Księga Powtórzonego Prawa 28

Biblia Tysiąclecia	NEW AMERICAN BIBLE
1 Jeśli więc pilnie będziesz słuchał głosu Pana, Boga swego, wiernie wypełniając wszystkie Jego polecenia, które ja ci dziś daję, wywyższy cię Pan, Bóg twój, ponad wszystkie narody ziemi.	1 "Thus, then, shall it be: if you continue to heed the voice of the LORD, your God, and are careful to observe all his commandments which I enjoin on you today, the LORD, your God, will raise you high above all the nations of the earth.
2 Spłyną na ciebie i spoczną wszystkie te błogosławieństwa, jeśli będziesz słuchał głosu Pana, Boga swego.	2 When you hearken to the voice of the LORD, your God, all these blessings will come upon you and overwhelm you:
3 Będziesz błogosławiony w mieście, błogosławiony na polu.	3 "May you be blessed in the city, and blessed in the country!
4 Błogosławiony będzie owoc twego łona, plon twej roli, przychówek twych zwierząt, przyrost twego większego bydła i pomiot bydła mniejszego.	4 "Blessed be the fruit of your womb, the produce of your soil and the offspring of your livestock, the issue of your herds and the young of your flocks!
5 Błogosławiony będzie twój kosz i dzieża.	5 "Blessed be your grain bin and your kneading bowl!
6 Błogosławione będzie twoje wejście i wyjście.	6 "May you be blessed in your coming in, and blessed in your going out!
7 Pan sprawi, że twoi wrogowie, którzy powstaną przeciw tobie, zostaną pobici przez ciebie. Jedną szli drogą przeciw tobie, a siedmioma drogami uciekać będą przed tobą.	7 "The LORD will beat down before you the enemies that rise up against you; though they come out against you from but one direction, they will flee before you in seven.
8 Pan rozkaże, by z tobą było błogosławieństwo w spichrzach, we wszystkim, do czego rękę wyciągniesz. On będzie ci błogosławił w kraju, który ci daje Pan, Bóg twój.	8 The LORD will affirm his blessing upon you, on your barns and on all your undertakings, blessing you in the land that the LORD, your God, gives you.
9 Pan uczyni cię swoim świętym ludem, jak ci poprzysiągł, jeśli będziesz zachowywał polecenia Pana, Boga swego, i chodził Jego drogami.	9 Provided that you keep the commandments of the LORD, your God, and walk in his ways, he will establish you as a people sacred to himself, as he swore to you;
10 Wtedy zobaczą wszystkie narody ziemi, że imię Pana zostało wezwane nad wami, i będą się ciebie lękały.	10 so that, when all the nations of the earth see you bearing the name of the LORD, they will stand in awe of you.
11 Napełni cię Pan w obfitości dobrami z owocu twego łona, przychówkiem twego bydła, plonami pola, w kraju, o którym poprzysiągł przodkom twoim, że da go tobie.	11 The LORD will increase in more than goodly measure the fruit of your womb, the offspring of your livestock, and the produce of your soil, in the land which he swore to your fathers he would give you.
12 Pan otworzy dla ciebie bogate swoje skarby nieba, dając w swoim czasie deszcz, który spadnie na twoją ziemię, i błogosławiąc każdej pracy twoich rąk. Ty będziesz pożyczał wielu narodom, a sam u nikogo nie zaciągnisz pożyczki.	12 The LORD will open up for you his rich treasure house of the heavens, to give your land rain in due season, blessing all your undertakings, so that you will lend to many nations and borrow from none.
13 Pan umieści cię zawsze na czele, a nie na końcu; zawsze będziesz górą, a nigdy ostatni, bylebyś tylko słuchał poleceń Pana, Boga swego, które ja ci dziś nakazuję pilnie wypełniać.	13 The LORD will make you the head, not the tail, and you will always mount higher and not decline, as long as you obey the commandments of the LORD, your God, which I order you today to observe carefully;
14 Nie zbaczaj od słów, które ja ci dzisiaj obwieszczam, ani na prawo, ani na lewo, po to, by iść za bogami obcymi i służyć im.	14 not turning aside to the right or to the left from any of the commandments which I now give you, in order to follow other gods and serve them.
