Premier livre des Maccabées 2

JERUSALEM	LXX
1 En ces jours-là, Mattathias, fils de Jean, fils de Syméon, prêtre de la lignée de Ioarib, quittaJérusalem pour s'établir à Modîn.	1 εν ταις ημεραις εκειναις ανεστη ματταθιας υιος ιωαννου του συμεων ιερευς των υιων ιωαριβ απο ιερουσαλημ και εκαθισεν εν μωδειν
2 Il avait cinq fils: Jean surnommé Gaddi,	2 και αυτω υιοι πεντε ιωαννης ο επικαλουμενος γαδδι
3 Simon appelé Thassi,	3 σιμων ο καλουμενος θασσι
4 Judas appelé Maccabée,	4 ιουδας ο καλουμενος μακκαβαιος
5 Eléazar appelé Auârân, Jonathès appelé Apphous.	5 ελεαζαρ ο καλουμενος αυαραν ιωναθης ο καλουμενος απφους
6 A la vue des impiétés qui se perpétraient en Juda et à Jérusalem,	6 και ειδεν τας βλασφημιας τας γινομενας εν ιουδα και εν ιερουσαλημ
7 il s'écria: "Malheur à moi! Suis-je né pour voir la ruine de mon peuple et la ruine de la villesainte, et pour rester là assis tandis que la ville est livrée aux mains des ennemis et le sanctuaire au pouvoir desétrangers?	7 και ειπεν οιμμοι ινα τι τουτο εγεννηθην ιδειν το συντριμμα του λαου μου και το συντριμμα της αγιας πολεως και καθισαι εκει εν τω δοθηναι αυτην εν χειρι εχθρων το αγιασμα εν χειρι αλλοτριων
8 Son Temple est devenu comme un homme vil,	8 εγενετο ο ναος αυτης ως ανηρ αδοξος
9 les objets qui faisaient sa gloire ont été emmenés captifs, ses petits enfants périrent égorgéssur ses places et ses adolescents par l'épée de l'ennemi.	9 τα σκευη της δοξης αυτης αιχμαλωτα απηχθη απεκτανθη τα νηπια αυτης εν ταις πλατειαις αυτης οι νεανισκοι αυτης εν ρομφαια εχθρου
10 Quelle nation n'a pas hérité de ses droits royaux et ne s'est emparée de ses dépouilles?	10 ποιον εθνος ουκ εκληρονομησεν βασιλεια και ουκ εκρατησεν των σκυλων αυτης
11 Toute sa parure lui a été ravie. De libre qu'elle était, elle est devenue esclave.	11 πας ο κοσμος αυτης αφηρεθη αντι ελευθερας εγενετο εις δουλην
12 Voici que le lieu saint, notre beauté et notre gloire, est réduit en désert, voici que les nationsl'ont profané.	12 και ιδου τα αγια ημων και η καλλονη ημων και η δοξα ημων ηρημωθη και εβεβηλωσαν αυτα τα εθνη
13 A quoi bon vivre encore?"	13 ινα τι ημιν ετι ζωη
14 Mattathias et ses fils déchirèrent leurs vêtements, revêtirent des sacs et menèrent granddeuil.	14 και διερρηξεν ματταθιας και οι υιοι αυτου τα ιματια αυτων και περιεβαλοντο σακκους και επενθησαν σφοδρα
15 Les officiers du roi chargés d'imposer l'apostasie vinrent à la ville de Modîn pour lessacrifices.	15 και ηλθον οι παρα του βασιλεως οι καταναγκαζοντες την αποστασιαν εις μωδειν την πολιν ινα θυσιασωσιν
16 Beaucoup d'Israélites vinrent à eux, mais Mattathias et ses fils se tinrent ensemble à part	16 και πολλοι απο ισραηλ προς αυτους προσηλθον και ματταθιας και οι υιοι αυτου συνηχθησαν
17 Prenant la parole, les officiers du roi s'adressèrent à Mattathias en ces termes: "Tu es chefcélèbre et puissant dans cette ville, appuyé par des fils et des frères.	17 και απεκριθησαν οι παρα του βασιλεως και ειπον τω ματταθια λεγοντες αρχων και ενδοξος και μεγας ει εν τη πολει ταυτη και εστηρισμενος υιοις και αδελφοις
