1 אחרי הדברים האלה הלך ישוע בארץ הגליל הלוך ועבור כי לא אבה להתהלך ביהודה על אשר בקשו היהודים להרגו | 1 Potem Jezus obchodził Galileję. Nie chciał bowiem chodzić po Judei, bo Żydzi mieli zamiar Go zabić. |
2 ויקרב חג היהודים הוא חג הסכות | 2 A zbliżało się żydowskie Święto Namiotów. |
3 ויאמרו אליו אחיו קום ולך מזה ארצה יהודה למען יראו גם תלמידיך את המעשים אשר אתה עשה | 3 Rzekli więc Jego bracia do Niego: Wyjdź stąd i idź do Judei, aby i uczniowie Twoi ujrzeli czyny, których dokonujesz. |
4 כי לא יעשה איש דבר בסתר והוא חפץ להתפרסם לכן אם אתה עשה כאלה הגלה אל העולם | 4 Nikt bowiem nie dokonuje niczego w ukryciu, jeżeli chce się publicznie ujawnić. Skoro takich rzeczy dokonujesz, to okaż się światu! |
5 כי אחיו גם הם לא האמינו בו | 5 Bo nawet Jego bracia nie wierzyli w Niego. |
6 ויאמר אליהם ישוע עתי לא באה עד עתה ועתכם תמיד נכונה | 6 Powiedział więc do nich Jezus: Dla Mnie stosowny czas jeszcze nie nadszedł, ale dla was - zawsze jest do rozporządzenia. |
7 לא יוכל העולם לשנוא אתכם ואתי ישנא באשר אני מעיד עליו כי רעים מעלליו | 7 Was świat nie może nienawidzić, ale Mnie nienawidzi, bo Ja o nim świadczę, że złe są jego uczynki. |
8 עלו אתם לחג את החג אני לא אעלה אל החג הזה כי עתי לא מלאה עד עתה | 8 Wy idźcie na święto; Ja jeszcze nie idę na to święto, bo czas mój jeszcze się nie wypełnił. |
9 כזאת דבר וישב בגליל | 9 To im powiedział i pozostał w Galilei. |
10 ויהי כאשר עלו אחיו לרגל ויעל גם הוא לא בגלוי כי אם כמסתתר | 10 Kiedy zaś bracia Jego udali się na święto, wówczas poszedł i On, jednakże nie jawnie, lecz skrycie. |
11 והיהודים בקשהו בחג ויאמרו איה הוא | 11 Tymczasem Żydzi już Go szukali w czasie święta i mówili: |
12 ותהי תלונה רבה על אדותיו בתוך העם אלה אמרו טוב הוא ואלה אמרו לא כי מתעה הוא את העם | 12 Gdzie On jest? Wśród tłumów zaś wiele mówiono o Nim pokątnie. Jedni mówili: Jest dobry. Inni zaś mówili: Nie, przeciwnie - zwodzi tłumy. |
13 אך אין איש מדבר עליו בגלוי מפני יראת היהודים | 13 Nikt jednak nie odzywał się o Nim jawnie z obawy przed Żydami. |
14 ויהי בחצי ימי החג עלה ישוע אל המקדש וילמד | 14 Tymczasem dopiero w połowie świąt przybył Jezus do Świątyni i nauczał. |
15 ויתמהו היהודים ויאמרו איך ידע זה ספר והוא לא למד | 15 Żydzi zdumiewali się mówiąc: W jaki sposób zna On Pisma, skoro się nie uczył? |
16 ויען אתם ישוע ויאמר לקחי לא שלי הוא כי אם לאשר שלחני | 16 Odpowiedział im Jezus mówiąc: Moja nauka nie jest moją, lecz Tego, który Mnie posłał. |
17 האיש החפץ לעשות רצונו ידע לקחי אם מאת אלהים הוא ואם מנפשי אדבר | 17 Jeśli kto chce pełnić Jego wolę, pozna, czy nauka ta jest od Boga, czy też Ja mówię od siebie samego. |
18 המדבר מנפשי כבוד עצמו יבקש אבל המבקש כבוד שלחו נאמן הוא ואין עולתה בו | 18 Kto mówi we własnym imieniu, ten szuka własnej chwały. Kto zaś szuka chwały tego, który go posłał, ten godzien jest wiary i nie ma w nim nieprawości. |
