2 Księga Machabejska 1

Biblia Tysiąclecia	NEW JERUSALEM
1 Braciom Żydom w Egipcie [przesyłają] pozdrowienie bracia Żydzi z Jerozolimy, a ci, którzy mieszkają w krainie judzkiej, życzą pokoju i dobra.	1 'To their brothers, the Jews living in Egypt, from their brothers, the Jews in Jerusalem and Judaea,greetings and untroubled peace.
2 Niech Bóg udziela wam dobra i niech pamięta o przymierzu swoim, [zawartym] z Abrahamem, Izaakiem i Jakubem, wiernymi swoimi sługami;	2 'May God prosper you, remembering his covenant with Abraham, Isaac and Jacob, his faithfulservants.
3 niech da wam wszystkim serce, abyście czcili Go i wykonywali Jego wolę sercem wielkim i duszą ochotną;	3 May he give you al a heart to worship him and to do his will with a generous mind and a wil ing spirit.
4 niech otworzy wasze serce dla swojego Prawa i dla przykazań, a niech sprawi pokój!	4 May he open your hearts to his Law and his precepts, and give you peace.
5 Niech wysłucha waszych modlitw, niech da się wam przejednać i niech was nie opuści w złym czasie!	5 May he hear your prayers and be reconciled with you, and not abandon you in time of evil.
6 Oto teraz tutaj modlimy się za was.	6 Such is our prayer for you.
7 Za panowania Demetriusza, w roku sto sześćdziesiątym dziewiątym, my, Żydzi, napisaliśmy do was: W najsroższym utrapieniu, jakie spadło [na nas] w latach, kiedy Jazon i jego zwolennicy zdradzili Ziemię Świętą i królestwo,	7 'During the reign of Demetrius, in the year 169, we Jews wrote to you as fol ows, "In the extremity oftrouble that befel us in the years after Jason and his associates had betrayed the Holy Land and the kingdom,
8 kiedy podpalono bramę i wylano krew niewinną, my modliliśmy się do Pana i zostaliśmy wysłuchani. Złożyliśmy ofiarę krwawą i ofiarę z najczystszej mąki, zapaliliśmy lampy i położyliśmy chleby.	8 burning down the Temple gateway and shedding innocent blood, we prayed to the Lord and were thenheard. And we then offered a sacrifice, with wheat-flour, we lit the lamps and we set out the loaves."
9 Teraz zaś [piszemy], abyście obchodzili Święto Namiotów miesiąca Kislew. [Dan] w roku sto osiemdziesiątym ósmym.	9 'And we now recommend you too to keep the feast of Shelters in the month of Chislev, in the year onehundred and eighty-eight.'
10 Mieszkańcy Jerozolimy i mieszkańcy Judei, starszyzna i Juda Arystobulowi, nauczycielowi króla Ptolemeusza, pochodzącemu z rodu namaszczonych kapłanów, i Żydom mieszkającym w Egipcie - życzą radości i zdrowia.	10 'The people of Jerusalem and of Judaea, the senate and Judas, to Aristobulus, tutor to King Ptolemyand one of the family of the anointed priests, and to the Jews in Egypt, greetings and good health.
11 Wybawieni przez Boga z wielkich niebezpieczeństw, gorąco Mu dziękujemy, jako sprzymierzeni przeciwko królowi.	11 'Since we have been rescued by God from great danger, we give him great thanks for championingour cause against the king,
12 On sam bowiem wypędził tych, którzy gotowi byli do walki przeciwko Świętemu Miastu.	12 for he it was who carried off those who had taken up arms against the Holy City.
13 Kiedy bowiem wódz udał się do Persji, a z nim razem niezwyciężone - jak się wydawało - wojsko, zostali oni pokonani w świątyni bogini Nanai dzięki podstępowi, do którego się uciekli kapłani Nanai.	13 For when their leader reached Persia with his seemingly irresistible army, he was cut to pieces in thetemple of Nanaea, as the result of a ruse employed by the priests who served that goddess.
14 Albowiem gdy przybył na miejsce sam Antioch, a razem z nim jego przyjaciele, aby [pod pozorem zaślubin z nią] zabrać wielkie skarby jako posag	14 On the pretext of marrying Nanaea, Antiochus came to the place with his friends, intending to take itsmany treasures as a dowry.
15 i kiedy kapłani świątyni Nanai je wyłożyli, a on wszedł z kilkoma w obręb świątyni, zamknęli przybytek, skoro tylko wszedł Antioch,	15 The priests of Nanaea had put these on display, and he for his part had entered the temple precinctswith only a small retinue. As soon as Antiochus had gone inside the temple, the priests shut him in,
16 a otworzyli tajemne drzwi w suficie i zabili wodza, zrzucając na niego kamienie. Potem pocięli ich na kawałki, a głowy odcięli i wyrzucili tym, którzy byli na zewnątrz.	16 opened a trap-door hidden in the ceiling and struck the leader down by hurling stones likethunderbolts. They then cut him into pieces and threw his head to those who were waiting outside.
17 Za wszystko niech będzie błogosławiony nasz Bóg, który wydał na śmierć tych, co się dopuścili bezbożności.	17 Blessed in al things be our God, who has delivered the sacrilegious over to death!
18 Mając obchodzić Oczyszczenie świątyni dwudziestego piątego Kislew, uważaliśmy, że trzeba wam o tym donieść, abyście wy także obchodzili Święto Namiotów i ognia [na pamiątkę tego], jak Nehemiasz odbudował świątynię i ołtarz, a potem złożył ofiary.	18 'As we shal be celebrating the purification of the Temple on the twenty-fifth of Chislev, we consider itproper to notify you, so that you too may celebrate it, as you do the feast of Shelters and the fire that appearedwhen Nehemiah, the builder of the Temple and the altar, offered sacrifice.
