1 Πρὸ δὲ τῆς ἑορτῆς τοῦ πάσχα εἰδὼς ὁ Ἰησοῦς ὅτι ἦλθεν αὐτοῦ ἡ ὥρα ἵνα μεταβῇ ἐκ τοῦ κόσμου τούτου πρὸς τὸν πατέρα, ἀγαπήσας τοὺς ἰδίους τοὺς ἐν τῷ κόσμῳ εἰς τέλος ἠγάπησεν αὐτούς. | 1 וְלִפְנֵי חַג הַפֶּסַח כְּשֶׁיָּדַע יֵשׁוּעַ כִּי בָאָה שְׁעָתוֹ לַעֲבֹר מִן־הָעוֹלָם הַזֶּה אֶל־אָבִיו כַּאֲשֶׁר אָהֵב אֶת בְּחִירָיו אֲשֶׁר בָּעוֹלָם כֵּן אֲהֵבָם עַד־הַקֵּץ |
2 Καὶ δείπνου γινομένου, τοῦ διαβόλου ἤδη βεβληκότος εἰς τὴν καρδίαν ἵνα παραδοῖ αὐτὸν Ἰούδας Σίμωνος Ἰσκαριώτου, | 2 וַיְהִי אַחֲרֵי הָחֵל הַסְּעוּדָה וְהַשָּׂטָן נָתַן בְּלֵב יְהוּדָה בֶן־שִׁמְעוֹן אִישׁ קְרִיּוֹת לְמָסְרוֹ |
3 εἰδὼς ὅτι πάντα ἔδωκεν αὐτῷ ὁ πατὴρ εἰς τὰς χεῖρας καὶ ὅτι ἀπὸ θεοῦ ἐξῆλθεν καὶ πρὸς τὸν θεὸν ὑπάγει, | 3 וַיֵּדַע יֵשׁוּעַ כִּי נָתַן אָבִיו אֶת־הַכֹּל בְּיָדוֹ וְכִי מֵאֱלֹהִים בָּא וְאֶל־אֱלֹהִים יָשׁוּב |
4 ἐγείρεται ἐκ τοῦ δείπνου καὶ τίθησιν τὰ ἱμάτια καὶ λαβὼν λέντιον διέζωσεν ἑαυτόν· | 4 וַיָּקָם מֵעַל הַשֻּׁלְחָן וַיִּפְשֹׁט אֶת־בְּגָדָיו וַיִּקַּח מִטְפַּחַת וַיַּחְגְּרֶהָ |
5 εἶτα βάλλει ὕδωρ εἰς τὸν νιπτῆρα καὶ ἤρξατο νίπτειν τοὺς πόδας τῶν μαθητῶν καὶ ἐκμάσσειν τῷ λεντίῳ ᾧ ἦν διεζωσμένος. | 5 וְאַחַר יָצַק מַיִם בַּכִּיּוֹר וַיָּחֶל לִרְחֹץ אֶת־רַגְלֵי תַלְמִידָיו וּלְנַגֵּב בַּמִּטְפַּחַת אֲשֶׁר־הוּא חָגוּר בָּהּ |
6 Ἔρχεται οὖν πρὸς Σίμωνα Πέτρον· λέγει αὐτῷ· κύριε, σύ μου νίπτεις τοὺς πόδας; | 6 וַיִּקְרַב אֶל־שִׁמְעוֹן פֶּטְרוֹס וְהוּא אָמַר אֵלָיו אֲדֹנִי הַאַתָּה תִּרְחַץ אֶת־רַגְלָי |
7 ἀπεκρίθη Ἰησοῦς καὶ εἶπεν αὐτῷ· ὃ ἐγὼ ποιῶ σὺ οὐκ οἶδας ἄρτι, γνώσῃ δὲ μετὰ ταῦτα. | 7 וַיַּעַן יֵשׁוּעַ וַיֹּאמֶר אֵלָיו אֵת אֲשֶׁר אֲנִי עֹשֶׂה אֵינְךָ יֹדֵעַ כָּעֵת וְאַחֲרֵי־כֵן תֵּדָע |