18 Avance donc le premier pour exécuter l'ordre du roi, comme l'ont fait toutes les nations, leschefs de Juda et ceux qu'on a laissés à Jérusalem. Tu seras, toi et tes fils, parmi les amis du roi, toi et tes filsserez honorés de dons en argent et en or ainsi que d'une quantité de cadeaux."	18 νυν προσελθε πρωτος και ποιησον το προσταγμα του βασιλεως ως εποιησαν παντα τα εθνη και οι ανδρες ιουδα και οι καταλειφθεντες εν ιερουσαλημ και εση συ και οι υιοι σου των φιλων του βασιλεως και συ και οι υιοι σου δοξασθησεσθε αργυριω και χρυσιω και αποστολαις πολλαις
19 Mattathias répliqua d'une voix forte: "Quand toutes les nations établies dans l'empire du roilui obéiraient, chacune désertant le culte de ses pères, et se conformeraient à ses ordonnances,	19 και απεκριθη ματταθιας και ειπεν φωνη μεγαλη ει παντα τα εθνη τα εν οικω της βασιλειας του βασιλεως ακουουσιν αυτου αποστηναι εκαστος απο λατρειας πατερων αυτου και ηρετισαντο εν ταις εντολαις αυτου
20 moi, mes fils et mes frères, nous suivrons l'alliance de nos pères.	20 καγω και οι υιοι μου και οι αδελφοι μου πορευσομεθα εν διαθηκη πατερων ημων
21 Dieu nous garde d'abandonner Loi et observances!	21 ιλεως ημιν καταλιπειν νομον και δικαιωματα
22 Nous n'écouterons pas les ordres du roi. Nous ne dévierons pas de notre religion ni à droiteni à gauche."	22 των λογων του βασιλεως ουκ ακουσομεθα παρελθειν την λατρειαν ημων δεξιαν η αριστεραν
23 Dès qu'il eut achevé ce discours, un Juif s'avança, à la vue de tous, pour sacrifier sur l'autelde Modîn, selon le décret du roi.	23 και ως επαυσατο λαλων τους λογους τουτους προσηλθεν ανηρ ιουδαιος εν οφθαλμοις παντων θυσιασαι επι του βωμου εν μωδειν κατα το προσταγμα του βασιλεως
24 A cette vue, le zèle de Mattathias s'enflamma et ses reins frémirent. Pris d'une juste colère, ilcourut et l'égorgea sur l'autel.	24 και ειδεν ματταθιας και εζηλωσεν και ετρομησαν οι νεφροι αυτου και ανηνεγκεν θυμον κατα το κριμα και δραμων εσφαξεν αυτον επι τον βωμον
25 Quant à l'homme du roi qui obligeait à sacrifier, il le tua dans le même temps, puis ilrenversa l'autel.	25 και τον ανδρα του βασιλεως τον αναγκαζοντα θυειν απεκτεινεν εν τω καιρω εκεινω και τον βωμον καθειλεν
26 Son zèle pour la Loi fut semblable à celui que Pinhas exerça contre Zimri, fils de Salu.	26 και εζηλωσεν τω νομω καθως εποιησεν φινεες τω ζαμβρι υιω σαλωμ
27 Mattathias se mit à crier d'une voix forte à travers la ville: "Quiconque a le zèle de la Loi etmaintient l'alliance, qu'il me suive!"	27 και ανεκραξεν ματταθιας εν τη πολει φωνη μεγαλη λεγων πας ο ζηλων τω νομω και ιστων διαθηκην εξελθετω οπισω μου
28 Lui-même et ses fils s'enfuirent dans les montagnes, laissant dans la ville tout ce qu'ilspossédaient.	28 και εφυγεν αυτος και οι υιοι αυτου εις τα ορη και εγκατελιπον οσα ειχον εν τη πολει
