ΠΑΡΑΛΕΙΠΟΜΕΝΩΝ Β´ - 2 Cronache - Chronicles II 9

GREEK BIBLE	NEW JERUSALEM
1 Ακουσασα δε η βασιλισσα της Σεβα την φημην του Σολομωντος, ηλθεν εις Ιερουσαλημ, δια να δοκιμαση τον Σολομωντα δι' αινιγματων, εχουσα συνοδιαν μεγαλην σφοδρα και καμηλους φορτωμενας αρωματα και χρυσον αφθονον και λιθους πολυτιμους? και, οτε ηλθε προς τον Σολομωντα, ελαλησε μετ' αυτου περι παντων οσα ειχεν εν τη καρδια αυτης.	1 The queen of Sheba heard of Solomon's fame and came to Jerusalem to test Solomon with difficultquestions, with a very large retinue with camels laden with spices and an immense quantity of gold and preciousstones. Having reached Solomon, she discussed everything that she had in mind with him,
2 Και εξηγησεν εις αυτην ο Σολομων παντα τα ερωτηματα αυτης? και δεν εσταθη ουδεν κεκρυμμενον απο του Σολομωντος, το οποιον δεν εξηγησεν εις αυτην.	2 and Solomon had an answer for al her questions; not one of them was too obscure for Solomon toanswer for her.
3 Και ιδουσα η βασιλισσα της Σεβα την σοφιαν του Σολομωντος και τον οικον, τον οποιον ωκοδομησε,	3 When the queen of Sheba saw how wise Solomon was, the palace which he had built,
4 και τα φαγητα της τραπεζης αυτου, και την καθεδριασιν των δουλων αυτου, και την στασιν των υπουργων αυτου και τον ιματισμον αυτων, και τους οινοχοους αυτου και τον ιματισμον αυτων, και την αναβασιν αυτου δι' ης ανεβαινεν εις τον οικον του Κυριου, εγεινεν εκθαμβος?	4 the food at his table, the accommodation for his officials, the organisation of his staff and the way theywere dressed, his cupbearers and the way they were dressed, and the burnt offerings, which he made in theTemple of Yahweh, it left her breathless,
5 και ειπε προς τον βασιλεα, Αληθης ο λογος, τον οποιον ηκουσα εν τη γη μου, περι των εργων σου και περι της σοφιας σου?	5 and she said to the king, 'The report I heard in my own country about you and about your wisdom inhandling your affairs was true, then!
6 αλλα δεν επιστευον εις τους λογους αυτων, εωσου ηλθον και ειδον οι οφθαλμοι μου? και ιδου, το ημισυ του πληθους της σοφιας σου δεν απηγγελθη προς εμε? συ υπερβαινεις την φημην την οποιαν ηκουσα?	6 Until I came and saw for myself, I did not believe the reports, but clearly I was told less than half aboutthe true extent of your wisdom. You surpass what was reported to me.
7 μακαριοι οι ανδρες σου και μακαριοι οι δουλοι σου ουτοι, οι ισταμενοι παντοτε ενωπιον σου και ακουοντες την σοφιαν σου?	7 How fortunate your people are! How fortunate your courtiers, continually in attendance on you andlistening to your wisdom!
8 εστω Κυριος ο Θεος σου ευλογημενος, οστις ευηρεστηθη εις σε, δια να σε θεση επι του θρονου αυτου, να ησαι βασιλευς εις Κυριον τον Θεον σου? επειδη ο Θεος σου ηγαπησε τον Ισραηλ, ωστε να στερεωση αυτους εις τον αιωνα, δια τουτο σε κατεστησε βασιλεα επ' αυτους, δια να καμνης κρισιν και δικαιοσυνην.	8 Blessed be Yahweh your God. Because your God loved Israel and meant to keep it secure for ever, hehas made you its king to administer law and justice.'
9 Και εδωκεν εις τον βασιλεα εκατον εικοσι ταλαντα χρυσιου και αρωματα πολλα σφοδρα και λιθους πολυτιμους? και δεν εσταθησαν ποτε τοιαυτα αρωματα, οποια η βασιλισσα της Σεβα εδωκεν εις τον βασιλεα Σολομωντα.	9 And she presented the king with a hundred and twenty talents of gold and great quantities of spicesand precious stones. There never were such spices as those which the queen of Sheba gave to King Solomon.
