John 6

DOUAI-RHEIMS	Biblia Tysiąclecia
1 After these things Jesus went over the sea of Galilee, which is that of Tiberias.	1 Potem Jezus udał się za Jezioro Galilejskie, czyli Tyberiadzkie.
2 And a great multitude followed him, because they saw the miracles which he did on them that were diseased.	2 Szedł za Nim wielki tłum, bo widziano znaki, jakie czynił dla tych, którzy chorowali.
3 Jesus therefore went up into a mountain, and there he sat with his disciples.	3 Jezus wszedł na wzgórze i usiadł tam ze swoimi uczniami.
4 Now the pasch, the festival day of the Jews, was near at hand.	4 A zbliżało się święto żydowskie, Pascha.
5 When Jesus therefore had lifted up his eyes, and seen that a very great multitude cometh to him, he said to Philip: Whence shall we buy bread, that these may eat?	5 Kiedy więc Jezus podniósł oczy i ujrzał, że liczne tłumy schodzą do Niego, rzekł do Filipa: Skąd kupimy chleba, aby oni się posilili?
6 And this he said to try him; for he himself knew what he would do.	6 A mówił to wystawiając go na próbę. Wiedział bowiem, co miał czynić.
7 Philip answered him: Two hundred pennyworth of bread is not sufficient for them, that every one may take a little.	7 Odpowiedział Mu Filip: Za dwieście denarów nie wystarczy chleba, aby każdy z nich mógł choć trochę otrzymać.
8 One of his disciples, Andrew, the brother of Simon Peter, saith to him:	8 Jeden z uczniów Jego, Andrzej, brat Szymona Piotra, rzekł do Niego:
9 There is a boy here that hath five barley loaves, and two fishes; but what are these among so many?	9 Jest tu jeden chłopiec, który ma pięć chlebów jęczmiennych i dwie ryby, lecz cóż to jest dla tak wielu?
10 Then Jesus said: Make the men sit down. Now there was much grass in the place. The men therefore sat down, in number about five thousand.	10 Jezus zatem rzekł: Każcie ludziom usiąść! A w miejscu tym było wiele trawy. Usiedli więc mężczyźni, a liczba ich dochodziła do pięciu tysięcy.
11 And Jesus took the loaves: and when he had given thanks, he distributed to them that were set down. In like manner also of the fishes, as much as they would.	11 Jezus więc wziął chleby i odmówiwszy dziękczynienie, rozdał siedzącym; podobnie uczynił z rybami, rozdając tyle, ile kto chciał.
12 And when they were filled, he said to his disciples: Gather up the fragments that remain, lest they be lost.	12 A gdy się nasycili, rzekł do uczniów: Zbierzcie pozostałe ułomki, aby nic nie zginęło.
13 They gathered up therefore, and filled twelve baskets with the fragments of the five barley loaves, which remained over and above to them that had eaten.	13 Zebrali więc, i ułomkami z pięciu chlebów jęczmiennych, które zostały po spożywających, napełnili dwanaście koszów.
14 Now those men, when they had seen what a miracle Jesus had done, said: This is of a truth the prophet, that is to come into the world.	14 A kiedy ci ludzie spostrzegli, jaki cud uczynił Jezus, mówili: Ten prawdziwie jest prorokiem, który miał przyjść na świat.
15 Jesus therefore, when he knew that they would come to take him by force, and make him king, fled again into the mountain himself alone.	15 Gdy więc Jezus poznał, że mieli przyjść i porwać Go, aby Go obwołać królem, sam usunął się znów na górę.
16 And when evening was come, his disciples went down to the sea.	16 O zmierzchu uczniowie Jego zeszli nad jezioro
17 And when they had gone up into a ship, they went over the sea to Capharnaum; and it was now dark, and Jesus was not come unto them.	17 i wsiadłszy do łodzi przeprawili się przez nie do Kafarnaum. Nastały już ciemności, a Jezus jeszcze do nich nie przyszedł;
18 And the sea arose, by reason of a great wind that blew.	18 jezioro burzyło się od silnego wiatru.
19 When they had rowed therefore about five and twenty or thirty furlongs, they see Jesus walking upon the sea, and drawing nigh to the ship, and they were afraid.	19 Gdy upłynęli około dwudziestu pięciu lub trzydziestu stadiów, ujrzeli Jezusa kroczącego po jeziorze i zbliżającego się do łodzi. I przestraszyli się.