8 λέγει αὐτῷ Πέτρος· οὐ μὴ νίψῃς μου τοὺς πόδας εἰς τὸν αἰῶνα. ἀπεκρίθη Ἰησοῦς αὐτῷ· ἐὰν μὴ νίψω σε, οὐκ ἔχεις μέρος μετ’ ἐμοῦ. | 8 וַיֹּאמֶר אֵלָיו פֶּטְרוֹס לְעוֹלָם לֹא־תִרְחַץ אֶת־רַגְלָי וַיַּעַן אֹתוֹ יֵשׁוּעַ אִם־לֹא אֶרְחַץ אֹתְךָ אֵין לְךָ חֵלֶק עִמִּי |
9 λέγει αὐτῷ Σίμων Πέτρος· κύριε, μὴ τοὺς πόδας μου μόνον ἀλλὰ καὶ τὰς χεῖρας καὶ τὴν κεφαλήν. | 9 וַיֹּאמֶר אֵלָיו שִׁמְעוֹן פֶּטְרוֹס אֲדֹנִי לֹא לְבַד אֶת־רַגְלַי כִּי אִם־גַּם אֶת־יָדַי וְאֶת־רֹאשִׁי |
10 λέγει αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· ὁ λελουμένος οὐκ ἔχει χρείαν εἰ μὴ τοὺς πόδας νίψασθαι, ἀλλ’ ἔστιν καθαρὸς ὅλος· καὶ ὑμεῖς καθαροί ἐστε, ἀλλ’ οὐχὶ πάντες. | 10 וַיֹּאמֶר אֵלָיו יֵשׁוּעַ הַמְרֻחָץ אֵין־לוֹ לִרְחֹץ עוֹד כִּי אִם־אֶת־הָרַגְלַיִם כִּי כֻלּוֹ טָהוֹר הוּא וְאַתֶּם טְהוֹרִים אַךְ לֹא כֻלְּכֶם |
11 ᾔδει γὰρ τὸν παραδιδόντα αὐτόν· διὰ τοῦτο εἶπεν ὅτι οὐχὶ πάντες καθαροί ἐστε. | 11 כִּי יָדַע מִי יִמְסְרֵהוּ עַל־כֵּן אָמַר לֹא כֻלְּכֶם טְהוֹרִים |
12 Ὅτε οὖν ἔνιψεν τοὺς πόδας αὐτῶν [καὶ] ἔλαβεν τὰ ἱμάτια αὐτοῦ καὶ ἀνέπεσεν πάλιν, εἶπεν αὐτοῖς· γινώσκετε τί πεποίηκα ὑμῖν; | 12 וַיְהִי אַחֲרֵי אֲשֶׁר־רָחַץ אֶת־רַגְלֵיהֶם וַיִּלְבַּשׁ אֶת־בְּגָדָיו וַיָּשָׁב לְהָסֵב וַיֹּאמֶר אֲלֵיהֶם הַיְדַעְתֶּם מָה הַדָּבָר אֲשֶׁר עָשִׂיתִי לָכֶם |
13 ὑμεῖς φωνεῖτέ με· ὁ διδάσκαλος, καί· ὁ κύριος, καὶ καλῶς λέγετε· εἰμὶ γάρ. | 13 אַתֶּם קֹרְאִים־לִי רַב וְאָדוֹן וְהֵיטַבְתֶּם אֲשֶׁר דִּבַּרְתֶּם כִּי־אֲנִי הוּא |
14 εἰ οὖν ἐγὼ ἔνιψα ὑμῶν τοὺς πόδας ὁ κύριος καὶ ὁ διδάσκαλος, καὶ ὑμεῖς ὀφείλετε ἀλλήλων νίπτειν τοὺς πόδας· | 14 לָכֵן אִם־אֲנִי הַמּוֹרֶה וְהָאָדוֹן רָחַצְתִּי אֶת־רַגְלֵיכֶם גַּם־אַתֶּם חַיָּבִים לִרְחֹץ אִישׁ אֶת־רַגְלֵי אָחִיו |
15 ὑπόδειγμα γὰρ ἔδωκα ὑμῖν ἵνα καθὼς ἐγὼ ἐποίησα ὑμῖν καὶ ὑμεῖς ποιῆτε. | 15 כִּי מוֹפֵת נָתַתִּי לָכֶם לְמַעַן תַּעֲשֹוּ גַם־אַתֶּם כַּאֲשֶׁר עָשִׂיתִי לָכֶם |