15 Jeśli nie usłuchasz głosu Pana, Boga swego, i nie wykonasz pilnie wszystkich poleceń i praw, które ja dzisiaj tobie daję, spadną na ciebie wszystkie te przekleństwa i dotkną cię.	15 "But if you do not hearken to the voice of the LORD, your God, and are not careful to observe all his commandments which I enjoin on you today, all these curses shall come upon you and overwhelm you:
16 Przeklęty będziesz w mieście i przeklęty na polu.	16 "May you be cursed in the city, and cursed in the country!
17 Przeklęty twój kosz i twoja dzieża.	17 "Cursed be your grain bin and your kneading bowl!
18 Przeklęty owoc twego łona, plon twej roli, przyrost twego większego bydła i pomiot bydła mniejszego.	18 "Cursed be the fruit of your womb, the produce of your soil and the offspring of your livestock, the issue of your herds and the young of your flocks!
19 Przeklęte będzie twoje wejście i wyjście.	19 "May you be cursed in your coming in, and cursed in your going out!
20 Pan ześle na ciebie przekleństwo, zamieszanie i przeszkodę we wszystkim, do czego wyciągniesz rękę, co będziesz czynił. Zostaniesz zmiażdżony i zginiesz nagle wskutek przewrotnych swych czynów, ponieważ Mnie opuściłeś.	20 "The LORD will put a curse on you, defeat and frustration in every enterprise you undertake, until you are speedily destroyed and perish for the evil you have done in forsaking me.
21 Pan sprawi, że przylgnie do ciebie zaraza, aż cię wygładzi na tej ziemi, którą idziesz posiąść.	21 The LORD will bring a pestilence upon you that will persist until he has exterminated you from the land you are entering to occupy.
22 Pan dotknie cię wycieńczeniem, febrą, zapaleniem, oparzeniem, śmiercią od miecza, zwarzeniem zbóż od gorąca i śniecią: będą cię one prześladować, aż zginiesz.	22 The LORD will strike you with wasting and fever, with scorching, fiery drought, with blight and searing wind, that will plague you until you perish.
23 Niebiosa, które masz nad głową, będą z brązu, a ziemia pod tobą - żelazna.	23 The sky over your heads will be like bronze and the earth under your feet like iron.
24 Pan ześle na twą ziemię zamiast deszczu - pył i piasek; będzie na ciebie padał z nieba, aż cię wyniszczy.	24 For rain the LORD will give your land powdery dust, which will come down upon you from the sky until you are destroyed.
25 Pan sprawi, że poniesiesz klęskę od swych wrogów. Jedną drogą przeciw nim pójdziesz, a siedmioma będziesz przed nimi uciekał i wzbudzisz grozę we wszystkich królestwach ziemi.	25 The LORD will let you be beaten down before your enemies; though you advance against them from one direction, you will flee before them in seven, so that you will become a terrifying example to all the kingdoms of the earth.
26 Twój trup będzie strawą wszystkich ptaków powietrznych i zwierząt lądowych, a nikt ich nie będzie odpędzał.	26 Your carcasses will become food for all the birds of the air and for the beasts of the field, with no one to frighten them off.
27 Pan dotknie cię wrzodem egipskim, hemoroidami, świerzbem i parchami, których nie zdołasz wyleczyć.	27 The LORD will strike you with Egyptian boils and with tumors, eczema and the itch, until you cannot be cured.
28 Pan dotknie cię obłędem, ślepotą i niepokojem serca.	28 And the LORD will strike you with madness, blindness and panic,
29 W południe będziesz szedł po omacku, jak niewidomy idzie po omacku w ciemności, w zabiegach swoich nie będziesz miał powodzenia. Stale będziesz napastowany, ograbiany, a nikt cię nie będzie ratował.	29 so that even at midday you will grope like a blind man in the dark, unable to find your way. "You will be oppressed and robbed continually, with no one to come to your aid.
