleki. |
| 11 חֲכַם בְּנִי וְשַׂמַּח לִבִּי וְאָשִׁיבָה חֹרְפִי דָבָר | 11 Bądź mądry, synu, rozwesel me serce, a tym, co lżą mnie, odpowiem. |
| 12 עָרוּם רָאָה רָעָה נִסְתָּר פְּתָאיִם עָבְרוּ נֶעֱנָשׁוּ | 12 Rozważny zło widzi i kryje się, nierozważni tam idą i szkodę ponoszą. |
| 13 קַח־בִּגְדֹו כִּי־עָרַב זָר וּבְעַד נָכְרִיָּה חַבְלֵהוּ | 13 Zabierz mu suknię, bo ręczy za obcego, za nieznajomych - weź zastaw! |
| 14 מְבָרֵךְ רֵעֵהוּ ׀ בְּקֹול גָּדֹול בַּבֹּקֶר הַשְׁכֵּים קְלָלָה תֵּחָשֶׁב לֹו | 14 Kto rankiem głośno błogosławi bliźniego, policzą mu to za przekleństwo. |
| 15 דֶּלֶף טֹורֵד בְּיֹום סַגְרִיר וְאֵשֶׁת [מִדֹונִים כ] (מִדְיָנִים ק) נִשְׁתָּוָה | 15 Rynna ciekąca stale w dzień dżdżysty, podobna do żony swarliwej. |
| 16 צֹפְנֶיהָ צָפַן־רוּחַ וְשֶׁמֶן יְמִינֹו יִקְרָא | 16 Kto chce ją wstrzymać, ten wiatr wstrzymuje lub zbiera oliwę do ręki. |
| 17 בַּרְזֶל בְּבַרְזֶל יָחַד וְאִישׁ יַחַד פְּנֵי־רֵעֵהוּ | 17 Żelazo żelazem się ostrzy, a człowiek urabia charakter bliźniego. |
| 18 נֹצֵר תְּאֵנָה יֹאכַל פִּרְיָהּ וְשֹׁמֵר אֲדֹנָיו יְכֻבָּד | 18 Stróż drzewa figowego - spożywa jego owoc, czujny o pana - doznaje szacunku. |
| 19 כַּמַּיִם הַפָּנִים לַפָּנִים כֵּן לֵב־הָאָדָם לָאָדָם | 19 Oblicze odbija się w wodzie, a w sercu odbija się człowiek. |
| 20 שְׁאֹול [וַאֲבַדֹּה כ] (וַאֲבַדֹּו ק) לֹא תִשְׂבַּעְנָה וְעֵינֵי הָאָדָם לֹא תִשְׂבַּעְנָה | 20 Szeol i zatrata niesyte, niesyte i oczy człowieka. |
| 21 מַצְרֵף לַכֶּסֶף וְכוּר לַזָּהָב וְאִישׁ לְפִי מַהֲלָלֹו | 21 Czym dla srebra - tygiel, dla złota - piec, tym dla człowieka - pochwała. |
| 22 אִם תִּכְתֹּושׁ־אֶת־הָאֱוִיל ׀ בַּמַּכְתֵּשׁ בְּתֹוךְ הָרִיפֹות בַּעֱלִי לֹא־תָסוּר מֵעָלָיו אִוַּלְתֹּו׃ פ | 22 Choć stłuczesz głupiego w moździerzu tłuczkiem - razem z ziarnami - głupota go nie opuści. |
| 23 יָדֹעַ תֵּדַע פְּנֵי צֹאנֶךָ שִׁית לִבְּךָ לַעֲדָרִים | 23 Troszcz się o potrzeby zwierząt, zwracaj uwagę na trzodę; |
| 24 כִּי לֹא לְעֹולָם חֹסֶן וְאִם־נֵזֶר לְדֹור [דֹור כ] (וָדֹור׃ ק) | 24 nie trwa na wieki bogactwo, ani na pokolenia - korona. |
| 25 גָּלָה חָצִיר וְנִרְאָה־דֶשֶׁא וְנֶאֶסְפוּ עִשְּׂבֹות הָרִים | 25 Wyrosła trawa, pojawia się potraw, zbierze się górskie siano: |
| 26 כְּבָשִׂים לִלְבוּשֶׁךָ וּמְחִיר דֶה עַתּוּדִים | 26 owce na suknie dla ciebie, a kozły, by za pole zapłacić; |
| 27 וְדֵי ׀ חֲלֵב עִזִּים לְלַחְמְךָ לְלֶחֶם בֵּיתֶךָ וְחַיִּים לְנַעֲרֹותֶיךָ | 27 dość mleka koziego, byś siebie utrzymał, "utrzymał swój dom" i wyżywił swoje służące. |