16 ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, οὐκ ἔστιν δοῦλος μείζων τοῦ κυρίου αὐτοῦ οὐδὲ ἀπόστολος μείζων τοῦ πέμψαντος αὐτόν. | 16 אָמֵן אָמֵן אֲנִי אֹמֵר לָכֶם כִּי הָעֶבֶד אֵינֶנּוּ גָדוֹל מֵאֲדֹנָיו וְהַשָּׁלוּחַ אֵינֶנּוּ גָדוֹל מִשֹּׁלְחוֹ |
17 εἰ ταῦτα οἴδατε, μακάριοί ἐστε ἐὰν ποιῆτε αὐτά. | 17 אִם־יְדַעְתֶּם זֹאת אַשְׁרֵיכֶם אִם־כֵּן תַּעֲשֹוּ |
18 Οὐ περὶ πάντων ὑμῶν λέγω· ἐγὼ οἶδα τίνας ἐξελεξάμην· ἀλλ’ ἵνα ἡ γραφὴ πληρωθῇ· ὁ τρώγων μου τὸν ἄρτον ἐπῆρεν ἐπ’ ἐμὲ τὴν πτέρναν αὐτοῦ. | 18 לֹא עַל־כֻּלְּכֶם דִּבַּרְתִּי יוֹדֵעַ אֲנִי אֶת־אֲשֶׁר בָּחַרְתִּי בָהֶם אַךְ לְמַעַן יִמָּלֵא הַכָּתוּב אוֹכֵל לַחְמִי הִגְדִּיל עָלַי עָקֵב |
19 ἀπ’ ἄρτι λέγω ὑμῖν πρὸ τοῦ γενέσθαι, ἵνα πιστεύσητε ὅταν γένηται ὅτι ἐγώ εἰμι. | 19 מֵעַתָּה אֲנִי אֹמֵר לָכֶם בְּטֶרֶם הֱיוֹתָהּ לְמַעַן בְּבוֹאָהּ תַּאֲמִינוּ כִּי אֲנִי הוּא |
20 ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν, ὁ λαμβάνων ἄν τινα πέμψω ἐμὲ λαμβάνει, ὁ δὲ ἐμὲ λαμβάνων λαμβάνει τὸν πέμψαντά με. | 20 אָמֵן אָמֵן אֲנִי אֹמֵר לָכֶם כִּי כָל־הַמְקַבֵּל אֵת אֲשֶׁר אֶשְׁלָחֵהוּ אֹתִי הוּא מְקַבֵּל וְהַמְקַבֵּל אֹתִי הוּא מְקַבֵּל אֶת־שֹׁלְחִי |
21 Ταῦτα εἰπὼν [ὁ] Ἰησοῦς ἐταράχθη τῷ πνεύματι καὶ ἐμαρτύρησεν καὶ εἶπεν· ἀμὴν ἀμὴν λέγω ὑμῖν ὅτι εἷς ἐξ ὑμῶν παραδώσει με. | 21 וַיְהִי כְּכַלּוֹת יֵשׁוּעַ לְדַבֵּר הַדְּבָרִים הָאֵלֶּה וַיִּסָעֵר בְּרוּחוֹ וַיָּעַד וַיֹּאמֶר אָמֵן אָמֵן אֲנִי אֹמֵר לָכֶם כִּי אֶחָד מִכֶּם יִמְסְרֵנִי |
22 ἔβλεπον εἰς ἀλλήλους οἱ μαθηταὶ ἀπορούμενοι περὶ τίνος λέγει. | 22 וַיַּבִּיטוּ תַלְמִידָיו אִישׁ אֶל־רֵעֵהוּ וַיִּתְמְהוּ לָדַעַת עַל־מִי דִבֵּר |
23 ἦν ἀνακείμενος εἷς ἐκ τῶν μαθητῶν αὐτοῦ ἐν τῷ κόλπῳ τοῦ Ἰησοῦ, ὃν ἠγάπα ὁ Ἰησοῦς. | 23 וְאֶחָד מִתַּלְמִידָיו מֵסֵב עַל־חֵיק יֵשׁוּעַ אֲשֶׁר יֵשׁוּעַ אֲהֵבוֹ |
