SCRUTATIO

Sunday, 22 June 2025 - San Luigi Gonzaga ( Letture di oggi)

Eclesiástico/Ben Sirá 31


font
BIBLIAVULGATA
1 El insomnio por la riqueza consume las carnes,
las preocupaciones que trae ahuyentan el sueño.
1 Vigilia honestatis tabefaciet carnes,
et cogitatus illius auferet somnum.
2 Las preocupaciones del día impiden dormir,
la enfermedad grave quita el sueño.
2 Cogitatus præscientiæ avertit sensum,
et infirmitas gravis sobriam facit animam.
3 Se afana el rico por juntar riquezas,
y cuando descansa, se hastía de sus placeres.
3 Laboravit dives in congregatione substantiæ,
et in requie sua replebitur bonis suis.
4 Se afana el pobre por falta de sustento,
y cuando descansa, se acaba en la indigencia.
4 Laboravit pauper in diminutione victus,
et in fine inops fit.
5 El que ama el oro no se verá justificado,
el que anda tras el lucro se extraviará en él.
5 Qui aurum diligit non justificabitur,
et qui insequitur consumptionem replebitur ex ea.
6 Muchos se arruinaron por causa del oro,
su perdición la tenían delante.
6 Multi dati sunt in auri casus,
et facta est in specie ipsius perditio illorum.
7 Es leño de tropiezo para los que le ofrecen sacrificios,
y todo insensato queda preso en él.
7 Lignum offensionis est aurum sacrificantium :
væ illis qui sectantur illud !
et omnis imprudens deperiet in illo.
8 Feliz el rico que fue hallado intachable,
que tras el oro no se fue.
8 Beatus dives qui inventus est sine macula,
et qui post aurum non abiit,
nec speravit in pecunia et thesauris.
9 ¿Quién es, y le felicitaremos?,
pues obró maravillas en su pueblo.
9 Quis est hic ? et laudabimus eum :
fecit enim mirabilia in vita sua.
10 ¿Quién sufrió esta prueba y fue hallado perfecto?
será para él motivo de gloria.
¿Quién pudo prevaricar y no prevaricó,
hacer mal y no lo hizo?
10 Qui probatus est in illo, et perfectus est, erit illi gloria æterna :
qui potuit transgredi, et non est transgressus ;
facere mala, et non fecit.
11 Sus bienes se consolidarán,
y la asamblea hablará de sus bondades.
11 Ideo stabilita sunt bona illius in Domino,
et eleemosynas illius enarrabit omnis ecclesia sanctorum.
12 ¿En mesa suntuosa te has sentado?,
no abras hacia ella tus fauces,
no digas: «¡Qué de cosas hay aquí!»
12 Supra mensam magnam sedisti ?
non aperias super illam faucem tuam prior.
13 Recuerda que es cosa mala tener un ojo ávido,
¿qué ha sido creado peor que el ojo?
por eso, por cualquier cosa llora.
13 Non dicas sic : Multa sunt, quæ super illam sunt.
14 Donde mire tu huésped no extiendas tú la mano,
y no te eches sobre el plato al tiempo que él.
14 Memento quoniam malus est oculus nequam.
15 Juzga al prójimo como a ti mismo,
y en todo asunto actúa con reflexión.
15 Nequius oculo quid creatum est ?
ideo ab omni facie sua lacrimabitur, cum viderit.
16 Come como hombre bien educado lo que tienes delante,
no te muestres glotón, para no hacerte odioso.
16 Ne extendas manum tuam prior,
et invidia contaminatus erubescas.
17 Termina el primero por educación,
no seas insaciable, y no tendrás tropiezo.
17 Ne comprimaris in convivio.
18 Si en medio de muchos te has sentado a la mesa,
no alargues tu mano antes que ellos.
18 Intellige quæ sunt proximi tui ex teipso.
19 ¡Qué poco le basta a un hombre bien educado!,
y luego en el lecho no resuella.
19 Utere quasi homo frugi his quæ tibi apponuntur :
ne, cum manducas multum, odio habearis.
20 A vientre moderado, sueño saludable,
se levanta temprano y es dueño de sí.
Insomnio, vómitos y cólicos
le esperan al hombre insaciable.
20 Cessa prior causa disciplinæ :
et noli nimius esse, ne forte offendas.
21 Si te viste obligado a comer demasiado,
levántate, vomítalo lejos, y quedarás tranquilo.
21 Et si in medio multorum sedisti,
prior illis ne extendas manum tuam,
nec prior poscas bibere.
22 Oyeme, hijo, y no me desprecies,
al fin comprenderás mis palabras.
En todo lo que hagas sé moderado,
y no te vendrá enfermedad alguna.
22 Quam sufficiens est homini erudito vinum exiguum !
et in dormiendo non laborabis ab illo,
et non senties dolorem.
23 Al espléndido en las comidas le bendicen los labios,
el testimonio de su munificencia es firme.
23 Vigilia, cholera et tortura viro infrunito,
24 Al mezquino en la comida le murmura la ciudad,
el testimonio de su mezquindad es minucioso.
24 somnus sanitatis in homine parco :
dormiet usque mane,
et anima illius cum ipso delectabitur.
25 Con el vino no te hagas el valiente,
porque a muchos ha perdido el vino.
25 Et si coactus fueris in edendo multum,
surge e medio, evome, et refrigerabit te,
et non adduces corpori tuo infirmitatem.
26 El horno prueba el temple del acero,
así el vino a los corazones en disputa de orgullosos.
26 Audi me, fili, et ne spernas me,
et in novissimo invenies verba mea.
27 Como la vida es el vino para el hombre,
si lo bebes con medida.
¿Qué es la vida a quien le falta el vino,
que ha sido creado para contento de los hombres?
27 In omnibus operibus tuis esto velox,
et omnis infirmitas non occurret tibi.
28 Regocijo del corazón y contento del alma
es el vino bebido a tiempo y con medida.
28 Splendidum in panibus benedicent labia multorum,
et testimonium veritatis illius fidele.
29 Amargura del alma, el vino bebido con exceso
por provocación o desafío.
29 Nequissimo in pane murmurabit civitas,
et testimonium nequitiæ illius verum est.
30 La embriaguez acrecienta el furor del insensato hasta su
caída,
disminuye la fuerza y provoca las heridas.
30 Diligentes in vino noli provocare :
multos enim exterminavit vinum.
31 En banquete no reproches a tu prójimo,
no le desprecies cuando está contento,
palabra injuriosa no le digas
ni le molestes reclamándole dinero.
31 Ignis probat ferrum durum :
sic vinum corda superborum arguet in ebrietate potatum.
32 Æqua vita hominibus vinum in sobrietate :
si bibas illud moderate, eris sobrius.
33 Quæ vita est ei qui minuitur vino ?
34 Quid defraudat vitam ? mors.
35 Vinum in jucunditatem creatum est,
et non in ebrietatem ab initio.
36 Exsultatio animæ et cordis vinum moderate potatum.
37 Sanitas est animæ et corpori sobrius potus.
38 Vinum multum potatum irritationem,
et iram, et ruinas multas facit.
39 Amaritudo animæ
vinum multum potatum.
40 Ebrietatis animositas, imprudentis offensio,
minorans virtutem, et faciens vulnera.
41 In convivio vini non arguas proximum,
et non despicias eum in jucunditate illius.
42 Verba improperii non dicas illi,
et non premas illum repetendo.