Premier livre des Maccabées 8

BIBLES DES PEUPLES	LXX
1 Judas entendit alors parler des Romains. “Ils sont puissants, lui dit-on, compréhensifs envers tous ceux qui prennent leur parti, ils offrent leur amitié à ceux qui s’adressent à eux. De plus, ce sont de vaillants guerriers.”	1 και ηκουσεν ιουδας το ονομα των ρωμαιων οτι εισιν δυνατοι ισχυι και αυτοι ευδοκουσιν εν πασιν τοις προστιθεμενοις αυτοις και οσοι αν προσελθωσιν αυτοις ιστωσιν αυτοις φιλιαν και οτι εισι δυνατοι ισχυι
2 On raconta à Judas leurs guerres et leurs exploits chez les Gaulois, comment ils s’étaient rendus maîtres de ce peuple et l’avaient contraint à payer l’impôt.	2 και διηγησαντο αυτω τους πολεμους αυτων και τας ανδραγαθιας ας ποιουσιν εν τοις γαλαταις και οτι κατεκρατησαν αυτων και ηγαγον αυτους υπο φορον
3 On lui raconta également tout ce qu’ils avaient fait en Espagne pour s’emparer des mines d’argent et d’or de ce pays,	3 και οσα εποιησαν εν χωρα σπανιας του κατακρατησαι των μεταλλων του αργυριου και του χρυσιου του εκει
4 comment ils étaient venus à bout par leur intelligence et leur persévérance de tout ce pays qui était pourtant fort éloigné de chez eux; ils avaient de même écrasé tous les rois qui étaient venus des extrémités de la terre pour les attaquer, ils leur avaient infligé une grande défaite, de sorte que les survivants leur payaient chaque année un impôt.	4 και κατεκρατησαν του τοπου παντος τη βουλη αυτων και τη μακροθυμια και ο τοπος ην απεχων μακραν απ' αυτων σφοδρα και των βασιλεων των επελθοντων επ' αυτους απ' ακρου της γης εως συνετριψαν αυτους και επαταξαν εν αυτοις πληγην μεγαλην και οι επιλοιποι διδοασιν αυτοις φορον κατ' ενιαυτον
5 Enfin ils avaient triomphé par les armes de Philippe, puis de Persée roi des Kittim, et de ceux qui s’étaient dressés contre eux: ils les avaient tous soumis.	5 και τον φιλιππον και τον περσεα κιτιεων βασιλεα και τους επηρμενους επ' αυτους συνετριψαν αυτους εν πολεμω και κατεκρατησαν αυτων
6 Antiocus le Grand, roi d’Asie, s’était avancé pour les combattre avec 120 éléphants, des chevaux, des chars et une immense armée, mais il avait été complètement battu par eux.	6 και αντιοχον τον μεγαν βασιλεα της ασιας τον πορευθεντα επ' αυτους εις πολεμον εχοντα εκατον εικοσι ελεφαντας και ιππον και αρματα και δυναμιν πολλην σφοδρα και συνετριβη υπ' αυτων
7 Ils l’avaient même pris vivant, ils lui avaient imposé ainsi qu’à ses successeurs un lourd impôt qu’ils devaient payer à date fixe, et la livraison d’otages.	7 και ελαβον αυτον ζωντα και εστησαν αυτοις διδοναι αυτον τε και τους βασιλευοντας μετ' αυτον φορον μεγαν και διδοναι ομηρα και διαστολην
8 On lui avait enlevé le pays indien, la Médie, la Lydie et plusieurs de ses plus belles provinces que l’on avait données au roi Eumène.	8 και χωραν την ινδικην και μηδιαν και λυδιαν απο των καλλιστων χωρων αυτων και λαβοντες αυτας παρ' αυτου εδωκαν αυτας ευμενει τω βασιλει
9 Les Grecs voulaient se débarrasser des Romains.	9 και οτι οι εκ της ελλαδος εβουλευσαντο ελθειν και εξαραι αυτους
