Scrutatio

Mercoledi, 15 maggio 2024 - Sant'Isidoro agricoltore ( Letture di oggi)

Királyok második könyve 14


font
KÁLDI-NEOVULGÁTALXX
1 Joásnak, Joacház fiának, Izrael királyának második esztendejében lett királlyá Amaszja, Joásnak, Júda királyának fia.1 εν ετει δευτερω τω ιωας υιω ιωαχας βασιλει ισραηλ και εβασιλευσεν αμεσσιας υιος ιωας βασιλευς ιουδα
2 Huszonöt esztendős volt, amikor uralkodni kezdett s huszonkilenc esztendeig uralkodott Jeruzsálemben. Anyját, aki jeruzsálemi volt, Joadánnak hívták.2 υιος εικοσι και πεντε ετων ην εν τω βασιλευειν αυτον και εικοσι και εννεα ετη εβασιλευσεν εν ιερουσαλημ και ονομα της μητρος αυτου ιωαδιν εξ ιερουσαλημ
3 Azt cselekedte, ami igaz az Úr előtt, – de nem annyira, mint atyja, Dávid. Egészen úgy cselekedett, ahogy apja, Joás cselekedett,3 και εποιησεν το ευθες εν οφθαλμοις κυριου πλην ουχ ως δαυιδ ο πατηρ αυτου κατα παντα οσα εποιησεν ιωας ο πατηρ αυτου εποιησεν
4 csakhogy a magaslatokat ő sem távolította el s a nép továbbra is a magaslatokon áldozott és gyújtott illatot.4 πλην τα υψηλα ουκ εξηρεν ετι ο λαος εθυσιαζεν και εθυμιων εν τοις υψηλοις
5 Amikor elfoglalta a királyságot, megölette azokat a szolgáit, akik apját, a királyt megölték,5 και εγενετο οτε κατισχυσεν η βασιλεια εν χειρι αυτου και επαταξεν τους δουλους αυτου τους παταξαντας τον πατερα αυτου
6 de a gyilkosok fiait nem ölette meg, – miként meg van írva Mózes törvényének könyvében, amely szerint az Úr azt parancsolta és azt mondta: »Ne lakoljanak halállal az apák a fiakért, sem a fiak az apákért: mindenki csak a saját bűnéért lakoljon halállal.«6 και τους υιους των παταξαντων ουκ εθανατωσεν καθως γεγραπται εν βιβλιω νομων μωυση ως ενετειλατο κυριος λεγων ουκ αποθανουνται πατερες υπερ υιων και υιοι ουκ αποθανουνται υπερ πατερων οτι αλλ' η εκαστος εν ταις αμαρτιαις αυτου αποθανειται
7 Ugyanő megverte az edomitákat – tízezret – a Sóaknás-völgyben, s bevette harccal Petrát s elnevezte azt Jektehélnek mind a mai napig.7 αυτος επαταξεν τον εδωμ εν γαιμελε δεκα χιλιαδας και συνελαβε την πετραν εν τω πολεμω και εκαλεσεν το ονομα αυτης καθοηλ εως της ημερας ταυτης
8 Ekkor követeket küldött Amaszja Joáshoz, Joacháznak, Jéhu, Izrael királya fiának fiához, ezzel az üzenettel: »Gyere, szálljunk szembe egymással.«8 τοτε απεστειλεν αμεσσιας αγγελους προς ιωας υιον ιωαχας υιου ιου βασιλεως ισραηλ λεγων δευρο οφθωμεν προσωποις
9 Visszaküldött erre Joás, Izrael királya, Amaszjához, Júda királyához, ezzel az üzenettel: »A libanoni bogáncs elküldött a libanoni cédrushoz, ezzel az üzenettel: Add lányodat fiamnak feleségül. De a libanoni erdei vadak arrafelé mentek és eltiporták a bogáncsot.9 και απεστειλεν ιωας βασιλευς ισραηλ προς αμεσσιαν βασιλεα ιουδα λεγων ο ακαν ο εν τω λιβανω απεστειλεν προς την κεδρον την εν τω λιβανω λεγων δος την θυγατερα σου τω υιω μου εις γυναικα και διηλθον τα θηρια του αγρου τα εν τω λιβανω και συνεπατησαν τον ακανα
