Scrutatio

Sabato, 11 maggio 2024 - San Fabio e compagni ( Letture di oggi)

ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Β´ - 2 Maccabei- Maccabees II 9


font
GREEK BIBLEBIBBIA TINTORI
1 περι δε τον καιρον εκεινον ετυγχανεν αντιοχος αναλελυκως ακοσμως εκ των περι την περσιδα τοπων1 Intanto Antioco tornava ignominiosamente dalla Persia.
2 εισεληλυθει γαρ εις την λεγομενην περσεπολιν και επεχειρησεν ιεροσυλειν και την πολιν συνεχειν διο δη των πληθων ορμησαντων επι την των οπλων βοηθειαν ετραπησαν και συνεβη τροπωθεντα τον αντιοχον υπο των εγχωριων ασχημονα την αναζυγην ποιησασθαι2 Entrato nella città detta Persepoli, tentò di spogliarne il tempio e di opprimere la città; ma dal popolo accorso alle armi furono sbaragliati i suoi, e Antioco dovette darsi vergognosamente alla fuga e tornare indietro.
3 οντι δε αυτω κατ' εκβατανα προσεπεσεν τα κατα νικανορα και τους περι τιμοθεον γεγονοτα3 Giunto a Ecbatana, seppe quanto era accaduto a Nicànore e a Timoteo.
4 επαρθεις δε τω θυμω ωετο και την των πεφυγαδευκοτων αυτον κακιαν εις τους ιουδαιους εναπερεισασθαι διο συνεταξεν τον αρματηλατην αδιαλειπτως ελαυνοντα κατανυειν την πορειαν της εξ ουρανου δη κρισεως συνουσης αυτω ουτως γαρ υπερηφανως ειπεν πολυανδριον ιουδαιων ιεροσολυμα ποιησω παραγενομενος εκει4 Fuori di sè dal furore, pensò di sfogarsi sopra i Giudei degli oltraggi avuti da quelli che l'avevano messo in fuga, e quindi ordinò che si mettesse a tutta corsa il cocchio, e andava senza mai riposarsi, perseguitato dalla vendetta del cielo, avendo egli detto con tanta arroganza d'andare a Gerusalemme a ridurla in sepolcro dei Giudei.
5 ο δε παντεποπτης κυριος ο θεος του ισραηλ επαταξεν αυτον ανιατω και αορατω πληγη αρτι δε αυτου καταληξαντος τον λογον ελαβεν αυτον ανηκεστος των σπλαγχνων αλγηδων και πικραι των ενδον βασανοι5 Ma il Signore Dio d'Israele, che tutto vede, lo percosse con piaga insanabile e invisibili: infatti, appena ebbe detto queste parole, fu preso da un terribile dolore di viscere, da un acerbo tormento d'intestini.
6 πανυ δικαιως τον πολλαις και ξενιζουσαις συμφοραις ετερων σπλαγχνα βασανισαντα6 Ciò era molto giusto, avendo egli con molti inauditi tormenti straziate le viscere altrui. Ma non per questo cessò dai suoi malvagi disegni.
7 ο δ' ουδαμως της αγερωχιας εληγεν ετι δε και της υπερηφανιας επεπληρωτο πυρ πνεων τοις θυμοις επι τους ιουδαιους και κελευων εποξυνειν την πορειαν συνεβη δε και πεσειν αυτον απο του αρματος φερομενου ροιζω και δυσχερει πτωματι περιπεσοντα παντα τα μελη του σωματος αποστρεβλουσθαι7 Che anzi pieno di superbia, spirando fiamme contro i Giudei, comandò di affrettare la corsa; ma nell'impeto della corsa furiosa egli cadde dal cocchio, e per la grave percossa gli si sconquassarono le membra.
8 ο δ' αρτι δοκων τοις της θαλασσης κυμασιν επιτασσειν δια την υπερ ανθρωπον αλαζονειαν και πλαστιγγι τα των ορεων οιομενος υψη στησειν κατα γην γενομενος εν φορειω παρεκομιζετο φανεραν του θεου πασιν την δυναμιν ενδεικνυμενος8 Egli che credeva di comandare anche ai flutti del mare, pieno di sovrumana superbia, e di pesare sulla bilancia le cime dei monti, precipitato a terra era portato sopra una lettiga, a far vedere nella propria persona la potenza di Dio.