30 Zaręczysz się z kobietą, a kto inny ją posiądzie; zbudujesz dom, a nie będziesz w nim mieszkał; zasadzisz winnicę, a nie zbierzesz jej owoców.	30 Though you betroth a wife, another man will have her. Though you build a house, you will not live in it. Though you plant a vineyard, you will not enjoy its fruits.
31 Twój wół na oczach twych zostanie zabity, a nie będziesz go jadł. Twój osioł zostanie ci zrabowany i nie wróci do ciebie; twoje owce zostaną wydane twym wrogom, a nie będzie komu cię wspomóc.	31 Your ox will be slaughtered before your eyes, and you will not eat of its flesh. Your ass will be stolen in your presence, but you will not recover it. Your flocks will be given to your enemies, with no one to come to your aid.
32 Synowie twoi i córki zostaną dane obcemu narodowi. Z tęsknoty, patrząc za nimi codziennie, wyniszczysz twe oczy, a ręka twoja będzie bezsilna.	32 Your sons and daughters will be given to a foreign nation while you look on and grieve for them in constant helplessness.
33 Plon twego pola i całego trudu spożyje lud, którego nie znasz. Zawsze będziesz gnębiony i uciskany.	33 A people whom you do not know will consume the fruit of your soil and of all your labor, and you will be oppressed and crushed at all times without surcease,
34 Dostaniesz obłędu na widok, jaki się przedstawi twym oczom.	34 until you are driven mad by what your eyes must look upon.
35 Pan cię dotknie złośliwymi wrzodami na kolanach i nogach, nie zdołasz ich uleczyć; rozciągną się od stopy aż do wierzchu głowy.	35 The LORD will strike you with malignant boils of which you cannot be cured, on your knees and legs, and from the soles of your feet to the crown of your head.
36 Ciebie i twego króla, którego sobie wybierzesz, zaprowadzi Pan do narodu nie znanego ani tobie, ani twoim przodkom. Tam będziesz służył obcym bogom drewnianym i kamiennym.	36 "The LORD will bring you, and your king whom you have set over you, to a nation which you and your fathers have not known, and there you will serve strange gods of wood and stone,
37 Wywołasz grozę, wejdziesz do przysłowia i w pośmiewisko u wszystkich narodów, do których zaprowadzi cię Pan.	37 and will call forth amazement, reproach and barbed scorn from all the nations to which the LORD will lead you.
38 Wyniesiesz na swoje pola wiele ziarna, a zbierzesz mało, gdyż je pożre szarańcza.	38 "Though you spend much seed on your field, you will harvest but little, for the locusts will devour the crop.
39 Zasadzisz i uprawisz winnicę, a nie będziesz pił wina i niczego nie zbierzesz, bo wszystko pożre robactwo.	39 Though you plant and cultivate vineyards, you will not drink or store up the wine, for the grubs will eat the vines clean.
40 Będziesz posiadał we wszystkich swoich granicach drzewa oliwne, a nie namaścisz się oliwą, gdyż oliwki opadną.	40 Though you have olive trees throughout your country, you will have no oil for ointment, for your olives will drop off unripe.
41 Wydasz na świat synów i córki, a nie zostaną u ciebie, bo pójdą w niewolę.	41 Though you beget sons and daughters, they will not remain with you, but will go into captivity.
42 Wszystkie drzewa i ziemiopłody pożrą owady.	42 Buzzing insects will infest all your trees and the crops of your soil.
43 Obcy, mieszkający u ciebie, będzie się wynosił coraz wyżej, a ty będziesz zstępował coraz niżej.	43 The alien residing among you will rise higher and higher above you, while you sink lower and lower.
44 On ci będzie pożyczał, a ty jemu nie pożyczysz. On będzie na czele, a ty zostaniesz w tyle.	44 He will lend to you, not you to him. He will become the head, you the tail.
