1 και εκαλεσεν μωυσης παντα ισραηλ και ειπεν προς αυτους ακουε ισραηλ τα δικαιωματα και τα κριματα οσα εγω λαλω εν τοις ωσιν υμων εν τη ημερα ταυτη και μαθησεσθε αυτα και φυλαξεσθε ποιειν αυτα | 1 Moses cal ed al Israel together and said to them, 'Listen, Israel, to the laws and customs that I proclaimto you today. Learn them and take care to observe them. |
2 κυριος ο θεος υμων διεθετο προς υμας διαθηκην εν χωρηβ | 2 'Yahweh our God made a covenant with us at Horeb. |
3 ουχι τοις πατρασιν υμων διεθετο κυριος την διαθηκην ταυτην αλλ' η προς υμας υμεις ωδε παντες ζωντες σημερον | 3 Yahweh made this covenant not with our ancestors, but with us, with all of us alive here today. |
4 προσωπον κατα προσωπον ελαλησεν κυριος προς υμας εν τω ορει εκ μεσου του πυρος | 4 On the mountain, from the heart of the fire, Yahweh spoke to you face to face, |
5 καγω ειστηκειν ανα μεσον κυριου και υμων εν τω καιρω εκεινω αναγγειλαι υμιν τα ρηματα κυριου οτι εφοβηθητε απο προσωπου του πυρος και ουκ ανεβητε εις το ορος λεγων | 5 while I stood between you and Yahweh to let you know what Yahweh was saying, since you were afraidof the fire and had not gone up the mountain. He said: |
6 εγω κυριος ο θεος σου ο εξαγαγων σε εκ γης αιγυπτου εξ οικου δουλειας | 6 ' "I am Yahweh your God who brought you out of Egypt, out of the place of slave-labour. |
7 ουκ εσονται σοι θεοι ετεροι προ προσωπου μου | 7 ' "You will have no gods other than me. |
8 ου ποιησεις σεαυτω ειδωλον ουδε παντος ομοιωμα οσα εν τω ουρανω ανω και οσα εν τη γη κατω και οσα εν τοις υδασιν υποκατω της γης | 8 ' "You must not make yourselves any image or any likeness of anything in heaven above or on earthbeneath or in the waters under the earth; |
9 ου προσκυνησεις αυτοις ουδε μη λατρευσης αυτοις οτι εγω ειμι κυριος ο θεος σου θεος ζηλωτης αποδιδους αμαρτιας πατερων επι τεκνα επι τριτην και τεταρτην γενεαν τοις μισουσιν με | 9 you must not bow down to these gods or serve them. For I, Yahweh your God, am a jealous God and Ipunish the parents' fault in the children, the grandchildren and the great-grandchildren, among those who hateme; |
10 και ποιων ελεος εις χιλιαδας τοις αγαπωσιν με και τοις φυλασσουσιν τα προσταγματα μου | 10 but I show faithful love to thousands, to those who love me and keep my commandments. |
11 ου λημψη το ονομα κυριου του θεου σου επι ματαιω ου γαρ μη καθαριση κυριος τον λαμβανοντα το ονομα αυτου επι ματαιω | 11 ' "You must not misuse the name of Yahweh your God, for Yahweh wil not leave unpunished anyonewho uses his name for what is false. |
12 φυλαξαι την ημεραν των σαββατων αγιαζειν αυτην ον τροπον ενετειλατο σοι κυριος ο θεος σου | 12 ' "Observe the Sabbath day and keep it holy, as Yahweh your God has commanded you. |
13 εξ ημερας εργα και ποιησεις παντα τα εργα σου | 13 Labour for six days, doing all your work, |
14 τη δε ημερα τη εβδομη σαββατα κυριω τω θεω σου ου ποιησεις εν αυτη παν εργον συ και οι υιοι σου και η θυγατηρ σου ο παις σου και η παιδισκη σου ο βους σου και το υποζυγιον σου και παν κτηνος σου και ο προσηλυτος ο παροικων εν σοι ινα αναπαυσηται ο παις σου και η παιδισκη σου ωσπερ και συ | 14 but the seventh day is a Sabbath for Yahweh your God. You must not do any work that day, neitheryou, nor your son, nor your daughter, nor your servants -- male or female -- nor your ox, nor your donkey, norany of your animals, nor the foreigner who has made his home with you; |
15 και μνησθηση οτι οικετης ησθα εν γη αιγυπτω και εξηγαγεν σε κυριος ο θεος σου εκειθεν εν χειρι κραταια και εν βραχιονι υψηλω δια τουτο συνεταξεν σοι κυριος ο θεος σου ωστε φυλασσεσθαι την ημεραν των σαββατων και αγιαζειν αυτην | 15 so that your servants, male and female, may rest, as you do. Remember that you were once a slave inEgypt, and that Yahweh your God brought you out of there with mighty hand and outstretched arm; this is whyYahweh your God has commanded you to keep the Sabbath day. |
16 τιμα τον πατερα σου και την μητερα σου ον τροπον ενετειλατο σοι κυριος ο θεος σου ινα ευ σοι γενηται και ινα μακροχρονιος γενη επι της γης ης κυριος ο θεος σου διδωσιν σοι | 16 ' "Honour your father and your mother, as Yahweh your God has commanded you, so that you mayhave long life and may prosper in the country which Yahweh your God is giving you. |
17 ου μοιχευσεις | 17 ' "You must not kil . |
18 ου φονευσεις | 18 ' "You must not commit adultery. |
