1 וַיְהִי אַחֲרֵי עָבְרָם בְּאַמְפִפּוֹלִיס וּבְאַפֹּלוֹנְיָא וַיָּבֹאוּ אֶל־תַּסְלוֹנִיקִי אֲשֶׁר־שָׁם בֵּית כְּנֵסֶת הַיְּהוּדִים | 1 Cum autem perambulassent Amphipolim et Apolloniam, venerunt Thessalonicam, ubi erat synagoga Judæorum. |
2 וּפוֹלוֹס נִכְנַס אֲלֵיהֶם כְּמִשְׁפָּטוֹ וְשָׁלשׁ שַׁבָּתוֹת דִּבֶּר עִמָּהֶם בְּדִבְרֵי הַכְּתוּבִים | 2 Secundum consuetudinem autem Paulus introivit ad eos, et per sabbata tria disserebat eis de Scripturis, |
3 פָּתוֹחַ וְהוֹכֵחַ לָהֶם כִּי־צָרִיךְ הָיָה אֲשֶׁר יְעֻנֶּה הַמָּשִׁיחַ וְיָקוּם מִן־הַמֵּתִים וְכִי־זֶה הוּא הַמָּשִׁיחַ יֵשׁוּעַ אֲשֶׁר אֲנִי מַגִּיד לָכֶם | 3 adaperiens et insinuans quia Christum oportuit pati, et resurgere a mortuis : et quia hic est Jesus Christus, quem ego annuntio vobis. |
4 וַיַּאֲמִינוּ מִקְצָתָם וַיִּסָּפְחוּ עַל־פּוֹלוֹס וְסִילָא וְגַם־יִרְאֵי אֱלֹהִים מִן־הַיְּוָנִים לָרֹב וְגַם־נָשִׁים חֲשׁוּבוֹת מִסְפָּר לֹא־מְעָט | 4 Et quidam ex eis crediderunt et adjuncti sunt Paulo et Silæ : et de colentibus gentilibusque multitudo magna, et mulieres nobiles non paucæ. |
5 וַיְקַנְאוּ הַסּוֹרְרִים שֶׁבַּיְּהוּדִים וַיִּקְחוּ לָהֶם אַנְשֵׁי בְלִיַּעַל מִבַּטְלָנֵי הַשּׁוּק וַיְקַבְּצוּ הָמוֹן וַיָּהֹמּוּ אֶת־הָעִיר וַיָּסֹבּוּ עַל־בֵּית יָסוֹן וַיְבַקְשׁוּ לַהֲבִיאָם חוּצָה אֶל־הָעָם | 5 Zelantes autem Judæi, assumentesque de vulgo viros quosdam malos, et turba facta, concitaverunt civitatem : et assistentes domui Jasonis quærebant eos producere in populum. |
6 וְכַאֲשֶׁר לֹא־מָצְאוּ אוֹתָם סָחֲבוּ אֶת־יָסוֹן וַאֲנָשִׁים מִן־הָאַחִים לִפְנֵי רָאשֵׁי הָעִיר וַיִּצְעֲקוּ לֵאמֹר הִנֵּה הַמַּדִּיחִים אֶת־כָּל־ישְׁבֵי תֵבֵל בָּאוּ גַּם־הֲלוֹם | 6 Et cum non invenissent eos, trahebant Jasonem et quosdam fratres ad principes civitatis, clamantes : Quoniam hi qui urbem concitant, et huc venerunt, |
7 וְיָסוֹן אָסַף אֹתָם אֶל־בֵּיתוֹ וְהֵם כֻּלָּם עֹשִׂים נֶגֶד חֻקֵּי הַקֵּיסַר בְּאָמְרָם כִּי יֶשׁ־מֶלֶךְ אַחֵר וְהוּא יֵשׁוּעַ | 7 quos suscepit Jason, et hi omnes contra decreta Cæsaris faciunt, regem alium dicentes esse, Jesum. |
8 וַיַּחֲרִידוּ אֶת־הָעָם וְאֶת־רָאשֵׁי הָעִיר אֲשֶׁר שָׁמְעוּ אֶת־זֹאת | 8 Concitaverunt autem plebem et principes civitatis audientes hæc. |
9 וַיִּקְחוּ עֵרָבוֹן מִידֵי יָסוֹן וּמִידֵי הָאֲחֵרִים וְאַחֲרֵי־כֵן פְּטָרוּם | 9 Et accepta satisfactione a Jasone et a ceteris, dimiserunt eos.