24 νεύει οὖν τούτῳ Σίμων Πέτρος πυθέσθαι τίς ἂν εἴη περὶ οὗ λέγει. | 24 וַיִּרְמָז־לוֹ שִׁמְעוֹן פֶּטְרוֹס לִדְרשׁ מִי־הוּא זֶה אֲשֶׁר דִּבֶּר עָלָיו |
25 ἀναπεσὼν οὖν ἐκεῖνος οὕτως ἐπὶ τὸ στῆθος τοῦ Ἰησοῦ λέγει αὐτῷ· κύριε, τίς ἐστιν; | 25 וַיִּפֹּל עַל־לֵב יֵשׁוּעַ וַיֹּאמֶר אֵלָיו אֲדֹנִי מִי הוּא |
26 ἀποκρίνεται [ὁ] Ἰησοῦς· ἐκεῖνός ἐστιν ᾧ ἐγὼ βάψω τὸ ψωμίον καὶ δώσω αὐτῷ. βάψας οὖν τὸ ψωμίον [λαμβάνει καὶ] δίδωσιν Ἰούδᾳ Σίμωνος Ἰσκαριώτου. | 26 וַיַּעַן יֵשׁוּעַ הִנֵּה זֶה הוּא אֲשֶׁר־אֶטְבֹּל פִּתִּי לְתִתּוֹ לוֹ וַיִּטְבֹּל אֶת־פִּתּוֹ וַיִּתֵּן אֶל־יְהוּדָה בֶן־שִׁמְעוֹן אִישׁ קְרִיּוֹת |
27 καὶ μετὰ τὸ ψωμίον τότε εἰσῆλθεν εἰς ἐκεῖνον ὁ σατανᾶς. λέγει οὖν αὐτῷ ὁ Ἰησοῦς· ὃ ποιεῖς ποίησον τάχιον. | 27 וְאַחֲרֵי בִלְעוֹ בָּא הַשָּׂטָן אֶל־קִרְבּוֹ וַיֹּאמֶר אֵלָיו יֵשׁוּעַ אֵת אֲשֶׁר־תַּעֲשֶׂה עֲשֵׂה מְהֵרָה |
28 τοῦτο [δὲ] οὐδεὶς ἔγνω τῶν ἀνακειμένων πρὸς τί εἶπεν αὐτῷ· | 28 וּמִן־הַמְסֻבִּים לֹא־יָדַע אִישׁ עַל־מֶה דִבֶּר אֵלָיו כָּזֹאת |
29 τινὲς γὰρ ἐδόκουν, ἐπεὶ τὸ γλωσσόκομον εἶχεν Ἰούδας, ὅτι λέγει αὐτῷ [ὁ] Ἰησοῦς· ἀγόρασον ὧν χρείαν ἔχομεν εἰς τὴν ἑορτήν, ἢ τοῖς πτωχοῖς ἵνα τι δῷ. | 29 כִּי יֵשׁ אֲשֶׁר חָשְׁבוּ כִּי־אָמַר אֵלָיו יֵשׁוּעַ קְנֵה־לָנוּ צָרְכֵי הֶחָג אוֹ לָתֵת לָאֶבְיוֹנִים יַעַן אֲשֶׁר כִּיס הַכֶּסֶף תַּחַת יַד יְהוּדָה |
30 λαβὼν οὖν τὸ ψωμίον ἐκεῖνος ἐξῆλθεν εὐθύς. ἦν δὲ νύξ. | 30 וְהוּא בְּקַחְתּוֹ אֶת־פַּת הַלֶּחֶם מִהֵר לָצֵאת הַחוּצָה וַיְהִי לָיְלָה |
31 Ὅτε οὖν ἐξῆλθεν, λέγει Ἰησοῦς· νῦν ἐδοξάσθη ὁ υἱὸς τοῦ ἀνθρώπου καὶ ὁ θεὸς ἐδοξάσθη ἐν αὐτῷ· | 31 הוּא יָצָא וְיֵשׁוּעַ אָמַר עַתָּה נִתְפָּאַר בֶּן־הָאָדָם וְהָאֱלֹהִים נִתְפָּאַר בּוֹ |