19 ου κλεψεις | 19 ' "You must not steal. |
20 ου ψευδομαρτυρησεις κατα του πλησιον σου μαρτυριαν ψευδη | 20 ' "You must not give false evidence against your fel ow. |
21 ουκ επιθυμησεις την γυναικα του πλησιον σου ουκ επιθυμησεις την οικιαν του πλησιον σου ουτε τον αγρον αυτου ουτε τον παιδα αυτου ουτε την παιδισκην αυτου ουτε του βοος αυτου ουτε του υποζυγιου αυτου ουτε παντος κτηνους αυτου ουτε οσα τω πλησιον σου εστιν | 21 ' "You must not set your heart on your neighbour's spouse, you must not set your heart on yourneighbour's house, or field, or servant-man or woman -- or ox, or donkey or any of your neighbour'spossessions." |
22 τα ρηματα ταυτα ελαλησεν κυριος προς πασαν συναγωγην υμων εν τω ορει εκ μεσου του πυρος σκοτος γνοφος θυελλα φωνη μεγαλη και ου προσεθηκεν και εγραψεν αυτα επι δυο πλακας λιθινας και εδωκεν μοι | 22 'These were the words Yahweh spoke to you when you were al assembled on the mountain.Thunderously, he spoke to you from the heart of the fire, in cloud and thick darkness. He added nothing, butwrote them on two tablets of stone which he gave to me. |
23 και εγενετο ως ηκουσατε την φωνην εκ μεσου του πυρος και το ορος εκαιετο πυρι και προσηλθετε προς με παντες οι ηγουμενοι των φυλων υμων και η γερουσια υμων | 23 'Now, having heard this voice coming out of the darkness, while the mountain was al on fire, youcame to me, al of you, heads of tribes and elders, |
24 και ελεγετε ιδου εδειξεν ημιν κυριος ο θεος ημων την δοξαν αυτου και την φωνην αυτου ηκουσαμεν εκ μεσου του πυρος εν τη ημερα ταυτη ειδομεν οτι λαλησει ο θεος προς ανθρωπον και ζησεται | 24 and said, "Yahweh our God has shown us his glory and his greatness, and we have heard his voicefrom the heart of the fire. Today we have seen that God can speak with a human being and that person stil live. |
25 και νυν μη αποθανωμεν οτι εξαναλωσει ημας το πυρ το μεγα τουτο εαν προσθωμεθα ημεις ακουσαι την φωνην κυριου του θεου ημων ετι και αποθανουμεθα | 25 So why should we expose ourselves to death again? For this great fire might devour us if we go onlistening to the voice of Yahweh our God, and then we should die. |
26 τις γαρ σαρξ ητις ηκουσεν φωνην θεου ζωντος λαλουντος εκ μεσου του πυρος ως ημεις και ζησεται | 26 For what creature of flesh could possibly live after hearing, as we have heard, the voice of the livingGod speaking from the heart of the fire? |
27 προσελθε συ και ακουσον οσα εαν ειπη κυριος ο θεος ημων και συ λαλησεις προς ημας παντα οσα αν λαληση κυριος ο θεος ημων προς σε και ακουσομεθα και ποιησομεν | 27 Go nearer yourself and listen to everything that Yahweh our God may say, and then tel us everything that Yahweh our God has told you; we shal listen and put it into practice!" |
28 και ηκουσεν κυριος την φωνην των λογων υμων λαλουντων προς με και ειπεν κυριος προς με ηκουσα την φωνην των λογων του λαου τουτου οσα ελαλησαν προς σε ορθως παντα οσα ελαλησαν | 28 'Yahweh heard what you were saying to me, and he then said to me, "I have heard what these peopleare saying. Everything they have said is well said. |
29 τις δωσει ουτως ειναι την καρδιαν αυτων εν αυτοις ωστε φοβεισθαι με και φυλασσεσθαι τας εντολας μου πασας τας ημερας ινα ευ η αυτοις και τοις υιοις αυτων δι' αιωνος | 29 If only their heart were always so, set on fearing me and on keeping my commandments, so that theyand their children might prosper for ever! |
30 βαδισον ειπον αυτοις αποστραφητε υμεις εις τους οικους υμων | 30 Go and tell them to go back to their tents. |
31 συ δε αυτου στηθι μετ' εμου και λαλησω προς σε τας εντολας και τα δικαιωματα και τα κριματα οσα διδαξεις αυτους και ποιειτωσαν εν τη γη ην εγω διδωμι αυτοις εν κληρω | 31 But you yourself stay here with me, and I shal tel you all the commandments, the laws and thecustoms which you are to teach them and which they are to observe in the country which I am giving them astheir possession." |
32 και φυλαξεσθε ποιειν ον τροπον ενετειλατο σοι κυριος ο θεος σου ουκ εκκλινειτε εις δεξια ουδε εις αριστερα | 32 'Keep them and put them into practice: such is Yahweh's command to you. Stray neither to right nor toleft. |
33 κατα πασαν την οδον ην ενετειλατο σοι κυριος ο θεος σου πορευεσθαι εν αυτη οπως καταπαυση σε και ευ σοι η και μακροημερευσητε επι της γης ης κληρονομησετε | 33 Fol ow the whole way that Yahweh has marked for you, and you wil survive to prosper and live long inthe country which you are going to possess.' |