20 But he saith to them: It is I; be not afraid.	20 On zaś rzekł do nich: To Ja jestem, nie bójcie się!
21 They were willing therefore to take him into the ship; and presently the ship was at the land to which they were going.	21 Chcieli Go zabrać do łodzi, ale łódź znalazła się natychmiast przy brzegu, do którego zdążali.
22 The next day, the multitude that stood on the other side of the sea, saw that there was no other ship there but one, and that Jesus had not entered into the ship with his disciples, but that his disciples were gone away alone.	22 Nazajutrz lud, stojąc po drugiej stronie jeziora, spostrzegł, że poza jedną łodzią nie było tam żadnej innej oraz że Jezus nie wsiadł do łodzi razem ze swymi uczniami, lecz że Jego uczniowie odpłynęli sami.
23 But other ships came in from Tiberias; nigh unto the place where they had eaten the bread, the Lord giving thanks.	23 Tymczasem w pobliże tego miejsca, gdzie spożyto chleb po modlitwie dziękczynnej Pana, przypłynęły od Tyberiady inne łodzie.
24 When therefore the multitude saw that Jesus was not there, nor his disciples, they took shipping, and came to Capharnaum, seeking for Jesus.	24 A kiedy ludzie z tłumu zauważyli, że nie ma tam Jezusa, a także Jego uczniów, wsiedli do łodzi, przybyli do Kafarnaum i tam szukali Jezusa.
25 And when they had found him on the other side of the sea, they said to him: Rabbi, when camest thou hither?	25 Gdy zaś odnaleźli Go na przeciwległym brzegu, rzekli do Niego: Rabbi, kiedy tu przybyłeś?
26 Jesus answered them, and said: Amen, amen I say to you, you seek me, not because you have seen miracles, but because you did eat of the loaves, and were filled.	26 W odpowiedzi rzekł im Jezus: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Szukacie Mnie nie dlatego, żeście widzieli znaki, ale dlatego, żeście jedli chleb do sytości.
27 Labour not for the meat which perisheth, but for that which endureth unto life everlasting, which the Son of man will give you. For him hath God, the Father, sealed.	27 Troszczcie się nie o ten pokarm, który ginie, ale o ten, który trwa na wieki, a który da wam Syn Człowieczy; Jego to bowiem pieczęcią swą naznaczył Bóg Ojciec.
28 They said therefore unto him: What shall we do, that we may work the works of God?	28 Oni zaś rzekli do Niego: Cóż mamy czynić, abyśmy wykonywali dzieła Boże?
29 Jesus answered, and said to them: This is the work of God, that you believe in him whom he hath sent.	29 Jezus odpowiadając rzekł do nich: Na tym polega dzieło /zamierzone przez/ Boga, abyście uwierzyli w Tego, którego On posłał.
30 They said therefore to him: What sign therefore dost thou shew, that we may see, and may believe thee? What dost thou work?	30 Rzekli do Niego: Jakiego więc dokonasz znaku, abyśmy go widzieli i Tobie uwierzyli? Cóż zdziałasz?
31 Our fathers did eat manna in the desert, as it is written: He gave them bread from heaven to eat.	31 Ojcowie nasi jedli mannę na pustyni, jak napisano: Dał im do jedzenia chleb z nieba.
32 Then Jesus said to them: Amen, amen I say to you; Moses gave you not bread from heaven, but my Father giveth you the true bread from heaven.	32 Rzekł do nich Jezus: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Nie Mojżesz dał wam chleb z nieba, ale dopiero Ojciec mój da wam prawdziwy chleb z nieba.
33 For the bread of God is that which cometh down from heaven, and giveth life to the world.	33 Albowiem chlebem Bożym jest Ten, który z nieba zstępuje i życie daje światu.
34 They said therefore unto him: Lord, give us always this bread.	34 Rzekli więc do Niego: Panie, dawaj nam zawsze tego chleba!
