1 נבחר שם מעשר רב מכסף ומזהב חן טוב | 1 Lepszy szacunek niż wielkie bogactwo, lepsze uznanie niż srebro i złoto. |
2 עשיר ורש נפגשו עשה כלם יהוה | 2 Spotykają się bogacz i nędzarz - Pan obydwu jest Stwórcą. |
3 ערום ראה רעה ויסתר ופתיים עברו ונענשו | 3 Rozważny zło widzi i odwraca się, nierozważni tam idą - i szkodę ponoszą. |
4 עקב ענוה יראת יהוה עשר וכבוד וחיים | 4 Owocem pokory jest bojaźń Pańska, bogactwo, szacunek i życie. |
5 צנים פחים בדרך עקש שומר נפשו ירחק מהם | 5 Ciernie, sidła na drodze złoczyńcy, kto życia strzeże, ten od nich jest z dala. |
6 חנך לנער על פי דרכו גם כי יזקין לא יסור ממנה | 6 Wdrażaj chłopca w prawidła jego drogi, a nie zejdzie z niej i w starości. |
7 עשיר ברשים ימשול ועבד לוה לאיש מלוה | 7 Ubogimi kieruje bogaty, sługą wierzyciela jest dłużnik. |
8 זורע עולה יקצור און ושבט עברתו יכלה | 8 Kto sieje zło, zbiera nieszczęście, kij jego gniewu przepadnie. |
9 טוב עין הוא יברך כי נתן מלחמו לדל | 9 Błogosławiony, czyj wzrok miłosierny, bo chlebem dzieli się z biednym. |
10 גרש לץ ויצא מדון וישבת דין וקלון | 10 Przepędź szydercę, a kłótnia ustąpi, ucichnie zatarg i potwarz. |
11 אהב טהור לב חן שפתיו רעהו מלך | 11 Kto kocha czystych sercem, kto ma wdzięk na wargach - przyjacielem króla. |
12 עיני יהוה נצרו דעת ויסלף דברי בגד | 12 Oczy Pana strzegą rozsądku, a niweczą mowy wiarołomcy. |
13 אמר עצל ארי בחוץ בתוך רחבות ארצח | 13 Leniwy mówi: Lew jest na drodze: zginę na środku ulicy. |
14 שוחה עמקה פי זרות זעום יהוה יפול שם | 14 Usta żon cudzych są dołem głębokim: na kogo Pan się gniewa, ten tam wpadnie. |
15 אולת קשורה בלב נער שבט מוסר ירחיקנה ממנו | 15 W sercu chłopięcym głupota się mieści, rózga karności wypędzi ją stamtąd. |
16 עשק דל להרבות לו נתן לעשיר אך למחסור | 16 Uciskać biedaka - to jego bogacić, bogacza wspierać - to wtrącać go w biedę. |
17 הט אזנך ושמע דברי חכמים ולבך תשית לדעתי | 17 Słowa Mędrców. Nadstaw ucha i słuchaj słów mędrców, nakłoń swe serce ku mojej nauce, |
18 כי נעים כי תשמרם בבטנך יכנו יחדו על שפתיך | 18 bo dobrze, gdy w sercu je chowasz, gdy stale je widać na twoich wargach. |
19 להיות ביהוה מבטחך הודעתיך היום אף אתה | 19 Byś ufność swą w Panu pokładał, chcę wskazać ci dzisiaj twoją drogę. |
20 הלא כתבתי לך שלשום במועצות ודעת | 20 Czy już nie pisałem tobie trzy razy [słów pełnych] rad i wskazań, |
21 להודיעך קשט אמרי אמת להשיב אמרים אמת לשלחיך | 21 by cię nauczyć prawości i prawdy, byś wiernie zdał sprawę temu, kto cię posłał? |
22 אל תגזל דל כי דל הוא ואל תדכא עני בשער | 22 Nie okradaj nędzarza, ponieważ jest nędzarzem, nie uciskaj w bramie biednego, |
23 כי יהוה יריב ריבם וקבע את קבעיהם נפש | 23 bo Pan rzecznikiem ich sprawy, wydrze On życie tym, co ich krzywdzą. |
24 אל תתרע את בעל אף ואת איש חמות לא תבוא | 24 Nie wiąż się z człowiekiem gniewliwym, nie obcuj z człowiekiem porywczym, |
25 פן תאלף ארחתו ולקחת מוקש לנפשך | 25 byś do dróg jego nie przywykł i nie zgotował pułapki na swe życie. |
26 אל תהי בתקעי כף בערבים משאות | 26 Nie bądź z tych, co dają porękę, co ręczą za [cudze] długi. |
27 אם אין לך לשלם למה יקח משכבך מתחתיך | 27 Jeżeli nie masz czym zapłacić, po co mają łóżko zabrać spod ciebie? |
28 אל תסג גבול עולם אשר עשו אבותיך | 28 Nie przesuwaj starej miedzy, ustalonej przez twoich przodków. |
29 חזית איש מהיר במלאכתו לפני מלכים יתיצב בל יתיצב לפני חשכים | 29 Widzisz biegłego w swoim zawodzie? Będzie on stał przed obliczem królów, a nie przed ludźmi prostymi. |