ΣΟΦΙΑ ΣΕΙΡΑΧ - Siracide - Sirach 22

LXX	Biblia Tysiąclecia
1 λιθω ηρδαλωμενω συνεβληθη οκνηρος και πας εκσυριει επι τη ατιμια αυτου	1 Leniwiec przyrównany będzie do obłoconego kamienia, a każdy zagwiżdże nad jego hańbą.
2 βολβιτω κοπριων συνεβληθη οκνηρος πας ο αναιρουμενος αυτον εκτιναξει χειρα	2 Leniwiec przyrównany będzie do krowiego nawozu, każdy, kto go podniesie, otrząśnie rękę.
3 αισχυνη πατρος εν γεννησει απαιδευτου θυγατηρ δε επ' ελαττωσει γινεται	3 Hańba dla ojca, jeśli ma syna źle wychowanego, a jeśli córkę, to wstyd mu ona przyniesie.
4 θυγατηρ φρονιμη κληρονομησει ανδρα αυτης και η καταισχυνουσα εις λυπην γεννησαντος	4 Córka roztropna jest bogactwem dla swego męża, a córka, która wstyd przynosi, zgryzotą dla swego ojca.
5 πατερα και ανδρα καταισχυνει η θρασεια και υπο αμφοτερων ατιμασθησεται	5 Nieobyczajna córka zawstydza ojca i męża i przez obydwóch będzie wzgardzona.
6 μουσικα εν πενθει ακαιρος διηγησις μαστιγες δε και παιδεια εν παντι καιρω σοφιας	6 Jak muzyka w czas smutku, tak nauka w niewłaściwym czasie, natomiast chłosta i upomnienie są zawsze mądre.
7 -
8 -
9 συγκολλων οστρακον ο διδασκων μωρον εξεγειρων καθευδοντα εκ βαθεος υπνου	9 Uczyć głupiego - to kleić skorupy lub budzić śpiącego z głębokiego snu.
10 διηγουμενος νυσταζοντι ο διηγουμενος μωρω και επι συντελεια ερει τι εστιν	10 Nauczać głupiego - to jakby nauczać drzemiącego, który jeszcze w końcu zapyta: A o co chodzi?
11 επι νεκρω κλαυσον εξελιπεν γαρ φως και επι μωρω κλαυσον εξελιπεν γαρ συνεσιν ηδιον κλαυσον επι νεκρω οτι ανεπαυσατο του δε μωρου υπερ θανατον η ζωη πονηρα	11 Płacz nad zmarłym, stracił bowiem światło, płacz nad głupim, bo rozum zgubił. Ciszej płacz nad zmarłym, bo znalazł odpoczynek, życie zaś głupiego gorsze jest od śmierci.
12 πενθος νεκρου επτα ημεραι μωρου δε και ασεβους πασαι αι ημεραι της ζωης αυτου	12 Żałoba po zmarłym trwa siedem dni, po głupim i bezbożnym zaś przez wszystkie dni jego życia.
13 μετα αφρονος μη πληθυνης λογον και προς ασυνετον μη πορευου φυλαξαι απ' αυτου ινα μη κοπον εχης και ου μη μολυνθης εν τω εντιναγμω αυτου εκκλινον απ' αυτου και ευρησεις αναπαυσιν και ου μη ακηδιασης εν τη απονοια αυτου	13 Nie wdawaj się z głupim w długie rozmowy i nie chodź do tego, kto nie ma rozumu. Strzeż się go, byś nie miał przykrości i byś się nie splamił przez zetknięcie z nim. Unikaj go, a znajdziesz wytchnienie i nie doznasz rozgoryczenia z powodu jego nierozumu.
14 υπερ μολιβον τι βαρυνθησεται και τι αυτω ονομα αλλ' η μωρος	14 Cóż jest cięższego nad ołów? a jak mu na imię? Głupi.
15 αμμον και αλα και βωλον σιδηρου ευκοπον υπενεγκειν η ανθρωπον ασυνετον	15 Piasek, sól i bryłę żelaza łatwiej unieść, niż znieść człowieka nierozumnego.