|
10 וְהָאַחִים מִהֲרוּ לְשַׁלֵּחַ אֶת־פּוֹלוֹס וְאֶת־סִילָא לַיְלָה לִבְרוֹאָה וְהֵם בְּבֹאָם שָׁמָּה הָלְכוּ לְבֵית־כְּנֵסֶת הַיְּהוּדִים | 10 Fratres vero confestim per noctem dimiserunt Paulum et Silam in Berœam. Qui cum venissent, in synagogam Judæorum introierunt. |
11 וְאֵלֶּה הָיוּ נְדִיבִים מֵאַנְשֵׁי תַסְלוֹנִיקִי וַיְקַבְּלוּ אֶת־הַדָּבָר בְּכָל־לֵב וַיִּדְרְשׁוּ בַכְּתוּבִים יוֹם יוֹם לָדַעַת אִם־כֵּן הוּא הַדָּבָר | 11 Hi autem erant nobiliores eorum qui sunt Thessalonicæ, qui susceperunt verbum cum omni aviditate, quotidie scrutantes Scripturas, si hæc ita se haberent. |
12 וַיַּאֲמִינוּ הַרְבֵּה מֵהֶם וְגַם מִן־הַנָּשִׁים הַחֲשׁוּבוֹת הַיְּוָנִיּוֹת וּמִן־הָאֲנָשִׁים לֹא־מְעָט | 12 Et multi quidem crediderunt ex eis, et mulierum gentilium honestarum, et viri non pauci. |
13 וַיְהִי כַּאֲשֶׁר שָׁמְעוּ הַיְּהוּדִים אֲשֶׁר מִתַּסְלוֹנִיקִי כִּי־מַגִּיד פּוֹלוֹס אֶת־דְּבַר אֱלֹהִים גַּם־בִּבְרוֹאָה וַיָּבֹאוּ וַיְעֹרְרוּ אֶת־הָעָם גַּם־שָׁמָּה | 13 Cum autem cognovissent in Thessalonica Judæi quia et Berœæ prædicatum est a Paulo verbum Dei, venerunt et illuc commoventes, et turbantes multitudinem. |
14 וַיְמַהֲרוּ הָאַחִים וַיְשַׁלְּחוּ אֶת־פּוֹלוֹס לָלֶכֶת עַד־הַיָּם וְסִילָא וְטִימוֹתִיּוֹס נִשְׁאֲרוּ שָׁם | 14 Statimque tunc Paulum dimiserunt fratres, ut iret usque ad mare : Silas autem et Timotheus remanserunt ibi.
|
15 וְהַמְלַוִּים אֶת־פּוֹלוֹס הוֹלִיכֻהוּ עַד־אַתִּינַס וַיְקַבְּלוּ מִצְוָתוֹ אֶל־סִילָא וְטִימוֹתִיּוֹס כִּי־בוֹא יָבֹאוּ אֵלָיו בִּמְהֵרָה וַיֵּלֵכוּ | 15 Qui autem deducebant Paulum, perduxerunt eum usque Athenas, et accepto mandato ab eo ad Silam et Timotheum ut quam celeriter venirent ad illum, profecti sunt. |
16 וַיְהִי בְּאַתִּינַס וּפוֹלוֹס מְחַכֶּה לָהֶם וַתִּתְחַמֵּץ רוּחוֹ בְּקִרְבּוֹ בִּרְאֹתוֹ אֶת־הָעִיר מְלֵאָה אֱלִילִים | 16 Paulus autem cum Athenis eos exspectaret, incitabatur spiritus ejus in ipso, videns idololatriæ deditam civitatem. |
17 עַל־כֵּן בְּבֵית הַכְּנֵסֶת דִּבֶּר עִם־הַיְּהוּדִים וְעִם־יִרְאֵי אֱלֹהִים וּבַשּׁוּק יוֹם יוֹם עִם־הַנִּקְרִים אֵלָיו | 17 Disputabat igitur in synagoga cum Judæis et colentibus, et in foro, per omnes dies ad eos qui aderant. |
18 וְגַם־מִקְצָת הַפִילוֹסוֹפִים מִתַּלְמִידֵי אַפִּיקוֹרוֹס וּמֵחֶבְרַת הָאִסְטְוָא הִתְגָּרוּ בוֹ וְיֵשׁ אֲשֶׁר אָמְרוּ מַה־יֹּאמַר הַמְפַטְפֵּט הַלָּז וַאֲחֵרִים אֹמְרִים כְּפִי הַנִּרְאֶה הוּא מַגִּיד אֱלֹהֵי נֵכָר יַעַן כִּי־בִשַּׂר אֹתָם אֶת־יֵשׁוּעַ וְאֵת הַתְּחִיָּה | 18 Quidam autem epicurei et stoici philosophi disserebant cum eo, et quidam dicebant : Quid vult seminiverbius hic dicere ? Alii vero : Novorum dæmoniorum videtur annuntiator esse : quia Jesum et resurrectionem annuntiabat eis.