45 Spadną na ciebie wszystkie te przekleństwa, będą cię ścigały i dosięgną cię, aż cię zniszczą, bo nie słuchałeś głosu Pana, Boga swego, by strzec nakazów i praw, które na ciebie nałożył.	45 "All these curses will come upon you, pursuing you and overwhelming you, until you are destroyed, because you would not hearken to the voice of the LORD, your God, nor keep the commandments and statutes he gave you.
46 Staną się one znakiem i zapowiedzią dla ciebie i twego potomstwa na wieki.	46 They will light on you and your descendants as a sign and a wonder for all time.
47 Zamiast służyć Panu, Bogu twemu, w radości i dobrym sercem, mając obfitość wszystkiego -	47 Since you would not serve the LORD, your God, with joy and gratitude for abundance of every kind,
48 w głodzie, w pragnieniu, w nagości i w największej nędzy będziesz służył swoim wrogom, których Pan naśle na ciebie. On położy na twój kark żelazne jarzmo, aż do zupełnej twej zagłady.	48 therefore in hunger and thirst, in nakedness and utter poverty, you will serve the enemies whom the LORD will send against you. He will put an iron yoke on your neck, until he destroys you.
49 Wzbudzi Pan przeciw tobie lud z daleka, z krańców ziemi, podobny do szybko lecącego orła, naród, którego języka nie rozumiesz,	49 "The LORD will raise up against you a nation from afar, from the end of the earth, that swoops down like an eagle, a nation whose tongue you do not understand,
50 naród o wzroku dzikim. Nie uszanuje on starca ani młodzieńca nie będzie miał litości.	50 a nation of stern visage, that shows neither respect for the aged nor pity for the young.
51 On zje przychówek twego bydła, zbiory z twego pola, aż cię wytępi. Nie zostawi ci nic: ani zboża, ani moszczu, ani oliwy, ani przychówka twego bydła większego, ani pomiotu - mniejszego, aż cię zniszczy.	51 They will consume the offspring of your livestock and the produce of your soil, until you are destroyed; they will leave you no grain or wine or oil, no issue of your herds or young of your flocks, until they have brought about your ruin.
52 Będzie cię oblegał we wszystkich twoich grodach, aż padną w całym kraju twe mury najwyższe i najmocniejsze, na których polegałeś. Będzie cię oblegał we wszystkich grodach w całym kraju, który ci dał Pan, Bóg twój.	52 They will besiege you in each of your communities, until the great, unscalable walls you trust in come tumbling down all over your land. They will so besiege you in every community throughout the land which the LORD, your God, has given you,
53 Będziesz zjadał owoc swego łona: ciała synów i córek, danych ci przez Pana, Boga twego - wskutek oblężenia i nędzy, jakimi twój wróg cię uciśnie.	53 that in the distress of the siege to which your enemy subjects you, you will eat the fruit of your womb, the flesh of your own sons and daughters whom the LORD, your God, has given you.
54 Człowiek u ciebie najbardziej delikatny i rozpieszczony złym okiem będzie spoglądał na swego brata, na żonę łona swojego i na resztę swych dzieci, które pozostały,	54 The most refined and fastidious man among you will begrudge his brother and his beloved wife and his surviving children,
55 nie chcąc nikomu dać ciała swych synów, które będzie jadł, bo nie będzie już miał nic wskutek oblężenia i nędzy, jakimi cię uciśnie twój wróg we wszystkich twych miastach.	55 any share in the flesh of his children that he himself is using for food when nothing else is left him in the straits of the siege to which your enemy will subject you in all your communities.
56 Kobieta u ciebie najbardziej delikatna i tak rozpieszczona, że nie chciała nawet postawić stopy na ziemi wskutek delikatności i rozpieszczenia, złym okiem spojrzy na męża swego łona, na syna i córkę,	56 The most refined and delicate woman among you, so delicate and refined that she would not venture to set the sole of her foot on the ground, will begrudge her beloved husband and her son and daughter
57 ze względu na łożysko, które wyszło z jej łona, lub na dzieci urodzone przez siebie, gdyż jeść je będzie w ukryciu wobec braku wszystkiego w czasie oblężenia, w nędzy, jakimi cię uciśnie wróg we wszystkich twych miastach.	57 the afterbirth that issues from her womb and the infant she brings forth when she secretly uses them for food for want of anything else, in the straits of the siege to which your enemy will subject you in your communities.
