Sirach 6

NEW AMERICAN BIBLE	Biblia Tysiąclecia
1 Say nothing harmful, small or great; be not a foe instead of a friend; A bad name and disgrace will you acquire: "That for the evil man with double tongue!"	1 Jak złe imię powoduje wstyd i niesławę, tak nieszczęście spotka grzeszącego obłudą.
2 Fall not into the grip of desire, lest, like fire, it consume your strength;	2 Nie wydawaj się na pastwę swych pożądliwości, żeby nie poszarpały twej duszy, jak rozwścieczone zwierzę.
3 Your leaves it will eat, your fruits destroy, and you will be left a dry tree,	3 Zjedzą z ciebie liście, zmarnują owoce, a potem zostawią cię jak uschnięte drzewo.
4 For contumacious desire destroys its owner and makes him the sport of his enemies.	4 Każdą swą ofiarę niszczą ślepe żądze i czynią ją pośmiewiskiem dla okrutnych wrogów.
5 A kind mouth multiplies friends, and gracious lips prompt friendly greetings.	5 Słowem miłym pomnaża się przyjaciół i nikt nie stroni od ust dobrze mówiących.
6 Let your acquaintances be many, but one in a thousand your confidant.	6 Miej wielu takich, co cię pozdrawiają życzliwie, lecz ufaj w pełni jednemu na tysiąc.
7 When you gain a friend, first test him, and be not too ready to trust him	7 Jeżeli chcesz mieć przyjaciela, najpierw go wypróbuj. Nie obdarzaj go zbyt szybko swoim zaufaniem.
8 For one sort of friend is a friend when it suits him, but he will not be with you in time of distress.	8 Niektórzy stają się przyjaciółmi, bo tak im wygodnie, lecz przestają być nimi, gdy znajdziesz się w biedzie.
9 Another is a friend who becomes an enemy, and tells of the quarrel to your shame.	9 Niejeden przyjaciel staje się z czasem wrogiem i ujawnia wasze spory ku twemu zawstydzeniu.
10 Another is a friend, a boon companion, who will not be with you when sorrow comes.	10 Bywają przyjaciele jako goście przy stole, ale za dni ucisku nie znajdziesz ich nigdzie.
11 When things go well, he is your other self, and lords it over your servants;	11 Gdy dobrze ci się wiedzie, wtedy jest jakby drugim tobą, gdy w nieszczęście popadniesz – odchodzi od ciebie.
12 But if you are brought low, he turns against you and avoids meeting you.	12 Gdy znajdziesz się w biedzie, przeciw tobie się zwróci, albo przynajmniej skryje się przed tobą.
13 Keep away from your enemies; be on your guard with your friends.	13 Trzymaj się z dala od swoim wrogów, a wobec przyjaciół miej się na baczności.
14 A faithful friend is a sturdy shelter; he who finds one finds a treasure.	14 Wierny przyjaciel – to jak bezpieczne schronienie kto znajdzie takiego – to jakby skarb posiadł.
15 A faithful friend is beyond price, no sum can balance his worth.	15 Na przyjaciela wiernego nie ma żadnej ceny, nic nie jest w stanie jemu dorównać.
16 A faithful friend is a life-saving remedy, such as he who fears God finds;	16 Wierny przyjaciel jest balsamem życia, znajduje go ten tylko, kto boi się Boga.
17 For he who fears God behaves accordingly, and his friend will be like himself.	17 Kto boi się Pana, znajdzie przyjaźń prawdziwą, i jakim on sam jest, takim jego przyjaciel.
18 My son, from your youth embrace discipline; thus will you find wisdom with graying hair.	18 Synu mój, od wczesnej młodości słuchaj nauk, a będziesz posiadał mądrość do późnej starości.
19 As though plowing and sowing, draw close to her; then await her bountiful crops.	19 Oracz i siewca pole uprawia w nadziei, że zbierze kiedyś należyte plony: potrudzisz się trochę, lecz ucieszą cię wkrótce owoce twej pracy.
20 For in cultivating her you will labor but little, and soon you will eat of her fruits.	20 Twarda jest mądrość dla głupców i ten, kto nieroztropny, nigdy w niej nie wytrwa.
21 How irksome she is to the unruly! The fool cannot abide her.	21 Ciąży mu niczym kamień olbrzymi, którego on czym prędzej chciałby się pozbyć.
22 She will be like a burdensome stone to test him, and he will not delay in casting her aside.	22 Bo karność zgodnie ze swą nazwą nie jest wygodna dla każdego człowieka.
23 For discipline is like her name, she is not accessible to many.	23 Posłuchaj mnie, mój synu, przyjmij mą naukę i nie odrzucaj rad moich.
24 Listen, my son, and heed my advice; refuse not my counsel.	24 Włóż swoje nogi w jej pęta, na szyję pozwól sobie włożyć jej jarzmo.
25 Put your feet into her fetters, and your neck under her yoke.	25 Weź jej ciężar na swe ramiona i podźwignij, i nie narzekaj tak bardzo na jej więzy.
26 Stoop your shoulders and carry her and be not irked at her bonds.	26 Całym sercem staraj się do niej dotrzeć, wszystkimi siłami trzymaj się jej drogi.
27 With all your soul draw close to her; with all your strength keep her ways.	27 Pytaj, badaj i szukaj, a znajdziesz, a gdy ją już posiądziesz, nie daj jej sobie wyrwać!
28 Search her out, discover her; seek her and you will find her. Then when you have her, do not let her go;	28 Bo w niej znajdziesz w końcu odpocznienie, a ona będzie ci samą radością.
29 Thus will you afterward find rest in her, and she will become your joy.	29 Jej więzy zapewnią ci bezpieczne schronienie, a jej jarzmo – szczero–złotą ozdobę.
30 Her fetters will be your throne of majesty; her bonds, your purple cord.	30 Ozdobą ze złota będzie ci jej jarzmo, a pęta – okażą się ze złotych nici.
31 You will wear her as your robe of glory, bear her as your splendid crown.	31 Przyodziejesz się w nią jak w szatę wspaniałą, włożysz ją sobie na skronie jak drogą koronę.
32 My son, if you wish, you can be taught; if you apply yourself, you will be shrewd.	32 Jeżeli tylko zechcesz, mój synu, możesz posiąść mądrość, mądrym będziesz, jeśli zapragniesz tego całym sercem.
33 If you are willing to listen, you will learn; if you give heed, you will be wise.	33 Jeśli jesteś gotów słuchać, otrzymasz mądre wskazania, nadstaw tylko uszu, a staniesz się mądry.
34 Frequent the company of the elders; whoever is wise, stay close to him.	34 Śpiesz chętnie na zgromadzenia starszych i przyłączaj się do każdego, kto już jest mądry.
35 Be eager to hear every godly discourse; let no wise saying escape you.	35 Słuchaj chętnie każdej zbożnej mowy, staraj się zapamiętać każde mądre zdanie.
36 If you see a man of prudence, seek him out; let your feet wear away his doorstep!	36 Przypatruj się pilnie temu, który mądrość posiada, niech twoje stopy przekraczają często jego progi.
37 Reflect on the precepts of the LORD, let his commandments be your constant meditation; Then he will enlighten your mind, and the wisdom you desire he will grant.	37 I rozważaj ciągle przykazania Pana, I zastanawiaj się nad nakazami Jego. Pan bowiem umocni twoje serce i będzie ci dana mądrość, której tak pożądasz.