Livre des Proverbes 30

BIBLES DES PEUPLES	Biblia Tysiąclecia
1 Voici les paroles d’Agour, le fils de Yaqué, originaire de Massa. oici les sentences de cet homme: Je me suis fatigué, ô Dieu, j’en suis fatigué et épuisé, ô mon Dieu!	1 Słowa Agura, syna Jake z Massa. Mowa tego człowieka do Itiela, do Itiela i Ukala.
2 Je suis plus stupide qu’aucun autre, et le sens commun me fait défaut:	2 Jestem najgłupszy z ludzi, nie mam ludzkiej zdolności,
3 oui, moi qui n’ai pas appris la sagesse, j’ai pensé connaître la science du Saint!	3 nie nabyłem mądrości, wiedza Świętego mi obca.
4 Qui est monté au ciel et en est revenu? Qui a tenu le vent de ses poings fermés? Qui a contenu les eaux dans le pli de son manteau? Qui a placé les bornes aux extrémités du monde? Peux-tu me dire son nom et le nom de son fils?	4 Kto wstąpił do nieba i zstąpił? Kto zebrał wiatr w swoje garście? Kto wody owinął płaszczem? Kto krańce ziemi utworzył? Jakie jest jego imię? - A jakie syna? Wiadomo ci może?
5 Les paroles de Dieu sont à toute épreuve, il est un bouclier pour ceux qui se fient en lui.	5 Każde słowo Boga w ogniu wypróbowane, tarczą jest dla tych, co Doń się uciekają.
6 N’ajoute rien à ses paroles: il te reprendrait et montrerait que tu mens.	6 Do słów Jego nic nie dodawaj, by cię nie skarał: nie uznał za kłamcę.
7 Je te demande deux choses, mon Dieu, ne me les refuse pas jusqu’au jour de ma mort:	7 Proszę Cię o dwie rzeczy, nie odmów mi - proszę - nim umrę:
8 éloigne de moi la fausseté et le mensonge, ne me donne ni la pauvreté ni la richesse. Donne-moi seulement mon content de pain.	8 Kłamstwo i fałsz oddalaj ode mnie, nie dawaj mi bogactwa ni nędzy, żyw mnie chlebem niezbędnym,
9 Car avec l’abondance je pourrais te laisser, et dire: “Qui donc est Yahvé?” et dans le dénuement je pourrais me mettre à voler: ce serait déshonorer le nom de mon Dieu!	9 bym syty nie stał się niewiernym, nie rzekł: A któż jest Pan? lub z biedy nie począł kraść i imię mego Boga znieważać.
10 N’accuse pas un serviteur devant son maître: s’il te maudissait tu serais bien puni.	10 Nie oczerniaj sługi przed panem, by cię nie przeklął, byś nie poniósł kary.
11 Il y a des gens qui maudissent leur père et ne bénissent pas leur mère,	11 Jest plemię, co ojcu złorzeczy i matce nie chce błogosławić.
12 des gens qui se considèrent purs, mais leurs souillures n’ont pas été lavées,	12 Jest plemię w swych oczach niewinne, a nie jest obmyte z brudów.
13 des gens dont les yeux sont méprisants et le regard hautain,	13 Jest plemię o wzroku wyniosłym, powieki ma w górę wzniesione.
14 des gens avec des dents comme des épées et des mâchoires comme des couteaux, qui dévorent les humbles dans le pays et les pauvres du peuple!	14 Jest plemię o zębach jak miecze, o zębach trzonowych jak noże, by wygryźć uciemiężonych z kraju, a spośród ludzi nędzarzy.
15 La sangsue a deux filles, elles s’appellent “Donne!” et “Donne!” Il sont trois qui n’en ont jamais assez, et quatre qui ne disent jamais: “Cela suffit!”:	15 Pijawka ma dwie córki: Przynieś! Przynieś! Trzy rzeczy są nigdy nie syte, cztery nie mówią: Dość:
16 le séjour des morts, la femme stérile, la terre qui manque d’eau. Le feu non plus ne dit jamais: “C’est assez!”	16 Szeol, niepłodne łono, ziemia wody niesyta, ogień, co nie mówi: Dość.
17 L’œil qui défie son père et refuse d’obéir à sa mère, les corbeaux du torrent le crèveront, les petits de l’aigle le dévoreront.	17 Oko, co ojca wyśmiewa, gardzi posłuchem dla matki - niech kruki nad rzeką wydziobią lub niech je zjedzą orlęta!
18 Il y a trois choses qui me dépassent, et quatre que je ne peux savoir:	18 Trzech rzeczy pojąć nie mogę, a czterech nie znam:
19 où est passé l’aigle dans le ciel, et le serpent sur le rocher, et le navire en haute mer? Et comment l’homme est-il passé par la femme?	19 drogi orła po niebie, drogi węża po skale, drogi okrętu po morzu, drogi mężczyzny u młodej kobiety.
20 Vois comment fait la femme adultère: elle a mangé, puis elle s’est essuyé la bouche: “Je n’ai rien fait de mal!”	20 Tak postępuje cudzołożnica: zjadła, obtarła swe usta i rzekła: źle nie zrobiłam.
21 Trois choses font trembler la terre, il y en a quatre qu’elle ne peut supporter:	21 Pod trzema rzeczami drży ziemia i czterech znieść nie może:
22 l’esclave qui devient roi, le fou qui mange tout à sa guise,	22 pod niewolnikiem, gdy królem zostanie; pod głupcem, gdy je do syta;
23 la fille détestable qui trouve un mari, la servante qui supplante sa maîtresse!	23 pod pogardzaną, gdy żoną i panią zostanie; pod sługą - dziedziczką po pani.
24 Il sont quatre sur terre, petits, mais qui dépassent tous les autres en sagesse:	24 Są na ziemi cztery istoty małe, lecz najrozumniejsze z mądrych:
25 les fourmis sont un peuple chétif, mais elles font l’été leurs provisions;	25 lud mrówczy, chociaż bez siły, a w lecie nazbiera żywności;
26 les damans sont sans défense, mais ils se trouvent des abris au milieu des rochers;	26 góraliki, lud wprawdzie niemocny, ale w skale mieszkania zakłada;
27 les sauterelles n’ont pas de roi, mais elles savent marcher en rangs disciplinés;	27 szarańcza, która choć nie ma króla, cała wyrusza w porządku;
28 et puis le lézard: on le prend avec la main, mais tu le trouves dans le palais des rois.	28 jaszczurka, co nie da się schwycić rękami, a mieszka w pałacach królewskich.
29 Ils sont trois à avoir belle allure, quatre même dont la démarche est belle:	29 Trzy rzeczy krok mają wspaniały, a cztery chód mają wyniosły:
30 le lion, le plus vaillant des animaux, qui ne recule devant rien;	30 lew najdzielniejszy wśród zwierząt, przed niczym się nie cofa;
31 le coq, qui se dresse fièrement, et encore le bouc; et puis le roi en tête de son armée.	31 kogut, co dumnie chodzi wśród kur; koń bojowy lub kozioł, i król, z którym jest lud [ jego].
32 Si tu as été assez bête pour t’emporter, reprends-toi et mets la main devant la bouche.	32 Bezmyślnie uniosłeś się dumą? Po namyśle - rękę na usta!
33 Car en donnant des coups sur la crème elle devient du beurre, un coup sur le nez fait jaillir le sang, et un coup de colère provoque des querelles.	33 Bo uciskanie mleka daje masło, uciskanie nosa wywoła krew, uciskanie gniewu - wywoła kłótnie.