1 Καλητερον ξηρον ψωμιον και ειρηνη μετ' αυτου, παρα οικον πληρη θυματων μετα εριδος. | 1 Mejor un mendrugo seco con tranquilidad que una casa llena de banquetes con discordia. |
2 Ο φρονιμος υπηρετης θελει εξουσιαζει επι υιου αισχυνης και θελει συμμοιρασθη την κληρονομιαν μεταξυ αδελφων. | 2 El servidor prudente se impondrá al hijo desvergonzado y compartirá la herencia con los hermanos. |
3 Το χωνευτηριον δοκιμαζει τον αργυρον και η καμινος τον χρυσον, ο δε Κυριος τας καρδιας. | 3 Hay un crisol para la plata y un horno para el oro, pero el que prueba los corazones es el Señor. |
4 Ο κακοποιος υπακουει εις τα ανομα χειλη? ο ψευστης διδει ακροασιν εις την κακην γλωσσαν. | 4 El malhechor hace caso a la maledicencia, el mentiroso presta oído a la lengua maligna. |
5 Οστις περιγελα τον πτωχον, ονειδιζει τον Ποιητην αυτου? οστις χαιρει εις συμφορας, δεν θελει μεινει ατιμωρητος. | 5 El que se burla del pobre ultraja a su Creador, el que se alegra de una desgracia no quedará impune. |
6 Τεκνα τεκνων ειναι ο στεφανος των γεροντων? και η δοξα των τεκνων οι πατερες αυτων. | 6 Corona de los ancianos son los nietos, y la gloria de los hijos son sus padres. |
7 Χειλη υπεροχης δεν αρμοζουσιν εις τον αφρονα? πολυ ολιγωτερον χειλη ψευδους εις τον αρχοντα. | 7 No le queda bien al necio un lenguaje refinado, ¡cuánto menos a los nobles la mentira! |
8 Το δωρον ειναι ως λιθος πολυτιμος εις τους οφθαλμους του δωροδοκουμενου? οπου τουτο εμφανισθη, κατορθονει. | 8 Un reglo es un talismán para el que lo da: dondequiera que vaya, todo le sale bien. |
9 Οστις κρυπτει παραβασιν, ζητει φιλιαν? αλλ' οστις επαναλεγει το πραγμα, χωριζει τους στενωτερους φιλους. | 9 El que disimula una ofensa cultiva la amistad, volver sobre la cosa separa del amigo. |
10 Περισσοτερον τυπτει ο ελεγχος τον φρονιμον, παρα εκατον μαστιγωσεις τον αφρονα. | 10 Hace más una reprensión a un hombre inteligente que cien golpes a un necio. |
11 Ο κακος ζητει μονον στασεις? δια τουτο αγγελος σκληρος θελει πεμφθη κατ' αυτου. | 11 El malvado sólo busca la rebelión, pero le será enviado un mensajero cruel. |
12 Ας απαντηση τον ανθρωπον αρκτος στερηθεισα των τεκνων αυτης και ουχι αφρων εν τη μωρια αυτου. | 12 Más vale toparse con una osa privada de sus crías que con un necio en su locura. |
13 Οστις αποδιδει κακον αντι καλου, κακον δεν θελει αναχωρησει απο του οικου αυτου. | 13 Si alguien devuelve mal por bien, la desdicha no se apartará de su casa. |
14 Οστις αρχιζει φιλονεικιαν, ειναι ως ο εκφραττων υδατα? οθεν παυσον απο της φιλονεικιας πριν εξαφθη. | 14 Iniciar un altercado es abrir una compuerta: retírate antes que estalle la disputa. |
15 Ο δικαιονων τον ασεβη και ο καταδικαζων τον δικαιον, αμφοτεροι ειναι βδελυγμα εις τον Κυριον. | 15 Absolver al malvado y condenar al justo son dos cosas que abomina el Señor. |
16 Τι χρησιμευουσι τα χρηματα εις την χειρα του αφρονος, δια να αγοραση σοφιαν, αφου δεν εχει γνωσιν; | 16 ¿Para qué sirve el dinero en manos de un necio? ¿Para adquirir sabiduría? ¡Si no tiene inteligencia! |
17 Εν παντι καιρω αγαπα ο φιλος, και ο αδελφος γενναται δια καιρον αναγκης. | 17 El amigo ama en cualquier ocasión, y un hermano nace para compartir la adversidad. |
18 Ανθρωπος ενδεης φρενων διδει χειρα και εγγυαται δια τον φιλον αυτου. | 18 Es un insensato el que estrecha la mano para salir fiador de su prójimo. |
19 Ο αγαπων εριδας αγαπα αμαρτηματα? ο υπερυψονων την πυλην αυτου ζητει ολεθρον. | 19 El que ama las querellas ama el pecado, el que alza demasiado su puerta busca la ruina. |
20 Ο σκολιος την καρδιαν δεν ευρισκει καλον? και ο διεστραμμενος την γλωσσαν αυτου πιπτει εις συμφοραν. | 20 El corazón perverso no hallará la felicidad, y la lengua tortuosa caerá en la desgracia. |
21 Οστις γεννα αφρονα, γεννα αυτον δια λυπην αυτου? και ο πατηρ του ανοητου δεν απολαμβανει χαραν. | 21 El que engendra a un tonto, es para su aflicción, y no hay alegría para el padre de un necio. |
22 Η ευφραινομενη καρδια διδει ευεξιαν ως ιατρικον? το δε κατατεθλιμμενον πνευμα ξηραινει τα οστα. | 22 Un corazón alegre es el mejor remedio, pero el espíritu abatido reseca los huesos. |
23 Ο ασεβης δεχεται δωρον απο του κολπου, δια να διαστρεψη τας οδους της κρισεως. | 23 El malvado acepta regalos bajo cuerda para torcer los senderos de la justicia. |
24 Επι του προσωπου του συνετου ειναι σοφια? αλλ' οι οφθαλμοι του αφρονος βλεπουσιν εις τα ακρα της γης. | 24 Delante del hombre inteligente está la sabiduría, pero el necio mira a cualquier parte. |
25 Ο αφρων υιος ειναι βαρυθυμια εις τον πατερα αυτου και πικρια εις την γεννησασαν αυτον. | 25 Un hijo necio es la tristeza de su padre y la amargura de aquella que lo engendró. |
26 Δεν ειναι ποτε καλον να επιβαλληται ποινη εις τον δικαιον, να επιβουλευηται τις τους αρχοντας δια την ευθυτητα αυτων. | 26 Si no está bien multar a un hombre justo, golpear a los nobles supera toda medida. |
27 Ο κρατων τους λογους αυτου ειναι γνωστικος? ο μακροθυμος ανθρωπος ειναι φρονιμος. | 27 El que mide sus palabras es un hombre que sabe, y el que mantiene su sangre fría es inteligente. |
28 Και αυτος ο αφρων, οταν σιωπα λογιζεται σοφος? και ο κλειων τα χειλη αυτου, συνετος. | 28 Hasta el necio, si calla, puede pasar por sabio, y por inteligente, si cierra los labios. |