10 Lorsque ceux-ci l’avaient appris, ils avaient envoyé contre eux un seul général; il les avait battus, faisant de très nombreuses victimes. Les Romains avaient alors emmené en captivité les femmes et les enfants, ils avaient pillé leurs biens et soumis leur pays, détruit leurs forteresses et réduit en esclavage beaucoup de gens qui y sont encore aujourd’hui.	10 και εγνωσθη ο λογος αυτοις και απεστειλαν επ' αυτους στρατηγον ενα και επολεμησαν προς αυτους και επεσον εξ αυτων τραυματιαι πολλοι και ηχμαλωτισαν τας γυναικας αυτων και τα τεκνα αυτων και επρονομευσαν αυτους και κατεκρατησαν της γης και καθειλον τα οχυρωματα αυτων και κατεδουλωσαντο αυτους εως της ημερας ταυτης
11 Les autres royaumes et les îles qui avaient résisté, avaient été détruits et soumis par les Romains.	11 και τας επιλοιπους βασιλειας και τας νησους οσοι ποτε αντεστησαν αυτοις κατεφθειραν και εδουλωσαν αυτους μετα δε των φιλων αυτων και των επαναπαυομενων αυτοις συνετηρησαν φιλιαν
12 “Mais, lui dit-on, ils gardent leur amitié à ceux qui leur sont fidèles et leur font confiance; comme ils ont soumis les rois proches ou lointains, tous ceux qui entendent parler d’eux les redoutent.	12 και κατεκρατησαν των βασιλεων των εγγυς και των μακραν και οσοι ηκουον το ονομα αυτων εφοβουντο απ' αυτων
13 Ceux qu’ils soutiennent et veulent faire régner, règnent, et ils changent ceux qu’ils veulent changer; leur puissance est considérable.	13 οις δ' αν βουλωνται βοηθειν και βασιλευειν βασιλευουσιν ους δ' αν βουλωνται μεθιστωσιν και υψωθησαν σφοδρα
14 Malgré cela, aucun parmi eux n’a pris la couronne ou revêtu le manteau royal pour en tirer gloire.	14 και εν πασιν τουτοις ουκ επεθεντο αυτων ουδε εις διαδημα ουδε περιεβαλοντο πορφυραν ωστε αδρυνθηναι εν αυτη
15 Ils ont institué un conseil de 320 membres qui chaque jour délibère sur les affaires du peuple pour que tout soit en ordre.	15 και βουλευτηριον εποιησαν εαυτοις και καθ' ημεραν εβουλευοντο τριακοσιοι και εικοσι βουλευομενοι δια παντος περι του πληθους του ευκοσμειν αυτους
16 Chaque année ils confient à un seul homme l’autorité et le pouvoir sur tout le pays; tous obéissent à ce seul homme et entre eux il n’y a ni envie ni jalousie.”	16 και πιστευουσιν ενι ανθρωπω αρχειν αυτων κατ' ενιαυτον και κυριευειν πασης της γης αυτων και παντες ακουουσιν του ενος και ουκ εστιν φθονος ουδε ζηλος εν αυτοις
17 Judas choisit donc Eupolème fils de Jean, de la famille d’Akkos, et Jason fils d’Éléazar; il les envoya à Rome pour faire avec les Romains un traité d’alliance et d’amitié.	17 και επελεξατο ιουδας τον ευπολεμον υιον ιωαννου του ακκως και ιασονα υιον ελεαζαρου και απεστειλεν αυτους εις ρωμην στησαι φιλιαν και συμμαχιαν
18 Il voyait là le moyen de briser le joug des Grecs, puisque ceux-ci réduisaient Israël à l’esclavage.	18 και του αραι τον ζυγον απ' αυτων οτι ειδον την βασιλειαν των ελληνων καταδουλουμενους τον ισραηλ δουλεια
19 Au bout d’un très long voyage, ils arrivèrent à Rome, entrèrent au sénat et parlèrent ainsi:	19 και επορευθησαν εις ρωμην και η οδος πολλη σφοδρα και εισηλθοσαν εις το βουλευτηριον και απεκριθησαν και ειπον
20 “Judas, surnommé Maccabée, ses frères et le peuple juif, nous ont envoyés vers vous pour faire avec vous un traité d’alliance et de paix. Nous voulons compter parmi vos alliés et amis.”	20 ιουδας ο και μακκαβαιος και οι αδελφοι αυτου και το πληθος των ιουδαιων απεστειλαν ημας προς υμας στησαι μεθ' υμων συμμαχιαν και ειρηνην και γραφηναι ημας συμμαχους και φιλους υμων