16 ιμαντωσις ξυλινη ενδεδεμενη εις οικοδομην εν συσσεισμω ου διαλυθησεται ουτως καρδια εστηριγμενη επι διανοηματος βουλης εν καιρω ου δειλιασει	16 Jak drewniana belka, wprawiona w budowę, nie rozpadnie się w czasie trzęsienia ziemi, tak serce umocnione dojrzałym zastanowieniem, gdy nadejdzie chwila, nie stchórzy.
17 καρδια ηδρασμενη επι διανοιας συνεσεως ως κοσμος ψαμμωτος τοιχου ξυστου	17 Serce wsparte na mądrym myśleniu jest jak ozdoba z piasku na murze wygładzonym.
18 χαρακες επι μετεωρου κειμενοι κατεναντι ανεμου ου μη υπομεινωσιν ουτως καρδια δειλη επι διανοηματος μωρου κατεναντι παντος φοβου ου μη υπομεινη	18 Postawione na szczytach gór cienkie tyczki nie oprą się wiatrowi, tak serce zalęknione przez niemądre myśli nie ostoi się wobec byle jakiego strachu.
19 ο νυσσων οφθαλμον καταξει δακρυα και νυσσων καρδιαν εκφαινει αισθησιν	19 Kto urazi oko, wyciska łzy, kto urazi serce, odkrywa uczucie.
20 βαλλων λιθον επι πετεινα αποσοβει αυτα και ο ονειδιζων φιλον διαλυσει φιλιαν	20 Kto rzuca kamieniem na ptaki, wypłasza je, a kto lży przyjaciela, zrywa przyjaźń.
21 επι φιλον εαν σπασης ρομφαιαν μη αφελπισης εστιν γαρ επανοδος	21 Jeślibyś wyciągnął miecz na przyjaciela, nie martw się, jest bowiem droga powrotu;
22 επι φιλον εαν ανοιξης στομα μη ευλαβηθης εστιν γαρ διαλλαγη πλην ονειδισμου και υπερηφανιας και μυστηριου αποκαλυψεως και πληγης δολιας εν τουτοις αποφευξεται πας φιλος	22 jeślibyś otworzył usta na niego, nie martw się, jest bowiem możność pojednania; wyjąwszy obelgę, wzgardę, wyjawienie tajemnicy i cios zdradliwy - to wszystko oddali każdego przyjaciela.
23 πιστιν κτησαι εν πτωχεια μετα του πλησιον ινα εν τοις αγαθοις αυτου ομου πλησθης εν καιρω θλιψεως διαμενε αυτω ινα εν τη κληρονομια αυτου συγκληρονομησης	23 Zachowaj wierność bliźniemu twemu w biedzie, abyś z nim razem wzbogacił się w jego pomyślności. W czasie niepowodzenia trwaj przy nim, abyś, gdy przyjdzie do dziedziczenia, i ty miał w nim udział.
24 προ πυρος ατμις καμινου και καπνος ουτως προ αιματων λοιδοριαι	24 Przed ogniem - para w piecu i dym, a przed wylaniem krwi - obelgi.
25 φιλον σκεπασαι ουκ αισχυνθησομαι και απο προσωπου αυτου ου μη κρυβω	25 Nie będę się wstydził osłonić przyjaciela i nie będę się przed nim ukrywał;
26 και ει κακα μοι συμβησεται δι' αυτον πας ο ακουων φυλαξεται απ' αυτου	26 a jeśliby mnie nawet coś złego spotkało z jego przyczyny, to każdy, kto o tym usłyszy, strzec się jego będzie.
27 τις δωσει επι στομα μου φυλακην και επι των χειλεων μου σφραγιδα πανουργον ινα μη πεσω απ' αυτης και η γλωσσα μου απολεση με	27 Któż postawi straż na moich ustach i położy na wargach pieczęć przemyślną, abym nie upadł przez nie, aby nie zgubił mnie mój język?