1 Και προσκαλεσας τους δωδεκα μαθητας αυτου, εδωκεν εις αυτους εξουσιαν κατα πνευματων ακαθαρτων, ωστε να εκβαλλωσιν αυτα και να θεραπευωσι πασαν νοσον και πασαν ασθενειαν. | 1 He summoned his twelve disciples and gave them authority over unclean spirits with power to drivethem out and to cure all kinds of disease and all kinds of il ness. |
2 Τα δε ονοματα των δωδεκα αποστολων ειναι ταυτα? πρωτος Σιμων ο λεγομενος Πετρος και Ανδρεας ο αδελφος αυτου, Ιακωβος ο του Ζεβεδαιου και Ιωαννης ο αδελφος αυτου, | 2 These are the names of the twelve apostles: first, Simon who is known as Peter, and his brotherAndrew; James the son of Zebedee, and his brother John; |
3 Φιλιππος και Βαρθολομαιος, Θωμας και Ματθαιος ο τελωνης, Ιακωβος ο του Αλφαιου και Λεββαιος ο επονομασθεις Θαδδαιος, | 3 Philip and Bartholomew; Thomas, and Matthew the tax col ector; James the son of Alphaeus, andThaddaeus; |
4 Σιμων ο Κανανιτης και ο Ιουδας ο Ισκαριωτης, οστις και παρεδωκεν αυτον. | 4 Simon the Zealot and Judas Iscariot, who was also his betrayer. |
5 Τουτους τους δωδεκα απεστειλεν ο Ιησους και παρηγγειλεν εις αυτους, λεγων? Εις οδον εθνων μη υπαγητε, και εις πολιν Σαμαρειτων μη εισελθητε? | 5 These twelve Jesus sent out, instructing them as fol ows: 'Do not make your way to gentile territory,and do not enter any Samaritan town; |
6 υπαγετε δε μαλλον προς τα προβατα τα απολωλοτα του οικου Ισραηλ. | 6 go instead to the lost sheep of the House of Israel. |
7 Και υπαγοντες κηρυττετε, λεγοντες οτι επλησιασεν η βασιλεια των ουρανων. | 7 And as you go, proclaim that the kingdom of Heaven is close at hand. |
8 Ασθενουντας θεραπευετε, λεπρους καθαριζετε, νεκρους εγειρετε, δαιμονια εκβαλλετε? δωρεαν ελαβετε, δωρεαν δοτε. | 8 Cure the sick, raise the dead, cleanse those suffering from virulent skin-diseases, drive out devils. Youreceived without charge, give without charge. |
9 Μη εχετε χρυσον μηδε αργυρον μηδε χαλκον εις τας ζωνας σας, | 9 Provide yourselves with no gold or silver, not even with coppers for your purses, |
10 μη σακκιον δια την οδον μηδε δυο χιτωνας μηδε υποδηματα μηδε ραβδον? διοτι ο εργατης ειναι αξιος της τροφης αυτου. | 10 with no haversack for the journey or spare tunic or footwear or a staff, for the labourer deserves hiskeep. |
11 Εις οποιαν δε πολιν η κωμην εισελθητε, εξετασατε τις ειναι αξιος εν αυτη, και εκει μεινατε εωσου εξελθητε. | 11 'Whatever town or vil age you go into, seek out someone worthy and stay with him until you leave. |
12 Εισερχομενοι δε εις την οικιαν χαιρετησατε αυτην. | 12 As you enter his house, salute it, |
13 Και εαν μεν η οικια ηναι αξια, ας ελθη η ειρηνη σας επ' αυτην? αλλ' εαν δεν ηναι αξια, η ειρηνη σας ας επιστρεψη εις εσας. | 13 and if the house deserves it, may your peace come upon it; if it does not, may your peace come backto you. |
14 Και οστις δεν σας δεχθη μηδε ακουση τους λογους σας, εξερχομενοι της οικιας η της πολεως εκεινης εκτιναξατε τον κονιορτον των ποδων σας. | 14 And if anyone does not welcome you or listen to what you have to say, as you walk out of the houseor town shake the dust from your feet. |
15 Αληθως σας λεγω, Ελαφροτερα θελει εισθαι η τιμωρια εν ημερα κρισεως εις την γην των Σοδομων και Γομορρων παρα εις την πολιν εκεινην. | 15 In truth I tel you, on the Day of Judgement it wil be more bearable for Sodom and Gomorrah than forthat town. |
