Scrutatio

Lunedi, 13 maggio 2024 - Beata Vergine Maria di Fatima ( Letture di oggi)

ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Β´ - 2 Maccabei- Maccabees II 10


font
GREEK BIBLEBIBBIA TINTORI
1 μακκαβαιος δε και οι συν αυτω του κυριου προαγοντος αυτους το μεν ιερον εκομισαντο και την πολιν1 Intanto Maccabeo e quelli che eran con lui, colla protezione del Signore ripresero il tempio e la città,
2 τους δε κατα την αγοραν βωμους υπο των αλλοφυλων δεδημιουργημενους ετι δε τεμενη καθειλαν2 e distrussero gli altari che gli stranieri avevano eretti per le piazze, e i tempietti,
3 και τον νεω καθαρισαντες ετερον θυσιαστηριον εποιησαν και πυρωσαντες λιθους και πυρ εκ τουτων λαβοντες ανηνεγκαν θυσιας μετα διετη χρονον και θυμιαμα και λυχνους και των αρτων την προθεσιν εποιησαντο3 e, purificato il tempio, fecero un altro altare, e, tratto il fuoco dalle pietre focaie, offersero i sacrifizi, dopo due anni, (fecero fumare) l'incenso, e posero le lucerne e i pani della proposizione.
4 ταυτα δε ποιησαντες ηξιωσαν τον κυριον πεσοντες επι κοιλιαν μηκετι περιπεσειν τοιουτοις κακοις αλλ' εαν ποτε και αμαρτωσιν υπ' αυτου μετα επιεικειας παιδευεσθαι και μη βλασφημοις και βαρβαροις εθνεσιν παραδιδοσθαι4 Fatto questo, si prostrarono per terra, e pregarono il Signore a non farli più cadere in tali sciagure, e dato anche che peccassero, d'esser da lui castigati con più mitezza, e di non esser più abbandonati a uomini barbari e bestemmiatori.
5 εν η δε ημερα ο νεως υπο αλλοφυλων εβεβηλωθη συνεβη κατα την αυτην ημεραν τον καθαρισμον γενεσθαι του ναου τη πεμπτη και εικαδι του αυτου μηνος ος εστιν χασελευ5 Or avvenne che proprio nel giorno in cui il tempio era stato profanato dagli stranieri, il venticinque del mese di Casleu, nel medesimo giorno ne fu fatta la purificazione.
6 και μετ' ευφροσυνης ηγον ημερας οκτω σκηνωματων τροπον μνημονευοντες ως προ μικρου χρονου την των σκηνων εορτην εν τοις ορεσιν και εν τοις σπηλαιοις θηριων τροπον ησαν νεμομενοι6 E celebrarono (la festa) per otto giorni, con allegrezza, come quella dei Tabernacoli, ricordando che, poco prima, avevan passato il giorno solenne dei Tabernacoli sulle montagne e nelle caverne come le fiere.
7 διο θυρσους και κλαδους ωραιους ετι δε και φοινικας εχοντες υμνους ανεφερον τω ευοδωσαντι καθαρισθηναι τον εαυτου τοπον7 E quindi portavan tirsi e rami verdeggianti e palme in onore di Colui che aveva loro data la fortuna di purificare il suo tempio.
8 εδογματισαν δε μετα κοινου προσταγματος και ψηφισματος παντι τω των ιουδαιων εθνει κατ' ενιαυτον αγειν τασδε τας ημερας8 E fecero un editto pubblico e generale, per tutta quanta la nazione dei Giudei, di solennizzare tutti gli anni quei giorni.
9 και τα μεν της αντιοχου του προσαγορευθεντος επιφανους τελευτης ουτως ειχεν9 La morte di Antioco, soprannominato il Nobile, avvenne dunque così (come abbiamo detto);
10 νυνι δε τα κατα τον ευπατορα αντιοχον υιον δε του ασεβους γενομενον δηλωσομεν αυτα συντεμνοντες τα συνεχοντα των πολεμων κακα10 ora poi racconteremo le gesta di Eupatore, figlio dell'empio Antioco, compendiando i mali che avvennero nelle guerre.
