Scrutatio

Giovedi, 16 maggio 2024 - San Simone Stock ( Letture di oggi)

ΜΑΚΚΑΒΑΙΩΝ Α´ - 1 Maccabei - Maccabees I 12


font
GREEK BIBLEBIBBIA TINTORI
1 και ειδεν ιωναθαν οτι ο καιρος αυτω συνεργει και επελεξατο ανδρας και απεστειλεν εις ρωμην στησαι και ανανεωσασθαι την προς αυτους φιλιαν1 Or Gionata, vedendo che le circostanze erano favorevoli, scelse degli uomini, e li mandò a Roma a stabilire e rinnovaare l'amicizia coi Romani.
2 και προς σπαρτιατας και τοπους ετερους απεστειλεν επιστολας κατα τα αυτα2 Ed anche agli partani e in altri luoghi scrisse lettere della medesima forma.
3 και επορευθησαν εις ρωμην και εισηλθον εις το βουλευτηριον και ειπον ιωναθαν ο αρχιερευς και το εθνος των ιουδαιων απεστειλεν ημας ανανεωσασθαι την φιλιαν εαυτοις και την συμμαχιαν κατα το προτερον3 E andarono a Roma, e, entrati nella curia, dissero: « Gionata, sommo sacerdote, e la nazione dei Giudei ci hanno mandati a rinnovare l'amicizia e l'alleanza come pel passato ».
4 και εδωκαν επιστολας αυτοις προς αυτους κατα τοπον οπως προπεμπωσιν αυτους εις γην ιουδα μετ' ειρηνης4 E (i Romani) diedero a loro lettere (per le autorità romane) dei luoghi, affinchè li facessero ricondurre in pace nella terra di Giuda.
5 και τουτο το αντιγραφον των επιστολων ων εγραψεν ιωναθαν τοις σπαρτιαταις5 Ecco la copia della lettera che Gionata scrisse agli Spartani:
6 ιωναθαν αρχιερευς και η γερουσια του εθνους και οι ιερεις και ο λοιπος δημος των ιουδαιων σπαρτιαταις τοις αδελφοις χαιρειν6 « Gionata, sommo sacerdote, e gli anziani della nazione, e i sacerdoti, e il resto del popolo dei Giudei, agli Spartani, loro fratelli, salute.
7 ετι προτερον απεσταλησαν επιστολαι προς ονιαν τον αρχιερεα παρα αρειου του βασιλευοντος εν υμιν οτι εστε αδελφοι ημων ως το αντιγραφον υποκειται7 Di già, nel tempo passato, da Ario, che regnava fra di voi, fu mandata una lettera ad Onia sommo sacerdote, nella quale si diceva che voi siete nostri fratelli, come è nella copia che sotto si riferisce.
8 και επεδεξατο ο ονιας τον ανδρα τον απεσταλμενον ενδοξως και ελαβεν τας επιστολας εν αις διεσαφειτο περι συμμαχιας και φιλιας8 E Onia accolse con onore l'uomo che era stato inviato, e accettò le lettere nelle quali si dichiarava di fare alleanza e amicizia.
9 ημεις ουν απροσδεεις τουτων οντες παρακλησιν εχοντες τα βιβλια τα αγια τα εν ταις χερσιν ημων9 Or noi, pur non avendo bisogno di queste cose, perchè abbiamo per nostra consolazione i libri santi, che sono nelle nostre mani,
10 επειραθημεν αποστειλαι την προς υμας αδελφοτητα και φιλιαν ανανεωσασθαι προς το μη εξαλλοτριωθηναι υμων πολλοι γαρ καιροι διηλθον αφ' ου απεστειλατε προς ημας10 abbiamo scelto di mandare a voi per rinnovare la fraternità e l'amicizia, affinchè non ci avvenga di diventare stranieri per voi, essendo passato molto tempo da che voi mandaste a noi.
11 ημεις ουν εν παντι καιρω αδιαλειπτως εν τε ταις εορταις και ταις λοιπαις καθηκουσαις ημεραις μιμνησκομεθα υμων εφ' ων προσφερομεν θυσιων και εν ταις προσευχαις ως δεον εστιν και πρεπον μνημονευειν αδελφων11 Noi dunque, in tutti i tempi, continuamente, nei giorni solenni e negli altri di dovere, ci ricordiamo di voi nei sacrifizi che offriamo, e nelle preghiere, come è giusto e conveniente ricordarsi dei fratelli.
12 ευφραινομεθα δε επι τη δοξη υμων12 Noi ci rallegriamo della vostra gloria.