29 Nombre de gens soucieux de justice et de Loi descendirent au désert pour s'y fixer,	29 τοτε κατεβησαν πολλοι ζητουντες δικαιοσυνην και κριμα εις την ερημον καθισαι εκει
30 eux, leurs enfants, leurs femmes et leur bétail, parce que le malheur s'était appesanti sur eux.	30 αυτοι και οι υιοι αυτων και αι γυναικες αυτων και τα κτηνη αυτων οτι εσκληρυνθη επ' αυτους τα κακα
31 On annonça aux officiers royaux et aux forces en résidence à Jérusalem, dans la Cité deDavid, que des gens qui avaient rejeté l'ordonnance du roi étaient descendus vers les retraites cachées du désert.	31 και ανηγγελη τοις ανδρασιν του βασιλεως και ταις δυναμεσιν αι ησαν εν ιερουσαλημ πολει δαυιδ οτι κατεβησαν ανδρες οιτινες διεσκεδασαν την εντολην του βασιλεως εις τους κρυφους εν τη ερημω
32 Une forte troupe se mit à leur poursuite et les atteignit. Ayant dressé son camp en face d'eux,elle se disposa à les attaquer le jour du sabbat	32 και εδραμον οπισω αυτων πολλοι και κατελαβοντο αυτους και παρενεβαλον επ' αυτους και συνεστησαντο προς αυτους πολεμον εν τη ημερα των σαββατων
33 et leur dit: "En voilà assez! Sortez, obéissez à l'ordre du roi et vous aurez la vie sauve" --	33 και ειπον προς αυτους εως του νυν εξελθοντες ποιησατε κατα τον λογον του βασιλεως και ζησεσθε
34 "Nous ne sortirons pas, dirent les autres, et nous n'observerons pas l'ordre donné par le roide violer le jour du sabbat."	34 και ειπον ουκ εξελευσομεθα ουδε ποιησομεν τον λογον του βασιλεως βεβηλωσαι την ημεραν των σαββατων
35 Assaillis sans retard,	35 και εταχυναν επ' αυτους πολεμον
36 ils s'abstinrent de riposter, de lancer des pierres, de barricader leurs cachettes.	36 και ουκ απεκριθησαν αυτοις ουδε λιθον ενετιναξαν αυτοις ουδε ενεφραξαν τους κρυφους
37 "Mourons tous dans notre droiture, déclaraient-ils; le ciel et la terre sont pour nous témoinsque vous nous faites périr injustement."	37 λεγοντες αποθανωμεν παντες εν τη απλοτητι ημων μαρτυρει εφ' ημας ο ουρανος και η γη οτι ακριτως απολλυτε ημας
38 La troupe leur donna l'assaut en plein sabbat et ils succombèrent, eux, leurs femmes, leursenfants et leur bétail, au nombre d'un millier de personnes.	38 και ανεστησαν επ' αυτους εν πολεμω τοις σαββασιν και απεθανον αυτοι και αι γυναικες αυτων και τα τεκνα αυτων και τα κτηνη αυτων εως χιλιων ψυχων ανθρωπων
39 Lorsqu'ils l'apprirent, Mattathias et ses amis les pleurèrent amèrement	39 και εγνω ματταθιας και οι φιλοι αυτου και επενθησαν επ' αυτους σφοδρα
40 et se dirent les uns aux autres: "Si nous faisons tous comme ont fait nos frères, si nous neluttons pas contre les nations pour notre vie et nos observances, ils nous auront vite exterminés de la terre."	40 και ειπεν ανηρ τω πλησιον αυτου εαν παντες ποιησωμεν ως οι αδελφοι ημων εποιησαν και μη πολεμησωμεν προς τα εθνη υπερ της ψυχης ημων και των δικαιωματων ημων νυν ταχιον ολεθρευσουσιν ημας απο της γης
