1 Καλητερον ξηρον ψωμιον και ειρηνη μετ' αυτου, παρα οικον πληρη θυματων μετα εριδος. | 1 Better a mouthful of dry bread with peace than a house fil ed with quarrelsome sacrifices. |
2 Ο φρονιμος υπηρετης θελει εξουσιαζει επι υιου αισχυνης και θελει συμμοιρασθη την κληρονομιαν μεταξυ αδελφων. | 2 A shrewd servant comes off better than an unworthy child, he will share the inheritance with thebrothers. |
3 Το χωνευτηριον δοκιμαζει τον αργυρον και η καμινος τον χρυσον, ο δε Κυριος τας καρδιας. | 3 A furnace for silver, a foundry for gold, but Yahweh for the testing of hearts! |
4 Ο κακοποιος υπακουει εις τα ανομα χειλη? ο ψευστης διδει ακροασιν εις την κακην γλωσσαν. | 4 An evil-doer pays heed to malicious talk, a liar listens to a slanderous tongue. |
5 Οστις περιγελα τον πτωχον, ονειδιζει τον Ποιητην αυτου? οστις χαιρει εις συμφορας, δεν θελει μεινει ατιμωρητος. | 5 To mock the poor is to insult the Creator, no one who laughs at distress wil go unpunished. |
6 Τεκνα τεκνων ειναι ο στεφανος των γεροντων? και η δοξα των τεκνων οι πατερες αυτων. | 6 The crown of the aged is their children's children; the children's glory is their father. |
7 Χειλη υπεροχης δεν αρμοζουσιν εις τον αφρονα? πολυ ολιγωτερον χειλη ψευδους εις τον αρχοντα. | 7 Fine words do not become the foolish, false words become a prince stil less. |
8 Το δωρον ειναι ως λιθος πολυτιμος εις τους οφθαλμους του δωροδοκουμενου? οπου τουτο εμφανισθη, κατορθονει. | 8 A gift works like a talisman for one who holds it: it brings prosperity at every turn. |
9 Οστις κρυπτει παραβασιν, ζητει φιλιαν? αλλ' οστις επαναλεγει το πραγμα, χωριζει τους στενωτερους φιλους. | 9 Whoever covers an offence promotes love, whoever again raises the matter divides friends. |
10 Περισσοτερον τυπτει ο ελεγχος τον φρονιμον, παρα εκατον μαστιγωσεις τον αφρονα. | 10 A reproof makes more impression on a person of understanding than a hundred strokes on a fool. |
11 Ο κακος ζητει μονον στασεις? δια τουτο αγγελος σκληρος θελει πεμφθη κατ' αυτου. | 11 The wicked person thinks of nothing but rebellion, but a cruel messenger wil be sent to such a one. |
12 Ας απαντηση τον ανθρωπον αρκτος στερηθεισα των τεκνων αυτης και ουχι αφρων εν τη μωρια αυτου. | 12 Rather come on a bear robbed of her cubs than on a fool in his fol y. |
13 Οστις αποδιδει κακον αντι καλου, κακον δεν θελει αναχωρησει απο του οικου αυτου. | 13 Disaster wil never be far from the house of one who returns evil for good. |
14 Οστις αρχιζει φιλονεικιαν, ειναι ως ο εκφραττων υδατα? οθεν παυσον απο της φιλονεικιας πριν εξαφθη. | 14 As well unleash a flood as start a dispute; desist before the quarrel breaks out. |
15 Ο δικαιονων τον ασεβη και ο καταδικαζων τον δικαιον, αμφοτεροι ειναι βδελυγμα εις τον Κυριον. | 15 To absolve the guilty and condemn the upright, both alike are abhorrent to Yahweh. |
16 Τι χρησιμευουσι τα χρηματα εις την χειρα του αφρονος, δια να αγοραση σοφιαν, αφου δεν εχει γνωσιν; | 16 What good is money in the hand of a fool? To buy wisdom with it? The desire is not there. |
17 Εν παντι καιρω αγαπα ο φιλος, και ο αδελφος γενναται δια καιρον αναγκης. | 17 A friend is a friend at all times, it is for adversity that a brother is born. |
18 Ανθρωπος ενδεης φρενων διδει χειρα και εγγυαται δια τον φιλον αυτου. | 18 Whoever offers guarantees lacks sense and goes surety for a neighbour. |
19 Ο αγαπων εριδας αγαπα αμαρτηματα? ο υπερυψονων την πυλην αυτου ζητει ολεθρον. | 19 The double-dealer loves sin, the proud courts ruin. |
20 Ο σκολιος την καρδιαν δεν ευρισκει καλον? και ο διεστραμμενος την γλωσσαν αυτου πιπτει εις συμφοραν. | 20 The tortuous of heart finds no happiness, the perverse of speech fal s into misery. |
21 Οστις γεννα αφρονα, γεννα αυτον δια λυπην αυτου? και ο πατηρ του ανοητου δεν απολαμβανει χαραν. | 21 He who fathers a stupid child does so to his sorrow, the father of a fool knows no joy. |
22 Η ευφραινομενη καρδια διδει ευεξιαν ως ιατρικον? το δε κατατεθλιμμενον πνευμα ξηραινει τα οστα. | 22 A glad heart is excel ent medicine, a depressed spirit wastes the bones away. |
23 Ο ασεβης δεχεται δωρον απο του κολπου, δια να διαστρεψη τας οδους της κρισεως. | 23 Under cover of his cloak a bad man takes a gift to pervert the course of justice. |
24 Επι του προσωπου του συνετου ειναι σοφια? αλλ' οι οφθαλμοι του αφρονος βλεπουσιν εις τα ακρα της γης. | 24 The intelligent has wisdom there before him, but the eyes of a fool range to the ends of the earth. |
25 Ο αφρων υιος ειναι βαρυθυμια εις τον πατερα αυτου και πικρια εις την γεννησασαν αυτον. | 25 A foolish child is a father's sorrow, and the grief of her who gave the child birth. |
26 Δεν ειναι ποτε καλον να επιβαλληται ποινη εις τον δικαιον, να επιβουλευηται τις τους αρχοντας δια την ευθυτητα αυτων. | 26 To fine the upright is indeed a crime, to strike the noble is an injustice. |
27 Ο κρατων τους λογους αυτου ειναι γνωστικος? ο μακροθυμος ανθρωπος ειναι φρονιμος. | 27 Whoever can control the tongue knows what knowledge is, someone of understanding keeps a cooltemper. |
28 Και αυτος ο αφρων, οταν σιωπα λογιζεται σοφος? και ο κλειων τα χειλη αυτου, συνετος. | 28 If the fool holds his tongue, he may pass for wise; if he seals his lips, he may pass for intel igent. |