9 ωστε και εκ του σωματος του δυσσεβους σκωληκας αναζειν και ζωντος εν οδυναις και αλγηδοσιν τας σαρκας αυτου διαπιπτειν υπο δε της οσμης αυτου παν το στρατοπεδον βαρυνεσθαι την σαπριαν9 Infatti, dal corpo dell'empio scaturivano i vermi, e, mentre egli viveva tra gli strazi, gli cadevano a brani le carni, e il fetore che tramandava appestava l'esercito.
10 και τον μικρω προτερον των ουρανιων αστρων απτεσθαι δοκουντα παρακομιζειν ουδεις εδυνατο δια το της οσμης αφορητον βαρος10 E colui che poco prima credeva di toccare le stelle, da nessuno poteva essere sopportato per l'insoffribile fetore.
11 ενταυθα ουν ηρξατο το πολυ της υπερηφανιας ληγειν τεθραυσμενος και εις επιγνωσιν ερχεσθαι θεια μαστιγι κατα στιγμην επιτεινομενος ταις αλγηδοσιν11 Caduto quindi dalla sua smisurata superbia, cominciò a conoscere se stesso, avvertito dalla piaga divina e dai suoi dolori che crescevano di momento in momento.
12 και μηδε της οσμης αυτου δυναμενος ανεχεσθαι ταυτ' εφη δικαιον υποτασσεσθαι τω θεω και μη θνητον οντα ισοθεα φρονειν12 Non potendo più egli stesso sopportare il suo fetore, così disse: «È giusto che l'uomo sia soggetto a Dio, e che non pretenda d'essere uguale a Dio il mortale ».
13 ηυχετο δε ο μιαρος προς τον ουκετι αυτον ελεησοντα δεσποτην ουτως λεγων13 Ma questo scellerato pregava il Signore, dal quale non doveva ottenere misericordia.
14 την μεν αγιαν πολιν ην σπευδων παρεγινετο ισοπεδον ποιησαι και πολυανδριον οικοδομησαι ελευθεραν αναδειξαι14 E quella città verso la quale s'incamminava con tanta fretta, per raderla al suolo e farne un sepolcro di ammucchiati cadaveri, ora desidera di renderla libera.
15 τους δε ιουδαιους ους διεγνωκει μηδε ταφης αξιωσαι οιωνοβρωτους δε συν τοις νηπιοις εκριψειν θηριοις παντας αυτους ισους αθηναιοις ποιησειν15 E quei Giudei dei quali aveva detto che non li stimava degni nemmeno di sepoltura, ma che li avrebbe dati a sbranare agli uccelli e alle fiere, e li avrebbe sterminati coi loro bambini, ora promette di renderli uguali agli Ateniesi.
16 ον δε προτερον εσκυλευσεν αγιον νεω καλλιστοις αναθημασιν κοσμησειν και τα ιερα σκευη πολυπλασια παντα αποδωσειν τας δε επιβαλλουσας προς τας θυσιας συνταξεις εκ των ιδιων προσοδων χορηγησειν16 E (promette) d'ornare di ricchissimi doni il tempio santo che prima aveva spogliato, e di moltiplicare i vasi sacri, e di somministrare dalle sue rendite le spese relative ai sacrifizi.
17 προς δε τουτοις και ιουδαιον εσεσθαι και παντα τοπον οικητον επελευσεσθαι καταγγελλοντα το του θεου κρατος17 E di più che si sarebbe fatto Giudeo e sarebbe andato in ogni parte della terra a proclamare la potenza di Dio.
18 ουδαμως δε ληγοντων των πονων επεληλυθει γαρ επ' αυτον δικαια η του θεου κρισις τα κατ' αυτον απελπισας εγραψεν προς τους ιουδαιους την υπογεγραμμενην επιστολην ικετηριας ταξιν εχουσαν περιεχουσαν δε ουτως18 Ma non cessando i suoi dolori, per giusto giudizio di Dio piombato sopra di lui, disperato, scrisse ai Giudei, in forma di preghiera, una lettera in questi termini:
19 τοις χρηστοις ιουδαιοις τοις πολιταις πολλα χαιρειν και υγιαινειν και ευ πραττειν βασιλευς και στρατηγος αντιοχος19 «Ai Giudei ottimi cittadini, salute, sanità, felicità, il re e principe Antioco.