35 And Jesus said to them: I am the bread of life: he that cometh to me shall not hunger: and he that believeth in me shall never thirst.	35 Odpowiedział im Jezus: Jam jest chleb życia. Kto do Mnie przychodzi, nie będzie łaknął; a kto we Mnie wierzy, nigdy pragnąć nie będzie.
36 But I said unto you, that you also have seen me, and you believe not.	36 Powiedziałem wam jednak: Widzieliście Mnie, a przecież nie wierzycie.
37 All that the Father giveth to me shall come to me; and him that cometh to me, I will not cast out.	37 Wszystko, co Mi daje Ojciec, do Mnie przyjdzie, a tego, który do Mnie przychodzi, precz nie odrzucę,
38 Because I came down from heaven, not to do my own will, but the will of him that sent me.	38 ponieważ z nieba zstąpiłem nie po to, aby pełnić swoją wolę, ale wolę Tego, który Mnie posłał.
39 Now this is the will of the Father who sent me: that of all that he hath given me, I should lose nothing; but should raise it up again in the last day.	39 Jest wolą Tego, który Mię posłał, abym ze wszystkiego, co Mi dał, niczego nie stracił, ale żebym to wskrzesił w dniu ostatecznym.
40 And this is the will of my Father that sent me: that every one who seeth the Son, and believeth in him, may have life everlasting, and I will raise him up in the last day.	40 To bowiem jest wolą Ojca mego, aby każdy, kto widzi Syna i wierzy w Niego, miał życie wieczne. A ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym.
41 The Jews therefore murmured at him, because he had said: I am the living bread which came down from heaven.	41 Ale Żydzi szemrali przeciwko Niemu, dlatego że powiedział: Jam jest chleb, który z nieba zstąpił.
42 And they said: Is not this Jesus, the son of Joseph, whose father and mother we know? How then saith he, I came down from heaven?	42 I mówili: Czyż to nie jest Jezus, syn Józefa, którego ojca i matkę my znamy? Jakżeż może On teraz mówić: Z nieba zstąpiłem.
43 Jesus therefore answered, and said to them: Murmur not among yourselves.	43 Jezus rzekł im w odpowiedzi: Nie szemrajcie między sobą!
44 No man can come to me, except the Father, who hath sent me, draw him; and I will raise him up in the last day.	44 Nikt nie może przyjść do Mnie, jeżeli go nie pociągnie Ojciec, który Mnie posłał; Ja zaś wskrzeszę go w dniu ostatecznym.
45 It is written in the prophets: And they shall all be taught of God. Every one that hath heard of the Father, and hath learned, cometh to me.	45 Napisane jest u Proroków: Oni wszyscy będą uczniami Boga. Każdy, kto od Ojca usłyszał i nauczył się, przyjdzie do Mnie.
46 Not that any man hath seen the Father; but he who is of God, he hath seen the Father.	46 Nie znaczy to, aby ktokolwiek widział Ojca; jedynie Ten, który jest od Boga, widział Ojca.
47 Amen, amen I say unto you: He that believeth in me, hath everlasting life.	47 Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Kto /we Mnie/ wierzy, ma życie wieczne.
48 I am the bread of life.	48 Jam jest chleb życia.
49 Your fathers did eat manna in the desert, and are dead.	49 Ojcowie wasi jedli mannę na pustyni i pomarli.
50 This is the bread which cometh down from heaven; that if any man eat of it, he may not die.	50 To jest chleb, który z nieba zstępuje: kto go spożywa, nie umrze.
51 I am the living bread which came down from heaven.	51 Ja jestem chlebem żywym, który zstąpił z nieba. Jeśli kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki. Chlebem, który Ja dam, jest moje ciało za życie świata.
52 If any man eat of this bread, he shall live for ever; and the bread that I will give, is my flesh, for the life of the world.	52 Sprzeczali się więc między sobą Żydzi mówiąc: Jak On może nam dać /swoje/ ciało do spożycia?
53 The Jews therefore strove among themselves, saying: How can this man give us his flesh to eat?	53 Rzekł do nich Jezus: Zaprawdę, zaprawdę, powiadam wam: Jeżeli nie będziecie spożywali Ciała Syna Człowieczego i nie będziecie pili Krwi Jego, nie będziecie mieli życia w sobie.
