Exodus 10

NEW JERUSALEM	Biblia Tysiąclecia
1 Yahweh then said to Moses, 'Go to Pharaoh, for I have made him and his officials stubborn, to displaythese signs of mine among them;	1 I rzekł Pan do Mojżesza: Idź do faraona, ponieważ uczyniłem twardym serce jego i jego sług, abym mógł czynić znaki swoje wśród nich,
2 so that you can tel your sons and your grandsons how I made fools of the Egyptians and what signs Iperformed among them, so that you would know that I am Yahweh.'	2 i abyś opowiadał dzieciom twoim i wnukom, co zdziałałem w Egipcie. A znaki moje czyniłem między nimi, aby wiedzieli, że Ja jestem Pan.
3 Moses and Aaron then went to Pharaoh and said to him, 'Yahweh, God of the Hebrews, says this,"How much longer wil you refuse to submit to me? Let my people go and worship me.	3 Mojżesz i Aaron przybyli do faraona i rzekli do niego: Tak powiedział Pan, Bóg Hebrajczyków: Dokądże będziesz zwlekał z upokorzeniem się przede Mną? Wypuść lud mój, aby Mi służył.
4 Or, if you refuse to let my people go, tomorrow I shall send locusts into your country.	4 Bo jeżeli będziesz zwlekał z wypuszczeniem ludu mego, to sprowadzę jutro szarańczę do twego kraju.
5 They wil cover the surface of the soil so that the soil cannot be seen. They wil devour the remainderof what has escaped, of what you have been left after the hail; they wil devour al your trees growing in thefields;	5 Okryje ona ziemię tak, że nie będzie można widzieć ziemi, i pożre resztę, która została uratowana i pozostała po gradzie. Zniszczy też wszelkie drzewa, które rosną na polach waszych.
6 they will fil your houses, al your officials' houses and al the Egyptians' houses -- something yourancestors and your ancestors' ancestors have never seen from the day they first appeared on earth until now." 'Then he turned on his heel and left Pharaoh's presence.	6 Napełni domy twoje, domy wszystkich sług twoich i domy wszystkich Egipcjan, czego nie widzieli ojcowie twoi ani ich praojcowie od dnia, gdy się ukazali na ziemi, aż do dnia dzisiejszego. Potem odwórcił się Mojżesz i wyszedł od faraona.
7 At which, Pharaoh's officials said to him, 'How much longer are we to be tricked by this fellow? Let thepeople go and worship Yahweh their God. Do you not final y realise that Egypt is on the brink of ruin?'	7 A słudzy faraona rzekli do niego: Jak długo jeszcze będzie ten dla nas nieszczęściem? Wypuść ludzi, aby służyli swemu Panu Bogu. Czy nie rozumiesz, że ginie Egipt?
8 So Moses and Aaron were brought back to Pharaoh who said to them, 'Go and worship Yahweh yourGod. But who are to go?'	8 Zawołano Mojżesza i Aarona na powrót do faraona, a ten rzekł do nich: Idźcie, oddajcie cześć Panu, Bogu waszemu. Którzy to mają iść?
9 Moses replied, 'We shal take our young men and our old men, we shall take our sons and daughters,our flocks and our herds, since we are going to hold a feast in Yahweh's honour.'	9 Mojżesz odpowiedział: Pójdziemy z naszymi dziećmi i starcami, z synami i córkami, z owcami i bydłem; pójdziemy, bo mamy obchodzić święto Pana.
10 Pharaoh said, 'So I must let you go with your wives and children! May Yahweh preserve you! Plainly,you are up to no good!	10 Odpowiedział im: Niech Pan tak będzie z wami, jak ja was i dzieci wasz wypuszczę. Patrzcie, jakie złe są wasze zamierzenia.
11 Oh no! You men may go and worship Yahweh, since that was your original request.' With that, theywere driven from Pharaoh's presence.	11 Nie tak! Idźcie sami mężczyźni i oddajcie cześć Panu, jak tegoście się domagali. I wypędzono ich sprzed oblicza faraona.
12 Yahweh then said to Moses, 'Stretch out your hand over Egypt for the locusts. Let them invade Egyptand devour whatever is growing in the country, whatever the hail has left!'	12 Rzekł Pan do Mojżesza: Wyciągnij rękę nad ziemię egipską, aby ściągnęła szarańcza do ziemi egipskiej i pożarła wszelką roślinę ziemi, wszystko, co pozostało po gradzie.
13 Moses stretched his staff over Egypt, and over the country Yahweh sent an east wind which blew althat day and night. By morning, the east wind had brought the locusts.	13 I wyciągnął Mojżesz laskę swoją nad ziemię egipską, a Pan sprowadził wiatr wschodni, który wiał przez cały dzień i całą noc. Rano wiatr wschodni przyniósł szarańczę.