13 ημας δε εκυκλωσαν πολλαι θλιψεις και πολεμοι πολλοι και επολεμησαν ημας οι βασιλεις οι κυκλω ημων13 A noi invece son venute addosso molte tribolazioni e molte guerre, e i re che ci circondano hanno combattuto contro di noi.
14 ουκ ηβουλομεθα ουν παρενοχλησαι υμιν και τοις λοιποις συμμαχοις και φιλοις ημων εν τοις πολεμοις τουτοις14 Ma noi in queste guerre non abbiamo voluto esser di peso, nè ai nostri alleati nè ai nostri amici.
15 εχομεν γαρ την εξ ουρανου βοηθειαν βοηθουσαν ημιν και ερρυσθημεν απο των εχθρων και εταπεινωθησαν οι εχθροι ημων15 Abbiamo però avuto l'aiuto del cielo, e noi siamo stati liberati, e i nostri nemici sono stati umiliati.
16 επελεξαμεν ουν νουμηνιον αντιοχου και αντιπατρον ιασονος και απεσταλκαμεν προς ρωμαιους ανανεωσασθαι την προς αυτους φιλιαν και συμμαχιαν την προτερον16 Ma, avendo noi eletto Numenio, figlio di Antioco, e Antipatro, figlio di Giasone, per mandarli ai Romani, a rinnovar con essi l'amicizia e l'antica alleanza,
17 ενετειλαμεθα ουν αυτοις και προς υμας πορευθηναι και ασπασασθαι υμας και αποδουναι υμιν τας παρ' ημων επιστολας περι της ανανεωσεως και της αδελφοτητος ημων17 abbiamo ordinato ad essi di venire anche da voi, a salutarvi e a darvi questa nostra lettera che ha per scopo di rinnovare la nostra fratellanza.
18 και νυν καλως ποιησετε αντιφωνησαντες ημιν προς ταυτα18 E voi farete bene a risponderci riguardo a queste cose.
19 και τουτο το αντιγραφον των επιστολων ων απεστειλαν ονια19 Ecco la copia della lettera scritta ad Onia:
20 αρειος βασιλευς σπαρτιατων ονια ιερει μεγαλω χαιρειν20 « Ario, re degli Spartani, ad Onia, i sommo sacerdote, salute.
21 ευρεθη εν γραφη περι τε των σπαρτιατων και ιουδαιων οτι εισιν αδελφοι και οτι εισιν εκ γενους αβρααμ21 S'è trovato, in uno scritto sugli Spartani e i Giudei, che sono fratelli, e che sono della stirpe d'Abrarno.
22 και νυν αφ' ου εγνωμεν ταυτα καλως ποιησετε γραφοντες ημιν περι της ειρηνης υμων22 Ed ora, giacché sappiamo questa cosa, fate bene a scriverci riguardo alla vostra pace.
23 και ημεις δε αντιγραφομεν υμιν τα κτηνη υμων και η υπαρξις υμων ημιν εστιν και τα ημων υμιν εστιν εντελλομεθα ουν οπως απαγγειλωσιν υμιν κατα ταυτα23 E noi pure scriviamo a voi: I nostri bestiami e i nostri possessi son vostri, e ciò che è vostro è nostro. Abbiamo mandato coll'incombenza di farvi sapere queste cose ».
24 και ηκουσεν ιωναθαν οτι επεστρεψαν οι αρχοντες δημητριου μετα δυναμεως πολλης υπερ το προτερον του πολεμησαι προς αυτον24 Or Gionata, saputo che i generali di Demetrio erano tornati con eserciti più numerosi di quelli di prima, per combattere contro di lui,
25 και απηρεν εξ ιερουσαλημ και απηντησεν αυτοις εις την αμαθιτιν χωραν ου γαρ εδωκεν αυτοις ανοχην του εμβατευσαι εις την χωραν αυτου25 partì da Gerusalemme e andò a incontrarli nel paese di Emat, non dando loro il tempo d'entrare nella sua terra.
26 και απεστειλεν κατασκοπους εις την παρεμβολην αυτων και επεστρεψαν και απηγγειλαν αυτω οτι ουτως τασσονται επιπεσειν επ' αυτους την νυκτα26 E, mandate delle spie nel loro campo, queste tornarono a riferire che essi risolvevano di piombare addosso a loro nella notte.
27 ως δε εδυ ο ηλιος επεταξεν ιωναθαν τοις παρ' αυτου γρηγορειν και ειναι επι τοις οπλοις ετοιμαζεσθαι εις πολεμον δι' ολης της νυκτος και εξεβαλεν προφυλακας κυκλω της παρεμβολης27 Allora, dopo il tramonto del sole, Gionata ordinò ai suoi di vegliare, e di stare in armi e in ordine di battaglia tutta la notte, e pose delle sentinelle intorno agli accampamenti.