16 Ιδου, εγω σας αποστελλω ως προβατα εν μεσω λυκων? γινεσθε λοιπον φρονιμοι ως οι οφεις και απλοι ως αι περιστεραι. | 16 Look, I am sending you out like sheep among wolves; so be cunning as snakes and yet innocent asdoves. |
17 Προσεχετε δε απο των ανθρωπων? διοτι θελουσι σας παραδωσει εις συνεδρια και εν ταις συναγωγαις αυτων θελουσι σας μαστιγωσει? | 17 'Be prepared for people to hand you over to sanhedrins and scourge you in their synagogues. |
18 και ετι ενωπιον ηγεμονων και βασιλεων θελετε φερθη ενεκεν εμου προς μαρτυριαν εις αυτους και εις τα εθνη. | 18 You will be brought before governors and kings for my sake, as evidence to them and to the gentiles. |
19 Οταν δε σας παραδιδωσι, μη μεριμνησητε πως η τι θελετε λαλησει? διοτι θελει σας δοθη εν εκεινη τη ωρα τι πρεπει να λαλησητε. | 19 But when you are handed over, do not worry about how to speak or what to say; what you are to saywil be given to you when the time comes, |
20 Επειδη σεις δεν εισθε οι λαλουντες, αλλα το Πνευμα του Πατρος σας, το οποιον λαλει εν υμιν. | 20 because it is not you who wil be speaking; the Spirit of your Father wil be speaking in you. |
21 Θελει δε παραδωσει αδελφος αδελφον εις θανατον και πατηρ τεκνον, και θελουσιν επαναστη τεκνα κατα γονεων και θελουσι θανατωσει αυτους? | 21 'Brother will betray brother to death, and a father his child; children wil come forward against theirparents and have them put to death. |
22 και θελετε εισθαι μισουμενοι υπο παντων δια το ονομα μου? ο δε υπομεινας εως τελους, ουτος θελει σωθη. | 22 You will be universally hated on account of my name; but anyone who stands firm to the end wil besaved. |
23 Οταν δε σας διωκωσιν εν τη πολει ταυτη, φευγετε εις την αλλην? διοτι αληθως σας λεγω, δεν θελετε τελειωσει τας πολεις του Ισραηλ, εωσου ελθη ο Υιος του ανθρωπου. | 23 If they persecute you in one town, take refuge in the next; and if they persecute you in that, takerefuge in another. In truth I tel you, you wil not have gone the round of the towns of Israel before the Son of mancomes. |
24 Δεν ειναι μαθητης ανωτερος του διδασκαλου ουδε δουλος ανωτερος του κυριου αυτου. | 24 'Disciple is not superior to teacher, nor slave to master. |
25 Αρκετον ειναι εις τον μαθητην να γεινη ως ο διδασκαλος αυτου, και ο δουλος ως ο κυριος αυτου. Εαν τον οικοδεσποτην ωνομασαν Βεελζεβουλ, ποσω μαλλον τους οικιακους αυτου; | 25 It is enough for disciple to grow to be like teacher, and slave like master. If they have called themaster of the house "Beelzebul", how much more the members of his household? |
26 Μη φοβηθητε λοιπον αυτους? διοτι δεν ειναι ουδεν κεκαλυμμενον, το οποιον δεν θελει ανακαλυφθη, και κρυπτον, το οποιον δεν θελει γνωσθη. | 26 'So do not be afraid of them. Everything now covered up wil be uncovered, and everything nowhidden wil be made clear. |
27 Ο, τι σας λεγω εν τω σκοτει, ειπατε εν τω φωτι, και ο, τι ακουετε εις το ωτιον, κηρυξατε επι των δωματων. | 27 What I say to you in the dark, tel in the daylight; what you hear in whispers, proclaim from thehousetops. |