41 Ce jour-là même, ils prirent cette décision: "Tout homme qui viendrait nous attaquer le jourdu sabbat, combattons-le en face, et ainsi nous ne mourrons pas tous comme nos frères sont morts dans lescachettes."	41 και εβουλευσαντο τη ημερα εκεινη λεγοντες πας ανθρωπος ος εαν ελθη εφ' ημας εις πολεμον τη ημερα των σαββατων πολεμησωμεν κατεναντι αυτου και ου μη αποθανωμεν παντες καθως απεθανον οι αδελφοι ημων εν τοις κρυφοις
42 Alors s'adjoignit à eux la congrégation des Assidéens, hommes valeureux d'entre Israël ettout ce qu'il y avait de dévoué à la Loi.	42 τοτε συνηχθησαν προς αυτους συναγωγη ασιδαιων ισχυροι δυναμει απο ισραηλ πας ο εκουσιαζομενος τω νομω
43 Tous ceux qui fuyaient les mauvais traitements vinrent grossir leur nombre et leur fournir unappui.	43 και παντες οι φυγαδευοντες απο των κακων προσετεθησαν αυτοις και εγενοντο αυτοις εις στηριγμα
44 Ils se composèrent une forte armée, frappèrent les pécheurs dans leur colère et les mécréantsdans leur fureur; le reste s'enfuit chez les nations pour y trouver sauvegarde.	44 και συνεστησαντο δυναμιν και επαταξαν αμαρτωλους εν οργη αυτων και ανδρας ανομους εν θυμω αυτων και οι λοιποι εφυγον εις τα εθνη σωθηναι
45 Mattathias et ses amis firent une tournée pour détruire les autels	45 και εκυκλωσεν ματταθιας και οι φιλοι αυτου και καθειλον τους βωμους
46 et circoncire de force tous les enfants incirconcis qu'ils trouvèrent sur le territoire d'Israël.	46 και περιετεμον τα παιδαρια τα απεριτμητα οσα ευρον εν οριοις ισραηλ εν ισχυι
47 Ils chassèrent les insolents et l'entreprise prospéra entre leurs mains.	47 και εδιωξαν τους υιους της υπερηφανιας και κατευοδωθη το εργον εν χειρι αυτων
48 Ils arrachèrent la Loi de la main des nations et des rois et réduisirent le pécheur àl'impuissance.	48 και αντελαβοντο του νομου εκ χειρος των εθνων και των βασιλεων και ουκ εδωκαν κερας τω αμαρτωλω
49 Cependant les jours de Mattathias approchaient de leur fin. Il dit alors à ses fils: "Voicimaintenant le règne de l'arrogance et de l'outrage, le temps du bouleversement et l'explosion de la colère.	49 και ηγγισαν αι ημεραι ματταθιου αποθανειν και ειπεν τοις υιοις αυτου νυν εστηρισθη υπερηφανια και ελεγμος και καιρος καταστροφης και οργη θυμου
50 A vous maintenant, mes enfants, d'avoir le zèle de la Loi, et de donner vos vies pourl'alliance de nos pères.	50 νυν τεκνα ζηλωσατε τω νομω και δοτε τας ψυχας υμων υπερ διαθηκης πατερων ημων
51 "Souvenez-vous des oeuvres accomplies par nos pères en leur temps, vous gagnerez unegrande gloire et un nom immortel.	51 και μνησθητε τα εργα των πατερων α εποιησαν εν ταις γενεαις αυτων και δεξασθε δοξαν μεγαλην και ονομα αιωνιον
52 Abraham n'a-t-il pas été trouvé fidèle dans l'épreuve et cela ne lui a-t-il pas été comptécomme justice?	52 αβρααμ ουχι εν πειρασμω ευρεθη πιστος και ελογισθη αυτω εις δικαιοσυνην
53 Joseph, au temps de sa détresse, observa la Loi, aussi est-il devenu Seigneur de l'Egypte.	53 ιωσηφ εν καιρω στενοχωριας αυτου εφυλαξεν εντολην και εγενετο κυριος αιγυπτου
54 Pinhas, notre père, pour avoir brûlé d'un beau zèle, a reçu l'alliance d'un sacerdoce éternel.	54 φινεες ο πατηρ ημων εν τω ζηλωσαι ζηλον ελαβεν διαθηκην ιερωσυνης αιωνιας