28 και ηκουσαν οι υπεναντιοι οτι ητοιμασται ιωναθαν και οι παρ' αυτου εις πολεμον και εφοβηθησαν και επτηξαν τη καρδια αυτων και ανεκαυσαν πυρας εν τη παρεμβολη αυτων28 Ma i nemici, avendo saputo che Gionata era colla sua gente in ordine di battaglia, s'impaurirono, si persero di coraggio, e accesero dei fuochi nel loro campo ( e fuggirono).
29 ιωναθαν δε και οι παρ' αυτου ουκ εγνωσαν εως πρωι εβλεπον γαρ τα φωτα καιομενα29 Gionata e i suoi non si accorsero del fatto sino alla mattina, perchè vedevano quei fuochi accesi.
30 και κατεδιωξεν ιωναθαν οπισω αυτων και ου κατελαβεν αυτους διεβησαν γαρ τον ελευθερον ποταμον30 Gionata li inseguì, ma non li potè raggiungere, perchè avevan passato il fiume Eleutero.
31 και εξεκλινεν ιωναθαν επι τους αραβας τους καλουμενους ζαβαδαιους και επαταξεν αυτους και ελαβεν τα σκυλα αυτων31 Allora Gionata piegò verso gli Arabi detti Zabadei, e li battè e ne prese le spoglie.
32 και αναζευξας ηλθεν εις δαμασκον και διωδευσεν εν παση τη χωρα32 Poi, riuniti i suoi, andò a Damasco e scorse tutta quella contrada.
33 και σιμων εξηλθεν και διωδευσεν εως ασκαλωνος και τα πλησιον οχυρωματα και εξεκλινεν εις ιοππην και προκατελαβετο αυτην33 Simone, invece, partì e andò fino ad Ascalona ed ai vicini presidii, poi, voltatosi verso loppe, la occupò;
34 ηκουσεν γαρ οτι βουλονται το οχυρωμα παραδουναι τοις παρα δημητριου και εθετο εκει φρουραν οπως φυλασσωσιν αυτην34 e siccome aveva sentito dire che volevano dare la fortezza alla gente di Demetrio, vi pose delle milizie a custodirla.
35 και επεστρεψεν ιωναθαν και εξεκκλησιασεν τους πρεσβυτερους του λαου και εβουλευετο μετ' αυτων του οικοδομησαι οχυρωματα εν τη ιουδαια35 Al suo ritorno, Gionata convocò gli anziani del popolo e con essi decise di fabbricare delle fortezze nella Giudea;
36 και προσυψωσαι τα τειχη ιερουσαλημ και υψωσαι υψος μεγα ανα μεσον της ακρας και της πολεως εις το διαχωριζειν αυτην της πολεως ινα η αυτη κατα μονας οπως μητε αγοραζωσιν μητε πωλωσιν36 di riedificare le mura di Gerusalemme, di alzare un muro altissimo tra la cittadella e la città, di separar la prima dalla città, in modo che restasse isolata, e non vi si potesse nè comprare nè vendere.
37 και συνηχθησαν του οικοδομειν την πολιν και επεσεν του τειχους του χειμαρρου του εξ απηλιωτου και επεσκευασεν το καλουμενον χαφεναθα37 E si radunò la gente per edificare la città, ed essendo caduta la muraglia che era sopra il torrente dalla parte di levante, egli riparò il muro, che si chiama Cafeteta.
38 και σιμων ωκοδομησεν την αδιδα εν τη σεφηλα και ωχυρωσεν αυτην και επεστησεν θυρας και μοχλους38 E Simone fabbricò Adiada in Sefela, e la fortificò, e vi pose le porte e le sbarre.
39 και εζητησεν τρυφων βασιλευσαι της ασιας και περιθεσθαι το διαδημα και εκτειναι χειρα επ' αντιοχον τον βασιλεα39 Trifone avendo disegnato di farsi re d'Asia, di prendere il diadema e di mettere le mani addosso al re Antioco,
40 και ευλαβηθη μηποτε ουκ εαση αυτον ιωναθαν και μηποτε πολεμηση προς αυτον και εζητει συλλαβειν αυτον του απολεσαι και απαρας ηλθεν εις βαιθσαν40 temendo che Gionata non solo non glielo permettesse, ma anzi gli facesse guerra, cercava di averlo nelle mani per ucciderlo e per questo si mosse e andò a Betsan.
41 και εξηλθεν ιωναθαν εις απαντησιν αυτω εν τεσσαρακοντα χιλιασιν ανδρων επιλελεγμεναις εις παραταξιν και ηλθεν εις βαιθσαν41 Gionata gli andò contro con quarantamila guerrieri scelti, e giunse a Betsan.