11 ουτος γαρ παραλαβων την βασιλειαν ανεδειξεν επι των πραγματων λυσιαν τινα κοιλης δε συριας και φοινικης στρατηγον πρωταρχον11 Egli, dunque, preso il possesso del regno, mise a capo degli affari del regno un certo Lisia, generale delle milizie della Fenicia e della Siria.
12 πτολεμαιος γαρ ο καλουμενος μακρων το δικαιον συντηρειν προηγουμενος προς τους ιουδαιους δια την γεγονυιαν εις αυτους αδικιαν επειρατο τα προς αυτους ειρηνικως διεξαγειν12 Tolomeo, detto il Magro, aveva risoluto di osservare la giustizia esattamente verso i Giudei, e di usar modi pacifici verso di loro, specialmente per le ingiustizie fatte contro di loro.
13 οθεν κατηγορουμενος υπο των φιλων προς τον ευπατορα και προδοτης παρ' εκαστα ακουων δια το την κυπρον εμπιστευθεντα υπο του φιλομητορος εκλιπειν και προς αντιοχον τον επιφανη αναχωρησαι μητε ευγενη την εξουσιαν ευγενισας φαρμακευσας εαυτον εξελιπεν τον βιον13 Ma appunto per questo fu accusato dagli amici (del re) presso Eupatore, e siccome si sentiva spesso chiamato traditore, perchè aveva abbandonato Cipro, di cui gli era stato affidato il governo da Filometore, e perchè, dopo esser passato ad Antioco, aveva disertato anche da lui, finì la vita col veleno.
14 γοργιας δε γενομενος στρατηγος των τοπων εξενοτροφει και παρ' εκαστα προς τους ιουδαιους επολεμοτροφει14 Gorgia, poi, essendo il capo militare delle provincie, assoldata gente straniera, spesso faceva la guerra ai Giudei.
15 ομου δε τουτω και οι ιδουμαιοι εγκρατεις επικαιρων οχυρωματων οντες εγυμναζον τους ιουδαιους και τους φυγαδευσαντας απο ιεροσολυμων προσλαβομενοι πολεμοτροφειν επεχειρουν15 Ma i Giudei, che occupavano delle fortezze in luoghi adatti, accoglievano quelli che venivano cacciati da Gerusalemme, e tentavano di far guerra. Giuda Miccabeo vince gli Idumei
16 οι δε περι τον μακκαβαιον ποιησαμενοι λιτανειαν και αξιωσαντες τον θεον συμμαχον αυτοις γενεσθαι επι τα των ιδουμαιων οχυρωματα ωρμησαν16 Or quelli che erano con Maccabeo, dopo avere scongiurato con preghiere il Signore a venire loro in aiuto, andarono ad assalire le fortezze degli Idumei.
17 οις και προσβαλοντες ευρωστως εγκρατεις εγενοντο των τοπων παντας τε τους επι τω τειχει μαχομενους ημυναντο κατεσφαζον τε τους εμπιπτοντας ανειλον δε ουχ ηττον των δισμυριων17 E, attaccando con vigore, s'impadronirono di quei luoghi, uccisero tutti quelli che loro si opposero, e trucidarono, in tutto, non meno di venti mila uomini.
18 συμφυγοντων δε ουκ ελαττον των ενακισχιλιων εις δυο πυργους οχυρους ευ μαλα και παντα τα προς πολιορκιαν εχοντας18 Essendo alcuni (di essi) fuggiti in due torri molto fortificate e fornite di tutto il necessario alla difesa,
19 ο μακκαβαιος εις επειγοντας τοπους απολιπων σιμωνα και ιωσηπον ετι δε και ζακχαιον και τους συν αυτω ικανους προς την τουτων πολιορκιαν αυτος εχωρισθη19 Maccabeo, lasciato Simone, Giuseppe ed anche Zaccheo con sufficienti truppe che essi avevano, ad espugnarle, si rivolse alle battaglie che avevano più importanza.