19 Gdy bowiem do ziemi perskiej byli uprowadzeni nasi ojcowie, ówcześni pobożni kapłani wzięli ogień z ołtarza i potajemnie skryli go w zagłębieniu wyschłej studni. Tam zabezpieczyli go tak, że miejsce nikomu nie było znane.	19 For when our ancestors were being deported to Persia, the devout priests of the time took some ofthe fire from the altar and hid it secretly in a hole like a dry well, where they concealed it in such a way that theplace was unknown to anyone.
20 Po upływie wielu lat, gdy spodobało się Bogu, Nehemiasz, który był przysłany przez króla perskiego, posłał po ogień potomków tych kapłanów, którzy go ukryli. Jak oni opowiedzieli nam, nie znaleźli ognia, ale tylko gęstą wodę. Rozkazał więc, aby nabrali jej i przynieśli.	20 When some years had elapsed, in God's good time, Nehemiah, commissioned by the king of Persia,sent the descendants of the priests who had hidden the fire to look for it. When they reported that in fact theyhad found not fire but a thick liquid, Nehemiah ordered them to draw some out and bring it back.
21 Gdy zaś było przygotowane wszystko do ofiar, Nehemiasz rozkazał kapłanom, aby polali tą wodą zarówno drzewo, jak i to, co było na nim położone,	21 When they had done this, Nehemiah ordered the priests to pour this liquid over the sacrificialmaterials, that is, the wood and what lay on it.
22 a kiedy to wykonali i po upływie pewnego czasu zaświeciło słońce, które przedtem było za chmurami, zapłonął ogień tak wielki, że dziwili się wszyscy.	22 When this had been done, and when in due course the sun, which had previously been clouded over,shone out, a great fire flared up, to the astonishment of al .
23 Podczas spalania się ofiary modlili się kapłani, a wraz z kapłanami wszyscy. Rozpoczynał Jonatan, wszyscy zaś odpowiadali razem z Nehemiaszem.	23 While the sacrifice was being burned, the priests offered prayer, Jonathan intoning with al the priests,and the rest responding with Nehemiah.
24 Modlitwa zaś brzmiała w ten sposób: Panie, Panie Boże, Stwórco wszystkiego, straszliwy i mocny, sprawiedliwy i miłosierny, jedyny Królu i Dobroczyńco,	24 The prayer took this form, "Lord, Lord God, Creator of all things, awesome, strong, just, merciful, theonly king and benefactor,
25 jedyny Rozdawco dóbr, jedynie sprawiedliwy, wszechmocny i wieczny, który wybawiasz Izraela ze wszystkiego zła, który ojców naszych uczyniłeś wybranymi i który uświęciłeś ich,	25 the only provider, who alone are just, almighty and everlasting, the deliverer of Israel from every evil,who made our fathers your chosen ones and sanctified them,
26 przyjmij ofiarę za cały naród Twój izraelski, ustrzeż swój dział i uświęć!	26 accept this sacrifice on behalf of all your people Israel, and protect your heritage and consecrate it.
27 Sprowadź rozproszonych spomiędzy nas! Uwolnij tych, którzy są w niewoli u pogan. Na wyśmiewanych i wzgardzonych spojrzyj łaskawie, aby poganie poznali, że Ty jesteś Bogiem naszym.	27 Bring together those of us who are dispersed, set free those in slavery among the heathen, lookfavourably on those held in contempt or abhorrence, and let the heathen know that you are our God.
28 Ukarz tych, którzy uciskają nas i w pysze swojej nas znieważają.	28 Punish those who oppress us and affront us by their insolence,
29 Zaszczep lud Twój na Twoim świętym miejscu, jak powiedział Mojżesz.	29 and plant your people firmly in your Holy Place, as Moses promised."
30 Kapłani intonowali hymny.	30 'The priests then chanted hymns accompanied by the harp.
31 Gdy spłonęło to, co złożono w ofierze, kazał Nehemiasz pozostałą wodę wylać na wielkie kamienie.	31 When the sacrifice had been burnt, Nehemiah ordered the remaining liquid to be poured over largestones,
32 Gdy zaś to wykonano, wybuchnął płomień, który jednak pochłonięty został przez ogień z ołtarza.	32 and when this was done a flame flared up, to be absorbed in a corresponding blaze of light from thealtar.
33 Kiedy ten wypadek stał się głośny i królowi Persów doniesiono, że na miejscu, gdzie ukryli ogień owi uprowadzeni w niewolę kapłani, ukazała się woda, którą Nehemiasz i jego ludzie poświęcili to, co było przeznaczone na ofiarę,	33 When the matter became known and the king of the Persians heard that, in the place where the exiledpriests had hidden the fire, a liquid had appeared, with which Nehemiah and his people had purified thesacrificial offerings,
34 król zbadał sprawę, a miejsce ogrodził i uczynił świętym.	34 the king, after verifying the facts, had the place enclosed and pronounced sacred.
35 Król pobierał [stąd] wielkie dochody i rozdzielał je tym, dla których był łaskaw.	35 To the people on whom the king bestowed it, he granted a part of the considerable revenue hederived from it.
36 Ludzie Nehemiasza nazwali tę wodę "neftar", to znaczy oczyszczenie, u wielu jednak nazywa się ona "neftai".	36 Nehemiah and his people termed this stuff "nephtar", which means "purification", but it is commonly cal ed "naphta".