58 Jeśli nie będziesz wypełniał wszystkich słów tego Prawa - zapisanych w tej księdze - bojąc się chwalebnego i straszliwego tego Imienia: Pana, Boga swego,	58 "If you are not careful to observe every word of the law which is written in this book, and to revere the glorious and awesome name of the LORD, your God,
59 Pan nadzwyczajnymi plagami dotknie ciebie i twoje potomstwo, plagami ogromnymi i nieustępliwymi: ciężkimi i długotrwałymi chorobami.	59 he will smite you and your descendants with severe and constant blows, malignant and lasting maladies.
60 Sprawi, że przylgną do ciebie wszystkie zarazy Egiptu: drżałeś przed nimi, a one spadną na ciebie.	60 He will again afflict you with all the diseases of Egypt which you dread, and they will persist among you.
61 Także wszystkie choroby i plagi, nie zapisane w księdze tego Prawa, ześle Pan na ciebie, aż cię wytępi.	61 Should there be any kind of sickness or calamity not mentioned in this book of the law, that too the LORD will bring upon you until you are destroyed.
62 Mała tylko ilość ludzi pozostanie z was, którzyście liczni jak gwiazdy na niebie za to, że nie słuchaliście głosu Pana, Boga swego.	62 Of you who were numerous as the stars in the sky, only a few will be left, because you would not hearken to the voice of the LORD, your God.
63 Jak podobało się Panu dobrze czynić wam, rozmnażając was, tak będzie się Panu podobało zniszczyć i wytępić was, i usunąć z powierzchni ziemi, którą idziecie posiąść.	63 "Just as the LORD once took delight in making you grow and prosper, so will he now take delight in ruining and destroying you, and you will be plucked out of the land you are now entering to occupy.
64 Pan cię rozproszy pomiędzy wszystkie narody, od krańca do krańca ziemi, tam będziesz służył obcym bogom drewnianym i kamiennym, których nie znałeś ani ty, ani twoi przodkowie.	64 The LORD will scatter you among all the nations from one end of the earth to the other, and there you will serve strange gods of wood and stone, such as you and your fathers have not known.
65 Nie zaznasz pokoju u tych narodów ani stopa twej nogi tam nie odpocznie. Da ci tam Pan serce drżące ze strachu, oczy wypłakane z tęsknoty i duszę utrapioną.	65 Among these nations you will find no repose, not a foot of ground to stand upon, for there the LORD will give you an anguished heart and wasted eyes and a dismayed spirit.
66 Życie twe będzie u ciebie jakby w zawieszeniu: będziesz drżał dniem i nocą ze strachu, nie będziesz pewny życia.	66 You will live in constant suspense and stand in dread both day and night, never sure of your existence.
67 Rano powiesz: Któż sprawi, by nadszedł wieczór, a wieczorem: Któż sprawi, by nadszedł poranek - a to ze strachu, który twe serce będzie odczuwać na widok, jaki stanie przed twymi oczami.	67 In the morning you will say, 'Would that it were evening!' and in the evening you will say, 'Would that it were morning!' for the dread that your heart must feel and the sight that your eyes must see.
68 Pan cię odprowadzi okrętami i drogą do Egiptu, o którym ci powiedziałem: Nie będziesz go już oglądać. A kiedy zostaniesz sprzedany twoim wrogom jako niewolnik i niewolnica, nikt cię nie wykupi.	68 The LORD will send you back in galleys to Egypt, to the region I told you that you were never to see again; and there you will offer yourselves for sale to your enemies as male and female slaves, but there will be no buyer."
69 To są słowa przymierza, które nakazał Pan zawrzeć Mojżeszowi z Izraelitami w kraju Moabu, oprócz przymierza, jakie zawarł z nimi na Horebie.	69 These are the words of the covenant which the LORD ordered Moses to make with the Israelites in the land of Moab, in addition to the covenant which he made with them at Horeb.