21 Cette demande plut aux sénateurs.	21 και ηρεσεν ο λογος ενωπιον αυτων
22 Voici donc la copie de la lettre qu’ils écrivirent sur des tablettes de bronze et qu’ils envoyèrent à Jérusalem comme document de paix et d’alliance avec les Juifs:	22 και τουτο το αντιγραφον της επιστολης ης αντεγραψαν επι δελτοις χαλκαις και απεστειλαν εις ιερουσαλημ ειναι παρ' αυτοις εκει μνημοσυνον ειρηνης και συμμαχιας
23 “Que les Romains et la nation des Juifs aient la paix sur mer et sur terre à jamais! Que le glaive et l’ennemi s’éloignent d’eux!	23 καλως γενοιτο ρωμαιοις και τω εθνει ιουδαιων εν τη θαλασση και επι της ξηρας εις τον αιωνα και ρομφαια και εχθρος μακρυνθειη απ' αυτων
24 S’il survient une guerre à Rome ou chez l’un de ses alliés, partout où s’étend sa puissance,	24 εαν δε ενστη πολεμος ρωμη προτερα η πασιν τοις συμμαχοις αυτων εν παση τη κυριεια αυτων
25 la nation des Juifs combattra sincèrement à leurs côtés selon ce que les circonstances lui indiqueront.	25 συμμαχησει το εθνος των ιουδαιων ως αν ο καιρος υπογραφη αυτοις καρδια πληρει
26 Ils ne donneront et ne fourniront ni blé, ni armes, ni argent, ni bateaux à ses adversaires, suivant en cela les décisions de Rome: ils seront fidèles à leurs engagements sans recevoir de paiement.	26 και τοις πολεμουσιν ου δωσουσιν ουδε επαρκεσουσιν σιτον οπλα αργυριον πλοια ως εδοξεν ρωμη και φυλαξονται τα φυλαγματα αυτων ουθεν λαβοντες
27 De même, s’il survient une guerre à la nation des Juifs, les Romains combattront sincèrement à ses côtés selon ce que les circonstances leur indiqueront.	27 κατα τα αυτα δε εαν εθνει ιουδαιων συμβη προτεροις πολεμος συμμαχησουσιν οι ρωμαιοι εκ ψυχης ως αν αυτοις ο καιρος υπογραφη
28 Ils ne donneront ni blé, ni armes, ni argent, ni bateaux aux ennemis: c’est ainsi que Rome en a décidé, ils seront fidèles à leurs promesses sans autre paiement.	28 και τοις συμμαχουσιν ου δοθησεται σιτος οπλα αργυριον πλοια ως εδοξεν ρωμη και φυλαξονται τα φυλαγματα ταυτα και ου μετα δολου
29 Ceci est l’accord que les Romains ont conclu avec le peuple juif.	29 κατα τους λογους τουτους ουτως εστησαν ρωμαιοι τω δημω των ιουδαιων
30 Si dans la suite les uns et les autres veulent ajouter ou retrancher quelque chose, ils le feront en toute liberté et ce qu’ils auront ajouté ou retranché aura force de loi.	30 εαν δε μετα τους λογους τουτους βουλευσωνται ουτοι και ουτοι προσθειναι η αφελειν ποιησονται εξ αιρεσεως αυτων και ο αν προσθωσιν η αφελωσιν εσται κυρια
31 Quant aux maux que le roi Démétrius a causés aux Juifs, nous lui avons écrit ceci: Pourquoi opprimes-tu les Juifs? Ce sont nos amis et nos alliés!	31 και περι των κακων ων ο βασιλευς δημητριος συντελειται εις αυτους εγραψαμεν αυτω λεγοντες δια τι εβαρυνας τον ζυγον σου επι τους φιλους ημων τους συμμαχους ιουδαιους
32 S’ils t’accusent de nouveau, nous soutiendrons leurs droits et nous te combattrons sur mer et sur terre.”	32 εαν ουν ετι εντυχωσιν κατα σου ποιησομεν αυτοις την κρισιν και πολεμησομεν σε δια της θαλασσης και δια της ξηρας