14 The locusts invaded the whole of Egypt and settled al over Egypt, in great swarms; never had therebeen so many locusts before, nor would there be again.	14 Szarańcza przyleciała na całą ziemię egipską i opuściła się na cały kraj egipski tak licznie, że tyle szarańczy nie było dotąd ani nie będzie nigdy.
15 They covered the surface of the ground till the land was devastated. They devoured whatever wasgrowing in the fields and al the fruit on the trees that the hail had left. No green was left on tree or plant in thefields anywhere in Egypt.	15 I pokryła powierzchnię całej ziemi. I ciemną stała się ziemia od szarańczy w takiej ilości. Szarańcza pożarła wszelką trawę ziemi i wszelki owoc z drzewa, który pozostał po gradzie, i nie pozostało nic zielonego na drzewach i nic z roślinności polnej w całej ziemi egipskiej.
16 Pharaoh sent urgently for Moses and Aaron and said, 'I have sinned against Yahweh your God andagainst you.	16 Co rychlej kazał faraon zawołać Mojżesza i Aarona i rzekł: Zgrzeszyłem przeciwko Panu, Bogu waszemu, i przeciwko wam.
17 Now forgive my sin, I implore you, just this once, and entreat Yahweh your God to turn this deadlything away from me.'	17 A teraz, proszę, przebaczcie i tym razem grzech mój, a błagajcie Pana, Boga waszego, by usunął ode mnie przynajmniej tę śmierć.
18 When Moses left Pharaoh's presence he prayed to Yahweh,	18 I wyszedł Mojżesz od faraona, i prosił Pana.
19 and Yahweh changed the wind into a west wind, very strong, which carried the locusts away andswept them into the Sea of Reeds. There was not one locust left in the whole of Egypt.	19 Pan sprowadził wiatr zachodni, bardzo gwałtowny, który uniósł szarańczę i wrzucił ją do Morza Czerwonego. W całej ziemi egipskiej szarańcza zginęła doszczętnie.
20 But Yahweh made Pharaoh stubborn, and he did not let the Israelites go.	20 Ale Pan uczynił upartym serce faraona, i nie wypuścił on Izraelitów.
21 Yahweh then said to Moses, 'Stretch out your hand towards heaven, and let darkness, darkness sothick that it can be felt, cover Egypt.'	21 I rzekł Pan do Mojżesza: Wyciągnij rękę ku niebu, a nastanie ciemność w ziemi egipskiej tak gęsta, że można będzie dotknąć ciemności.
22 So Moses stretched out his hand towards heaven, and for three days there was thick darkness overthe whole of Egypt.	22 Wyciągnął Mojżesz rękę do nieba i nastała ciemność gęsta w całej ziemi egipskiej przez trzy dni.
23 No one could see anyone else or move about for three days, but al the Israelites did have lightwhere they were living.	23 Jeden drugiego nie widział i nikt nie mógł wstać z miejsca swego przez trzy dni. Ale Izraelici wszyscy mieli światło w swoich mieszkaniach.
24 Pharaoh summoned Moses and said, 'Go and worship Yahweh, but your flocks and herds are to stayhere. Your wives and children can go with you too.'	24 Zawołał faraon Mojżesza i rzekł: Idźcie, oddajcie cześć Panu, tylko owce i bydło wasze zostanie. Dzieci wasze również mogą iść z wami.
25 Moses said, 'But now you must give us sacrifices and burnt offerings to offer to Yahweh our God.	25 Odpowiedział Mojżesz: Ty także musisz dać nam do rąk ofiary i całopalenia, byśmy mogli ofiarować je Panu, Bogu naszemu.
26 And our livestock will go with us too; not a hoof wil be left behind; for we may need animals fromthese to worship Yahweh our God; for until we get there we ourselves cannot tell how we are to worshipYahweh.'	26 Również bydło nasze pójdzie z nami, nie zostanie nawet kopyto, ponieważ z niego weźmiemy na ofiarę Panu, Bogu naszemu; a sami nie wiemy, z czego złożyć ofiarę dla Pana, aż tam przyjdziemy.
27 But Yahweh made Pharaoh stubborn, and he refused to let them go.	27 Pan uczynił upartym serce faraona i nie chciał ich wypuścić.
28 Pharaoh said to Moses, 'Out of my sight! Be sure you never see my face again, for the next time yousee my face you die!'	28 I rzekł faraon: Odejdź ode mnie! Strzeż się i nie zjawiaj się już przede mną! Skoro się tylko zjawisz przede mną, umrzesz.
29 Moses then said, 'You yourself have said it. I shal never see your face again.'	29 I rzekł Mojżesz do faraona: Będzie, jak powiedziałeś. Nie zjawię się więcej przed tobą.