42 και ειδεν τρυφων οτι ηλθεν μετα δυναμεως πολλης και εκτειναι χειρας επ' αυτον ευλαβηθη42 Visto che Gionata era venuto con grande esercito per assalirlo, Trifone ne ebbe paura,
43 και επεδεξατο αυτον ενδοξως και συνεστησεν αυτον πασιν τοις φιλοις αυτου και εδωκεν αυτω δοματα και επεταξεν τοις φιλοις αυτου και ταις δυναμεσιν αυτου υπακουειν αυτου ως αυτου43 e lo accolse con onore, lo raccomandò a tutti i suoi amici, gli fece dei regali, e ordinò ai suoi eserciti che gli obbedissero come a se stesso.
44 και ειπεν τω ιωναθαν ινα τι εκοπωσας παντα τον λαον τουτον πολεμου μη ενεστηκοτος ημιν44 Poi disse a Gionata: « Perchè hai incomodato tutto il popolo, non essendovi guerra tra noi?
45 και νυν αποστειλον αυτους εις τους οικους αυτων επιλεξαι δε σεαυτω ανδρας ολιγους οιτινες εσονται μετα σου και δευρο μετ' εμου εις πτολεμαιδα και παραδωσω σοι αυτην και τα λοιπα οχυρωματα και τας δυναμεις τας λοιπας και παντας τους επι των χρειων και επιστρεψας απελευσομαι τουτου γαρ χαριν παρειμι45 Rimandali dunque alle loro case, e, scelto un piccolo numero d'uomini che t'accompagnino, vieni meco a Tolemaide, che te la consegnerò, come tutte le altre fortezze, e l'esercito e gli ufficiali del re, e poi me ne andrò, essendo venuto appunto per questo ».
46 και εμπιστευσας αυτω εποιησεν καθως ειπεν και εξαπεστειλεν τας δυναμεις και απηλθον εις γην ιουδα46 Gionata, prestandogli fede, fece secondo i suoi consigli, e, licenziate le truppe, che se ne tornarono nel paese di Giuda,
47 κατελιπεν δε μεθ' εαυτου ανδρας τρισχιλιους ων δισχιλιους αφηκεν εν τη γαλιλαια χιλιοι δε συνηλθον αυτω47 ritenne seco tre mila uomini, dei quali, avendone rimandati due mila in Galilea, ne andarono con lui soltanto mille.
48 ως δε εισηλθεν ιωναθαν εις πτολεμαιδα απεκλεισαν οι πτολεμαεις τας πυλας και συνελαβον αυτον και παντας τους συνεισελθοντας μετ' αυτου απεκτειναν εν ρομφαια48 Ma appena Gionata ebbe messo il piede in Tolemaide, gli abitanti ne chiusero le porte, lo fecero prigioniero ed uccisero tutti quelli che erano entrati con lui.
49 και απεστειλεν τρυφων δυναμεις και ιππον εις την γαλιλαιαν και το πεδιον το μεγα του απολεσαι παντας τους παρα ιωναθου49 Nel medesimo tempo Trifone mandò l'esercito e la cavalleria in Galilea e nella gran pianura, per sterminale tutta la gente di Gionata.
50 και επεγνωσαν οτι συνελημφθη και απολωλεν και οι μετ' αυτου και παρεκαλεσαν εαυτους και επορευοντο συνεστραμμενοι ετοιμοι εις πολεμον50 Ma questi, saputo che Gionata, era stato preso e messo a morte con tutti quelli che eran con lui, esortarono l'un l'altro e si presentarono pronti a combattere.
51 και ειδον οι διωκοντες οτι περι ψυχης αυτοις εστιν και επεστρεψαν51 E quelli che erano andati a cercarli, vedendoli disposti a difendersi, tornarono indietro;
52 και ηλθον παντες μετ' ειρηνης εις γην ιουδα και επενθησαν τον ιωναθαν και τους μετ' αυτου και εφοβηθησαν σφοδρα και επενθησεν πας ισραηλ πενθος μεγα52 così essi tornarono sani e salvi nella Giudea, e piansero grandemente Gionata e i suoi compagni, e Israele ne fece gran lutto.
53 και εζητησαν παντα τα εθνη τα κυκλω αυτων εκτριψαι αυτους ειπον γαρ ουκ εχουσιν αρχοντα και βοηθουντα νυν ουν πολεμησωμεν αυτους και εξαρωμεν εξ ανθρωπων το μνημοσυνον αυτων53 Allora tutte le nazioni circonvicine cercarono di schiacciarli, dicendo:
54 « Son restati senza duce e senza aiuto: or dunque sterminiamoli in modo che sparisca il loro nome dalla memoria degli uomini ».