| 1 La sapienza costruisce la sua casa, la stoltezza con le proprie mani la distrugge. | 1 Najmędrsza z niewiast dom sobie buduje, własnoręcznie go niszczy głupota. |
| 2 Chi cammina nella sua rettitudine ha il timor di Dio, chi perverte la sua strada lo disprezza. | 2 W prawości żyje, kto boi się Pana, człowiek dróg krętych Nim gardzi. |
| 3 Nella bocca dello stolto c'è un germoglio di superbia, le labbra dei saggi li custodiscono. | 3 W ustach głupiego rózga na jego pychę, a wargi mądrych osłonią ich samych. |
| 4 Se non ci sono buoi la greppia è vuota, nella forza del giovenco c'è abbondanza di prodotti. | 4 Gdzie wołów brakuje - tam żłób jest pusty, dzięki mocy wołów plon jest obfity. |
| 5 Un testimonio verace non mentisce, un falso testimonio esala falsità. | 5 Prawdomówny świadek nie kłamie, kłamstwa szerzy świadek fałszywy. |
| 6 Cerca la sapienza l'insolente, ma invano, per l'intelligente, la sapienza è cosa facile. | 6 Szyderca próżno szuka mądrości, rozumny łatwo nabędzie wiedzę. |
| 7 Guarda di star lontano dall'insipiente, perché non vi troverai labbra sapienti. | 7 Od człowieka głupiego się odsuń: rozumnych warg tam nie znajdziesz. |
| 8 Chi è prudente studia bene la sua strada, ma la follia degli stolti è sbandamento. | 8 Mądrością rozumnego - poznanie swej drogi, zwodzenie siebie - głupotą niemądrych. |
| 9 Nelle tende degli insolenti c'è il castigo, nelle case dei giusti c'è la grazia. | 9 Głupców zwodzi występek, u sprawiedliwych jest łaska. |
| 10 Conosce il cuore la sua propria amarezza e alla sua gioia non s'associa l'estraneo. | 10 Serce zna własną swą gorycz, obcy nie dzieli jego radości. |
| 11 La casa degli empi sarà abbattuta, la tenda dei giusti fiorirà. | 11 Rozwali się dom niewiernych, a prawych namiot zakwitnie. |
| 12 Una strada agli occhi dell'uomo par diritta, all'altra estremità però c'è un trabocchetto. | 12 Jest droga, co komuś zdaje się słuszną, lecz w końcu prowadzi do zguby. |
| 13 Perfino nel riso il cuore si rattrista e la gioia stessa finisce nell'afflizione. | 13 Serce się smuci i w śmiechu, a boleść jest końcem radości. |
| 14 Delle sue vie si sazia il traviato, ma l'uomo buono delle sue azioni. | 14 Niewierne serce z postępków swych rade, jak z czynów swoich człowiek uczciwy. |
| 15 L'ingenuo crede ad ogni parola, chi è prudente veglia sui suoi passi. | 15 Wszystko, co mówią, przyjmuje niemądry, a człowiek rozumny na kroki swe zważa. |
| 16 Il saggio teme e sfugge il male, lo stolto va avanti e sta tranquillo. | 16 Mądry się boi, od złego ucieka, a głupi się unosi, czuje się pewnym. |
| 17 Chi è pronto all'ira commette ogni stoltezza e l'uomo tenebroso attira l'odio. | 17 Człowiek porywczy popełnia głupstwa, a przebiegły jest znienawidzony. |
| 18 Gli ingenui hanno in sorte la stoltezza, gli accorti invece si adornano di scienza. | 18 Udziałem łatwowiernych - głupota, umiejętność wieńczy rozumnych. |
| 19 I cattivi si inchineranno ai buoni e gli empi davanti alle porte dei giusti. | 19 Przed dobrymi źli chylą czoła, a występni u bram sprawiedliwego. |
| 20 Il povero è odiato anche dal suo simile, ma gli amici del ricco sono molti. | 20 Ubogi niemiły nawet najbliższemu, a bogacz ma wielu przyjaciół. |
| 21 Chi disprezza il suo prossimo fa peccato, ma chi ha pietà dei miseri è beato. | 21 Kto bliźnim gardzi - ten grzeszy, szczęśliwy - kto z biednym współczuje. |
| 22 Non traviano forse gli artefici del male? Benevolenza e fedeltà a chi fa il bene. | 22 Czyż ci, co knują zło, nie błądzą? Miłość i wierność dla tych, co mają dobre zamiary. |
| 23 In ogni fatica c'è guadagno, solo la parola delle labbra porta all'indigenza. | 23 Każdy trud przynosi zyski, gadulstwo - jedynie biedę. |
| 24 Corona dei saggi è la loro ricchezza, diadema degli stolti è la stoltezza. | 24 Umiejętność jest wieńcem mądrych, koroną niemądrych - głupota. |
| 25 Un testimonio veritiero salva molti, chi dice menzogne è una rovina. | 25 Świadek prawdomówny ratuje ludzi, oszustwo rozszerza kłamstwa. |
| 26 Nel timore del Signore c'è un sicuro rifugio e per i suoi figli egli è riparo. | 26 W bojaźni Pana jest pewna nadzieja, dla synów swoich jest On ucieczką. |
| 27 Il timore del Signore è sorgente di vita per sfuggire ai lacci della morte. | 27 Źródłem życia jest bojaźń Pańska, by sideł śmierci uniknąć. |
| 28 L'onore del re sta nella moltitudine del popolo, carenza di popolo è rovina del principe. | 28 Chwała to króla, gdy naród liczny, ubytek ludu - to zguba władcy. |
| 29 Chi è lento alla collera ha molta intelligenza, chi è facile a infiammarsi mostra stoltezza. | 29 Łagodny - w rozwagę bogaty, porywczy ujawnia głupotę. |
| 30 Vita dei corpi è un cuore benigno, l'invidia è tarlo delle ossa. | 30 Życiem dla ciała jest serce spokojne, próchnieniem kości jest namiętność. |
| 31 Chi opprime il povero disonora il suo Creatore, lo glorifica chi ha pietà dell'umile. | 31 Kto ciemięży ubogiego, lży jego Stwórcę, czci Go ten, kto się nad biednym lituje. |
| 32 Dalla sua malizia è rovinato l'empio, ma pur nella sua morte il giusto è fiducioso. | 32 Przez złość swoją runął niewierny, a prawy przy śmierci bezpieczny. |
| 33 Nel cuore intelligente risiede la sapienza, ma non si conoscerà nel seno degli stolti. | 33 W sercu rozumnym jest mądrość, i pośród głupców powinna być znana. |
| 34 La giustizia innalza una nazione, vergogna per i popoli è il peccato. | 34 Sprawiedliwość wywyższa naród, a czyn haniebny pomniejsza narody. |
| 35 Il re si compiace d'un servo intelligente, la sua collera è per chi lo disonora. | 35 Rozsądnemu słudze król jest przychylny, a gniew budzi [sługa] bezecny. |