32 [εἰ ὁ θεὸς ἐδοξάσθη ἐν αὐτῷ], καὶ ὁ θεὸς δοξάσει αὐτὸν ἐν αὐτῷ, καὶ εὐθὺς δοξάσει αὐτόν. | 32 אִם הָאֱלֹהִים נִתְפָּאַר בּוֹ גַּם־הָאֱלֹהִים הוּא יְפָאֲרֵהוּ בְּעַצְמוֹ וּבִמְהֵרָה יְפָאֲרֵהוּ |
33 τεκνία, ἔτι μικρὸν μεθ’ ὑμῶν εἰμι· ζητήσετέ με, καὶ καθὼς εἶπον τοῖς Ἰουδαίοις ὅτι ὅπου ἐγὼ ὑπάγω ὑμεῖς οὐ δύνασθε ἐλθεῖν, καὶ ὑμῖν λέγω ἄρτι. | 33 בָּנַי עוֹד־מְעַט מִזְעָר אֶהְיֶה עִמָּכֶם אַתֶּם תְּבַקְשׁוּנִי וְכַאֲשֶׁר אָמַרְתִּי אֶל־הַיְּהוּדִים כִּי אֶל־אֲשֶׁר אֲנִי הוֹלֵךְ לֹא תוּכְלוּ לָבוֹא שָׁמָּה כֵּן אֲלֵיכֶם אֹמֵר אֲנִי עָתָּה |
34 Ἐντολὴν καινὴν δίδωμι ὑμῖν, ἵνα ἀγαπᾶτε ἀλλήλους, καθὼς ἠγάπησα ὑμᾶς ἵνα καὶ ὑμεῖς ἀγαπᾶτε ἀλλήλους. | 34 מִצְוָה חֲדָשָׁה אֲנִי נֹתֵן לָכֶם כִּי תְאֵהֲבוּ אִישׁ אֶת־אָחִיו כַּאֲשֶׁר אָהַבְתִּי אֶתְכֶם כֵּן גַּם־אַתֶּם אִישׁ אֶת־אָחִיו תֶּאֱהָבוּן |
35 ἐν τούτῳ γνώσονται πάντες ὅτι ἐμοὶ μαθηταί ἐστε, ἐὰν ἀγάπην ἔχητε ἐν ἀλλήλοις. | 35 בָּזֹאת יֵדְעוּ כֻלָּם כִּי תַלְמִידַי אַתֶּם בִּהְיוֹת אַהֲבָה בֵּינֵיכֶם |
36 Λέγει αὐτῷ Σίμων Πέτρος· κύριε, ποῦ ὑπάγεις; ἀπεκρίθη [αὐτῷ] Ἰησοῦς· ὅπου ὑπάγω οὐ δύνασαί μοι νῦν ἀκολουθῆσαι, ἀκολουθήσεις δὲ ὕστερον. | 36 וַיֹּאמֶר אֵלָיו שִׁמְעוֹן פֶּטְרוֹס אֲדֹנִי אָנָה תֵּלֵךְ וַיַּעַן אֹתוֹ יֵשׁוּעַ אֶל־אֲשֶׁר אֲנִי הוֹלֵךְ שָׁמָּה לֹא־תוּכַל עַתָּה לָלֶכֶת אַחֲרָי אַךְ אַחֲרֵי־כֵן תֵלֵךְ אַחֲרָי |
37 λέγει αὐτῷ ὁ Πέτρος· κύριε, διὰ τί οὐ δύναμαί σοι ἀκολουθῆσαι ἄρτι; τὴν ψυχήν μου ὑπὲρ σοῦ θήσω. | 37 וַיֹּאמֶר אֵלָיו פֶּטְרוֹס אֲדֹנִי מַדּוּעַ לֹא־אוּכַל עַתָּה לָלֶכֶת אַחֲרֶיךָ הֵן־נַפְשִׁי בְּעַד־נַפְשְׁךָ אֶתֵּן |
38 ἀποκρίνεται Ἰησοῦς· τὴν ψυχήν σου ὑπὲρ ἐμοῦ θήσεις; ἀμὴν ἀμὴν λέγω σοι, οὐ μὴ ἀλέκτωρ φωνήσῃ ἕως οὗ ἀρνήσῃ με τρίς. | 38 וַיַּעַן אֹתוֹ יֵשׁוּעַ הֲכִי־תִתֵּן נַפְשְׁךָ בְּעַד נַפְשִׁי אָמֵן אָמֵן אֲנִי אֹמֵר לָךְ בְּטֶרֶם יִקְרָא הַתַּרְנְגֹל תְּכַחֵשׁ בִּי שָׁלשׁ פְּעָמִים |