20 ει ερρωσθε και τα τεκνα και τα ιδια κατα γνωμην εστιν υμιν εις ουρανον την ελπιδα εχων20 Se voi e i vostri figli siete sani, e tutte le cose vi vanno secondo i desideri, ne rendiamo moltissime grazie.
21 υμων την τιμην και την ευνοιαν εμνημονευον φιλοστοργως επαναγων εκ των κατα την περσιδα τοπων και περιπεσων ασθενεια δυσχερειαν εχουση αναγκαιον ηγησαμην φροντισαι της κοινης παντων ασφαλειας21 Or io, trovandomi ammalato, mi ricordo amorevolmente di voi, e sorpreso, nel tornar dalla Persia, da grave infermità, ho stimato necessario di provvedere alla comune utilità.
22 ουκ απογινωσκων τα κατ' εμαυτον αλλα εχων πολλην ελπιδα εκφευξεσθαι την ασθενειαν22 Non dispero di me stesso, anzi ho molta speranza di scampare da questo male;
23 θεωρων δε οτι και ο πατηρ καθ' ους καιρους εις τους ανω τοπους εστρατοπεδευσεν ανεδειξεν τον διαδεξαμενον23 ma riflettendo che anche mio padre, quando condusse l'esercito nelle provincia superiori, dichiarò chi dovesse regnare dopo la sua morte,
24 οπως εαν τι παραδοξον αποβαινη η και προσαγγελθη τι δυσχερες ειδοτες οι κατα την χωραν ω καταλελειπται τα πραγματα μη επιταρασσωνται24 un modo che, accadendo qualche sinistro, o annunziandosi qualche diffìcile affare, quelli delle diverse regioni, sapendo a chi era lasciato il supremo comando, non si turbassero;
25 προς δε τουτοις κατανοων τους παρακειμενους δυναστας και γειτνιωντας τη βασιλεια τοις καιροις επεχοντας και προσδοκωντας το αποβησομενον αναδεδειχα τον υιον αντιοχον βασιλεα ον πολλακις ανατρεχων εις τας επανω σατραπειας τοις πλειστοις υμων παρεκατετιθεμην και συνιστων γεγραφα δε προς αυτον τα υπογεγραμμενα25 considerando inoltre che ciascuno dei confinanti e i potenti vicini spiano le circostanze e aspettano gli eventi, ho designato come re il mio figlio Antioco, che più volte, nel ritornare verso i regni superiori, raccomandai a molti di voi, e scrissi a lui quanto segue.
26 παρακαλω ουν υμας και αξιω μεμνημενους των ευεργεσιων κοινη και κατ' ιδιαν εκαστον συντηρειν την ουσαν ευνοιαν εις εμε και τον υιον26 Pertanto vi prego e scongiuro a ricordare i (miei) benefizi pubblici e privati e a conservarvi tutti fedeli a me e al mio figlio.
27 πεπεισμαι γαρ αυτον επιεικως και φιλανθρωπως παρακολουθουντα τη εμη προαιρεσει συμπεριενεχθησεσθαι υμιν27 Ho infatti fiducia che egli userà con voi moderazione ed umanità, che metterà in pratica i miei propositi e che sarà tutto per voi ».
28 ο μεν ουν ανδροφονος και βλασφημος τα χειριστα παθων ως ετερους διεθηκεν επι ξενης εν τοις ορεσιν οικτιστω μορω κατεστρεψεν τον βιον28 Così quell'omicida e bestemmiatore, percosso da orrenda piaga, come egli aveva trattati gli altri, in terra straniera, fuggiasco sui monti, finì con miserabile morte la vita,
29 παρεκομιζετο δε το σωμα φιλιππος ο συντροφος αυτου ος και διευλαβηθεις τον υιον αντιοχου προς πτολεμαιον τον φιλομητορα εις αιγυπτον διεκομισθη29 Filippo, suo fratello di latte, trasportò il corpo di lui; ma temendo il figlio d'Antioco, se ne andò in Egitto, da Tolomeo Filometore.