ΒΑΣΙΛΕΙΩΝ Γ´ - 1 Re - Kings III 18

LXX	NEW JERUSALEM
1 και εγενετο μεθ' ημερας πολλας και ρημα κυριου εγενετο προς ηλιου εν τω ενιαυτω τω τριτω λεγων πορευθητι και οφθητι τω αχααβ και δωσω υετον επι προσωπον της γης	1 A long time went by, and the word of Yahweh came to Elijah in the third year, 'Go, present yourself toAhab, and I wil send rain on the country.'
2 και επορευθη ηλιου του οφθηναι τω αχααβ και η λιμος κραταια εν σαμαρεια	2 So Elijah set off to present himself to Ahab. As the famine was particularly severe in Samaria,
3 και εκαλεσεν αχααβ τον αβδιου τον οικονομον και αβδιου ην φοβουμενος τον κυριον σφοδρα	3 Ahab summoned Obadiah, the master of the palace -- Obadiah held Yahweh in great reverence:
4 και εγενετο εν τω τυπτειν την ιεζαβελ τους προφητας κυριου και ελαβεν αβδιου εκατον ανδρας προφητας και εκρυψεν αυτους κατα πεντηκοντα εν σπηλαιω και διετρεφεν αυτους εν αρτω και υδατι	4 when Jezebel was butchering the prophets of Yahweh, Obadiah took a hundred of them and hid them,fifty at a time, in a cave, and kept them provided with food and water-
5 και ειπεν αχααβ προς αβδιου δευρο και διελθωμεν επι την γην επι πηγας των υδατων και επι χειμαρρους εαν πως ευρωμεν βοτανην και περιποιησωμεθα ιππους και ημιονους και ουκ εξολοθρευθησονται απο των κτηνων	5 and Ahab said to Obadiah, 'Come along, we must scour the country, all the springs and all the ravinesin the hope of finding grass to keep horses and mules alive, or we shall have to slaughter some of our stock.'
6 και εμερισαν εαυτοις την οδον του διελθειν αυτην αχααβ επορευθη εν οδω μια μονος και αβδιου επορευθη εν οδω αλλη μονος	6 They divided the country for the purpose of their survey; Ahab went one way by himself and Obadiahwent another way by himself.
7 και ην αβδιου εν τη οδω μονος και ηλθεν ηλιου εις συναντησιν αυτου μονος και αβδιου εσπευσεν και επεσεν επι προσωπον αυτου και ειπεν ει συ ει αυτος κυριε μου ηλιου	7 While Obadiah was on his way, whom should he meet but Elijah. Recognising him he fel on his faceand said, 'So it is you, my lord Elijah!'
8 και ειπεν ηλιου αυτω εγω πορευου λεγε τω κυριω σου ιδου ηλιου	8 'Yes,' he replied, 'go and tel your master, "Elijah is here." '
9 και ειπεν αβδιου τι ημαρτηκα οτι διδως τον δουλον σου εις χειρα αχααβ του θανατωσαι με	9 But Obadiah said, 'What sin I have committed, for you to put your servant into Ahab's power and causemy death?
10 ζη κυριος ο θεος σου ει εστιν εθνος η βασιλεια ου ουκ απεσταλκεν ο κυριος μου ζητειν σε και ειπον ουκ εστιν και ενεπρησεν την βασιλειαν και τας χωρας αυτης οτι ουχ ευρηκεν σε	10 As Yahweh your God lives, there is no nation or kingdom where my master has not sent in search ofyou; and when they said, "He is not there," he made the kingdom or nation swear an oath that they did not knowwhere you were.
11 και νυν συ λεγεις πορευου αναγγελλε τω κυριω σου ιδου ηλιου	11 And now you say to me, "Go and tel your master: Elijah is here."
12 και εσται εαν εγω απελθω απο σου και πνευμα κυριου αρει σε εις γην ην ουκ οιδα και εισελευσομαι απαγγειλαι τω αχααβ και αποκτενει με και ο δουλος σου εστιν φοβουμενος τον κυριον εκ νεοτητος αυτου	12 But as soon as I leave you, the spirit of Yahweh wil carry you away and I shal not know where; I shalgo and tel Ahab; he wil not be able to find you, and then he wil kil me. Yet from his youth your servant hasrevered Yahweh.