20 οι δε περι τον σιμωνα φιλαργυρησαντες υπο τινων των εν τοις πυργοις επεισθησαν αργυριω επτακις δε μυριας δραχμας λαβοντες ειασαν τινας διαρρυηναι20 Ma la gente di Simone, essendo tirati dall'avarizia, si lasciarono corrompere col danaro da alcuni che erano in quelle torri, e, ricevute settanta mila didramme permisero ad alcuni di fuggire.
21 προσαγγελεντος δε τω μακκαβαιω περι του γεγονοτος συναγαγων τους ηγουμενους του λαου κατηγορησεν ως αργυριου πεπρακαν τους αδελφους τους πολεμιους κατ' αυτων απολυσαντες21 Maccabeo, saputo quanto era accaduto, radunati i capi del popolo, accusò quei tali d'aver venduto per danaro i fratelli e di aver lasciato fuggire i nemici.
22 τουτους μεν ουν προδοτας γενομενους απεκτεινεν και παραχρημα τους δυο πυργους κατελαβετο22 Fece dunque morire costoro che eran diventati traditori, e subito occupò le due torri;
23 τοις δε οπλοις τα παντα εν ταις χερσιν ευοδουμενος απωλεσεν εν τοις δυσιν οχυρωμασιν πλειους των δισμυριων23 e col braccio e colle armi riuscendogli in tutto felicemente l'impresa, nelle due fortezze uccise più di venti mila uomini. Giuda Maccabeo vince Timoteo
24 τιμοθεος δε ο προτερον ηττηθεις υπο των ιουδαιων συναγαγων ξενας δυναμεις παμπληθεις και τους της ασιας γενομενους ιππους συναθροισας ουκ ολιγους παρην ως δοριαλωτον λημψομενος την ιουδαιαν24 Ma Timoteo, il quale era stato precedentemente vinto dai Giudei, messo insieme un esercito di gente straniera, e radunata la cavalleria dell'Asia, s'avanzò come per impadronirsi colle armi della Giudea.
25 οι δε περι τον μακκαβαιον συνεγγιζοντος αυτου προς ικετειαν του θεου γη τας κεφαλας καταπασαντες και τας οσφυας σακκοις ζωσαντες25 Al suo avvicinarsi, Maccabeo e i suoi compagni si misero a pregare il Signore, spargendo di polvere la testa e portando ai fianchi il cilizio.
26 επι την απεναντι του θυσιαστηριου κρηπιδα προσπεσοντες ηξιουν ιλεως αυτοις γενομενον εχθρευσαι τοις εχθροις αυτων και αντικεισθαι τοις αντικειμενοις καθως ο νομος διασαφει26 Prostrati ai piè dell'altare (pregavano Dio) ad essere loro propizio, nemico dei loro nemici, avversario dei loro avversari, come dice la legge.
27 γενομενοι δε απο της δεησεως αναλαβοντες τα οπλα προηγον απο της πολεως επι πλειον συνεγγισαντες δε τοις πολεμιοις εφ' εαυτων ησαν27 Così, finita la preghiera, presero le armi, si avanzarono un bel tratto dalla città, e, avvicinatisi al nemico, si fermarono.
28 αρτι δε της ανατολης διαχεομενης προσεβαλον εκατεροι οι μεν εγγυον εχοντες ευημεριας και νικης μετα αρετης την επι τον κυριον καταφυγην οι δε καθηγεμονα των αγωνων ταττομενοι τον θυμον28 Al primo spuntare del sole, dall'una e dall'altra parte fu attaccata la battaglia, e questi avevan come mallevadori della vittoria e del buon successo il valore e il Signore, quelli avevan per guida nella guerra il furore.