10 Και οι δουλοι δε του Χουραμ και οι δουλοι του Σολομωντος, οιτινες εφερον χρυσιον απο Οφειρ, εφερον και ξυλον αλγουμειμ και λιθους πολυτιμους.	10 Similarly, the men employed by Huram and the men employed by Solomon, who brought the goldfrom Ophir, also brought back algum wood and precious stones.
11 Και εκαμεν ο βασιλευς εκ των ξυλων αλγουμειμ αναβασεις εις τον οικον του Κυριου και εις τον οικον του βασιλεως, και κιθαρας και ψαλτηρια δια τους μουσικους? και τοιαυτα δεν εφανησαν προτερον εν τη γη Ιουδα.	11 Of the algum wood the king made steps for the Temple of Yahweh and for the royal palace, and harpsand lyres for the musicians, the like of which had never before been seen in Judah.
12 Και εδωκεν ο βασιλευς Σολομων εις την βασιλισσαν της Σεβα παντα οσα ηθελησεν, οσα εζητησε, πλειοτερα των οσα εφερε προς τον βασιλεα. Και επεστρεψε και ανεχωρησεν εις την γην αυτης, αυτη και οι δουλοι αυτης.	12 And King Solomon, in his turn, presented the queen of Sheba with everything that she expressed awish for, besides what he gave her in exchange for what she had brought to the king. After which, she wenthome to her own country, she and her servants.
13 Το βαρος δε του χρυσιου, το οποιον ηρχετο εις τον Σολομωντα κατ' ετος, ητο εξακοσια εξηκοντα εξ ταλαντα χρυσιου,	13 The weight of the gold received annually by Solomon amounted to six hundred and sixty-six talents ofgold,
14 εκτος του συναγομενου εκ των τελωνων και των εμπορων και παντων των βασιλεων της Αραβιας και των σατραπων της γης, οιτινες εφερον χρυσιον και αργυριον προς τον Σολομωντα.	14 besides what tol s and foreign trade brought in; all the Arab kings and the provincial governors alsobrought gold and silver to Solomon.
15 Και εκαμεν ο βασιλευς Σολομων διακοσιους θυρεους εκ χρυσιου σφυρηλατου? εξακοσιοι σικλοι χρυσιου σφυρηλατου εξωδευθησαν εις εκαστον θυρεον?	15 King Solomon made two hundred great shields of beaten gold, six hundred shekels of beaten goldgoing into one shield;
16 και τριακοσιας ασπιδας εκ χρυσιου σφυρηλατου? τριακοσιοι σικλοι χρυσιου εξωδευθησαν εις εκαστην ασπιδα. Και εθεσεν αυτας ο βασιλευς εν τω οικω του δασους του Λιβανου.	16 also three hundred smal shields of beaten gold, three hundred shekels of gold going into one shield;and the king put these into the House of the Forest of Lebanon.
17 Εκαμεν ετι ο βασιλευς, θρονον μεγαν ελεφαντινον και εσκεπασεν αυτον με καθαρον χρυσιον.	17 The king also made a great ivory throne which he overlaid with refined gold.
18 ειχε δε ο θρονος εξ βαθμιδας και υποποδιον χρυσουν, συνδεδεμενα με τον θρονον, και αγκωνας εντευθεν και εντευθεν της καθεδρας, και δυο λεοντας ισταμενους εις τα πλαγια των αγκωνων?	18 The throne had six steps with a golden foot-rest attached to the throne, and arms on each side of theseat and two lions standing beside the arms,
19 και δωδεκα λεοντες ισταντο εκει, εκατερωθεν επι των εξ βαθμιδων. Παρομοιον δεν κατεσκευασθη εις ουδεν βασιλειον.	19 and twelve lions stood on either side of the six steps. Nothing like it had ever been made in any otherkingdom.