13 η ουκ απηγγελη σοι τω κυριω μου οια πεποιηκα εν τω αποκτεινειν ιεζαβελ τους προφητας κυριου και εκρυψα απο των προφητων κυριου εκατον ανδρας ανα πεντηκοντα εν σπηλαιω και εθρεψα εν αρτοις και υδατι	13 Has no one told my lord what I did when Jezebel butchered the prophets of Yahweh, how I hid ahundred of them in a cave, fifty at a time, and kept them provided with food and water?
14 και νυν συ λεγεις μοι πορευου λεγε τω κυριω σου ιδου ηλιου και αποκτενει με	14 And now you say to me, "Go and tel your master: Elijah is here." Why, he wil kill me!'
15 και ειπεν ηλιου ζη κυριος των δυναμεων ω παρεστην ενωπιον αυτου οτι σημερον οφθησομαι αυτω	15 Elijah replied, 'As Yahweh Sabaoth lives, whom I serve, I shal present myself to him today!'
16 και επορευθη αβδιου εις συναντην τω αχααβ και απηγγειλεν αυτω και εξεδραμεν αχααβ και επορευθη εις συναντησιν ηλιου	16 Obadiah went to find Ahab and tel him the news, and Ahab then went to find Elijah.
17 και εγενετο ως ειδεν αχααβ τον ηλιου και ειπεν αχααβ προς ηλιου ει συ ει αυτος ο διαστρεφων τον ισραηλ	17 When he saw Elijah, Ahab said, 'So there you are, you scourge of Israel!'
18 και ειπεν ηλιου ου διαστρεφω τον ισραηλ οτι αλλ' η συ και ο οικος του πατρος σου εν τω καταλιμπανειν υμας τον κυριον θεον υμων και επορευθης οπισω των βααλιμ	18 'Not I,' he replied, 'I am not the scourge of Israel, you and your family are; because you have desertedYahweh and fol owed Baal.
19 και νυν αποστειλον συναθροισον προς με παντα ισραηλ εις ορος το καρμηλιον και τους προφητας της αισχυνης τετρακοσιους και πεντηκοντα και τους προφητας των αλσων τετρακοσιους εσθιοντας τραπεζαν ιεζαβελ	19 Now give orders for all Israel to gather round me on Mount Carmel, and also the four hundredprophets of Baal who eat at Jezebel's table.'
20 και απεστειλεν αχααβ εις παντα ισραηλ και επισυνηγαγεν παντας τους προφητας εις ορος το καρμηλιον	20 Ahab cal ed al Israel together and assembled the prophets on Mount Carmel.
21 και προσηγαγεν ηλιου προς παντας και ειπεν αυτοις ηλιου εως ποτε υμεις χωλανειτε επ' αμφοτεραις ταις ιγνυαις ει εστιν κυριος ο θεος πορευεσθε οπισω αυτου ει δε ο βααλ αυτος πορευεσθε οπισω αυτου και ουκ απεκριθη ο λαος λογον	21 Elijah stepped out in front of al the people. 'How long', he said, 'do you mean to hobble first on oneleg then on the other? If Yahweh is God, follow him; if Baal, fol ow him.' But the people had nothing to say.
22 και ειπεν ηλιου προς τον λαον εγω υπολελειμμαι προφητης του κυριου μονωτατος και οι προφηται του βααλ τετρακοσιοι και πεντηκοντα ανδρες και οι προφηται του αλσους τετρακοσιοι	22 Elijah then said to them, 'I, I alone, am left as a prophet of Yahweh, while the prophets of Baal arefour hundred and fifty.
23 δοτωσαν ημιν δυο βοας και εκλεξασθωσαν εαυτοις τον ενα και μελισατωσαν και επιθετωσαν επι των ξυλων και πυρ μη επιθετωσαν και εγω ποιησω τον βουν τον αλλον και πυρ ου μη επιθω	23 Let two bulls be given us; let them choose one for themselves, dismember it but not set fire to it. I inmy turn shal prepare the other bul , but not set fire to it.
24 και βοατε εν ονοματι θεων υμων και εγω επικαλεσομαι εν ονοματι κυριου του θεου μου και εσται ο θεος ος εαν επακουση εν πυρι ουτος θεος και απεκριθησαν πας ο λαος και ειπον καλον το ρημα ο ελαλησας	24 You must cal on the name of your god, and I shal cal on the name of Yahweh; the god who answerswith fire, is God indeed.' The people al answered, 'Agreed!'