10 Te megverted az edomitákat s föléjük kerekedtél s szíved felfuvalkodottá tett téged: elégedj meg a dicsőséggel s maradj házadban. Miért hívod ki a bajt, hogy elessél te és veled Júda?«10 τυπτων επαταξας την ιδουμαιαν και επηρεν σε η καρδια σου ενδοξασθητι καθημενος εν τω οικω σου και ινα τι εριζεις εν κακια σου και πεση συ και ιουδας μετα σου
11 Ám Amaszja nem nyugodott. Felvonult tehát Joás, Izrael királya s szembeszálltak egymással, ő és Amaszja, Júda királya, Bétsemesnél, Júda városánál.11 και ουκ ηκουσεν αμεσσιας και ανεβη ο βασιλευς ισραηλ και ωφθησαν προσωποις αυτος και αμεσσιας βασιλευς ιουδα εν βαιθσαμυς τη του ιουδα
12 Júda vereséget szenvedett Izrael előtt, úgyhogy mindenki a sátrába menekült,12 και επταισεν ιουδας απο προσωπου ισραηλ και εφυγεν ανηρ εις το σκηνωμα αυτου
13 Amaszját pedig, Júda királyát, Ahaszja fiának, Joásnak fiát elfogta Joás, Izrael királya Bétsemesnél és elvitte Jeruzsálembe. Ott aztán lerontotta Jeruzsálem falát, Efraim kapujától kezdve egészen a szegletkapuig, négyszáz könyöknyi darabon,13 και τον αμεσσιαν υιον ιωας υιου οχοζιου βασιλεα ιουδα συνελαβεν ιωας υιος ιωαχας βασιλευς ισραηλ εν βαιθσαμυς και ηλθεν εις ιερουσαλημ και καθειλεν εν τω τειχει ιερουσαλημ εν τη πυλη εφραιμ εως πυλης της γωνιας τετρακοσιους πηχεις
14 majd vett minden aranyat és ezüstöt s minden tárgyat, amely az Úr házában meg a király kincsei között akadt és túszokat szedetett és visszatért Szamariába.14 και ελαβεν το χρυσιον και το αργυριον και παντα τα σκευη τα ευρεθεντα εν οικω κυριου και εν θησαυροις οικου του βασιλεως και τους υιους των συμμιξεων και απεστρεψεν εις σαμαρειαν
15 Joás egyéb dolgai pedig, amelyeket cselekedett, meg a vitézsége, amellyel Amaszja, Júda királya ellen hadakozott, nemde meg vannak írva Izrael királyainak krónikás könyvében?15 και τα λοιπα των λογων ιωας οσα εποιησεν εν δυναστεια αυτου α επολεμησεν μετα αμεσσιου βασιλεως ιουδα ουχι ταυτα γεγραμμενα επι βιβλιω λογων των ημερων τοις βασιλευσιν ισραηλ
16 Amikor aztán Joás aludni tért atyáihoz, eltemették Szamariában Izrael királyai mellé s fia, Jeroboám lett a király helyette.16 και εκοιμηθη ιωας μετα των πατερων αυτου και εταφη εν σαμαρεια μετα των βασιλεων ισραηλ και εβασιλευσεν ιεροβοαμ υιος αυτου αντ' αυτου
17 Amaszja, Joás fia, Júda királya, Joásnak, Joacház fiának, Izrael királyának halála után tizenöt esztendeig élt.17 και εζησεν αμεσσιας υιος ιωας βασιλευς ιουδα μετα το αποθανειν ιωας υιον ιωαχας βασιλεα ισραηλ πεντεκαιδεκα ετη
18 Amaszja egyéb dolgai pedig, nemde meg vannak írva Júda királyainak krónikás könyvében?18 και τα λοιπα των λογων αμεσσιου και παντα α εποιησεν ουχι ταυτα γεγραμμενα επι βιβλιω λογων των ημερων τοις βασιλευσιν ιουδα
19 Végül is összeesküvés támadt ellene Jeruzsálemben, mire ő elmenekült Lákisba, de utána küldtek Lákisba s ott megölték.19 και συνεστραφησαν επ' αυτον συστρεμμα εν ιερουσαλημ και εφυγεν εις λαχις και απεστειλαν οπισω αυτου εις λαχις και εθανατωσαν αυτον εκει