54 Then Jesus said to them: Amen, amen I say unto you: Except you eat the flesh of the Son of man, and drink his blood, you shall not have life in you.	54 Kto spożywa moje Ciało i pije moją Krew, ma życie wieczne, a Ja go wskrzeszę w dniu ostatecznym.
55 He that eateth my flesh, and drinketh my blood, hath everlasting life: and I will raise him up in the last day.	55 Ciało moje jest prawdziwym pokarmem, a Krew moja jest prawdziwym napojem.
56 For my flesh is meat indeed: and my blood is drink indeed.	56 Kto spożywa moje Ciało i Krew moją pije, trwa we Mnie, a Ja w nim.
57 He that eateth my flesh, and drinketh my blood, abideth in me, and I in him.	57 Jak Mnie posłał żyjący Ojciec, a Ja żyję przez Ojca, tak i ten, kto Mnie spożywa, będzie żył przeze Mnie.
58 As the living Father hath sent me, and I live by the Father; so he that eateth me, the same also shall live by me.	58 To jest chleb, który z nieba zstąpił - nie jest on taki jak ten, który jedli wasi przodkowie, a poumierali. Kto spożywa ten chleb, będzie żył na wieki.
59 This is the bread that came down from heaven. Not as your fathers did eat manna, and are dead. He that eateth this bread, shall live for ever.	59 To powiedział ucząc w synagodze w Kafarnaum.
60 These things he said, teaching in the synagogue, in Capharnaum.	60 A spośród Jego uczniów, którzy to usłyszeli, wielu mówiło: Trudna jest ta mowa. Któż jej może słuchać?
61 Many therefore of his disciples, hearing it, said: This saying is hard, and who can hear it?	61 Jezus jednak świadom tego, że uczniowie Jego na to szemrali, rzekł do nich: To was gorszy?
62 But Jesus, knowing in himself, that his disciples murmured at this, said to them: Doth this scandalize you?	62 A gdy ujrzycie Syna Człowieczego, jak będzie wstępował tam, gdzie był przedtem?
63 If then you shall see the Son of man ascend up where he was before?	63 Duch daje życie; ciało na nic się nie przyda. Słowa, które Ja wam powiedziałem, są duchem i są życiem.
64 It is the spirit that quickeneth: the flesh profiteth nothing. The words that I have spoken to you, are spirit and life.	64 Lecz pośród was są tacy, którzy nie wierzą. Jezus bowiem na początku wiedział, którzy to są , co nie wierzą, i kto miał Go wydać.
65 But there are some of you that believe not. For Jesus knew from the beginning, who they were that did not believe, and who he was, that would betray him.	65 Rzekł więc: Oto dlaczego wam powiedziałem: Nikt nie może przyjść do Mnie, jeżeli mu to nie zostało dane przez Ojca.
66 And he said: Therefore did I say to you, that no man can come to me, unless it be given him by my Father.	66 Odtąd wielu uczniów Jego odeszło i już z Nim nie chodziło.
67 After this many of his disciples went back; and walked no more with him.	67 Rzekł więc Jezus do Dwunastu: Czyż i wy chcecie odejść?
68 Then Jesus said to the twelve: Will you also go away?	68 Odpowiedział Mu Szymon Piotr: Panie, do kogóż pójdziemy? Ty masz słowa życia wiecznego.
69 And Simon Peter answered him: Lord, to whom shall we go? thou hast the words of eternal life.	69 A myśmy uwierzyli i poznali, że Ty jesteś Świętym Boga.
70 And we have believed and have known, that thou art the Christ, the Son of God.	70 Na to rzekł do nich Jezus: Czyż nie wybrałem was dwunastu? A jeden z was jest diabłem.
71 Jesus answered them: Have not I chosen you twelve; and one of you is a devil?	71 Mówił zaś o Judaszu, synu Szymona Iskarioty. Ten bowiem - jeden z Dwunastu - miał Go wydać.
72 Now he meant Judas Iscariot, the son of Simon: for this same was about to betray him, whereas he was one of the twelve.