19 הלא משה נתן לכם את התורה ואין איש מכם עשה התורה מדוע תבקשו להרגני | 19 Czyż Mojżesz nie dał wam Prawa? A przecież nikt z was nie zachowuje Prawa, /bo/ czemuż usiłujecie Mnie zabić? |
20 ויען העם ויאמר שד בקרבך מי מבקש להרגך | 20 Tłum odpowiedział : Jesteś opętany przez złego ducha! Któż usiłuje Cię zabić? |
21 ויען ישוע ויאמר להם פעלה אחת פעלתי וכלכם עליה תתמהו | 21 W odpowiedzi Jezus rzekł do nich: Dokonałem tylko jednego czynu, a wszyscy jesteście zdziwieni. |
22 משה נתן לכם המילה אך לא ממשה היא כי אם מן האבות וביום השבת תמולו כל זכר | 22 Oto Mojżesz dał wam obrzezanie - ale nie pochodzi ono od Mojżesza, lecz od przodków - i wy w szabat obrzezujecie człowieka. |
23 ועתה אם ימול זכר בשבת למען אשר לא תופר תורת משה מה תקצפו עלי כי רפאתי איש כלו בשבת | 23 jeżeli człowiek może przyjmować obrzezanie nawet w szabat, aby nie przekroczono Prawa Mojżeszowego, to dlaczego złościcie się na Mnie, że w szabat uzdrowiłem całego człowieka? |
24 אל תשפטו למראה עין כי אם משפט צדק שפטו | 24 Nie sądźcie z zewnętrznych pozorów, lecz wydajcie wyrok sprawiedliwy. |
25 ויאמרו אנשים מישבי ירושלים הלא זה הוא אשר בקשו להמיתו | 25 Niektórzy z mieszkańców Jerozolimy mówili: Czyż to nie jest Ten, którego usiłują zabić? |
26 והנה הוא דבר בגלוי ולא יגערו בו האף אמנם ידעו ראשינו כי באמת זה הוא המשיח | 26 A oto jawnie przemawia i nic Mu nie mówią. Czyżby zwierzchnicy naprawdę się przekonali, że On jest Mesjaszem? |
27 אך את זה ידענו מאין הוא וכאשר יבוא המשיח לא ידע איש אי מזה הוא | 27 Przecież my wiemy, skąd On pochodzi, natomiast gdy Mesjasz przyjdzie, nikt nie będzie wiedział, skąd jest. |
28 אז קרא ישוע במקדש וילמד לאמר הן ידעתם אתי אף ידעתם מאין אני ומנפשי לא באתי אכן יש אמתי אשר שלחני ואתו לא ידעתם | 28 A Jezus, ucząc w świątyni, zawołał tymi słowami: I Mnie znacie, i wiecie, skąd jestem. Ja jednak nie przyszedłem sam od siebie; lecz prawdziwy jest Ten, który Mnie posłał, którego wy nie znacie. |
29 ואני ידעתיו כי מאתו אני והוא שלחני | 29 Ja Go znam, bo od Niego jestem i On Mnie posłał. |
30 ויבקשו לתפשו ואיש לא שלח בו יד כי לא בא עתו | 30 Zamierzali więc Go pojmać, jednakże nikt nie podniósł na Niego ręki, ponieważ godzina Jego jeszcze nie nadeszła. |
31 ורבים מן העם האמינו בו ויאמרו אם יבא המשיח הגם יעשה אתות רבות מאשר עשה זה | 31 Natomiast wielu spośród tłumu uwierzyło w Niego i mówili: Czyż Mesjasz, kiedy przyjdzie, uczyni więcej znaków, niż On uczynił? |
32 והפרושים שמעו את העם מתלחשים עליו כזאת וישלחו הפרושים וראשי הכהנים משרתים לתפשו | 32 Faryzeusze usłyszeli, że tłum tak mówił o Nim w podnieceniu. Kapłani więc wraz z faryzeuszami wysłali strażników celem pojmania Go. |
33 ויאמר אליהם ישוע אך למצער עודני עמכם והלכתי אל אשר שלחני | 33 Ale Jezus rzekł: Jeszcze krótki czas jestem z wami, a potem pójdę do Tego, który Mnie posłał. |
34 תשחרנני ולא תמצאנני ובאשר אני שם אתם לא תוכלו לבוא | 34 Będziecie Mnie szukać, a nie znajdziecie, a tam, gdzie Ja będę potem, wy pójść nie możecie. |
