Sprichwörter 17

EINHEITSUBERSETZUNG BIBEL	Biblia Tysiąclecia
1 Besser ein trockenes Stück Brot und Ruhe dabei als ein Haus voll Braten und dabei Streit.	1 Lepszy jest suchy kęs chleba w spokoju niż dom pełen biesiad kłótliwych.
2 Ein kluger Knecht wird Herr über einen missratenen Sohn und mit den Brüdern teilt er das Erbe.	2 Sługa rozumny weźmie górę nad bezecnym synem i z braćmi posiądzie dziedzictwo.
3 Der Schmelztiegel ist für Silber da, der Ofen für Gold, die Herzen aber prüft der Herr.	3 Dla srebra - tygiel, dla złota - piec, a dla serc probierzem jest Pan.
4 Der Übeltäter achtet auf böse Lippen, der Lügner horcht hin auf eine verderbte Zunge.	4 Nikczemnik zważa na wargi nieprawe, oszust słucha języka przewrotnych.
5 Wer den Armen verspottet, schmäht dessen Schöpfer, wer sich über ein Unglück freut, bleibt nicht ungestraft.	5 Kto drwi z ubogiego, znieważa jego Stwórcę, kto cieszy się z klęski, nie ujdzie karania.
6 Eine Krone der Alten sind Kindeskinder, der Kinder Ruhm sind ihre Väter.	6 Koroną starców - synowie synów, a chlubą synów - ojcowie.
7 Dem Toren stehen hochtönende Worte nicht an, noch viel weniger dem Edlen die Sprache der Lüge.	7 Nie przystoi głupcowi mowa wytworna, tym mniej możnemu - warga kłamliwa.
8 Bestechungsgeld ist ein Zauberstein in den Augen des Gebers; wohin er sich wendet, hat er Erfolg.	8 Dla dającego - dar kamieniem szczęścia: gdziekolwiek się zwróci, ma powodzenie.
9 Wer Fehler zudeckt, sucht Freundschaft; wer eine Sache weiterträgt, trennt Freunde.	9 Kto szuka miłości, cudzy błąd tai; kto sprawę rozgłasza, poróżnia przyjaciół.
10 Tadel erschüttert einen Verständigen mehr als hundert Schläge einen Toren.	10 Nagana głębiej działa na mądrego niżeli na głupiego sto batów.
11 Der Böse trachtet nach Aufruhr, aber ein strenger Gerichtsbote wird gegen ihn ausgesandt.	11 Zły szuka jedynie buntu, lecz zwiastun nieszczęścia będzie mu posłany.
12 Lieber einer Bärin begegnen, der man die Jungen geraubt hat, als einem Toren in seinem Unverstand.	12 Raczej spotkać niedźwiedzicę, co straciła małe, niżeli głupiego z jego głupotą.
13 Vergilt einer Gutes mit Bösem, weicht das Unheil nicht von seinem Haus.	13 Kto złem za dobre odpłaca, temu zło nie ustąpi z domu.
14 Wer Streit anfängt, entfesselt eine Wasserflut, drum halt ein, ehe der Zank ausbricht.	14 Kłótnię zaczynać to dać upust wodzie, nim spór wybuchnie - uciekaj!
15 Wer Schuldige freispricht und wer Unschuldige verurteilt, beide sind dem Herrn ein Gräuel.	15 Kto uwalnia łotra i kto skazuje niewinnych: Pan do obu czuje odrazę.
16 Wozu denn Geld in der Hand des Toren? Etwa um Weisheit zu kaufen, da ihm doch der Verstand fehlt?	16 Po cóż pieniądze w ręku głupiego? Brak mu rozumu, by nabyć mądrości.
17 Der Freund erweist zu jeder Zeit Liebe, als Bruder für die Not ist er geboren.	17 Przyjaciel kocha w każdym czasie, a bratem się staje w nieszczęściu.
18 Ohne Verstand ist, wer Handschlag leistet, wer Bürgschaft übernimmt für einen andern.	18 Niemądry jest ten, kto daje porękę i kto przysięgą ręczy za bliźniego.
19 Verbrechen liebt, wer Streit liebt; wer seine Tür zu hoch macht, will den Einsturz.	19 Kto lubi kłótnie, grzech lubi, kto podwyższa bramę, szuka zagłady.
20 Wer ein unaufrichtiges Herz hat, findet kein Glück, wer sich beim Reden verstellt, stürzt ins Unheil.	20 Szczęścia nie zazna serce przewrotne, w zło wpada - kto przewrotny w języku.
21 Wer einen Toren zeugt, dem bringt es Gram; der Vater eines Narren kann sich nicht freuen.	21 Kto zrodził głupca, wiele ma zmartwień, nie cieszy się ojciec nicponia.
22 Ein fröhliches Herz tut dem Leib wohl, ein bedrücktes Gemüt lässt die Glieder verdorren.	22 Radość serca wychodzi na zdrowie, duch przygnębiony wysusza kości.
23 Bestechung aus dem Gewandbausch nimmt der Frevler an, um die Pfade des Rechts zu verkehren.	23 Niegodziwiec dar bierze z zanadrza, by ścieżki prawa naginać.
24 Vor dem Blick des Verständigen steht Weisheit, doch die Augen des Toren schweifen bis ans Ende der Erde.	24 Przed rozumnego obliczem jest mądrość, lecz oczy głupiego na krańcach ziemi.
25 Ein törichter Sohn bereitet seinem Vater Verdruss und Kummer seiner Mutter, die ihn geboren hat.	25 Zmartwieniem ojca syn niemądry, goryczą - swej rodzicielki.
26 Schon eine Geldstrafe für den Unschuldigen ist nicht gut, aber Edle schlagen zu lassen ist gegen das Recht.	26 Dla sprawiedliwego i kara grzywny niedobra, zbić rózgą zacnego to przeciw prawości.
27 Wer sich zurückhält beim Reden hat tiefe Einsicht, wer kühl überlegt, ist ein verständiger Mann.	27 Rozsądek posiadł, kto w słowach oszczędny, kto spokojnego ducha - roztropny.
28 Auch ein Tor kann als weise gelten, wenn er schweigt, als einsichtig, wenn er seine Lippen verschließt.	28 I głupi, gdy milczy, wydaje się mądrym, kto wargi zamyka - bezpieczny.