28 Και μη φοβηθητε απο των αποκτεινοντων το σωμα, την δε ψυχην μη δυναμενων να αποκτεινωσι? φοβηθητε δε μαλλον τον δυναμενον και ψυχην και σωμα να απολεση εν τη γεεννη. | 28 'Do not be afraid of those who kil the body but cannot kill the soul; fear him rather who can destroyboth body and soul in hell. |
29 Δυο στρουθια δεν πωλουνται δι' εν ασσαριον; και εν εξ αυτων δεν θελει πεσει επι την γην ανευ του θεληματος του Πατρος σας. | 29 Can you not buy two sparrows for a penny? And yet not one falls to the ground without your Fatherknowing. |
30 Υμων δε και αι τριχες της κεφαλης ειναι πασαι ηριθμημεναι. | 30 Why, every hair on your head has been counted. |
31 Μη φοβηθητε λοιπον? πολλων στρουθιων διαφερετε σεις. | 31 So there is no need to be afraid; you are worth more than many sparrows. |
32 Πας λοιπον οστις με ομολογηση εμπροσθεν των ανθρωπων, θελω ομολογησει και εγω αυτον εμπροσθεν του Πατρος μου του εν ουρανοις. | 32 'So if anyone declares himself for me in the presence of human beings, I wil declare myself for him inthe presence of my Father in heaven. |
33 Οστις δε με αρνηθη εμπροσθεν των ανθρωπων, θελω αρνηθη αυτον και εγω εμπροσθεν του Πατρος μου του εν ουρανοις. | 33 But the one who disowns me in the presence of human beings, I wil disown in the presence of myFather in heaven. |
34 Μη νομισητε οτι ηλθον να βαλω ειρηνην επι την γην? δεν ηλθον να βαλω ειρηνην, αλλα μαχαιραν. | 34 'Do not suppose that I have come to bring peace to the earth: it is not peace I have come to bring, buta sword. |
35 Διοτι ηλθον να διαχωρισω ανθρωπον κατα του πατρος αυτου και θυγατερα κατα της μητρος αυτης και νυμφην κατα της πενθερας αυτης? | 35 For I have come to set son against father, daughter against mother, daughter-in-law against mother-in-law; |
36 και εχθροι του ανθρωπου θελουσιν εισθαι οι οικιακοι αυτου. | 36 a person's enemies will be the members of his own household. |
37 Οστις αγαπα πατερα η μητερα υπερ εμε, δεν ειναι αξιος εμου? και οστις αγαπα υιον η θυγατερα υπερ εμε, δεν ειναι αξιος εμου? | 37 'No one who prefers father or mother to me is worthy of me. No one who prefers son or daughter tome is worthy of me. |
38 και οστις δεν λαμβανει τον σταυρον αυτου και ακολουθει οπισω μου, δεν ειναι αξιος εμου. | 38 Anyone who does not take his cross and fol ow in my footsteps is not worthy of me. |
39 Οστις ευρη την ζωην αυτου θελει απολεσει αυτην, και οστις απολεση την ζωην αυτου δι' εμε θελει ευρει αυτην. | 39 Anyone who finds his life wil lose it; anyone who loses his life for my sake wil find it. |
40 Οστις δεχεται εσας εμε δεχεται, και οστις δεχεται εμε δεχεται τον αποστειλαντα με. | 40 'Anyone who welcomes you welcomes me; and anyone who welcomes me welcomes the one whosent me. |
41 Ο δεχομενος προφητην εις ονομα προφητου μισθον προφητου θελει λαβει, και ο δεχομενος δικαιον εις ονομα δικαιου, μισθον δικαιου θελει λαβει. | 41 'Anyone who welcomes a prophet because he is a prophet wil have a prophet's reward; and anyonewho welcomes an upright person because he is upright wil have the reward of an upright person. |
42 Και οστις ποτιση ενα των μικρων τουτων ποτηριον μονον ψυχρου υδατος εις ονομα μαθητου, αληθως σας λεγω, δεν θελει χασει τον μισθον αυτου. | 42 'If anyone gives so much as a cup of cold water to one of these little ones because he is a disciple,then in truth I tel you, he wil most certainly not go without his reward.' |