|
19 וַיֹּאחֲזוּהוּ וַיְבִיאֻהוּ אֶל־גִּבְעַת הַמִּשְׁפָּט הַנִּקְרָאָה בְּשֵׁם אַרְיוֹפָגוֹס וַיֹּאמְרוּ הֲנוּכַל לָדַעַת מַה־הִיא זוֹ הַתּוֹרָה הַחֲדָשָׁה אֲשֶׁר אַתָּה מַשְׁמִיעַ | 19 Et apprehensum eum ad Areopagum duxerunt, dicentes : Possumus scire quæ est hæc nova, quæ a te dicitur, doctrina ? |
20 כִּי־דְבָרִים זָרִים אַתָּה מֵבִיא בְאָזְנֵינוּ וְהִנְנוּ חֲפֵצִים לָדַעַת מָה עִנְיָנָם | 20 nova enim quædam infers auribus nostris : volumus ergo scire quidnam velint hæc esse. |
21 כִּי הָאַתִּינִיִּים כֻּלָּם וְגַם הַנָּכְרִים הַגָּרִים שָׁם לֹא חָשׁוּ לְדָבָר אַחֵר כִּי אִם־לְסַפֵּר אוֹ לִשְׁמֹעַ חֲדָשׁוֹת | 21 (Athenienses autem omnes, et advenæ hospites, ad nihil aliud vacabant nisi aut dicere aut audire aliquid novi.) |
22 וַיַּעֲמֹד פּוֹלוֹס בְּתוֹךְ וַעַד הַשֹּׁפְטִים וַיֹּאמַר אַנְשֵׁי אַתִּינַס הִנְנִי רֹאֶה בַכֹּל כִּי יִרְאֵי אֵלִים אַתֶּם מְאֹד | 22 Stans autem Paulus in medio Areopagi, ait : Viri Athenienses, per omnia quasi superstitiosiores vos video. |
23 כִּי אֲנִי עֹבֵר וּמִתְבּוֹנֵן אֶל־עֲבֹדוֹת אֱלֹהֵיכֶם וָאֶמְצָא מִזְבֵּחַ אֶחָד כָּתוּב עָלָיו לָאֵל הַנֶּעְלָם וְעַתָּה אֶת־אֲשֶׁר עֲבַדְתֶּם וְאֵינְכֶם יֹדְעִים אֹתוֹ אֲנִי מַגִּיד לָכֶם | 23 Præteriens enim, et videns simulacra vestra, inveni et aram in qua scriptum erat : Ignoto Deo. Quod ergo ignorantes colitis, hoc ego annuntio vobis. |
24 הָאֵל אֲשֶׁר עָשָׂה אֶת־הָעוֹלָם וְכֹל אֲשֶׁר־בּוֹ לֹא יִשְׁכֹּן בְּהֵיכָלוֹת מַעֲשֵׂה יָדָיִם כִּי הוּא אֲדוֹן הַשָּׁמַיִם וְהָאָרֶץ | 24 Deus, qui fecit mundum, et omnia quæ in eo sunt, hic cæli et terræ cum sit Dominus, non in manufactis templis habitat, |
25 גַּם־לֹא יְשָׁרְתוּהוּ יְדֵי בְנֵי אָדָם כְּאִלּוּ יִצְטָרֵךְ לְדָבָר כִּי הוּא הַנֹּתֵן לַכֹּל חַיִּים וּנְשָׁמָה וְכָל־דָּבָר | 25 nec manibus humanis colitur indigens aliquo, cum ipse det omnibus vitam, et inspirationem, et omnia : |
26 וַיּוֹשֶׁב כָּל־עַמְמֵי בְנֵי אָדָם עַל־כָּל־פְּנֵי הָאֲדָמָה מִדָּם אֶחָד וַיַּצֵּב מוֹעֲדִים קְבוּעִים וּגְבוּלֹת מוֹשָׁבָם | 26 fecitque ex uno omne genus hominum inhabitare super universam faciem terræ, definiens statuta tempora, et terminos habitationis eorum, |