55 Josué, pour avoir rempli son mandat, est devenu juge en Israël.	55 ιησους εν τω πληρωσαι λογον εγενετο κριτης εν ισραηλ
56 Caleb, pour avoir attesté le vrai dans l'assemblée, a reçu un héritage dans le pays.	56 χαλεβ εν τω μαρτυρασθαι εν τη εκκλησια ελαβεν γης κληρονομιαν
57 David, pour sa piété, hérita d'un trône royal pour les siècles.	57 δαυιδ εν τω ελεει αυτου εκληρονομησεν θρονον βασιλειας εις αιωνας
58 Elie, pour avoir brûlé du zèle de la Loi, a été enlevé jusqu'au ciel.	58 ηλιας εν τω ζηλωσαι ζηλον νομου ανελημφθη εις τον ουρανον
59 Ananias, Azarias, Misaël, pour avoir eu confiance, furent sauvés de la flamme.	59 ανανιας αζαριας μισαηλ πιστευσαντες εσωθησαν εκ φλογος
60 Daniel, pour sa droiture, a été sauvé de la gueule des lions.	60 δανιηλ εν τη απλοτητι αυτου ερρυσθη εκ στοματος λεοντων
61 Et comprenez ainsi que de génération en génération ceux qui espèrent en Lui ne faiblirontpas.	61 και ουτως εννοηθητε κατα γενεαν και γενεαν οτι παντες οι ελπιζοντες επ' αυτον ουκ ασθενησουσιν
62 Ne redoutez point les menaces de l'homme pécheur, car sa gloire s'en va au fumier et auxvers;	62 και απο λογων ανδρος αμαρτωλου μη φοβηθητε οτι η δοξα αυτου εις κοπρια και εις σκωληκας
63 aujourd'hui il est exalté et demain on ne le trouve plus, car il retourne à la poussière d'où ilest venu et ses calculs sont anéantis.	63 σημερον επαρθησεται και αυριον ου μη ευρεθη οτι επεστρεψεν εις τον χουν αυτου και ο διαλογισμος αυτου απολειται
64 Mes enfants, soyez forts et tenez fermement à la Loi, parce que c'est elle qui vous comblerade gloire.	64 τεκνα ανδριζεσθε και ισχυσατε εν τω νομω οτι εν αυτω δοξασθησεσθε
65 "Voici Syméon, votre frère, je sais qu'il est homme de bon conseil: écoutez-le toujours, ilvous tiendra lieu de père.	65 και ιδου συμεων ο αδελφος υμων οιδα οτι ανηρ βουλης εστιν αυτου ακουετε πασας τας ημερας αυτος εσται υμων πατηρ
66 Quant à Judas Maccabée, vaillant dès son jeune âge, il sera lui-même le chef de votre armée,il conduira la guerre contre les peuples.	66 και ιουδας μακκαβαιος ισχυρος δυναμει εκ νεοτητος αυτου αυτος εσται υμιν αρχων στρατιας και πολεμησει πολεμον λαων
67 Vous autres, adjoignez-vous tous les observateurs de la Loi et assurez la vengeance de votrepeuple.	67 και υμεις προσαξετε προς υμας παντας τους ποιητας του νομου και εκδικησατε εκδικησιν του λαου υμων
68 Rendez aux nations le mal qu'elles vous ont fait et attachez-vous aux préceptes de la Loi."	68 ανταποδοτε ανταποδομα τοις εθνεσιν και προσεχετε εις προσταγμα του νομου
69 Après cela il les bénit et fut réuni à ses pères.	69 και ευλογησεν αυτους και προσετεθη προς τους πατερας αυτου
70 Il mourut en l'année 146 et fut enseveli dans le caveau de ses pères à Modîn, et tout Israëlmena sur lui un grand deuil.	70 και απεθανεν εν τω εκτω και τεσσαρακοστω και εκατοστω ετει και εταφη εν ταφοις πατερων αυτου εν μωδειν και εκοψαντο αυτον πας ισραηλ κοπετον μεγαν