29 γενομενης δε καρτερας μαχης εφανησαν τοις υπεναντιοις εξ ουρανου εφ' ιππων χρυσοχαλινων ανδρες πεντε διαπρεπεις και αφηγουμενοι των ιουδαιων29 Ma nel colmo della battaglia, apparvero agli avversari, dal cielo, sopra cavalli adorni di briglie d'oro, cinque uomini splendidi a capo dei Giudei.
30 οι και τον μακκαβαιον μεσον λαβοντες και σκεπαζοντες ταις εαυτων πανοπλιαις ατρωτον διεφυλαττον εις δε τους υπεναντιους τοξευματα και κεραυνους εξερριπτουν διο συγχυθεντες αορασια διεκοπτοντο ταραχης πεπληρωμενοι30 Di essi, due, messo in mezzo Maccabeo, colle loro armi lo coprivano e lo rendevano in vulnerabile, mentre scagliavano dardi e fulmini contro gli avversari, che, accecati, confusi e pieni di spavento, cadevano.
31 κατεσφαγησαν δε δισμυριοι προς τοις πεντακοσιοις ιππεις δε εξακοσιοι31 E furono uccisi venti mila cinquecento fanti, e seicento cavalieri.
32 αυτος δε ο τιμοθεος συνεφυγεν εις γαζαρα λεγομενον οχυρωμα ευ μαλα φρουριον στρατηγουντος εκει χαιρεου32 Ma Timoteo fuggì a Gazara, piazza forte di cui aveva il comando Cherea.
33 οι δε περι τον μακκαβαιον ασμενοι περιεκαθισαν το φρουριον ημερας τεσσαρας33 Allora Maccabeo e la sua gente, pieni di allegrezza, assediarono per quattro giorni quella piazza.
34 οι δε ενδον τη ερυμνοτητι του τοπου πεποιθοτες υπεραγαν εβλασφημουν και λογους αθεμιτους προιεντο34 Ma quelli che v'eran dentro, fidandosi della fortezza del luogo, insultavano senza misura e scagliavano parole nefande.
35 υποφαινουσης δε της πεμπτης ημερας εικοσι νεανιαι των περι τον μακκαβαιον πυρωθεντες τοις θυμοις δια τας βλασφημιας προσβαλοντες τω τειχει αρρενωδως και θηριωδει θυμω τον εμπιπτοντα εκοπτον35 Appena spuntato il quinto giorno, venti giovani di quelli che erano con Maccabeo, irritati dalle loro bestemmie, si accostarono eroicamente alle mura, e avanzandosi con animo fiero vi salirono sopra.
36 ετεροι δε ομοιως προσαναβαντες εν τω περισπασμω προς τους ενδον ενεπιμπρων τους πυργους και πυρας αναπτοντες ζωντας τους βλασφημους κατεκαιον οι δε τας πυλας διεκοπτον εισδεξαμενοι δε την λοιπην ταξιν προκατελαβοντο την πολιν36 Saliti nella medesima maniera anche altri, si misero a dar fuoco alle torri e alle porte, e a bruciar vivi quei bestemmiatori,
37 και τον τιμοθεον αποκεκρυμμενον εν τινι λακκω κατεσφαξαν και τον τουτου αδελφον χαιρεαν και τον απολλοφανην37 Devastata per due giorni interi la fortezza, trovarono Timoteo nascosto in un certo luogo, e lo uccisero con Clierea suo fratello e con Apoilofane.
38 ταυτα δε διαπραξαμενοι μεθ' υμνων και εξομολογησεων ευλογουν τω κυριω τω μεγαλως ευεργετουντι τον ισραηλ και το νικος αυτοις διδοντι38 Compite queste gesta, con inni e lodi benedicevano il Signore che aveva fatte grandi cose per Israele, ed aveva data ad essi la vittoria.