27 לְמַעַן יְבַקְשׁוּ אֶת־הָאֱלֹהִים אוּלַי יְמַשְּׁשֻׁהוּ וְיִמְצָאֻהוּ אַף כִּי־אֵינֶנּוּ רָחוֹק מִכָּל־אֶחָד מִמֶּנּוּ | 27 quærere Deum si forte attrectent eum, aut inveniant, quamvis non longe sit ab unoquoque nostrum. |
28 כִּי־בוֹ אֲנַחְנוּ חַיִּים וּמִתְנוֹעֲעִים וְקַיָּמִים כַּאֲשֶׁר גַּם־מִקְצָת מְשׁוֹרְרֵיכֶם אָמְרוּ אַף־יְלִידָיו אֲנָחְנוּ | 28 In ipso enim vivimus, et movemur, et sumus : sicut et quidam vestrorum poëtarum dixerunt : Ipsius enim et genus sumus. |
29 וְהִנֵּה בִּהְיוֹתֵנוּ יְלִידֵי הָאֱלֹהִים לֹא־נָכוֹן לָנוּ לַחֲשֹׁב כִּי הָאֱלָהוּת תִּדְמֶה לַזָּהָב אוֹ לַכֶּסֶף אוֹ לָאָבֶן מַעֲשֵׂה חָרָשׁ וּמַחֲשֶׁבֶת בְּנֵי אָדָם | 29 Genus ergo cum simus Dei, non debemus æstimare auro, aut argento, aut lapidi, sculpturæ artis, et cogitationis hominis, divinum esse simile. |
30 לָכֵן עַתָּה אַחֲרֵי עֲבֹר אֱלֹהִים עַל־יְמוֹת הַסִּכְלוּת מְצַוֶּה הוּא אֶת־כָּל־בְּנֵי הָאָדָם בְּכָל־אַפְסֵי־אֶרֶץ כִּי שׁוֹב יָשׁוּבוּ | 30 Et tempora quidem hujus ignorantiæ despiciens Deus, nunc annuntiat hominibus ut omnes ubique pœnitentiam agant, |
31 יַעַן אֲשֶׁר שָׁת־יוֹם לִשְׁפֹּט תֵּבֵל בְּצֶדֶק עַל־יְדֵי אִישׁ אֲשֶׁר הִפְקִידוֹ וַיִּתֵּן עֵדוּת נֶאֱמָנָה לְכֻלָּם בַּהֲקִימוֹ אֹתוֹ מִן־הַמֵּתִים | 31 eo quod statuit diem in quo judicaturus est orbem in æquitate, in viro in quo statuit, fidem præbens omnibus, suscitans eum a mortuis. |
32 וְכַאֲשֶׁר שָׁמְעוּ תְּחִיַּת מֵתִים אֵלֶּה הִלְעִיגוּ לוֹ וְאֵלֶּה אָמְרוּ עַל־זֹאת נִשְׁמָעֲךָ בְּעֵת אַחֶרֶת | 32 Cum audissent autem resurrectionem mortuorum, quidam quidem irridebant, quidam vero dixerunt : Audiemus te de hoc iterum. |
33 וּבְכֵן יָצָא פוֹלוֹס מִתּוֹכָם | 33 Sic Paulus exivit de medio eorum. |
34 וּמִקְצָתָם דָּבְקוּ בוֹ וַיַּאֲמִינוּ וּבָהֶם דִּיּוֹנוּסְיוֹס מִן־הַשֹּׁפְטִים שֶׁל־אַרְיוֹפָגוֹס וְאִשָּׁה אַחַת שְׁמָהּ דָּמָרִיס וְעוֹד אֲחֵרִים עִמָּהֶם | 34 Quidam vero viri adhærentes ei, crediderunt : in quibus et Dionysius Areopagita, et mulier nomine Damaris, et alii cum eis. |