20 Aztán lovakon visszavitték s eltemették Jeruzsálemben atyái mellé, Dávid városában.20 και ηραν αυτον εφ' ιππων και εταφη εν ιερουσαλημ μετα των πατερων αυτου εν πολει δαυιδ
21 Erre vette Júda egész népe Azarját, aki tizenhat esztendős volt s királlyá tették apja, Amaszja helyett.21 και ελαβεν πας ο λαος ιουδα τον αζαριαν και αυτος υιος εκκαιδεκα ετων και εβασιλευσαν αυτον αντι του πατρος αυτου αμεσσιου
22 Ő építette ki és szerezte vissza Ejlátot Júdának, miután a király aludni tért atyáihoz.22 αυτος ωκοδομησεν την αιλωθ και επεστρεψεν αυτην τω ιουδα μετα το κοιμηθηναι τον βασιλεα μετα των πατερων αυτου
23 Amaszjának, Joás fiának, Júda királyának tizenötödik esztendejétől kezdve, negyvenegy esztendeig Jeroboám, Joásnak, Izrael királyának fia uralkodott Szamariában.23 εν ετει πεντεκαιδεκατω του αμεσσιου υιου ιωας βασιλεως ιουδα εβασιλευσεν ιεροβοαμ υιος ιωας επι ισραηλ εν σαμαρεια τεσσαρακοντα και εν ετος
24 Azt cselekedte, ami gonosz az Úr előtt: nem távozott Jeroboámnak, Nábát fiának semmi bűnétől, aki vétekre vitte Izraelt.24 και εποιησεν το πονηρον ενωπιον κυριου ουκ απεστη απο πασων αμαρτιων ιεροβοαμ υιου ναβατ ος εξημαρτεν τον ισραηλ
25 Ő állította helyre Izrael határait, Hamat bejárójától kezdve a Puszta tengeréig, az Úrnak, Izrael Istenének azon szava szerint, amelyet szolgája, Jónás próféta, Amáti fia által szólt, aki abból a Gátból való volt, amely Heferben van.25 αυτος απεστησεν το οριον ισραηλ απο εισοδου αιμαθ εως της θαλασσης της αραβα κατα το ρημα κυριου θεου ισραηλ ο ελαλησεν εν χειρι δουλου αυτου ιωνα υιου αμαθι του προφητου του εκ γεθχοβερ
26 Látta ugyanis az Úr Izrael nagyon keserves nyomorúságát s hogy oda vannak a tömlöcbe zártakig s az utolsóig, s nincs, aki megszabadítsa Izraelt,26 οτι ειδεν κυριος την ταπεινωσιν ισραηλ πικραν σφοδρα και ολιγοστους συνεχομενους και εσπανισμενους και εγκαταλελειμμενους και ουκ ην ο βοηθων τω ισραηλ
27 azt pedig nem mondta az Úr, hogy eltörli Izrael nevét az ég alól. Éppen azért megszabadította őket Jeroboámnak, Joás fiának keze által.27 και ουκ ελαλησεν κυριος εξαλειψαι το σπερμα ισραηλ υποκατωθεν του ουρανου και εσωσεν αυτους δια χειρος ιεροβοαμ υιου ιωας
28 Jeroboám egyéb dolgai pedig és mindaz, amit cselekedett, meg a vitézsége, amellyel hadakozott, és hogy miképpen szerezte vissza Izraelnek Damaszkuszt és Hamatot, amely egykor Júdához tartozott, nemde meg vannak írva Izrael királyainak krónikás könyvében?28 και τα λοιπα των λογων ιεροβοαμ και παντα οσα εποιησεν και αι δυναστειαι αυτου οσα επολεμησεν και οσα επεστρεψεν την δαμασκον και την αιμαθ τω ιουδα εν ισραηλ ουχι ταυτα γεγραμμενα επι βιβλιω λογων των ημερων τοις βασιλευσιν ισραηλ
29 Amikor aztán Jeroboám aludni tért atyáihoz, Izrael királyaihoz, fia, Zakariás lett a király helyette.29 και εκοιμηθη ιεροβοαμ μετα των πατερων αυτου μετα βασιλεων ισραηλ και εβασιλευσεν αζαριας υιος αμεσσιου αντι του πατρος αυτου