20 Και παντα τα σκευη του ποτου του βασιλεως Σολομωντος ησαν εκ χρυσιου, και παντα τα σκευη του οικου του δασους του Λιβανου εκ χρυσιου καθαρου? ουδεν εξ αργυριου? το αργυριον ελογιζετο εις ουδεν εν ταις ημεραις του Σολομωντος.	20 Al King Solomon's drinking vessels were of gold, and al the plate in the House of the Forest ofLebanon was of pure gold; silver was little thought of in Solomon's days,
21 Διοτι ειχε πλοια ο βασιλευς πορευομενα εις Θαρσεις μετα των δουλων του Χουραμ? απαξ κατα τριετιαν ηρχοντο τα πλοια απο Θαρσεις, φεροντα χρυσον και αργυρον, οδοντας ελεφαντος και πιθηκους και παγωνια.	21 since the king's ships went to Tarshish with Huram's employees, and once every three years themerchantmen would come back laden with gold and silver, ivory, apes and baboons.
22 Και εμεγαλυνθη ο βασιλευς Σολομων υπερ παντας τους βασιλεις της γης εις πλουτον και εις σοφιαν.	22 For riches and for wisdom, King Solomon surpassed al kings on earth,
23 Και παντες οι βασιλεις της γης εζητουν το προσωπον του Σολομωντος, δια να ακουσωσι την σοφιαν αυτου, την οποιαν ο Θεος εθεσεν εις την καρδιαν αυτου.	23 and al the kings in the world consulted Solomon to hear the wisdom which God had implanted in hisheart,
24 Και εφερον εκαστος αυτων το δωρον αυτου, σκευη αργυρα και σκευη χρυσα και στολας, πανοπλιας και αρωματα, ιππους και ημιονους, κατ' ετος.	24 and everyone would bring a present with him: objects of silver and of gold, robes, armour, spices,horses and mules; and this went on year after year.
25 Και ειχεν ο Σολομων τεσσαρας χιλιαδας σταυλους ιππων και αμαξων και δωδεκα χιλιαδας ιππεων, τους οποιους εθεσεν ο βασιλευς εις τας πολεις των αμαξων και πλησιον εαυτου εν Ιερουσαλημ.	25 Solomon also had four thousand stal s for horses and chariots, and twelve thousand cavalrymen;these he stationed in the chariot towns and near the king in Jerusalem.
26 Και εβασιλευεν επι παντας τους βασιλεις απο του ποταμου εως της γης των Φιλισταιων και των οριων της Αιγυπτου.	26 He was overlord of all the kings from the River to the territory of the Philistines and the Egyptianborder.
27 Και κατεστησεν ο βασιλευς τον αργυρον εν Ιερουσαλημ ως λιθους, και τας κεδρους κατεστησεν ως τας εν τη πεδιαδι συκαμινους, δια την αφθονιαν.	27 In Jerusalem the king made silver as common as stones, and cedar wood as plentiful as sycamore inthe Lowlands.
28 Και εφερον προς τον Σολομωντα ιππους εξ Αιγυπτου και εκ παντων των τοπων.	28 Horses were imported for Solomon from Muzur and all the other countries too.
29 αι δε λοιπαι πραξεις του Σολομωντος, αι πρωται και αι εσχαται, δεν ειναι γεγραμμεναι εν τω βιβλιω Ναθαν του προφητου και εν τη προφητεια Αχια του Σηλωνιτου και εν τοις οραμασιν Ιδδω του βλεποντος, τοις γενομενοις εναντιον Ιεροβοαμ υιου του Ναβατ;	29 The rest of the history of Solomon, from first to last, is this not all written down in the records ofNathan the prophet, in the Prophecy of Ahijah of Shiloh, and in the Vision of Iddo the seer concerning Jeroboamson of Nebat?
30 Εβασιλευσε δε ο Σολομων εν Ιερουσαλημ, επι παντα τον Ισραηλ, τεσσαρακοντα ετη.	30 Solomon reigned in Jerusalem over all Israel for forty years.
31 Και εκοιμηθη ο Σολομων μετα των πατερων αυτου? και εθαψαν αυτον εν τη πολει Δαβιδ του πατρος αυτου? εβασιλευσε δε αντ' αυτου Ροβοαμ ο υιος αυτου.	31 When Solomon fel asleep with his ancestors, he was buried in the City of his father David; Rehoboamhis son succeeded him.