35 ויאמרו היהודים איש רעהו אנה ילך זה ואנחנו לא נמצאהו הכי ילך אל הנפוצים בין היונים וילמד אנשי יון | 35 Rzekli Żydzi do siebie: Dokąd to zamierza On pójść, że Go nie będziemy mogli znaleźć? Czyżby miał zamiar udać się do Żydów rozproszonych wśród Greków i uczyć Greków? |
36 מה זה הדבר אשר אמר תשחרנני ולא תמצאנני ובאשר אני שם אתם לא תוכלו לבוא | 36 Cóż znaczy to Jego powiedzenie: Będziecie Mnie szukać i nie znajdziecie, a tam, gdzie Ja będę, wy pójść nie możecie? |
37 ויהי ביום החג האחרון הגדול עמד ישוע ויקרא לאמר איש כי יצמא יבא נא אלי וישתה | 37 W ostatnim zaś, najbardziej uroczystym dniu święta, Jezus stojąc zawołał donośnym głosem: Jeśli ktoś jest spragniony, a wierzy we Mnie - niech przyjdzie do Mnie i pije! |
38 המאמין בי כדבר הכתוב מבטנו ינהרו נהרי מים חיים | 38 Jak rzekło Pismo: Strumienie wody żywej popłyną z jego wnętrza. |
39 וזאת אמר על הרוח אשר יקחהו המאמינים בו כי לא נתן רוח הקדש עדנה יען אשר ישוע עוד לא נתפאר | 39 A powiedział to o Duchu, którego mieli otrzymać wierzący w Niego; Duch bowiem jeszcze nie był /dany/, ponieważ Jezus nie został jeszcze uwielbiony. |
40 ורבים מהמון העם כשמעם את הדבר הזה אמרו אכן זה הוא הנביא | 40 A wśród słuchających Go tłumów odezwały się głosy: Ten prawdziwie jest prorokiem. |
41 ויש אשר אמרו זה הוא המשיח ואחרים אמרו המן הגליל יבא המשיח | 41 Inni mówili: To jest Mesjasz. Ale - mówili drudzy - czyż Mesjasz przyjdzie z Galilei? |
42 הלא הכתוב אמר כי מזרע דוד ומכפר בית לחם מקום דוד יצא המשיח | 42 Czyż Pismo nie mówi, że Mesjasz będzie pochodził z potomstwa Dawidowego i z miasteczka Betlejem? |
43 ותהי מחלקת בתוך העם על אדותיו | 43 I powstało w tłumie rozdwojenie z Jego powodu. |
44 ומקצתם רצו לתפשו ואיש לא שלח בו יד | 44 Niektórzy chcieli Go nawet pojmać, lecz nikt nie odważył się podnieść na Niego ręki. |
45 וישובו המשרתים אל הכהנים הגדולים והפרושים והמה אמרו אליהם מדוע לא הבאתם אתו | 45 Wrócili więc strażnicy do arcykapłanów i faryzeuszów, a ci rzekli do nich: Czemuście Go nie pojmali? |
46 ויענו העבדים מעולם לא דבר איש כאיש הזה | 46 Strażnicy odpowiedzieli: Nigdy jeszcze nikt nie przemawiał tak, jak ten człowiek przemawia. |
47 ויאמרו אליהם הפרושים הכי נדהתם גם אתם | 47 Odpowiedzieli im faryzeusze: Czyż i wy daliście się zwieść? |
48 הגם האמין בו איש מן השרים או מן הפרושים | 48 Czy ktoś ze zwierzchników lub faryzeuszów uwierzył w Niego? |
49 רק ההמון הזה אשר אינם ידעים את התורה ארורים המה | 49 A ten tłum, który nie zna Prawa, jest przeklęty. |
50 ויאמר אליהם נקדימון אשר בא אליו בלילה והוא היה אחד מהם | 50 Odezwał się do nich jeden spośród nich, Nikodem, ten, który przedtem przyszedł do Niego: |
51 התשפט תורתנו איש בטרם תחקרהו לדעת את אשר עשה | 51 Czy Prawo nasze potępia człowieka, zanim go wpierw przesłucha, i zbada, co czyni? |
52 ויענו ויאמרו אליו הגם אתה מן הגליל דרש נא וראה כי לא קם נביא מן הגליל | 52 Odpowiedzieli mu: Czy i ty jesteś z Galilei? Zbadaj, zobacz, że żaden prorok nie powstaje z Galilei. |
53 וילכו איש איש לביתו | 53 I rozeszli się - każdy do swego domu. |