1 χαριν διαφορου πολλοι ημαρτον και ο ζητων πληθυναι αποστρεψει οφθαλμον | 1 Bardzo wiele zgrzeszyło dla zysku, a ten, kto stara się wzbogacić, odwraca oko. |
2 ανα μεσον αρμων λιθων παγησεται πασσαλος και ανα μεσον πρασεως και αγορασμου συντριβησεται αμαρτια | 2 Jak kołek wbija się między kamienie ze sobą spojone, tak grzech się wdziera między sprzedaż a kupno. |
3 εαν μη εν φοβω κυριου κρατηση κατα σπουδην εν ταχει καταστραφησεται αυτου ο οικος | 3 Jeśli kto bojaźni Pańskiej pilnie trzymać się nie będzie, wnet jego dom się obali. |
4 εν σεισματι κοσκινου διαμενει κοπρια ουτως σκυβαλα ανθρωπου εν λογισμω αυτου | 4 Gdy sitem się przesiewa, zostają odpadki, podobnie okazują się błędy człowieka w jego rozumowaniu. |
5 σκευη κεραμεως δοκιμαζει καμινος και πειρασμος ανθρωπου εν διαλογισμω αυτου | 5 Piec wystawia na próbę naczynia garncarza, a sprawdzianem człowieka jest jego wypowiedź. |
6 γεωργιον ξυλου εκφαινει ο καρπος αυτου ουτως λογος ενθυμηματος καρδιας ανθρωπου | 6 Hodowlę drzewa poznaje się po jego owocach, podobnie serce człowieka - po rozumnym słowie. |
7 προ λογισμου μη επαινεσης ανδρα ουτος γαρ πειρασμος ανθρωπων | 7 Nie chwal człowieka, zanim poznasz, jak przemawia, to bowiem jest próbą dla ludzi. |
8 εαν διωκης το δικαιον καταλημψη και ενδυση αυτο ως ποδηρη δοξης | 8 Jeśli starać się będziesz o to, co jest sprawiedliwe, osiągniesz je i wdziejesz jak wspaniałą szatę. |
9 πετεινα προς τα ομοια αυτοις καταλυσει και αληθεια προς τους εργαζομενους αυτην επανηξει | 9 Ptaki trzymają się razem z podobnymi sobie, a prawda powróci do tych, którzy ją w czyn wprowadzają. |
10 λεων θηραν ενεδρευει ουτως αμαρτια εργαζομενους αδικα | 10 Jak lew zasadza się na zdobycz, tak grzech na tych, którzy czynią niegodziwości. |
11 διηγησις ευσεβους δια παντος σοφια ο δε αφρων ως σεληνη αλλοιουται | 11 Mowa bogobojnego jest zawsze mądrością, głupi zaś zmienia się jak księżyc. |
12 εις μεσον ασυνετων συντηρησον καιρον εις μεσον δε διανοουμενων ενδελεχιζε | 12 Skracaj czas przebywania między nierozumnymi, a wśród mądrych przedłużaj! |
13 διηγησις μωρων προσοχθισμα και ο γελως αυτων εν σπαταλη αμαρτιας | 13 Opowiadanie głupich budzi odrazę, a śmiech ich płynie z grzesznej przyjemności. |
14 λαλια πολυορκου ανορθωσει τριχας και η μαχη αυτων εμφραγμος ωτιων | 14 Gadanie człowieka, co często przysięga, stawia włosy dębem, a kłótnia takich ludzi każe zatykać uszy. |
15 εκχυσις αιματος μαχη υπερηφανων και η διαλοιδορησις αυτων ακοη μοχθηρα | 15 Wylanie krwi - kłótnia pyszałków, i przykro słuchać ich wyzwisk. |
16 ο αποκαλυπτων μυστηρια απωλεσεν πιστιν και ου μη ευρη φιλον προς την ψυχην αυτου | 16 Kto zdradza tajemnicę, traci zaufanie i nie znajdzie sobie przyjaciela. |