25 και ειπεν ηλιου τοις προφηταις της αισχυνης εκλεξασθε εαυτοις τον μοσχον τον ενα και ποιησατε πρωτοι οτι πολλοι υμεις και επικαλεσασθε εν ονοματι θεου υμων και πυρ μη επιθητε	25 Elijah then said to the prophets of Baal, 'Choose one bul and begin, for there are more of you. Call onthe name of your god but light no fire.'
26 και ελαβον τον μοσχον και εποιησαν και επεκαλουντο εν ονοματι του βααλ εκ πρωιθεν εως μεσημβριας και ειπον επακουσον ημων ο βααλ επακουσον ημων και ουκ ην φωνη και ουκ ην ακροασις και διετρεχον επι του θυσιαστηριου ου εποιησαν	26 They took the bul and prepared it, and from morning to midday they called on the name of Baal. 'OBaal, answer us!' they cried, but there was no voice, no answer, as they performed their hobbling dance roundthe altar which they had made.
27 και εγενετο μεσημβρια και εμυκτηρισεν αυτους ηλιου ο θεσβιτης και ειπεν επικαλεισθε εν φωνη μεγαλη οτι θεος εστιν οτι αδολεσχια αυτω εστιν και αμα μηποτε χρηματιζει αυτος η μηποτε καθευδει αυτος και εξαναστησεται	27 Midday came, and Elijah mocked them. 'Cal louder,' he said, 'for he is a god: he is preoccupied or heis busy, or he has gone on a journey; perhaps he is asleep and needs to be woken up!'
28 και επεκαλουντο εν φωνη μεγαλη και κατετεμνοντο κατα τον εθισμον αυτων εν μαχαιραις και σειρομασταις εως εκχυσεως αιματος επ' αυτους	28 So they shouted louder and gashed themselves, as their custom was, with swords and spears untilthe blood flowed down them.
29 και επροφητευον εως ου παρηλθεν το δειλινον και εγενετο ως ο καιρος του αναβηναι την θυσιαν και ουκ ην φωνη και ελαλησεν ηλιου ο θεσβιτης προς τους προφητας των προσοχθισματων λεγων μεταστητε απο του νυν και εγω ποιησω το ολοκαυτωμα μου και μετεστησαν και απηλθον	29 Midday passed, and they ranted on until the time when the offering is presented; but there was novoice, no answer, no sign of attention.
30 και ειπεν ηλιου προς τον λαον προσαγαγετε προς με και προσηγαγεν πας ο λαος προς αυτον	30 Then Elijah said to al the people, 'Come over to me,' and al the people came over to him. Herepaired Yahweh's altar which had been torn down.
31 και ελαβεν ηλιου δωδεκα λιθους κατ' αριθμον φυλων του ισραηλ ως ελαλησεν κυριος προς αυτον λεγων ισραηλ εσται το ονομα σου	31 Elijah took twelve stones, corresponding to the number of tribes of the sons of Jacob, to whom theword of Yahweh had come, 'Israel is to be your name,'
32 και ωκοδομησεν τους λιθους εν ονοματι κυριου και ιασατο το θυσιαστηριον το κατεσκαμμενον και εποιησεν θααλα χωρουσαν δυο μετρητας σπερματος κυκλοθεν του θυσιαστηριου	32 and built an altar in the name of Yahweh. Round the altar he dug a trench of a size to hold twomeasures of seed.
33 και εστοιβασεν τας σχιδακας επι το θυσιαστηριον ο εποιησεν και εμελισεν το ολοκαυτωμα και επεθηκεν επι τας σχιδακας και εστοιβασεν επι το θυσιαστηριον	33 He then arranged the wood, dismembered the bull, and laid it on the wood.
34 και ειπεν λαβετε μοι τεσσαρας υδριας υδατος και επιχεετε επι το ολοκαυτωμα και επι τας σχιδακας και εποιησαν ουτως και ειπεν δευτερωσατε και εδευτερωσαν και ειπεν τρισσωσατε και ετρισσευσαν	34 Then he said, 'Fil four jars with water and pour it on the burnt offering and on the wood.' They did this.He said, 'Do it a second time;' they did it a second time. He said, 'Do it a third time;' they did it a third time.