17 στερξον φιλον και πιστωθητι μετ' αυτου εαν δε αποκαλυψης τα μυστηρια αυτου μη καταδιωξης οπισω αυτου | 17 Kochaj przyjaciela i bądź mu wierny, a jeślibyś zdradził tajemnice jego, nie usiłuj nawet biec za nim! |
18 καθως γαρ απωλεσεν ανθρωπος τον νεκρον αυτου ουτως απωλεσας την φιλιαν του πλησιον | 18 Jak bowiem człowiek stracił tego, kto mu umarł, tak straciłeś przyjaźń bliźniego, |
19 και ως πετεινον εκ χειρος σου απελυσας ουτως αφηκας τον πλησιον και ου θηρευσεις αυτον | 19 i jakbyś wypuścił ptaka trzymanego w ręce, tak oddaliłeś bliźniego i już go nie odzyskasz. |
20 μη αυτον διωξης οτι μακραν απεστη και εξεφυγεν ως δορκας εκ παγιδος | 20 Nawet nie biegnij za nim, bo jest daleko i uciekł jak sarna z sideł. |
21 οτι τραυμα εστιν καταδησαι και λοιδοριας εστιν διαλλαγη ο δε αποκαλυψας μυστηρια αφηλπισεν | 21 Rana może być opatrzona, obelga darowana, ale ten, kto wyjawił tajemnicę, nie ma już nadziei. |
22 διανευων οφθαλμω τεκταινει κακα και ουδεις αυτα αποστησει απ' αυτου | 22 Kto mruga okiem - knuje zło i nikt go od tego nie odwiedzie. |
23 απεναντι των οφθαλμων σου γλυκανει το στομα αυτου και επι των λογων σου εκθαυμασει υστερον δε διαστρεψει το στομα αυτου και εν τοις λογοις σου δωσει σκανδαλον | 23 Wobec ciebie usta jego są słodkie i podziwiać będzie twoje słowa; ale później zmieni swoje usta i ze słów twoich ukuje zarzut przeciw tobie: |
24 πολλα εμισησα και ουχ ωμοιωσα αυτω και ο κυριος μισησει αυτον | 24 wiele znienawidziłem, ale nic tak bardzo, jak takiego, a i Pan go nienawidzi. |
25 ο βαλλων λιθον εις υψος επι κεφαλην αυτου βαλλει και πληγη δολια διελει τραυματα | 25 Kto rzuca kamień w górę, rzuca go na swoją głowę, a cios podstępem zadany zrani także uderzającego. |
26 ο ορυσσων βοθρον εις αυτον εμπεσειται και ο ιστων παγιδα εν αυτη αλωσεται | 26 Ten, kto kopie dół, sam w niego wpadnie, a kto zastawia sidła, sam w nie zostanie schwytany. |
27 ο ποιων πονηρα εις αυτον κυλισθησεται και ου μη επιγνω ποθεν ηκει αυτω | 27 Kto źle czyni, na tego spadnie zło, a nawet nie pozna, skąd na niego przyjdzie. |
28 εμπαιγμος και ονειδισμος υπερηφανω και η εκδικησις ως λεων ενεδρευσει αυτον | 28 Drwiny i obelgi są dla pyszałka, a pomsta jak lew czyha na niego. |
29 παγιδι αλωσονται οι ευφραινομενοι πτωσει ευσεβων και οδυνη καταναλωσει αυτους προ του θανατου αυτων | 29 W sidła dali się schwytać ci, którzy się cieszą z upadku bogobojnych, i ogarnie ich boleść jeszcze przed śmiercią. |
30 μηνις και οργη και ταυτα εστιν βδελυγματα και ανηρ αμαρτωλος εγκρατης εσται αυτων | 30 Złość i gniew są obrzydliwościami, których pełen jest grzesznik. |