35 και διεπορευετο το υδωρ κυκλω του θυσιαστηριου και την θααλα επλησαν υδατος	35 The water flowed round the altar until even the trench itself was ful of water.
36 και ανεβοησεν ηλιου εις τον ουρανον και ειπεν κυριε ο θεος αβρααμ και ισαακ και ισραηλ επακουσον μου κυριε επακουσον μου σημερον εν πυρι και γνωτωσαν πας ο λαος ουτος οτι συ ει κυριος ο θεος ισραηλ καγω δουλος σου και δια σε πεποιηκα τα εργα ταυτα	36 At the time when the offering is presented, Elijah the prophet stepped forward. 'Yahweh, God ofAbraham, Isaac and Israel,' he said, 'let them know today that you are God in Israel, and that I am your servant,that I have done all these things at your command.
37 επακουσον μου κυριε επακουσον μου εν πυρι και γνωτω ο λαος ουτος οτι συ ει κυριος ο θεος και συ εστρεψας την καρδιαν του λαου τουτου οπισω	37 Answer me, Yahweh, answer me, so that this people may know that you, Yahweh, are God and arewinning back their hearts.'
38 και επεσεν πυρ παρα κυριου εκ του ουρανου και κατεφαγεν το ολοκαυτωμα και τας σχιδακας και το υδωρ το εν τη θααλα και τους λιθους και τον χουν εξελιξεν το πυρ	38 Then Yahweh's fire fel and consumed the burnt offering and the wood and licked up the water in thetrench.
39 και επεσεν πας ο λαος επι προσωπον αυτων και ειπον αληθως κυριος εστιν ο θεος αυτος ο θεος	39 When al the people saw this they fell on their faces. 'Yahweh is God,' they cried, 'Yahweh is God!'
40 και ειπεν ηλιου προς τον λαον συλλαβετε τους προφητας του βααλ μηθεις σωθητω εξ αυτων και συνελαβον αυτους και καταγει αυτους ηλιου εις τον χειμαρρουν κισων και εσφαξεν αυτους εκει	40 Elijah said, 'Seize the prophets of Baal: do not let one of them escape.' They seized them, and Elijahtook them down to the Kishon, and there he slaughtered them.
41 και ειπεν ηλιου τω αχααβ αναβηθι και φαγε και πιε οτι φωνη των ποδων του υετου	41 Elijah said to Ahab, 'Go back now, eat and drink; for I hear the approaching sound of rain.'
42 και ανεβη αχααβ του φαγειν και πιειν και ηλιου ανεβη επι τον καρμηλον και εκυψεν επι την γην και εθηκεν το προσωπον εαυτου ανα μεσον των γονατων εαυτου	42 While Ahab went back to eat and drink, Elijah climbed to the top of Carmel and bowed down to theground, putting his face between his knees.
43 και ειπεν τω παιδαριω αυτου αναβηθι και επιβλεψον οδον της θαλασσης και επεβλεψεν το παιδαριον και ειπεν ουκ εστιν ουθεν και ειπεν ηλιου και συ επιστρεψον επτακι και επεστρεψεν το παιδαριον επτακι	43 'Now go up', he told his servant, 'and look out to sea.' He went up and looked. 'There is nothing at al ,'he said. Seven times Elijah told him to go back.
44 και εγενετο εν τω εβδομω και ιδου νεφελη μικρα ως ιχνος ανδρος αναγουσα υδωρ και ειπεν αναβηθι και ειπον τω αχααβ ζευξον το αρμα σου και καταβηθι μη καταλαβη σε ο υετος	44 The seventh time, the servant said, 'Now there is a cloud, smal as a man's hand, rising from the sea.'Elijah said, 'Go and say to Ahab, "Harness the chariot and go down before the rain stops you." '
45 και εγενετο εως ωδε και ωδε και ο ουρανος συνεσκοτασεν νεφελαις και πνευματι και εγενετο υετος μεγας και εκλαιεν και επορευετο αχααβ εις ιεζραελ	45 And with that the sky grew dark with cloud and storm, and rain fel in torrents. Ahab mounted hischariot and made for Jezreel.
46 και χειρ κυριου επι τον ηλιου και συνεσφιγξεν την οσφυν αυτου και ετρεχεν εμπροσθεν αχααβ εως ιεζραελ	46 But the hand of Yahweh had come on Elijah and, hitching up his clothes, he ran ahead of Ahab al theway to Jezreel.